داوري اردكاني: جايگاه فلسفه در جامعه امروز پرسش و دغدغه اصلي من است

به گزارش خبرنگار ايرنا، رضا داوري اردكاني عصر سه شنبه در آيين اهداي سومين جايزه دكتر رضا داوري اردكاني، تقدير از بهترين رساله دوره دكتري در رشته فلسفه، در مركز فرهنگي شهر كتاب با بيان اينكه برخي مي گويند، بدبختي ما اين است كه به دنبال فلسفه رفته و مسايلي را در اين حوزه مطرح مي كنيم، اظهار كرد: در اين حوزه اين سوال مطرح مي شود؛ ما كه اين همه به دنبال كنكور و رشته هاي فني، مهندسي، علمي رفته و مقالاتي را در اين حوزه تاليف مي كنيم، نمي تواند خطر افرادي را كه فلسفه مي خوانند، دفع كند و اين سم فلسفه اينقدر مهلك است كه جلوي پيشرفت تاريخ را مي گيرد؟
وي گفت: اين همه دانشجويان علوم پايه، پزشكي، مهندسي در كشور تحصيل مي كنند، اين مشكل را جبران كنيد، ما استادان و دانشگاه هاي خوبي داريم، چرا فكر نمي كنيد كه يك انسان فوق العاده و با استعدادي كه تحصيل مي كند بايد در دانشگاه استنفورد، جايزه فيلدز دريافت كند؟، ما كجا هستيم؟
داوري اردكاني با اشاره به اينكه برخي مي گويند فلسفه ما را گمراه كرده، افزود: من مي خواهم بدانم كه فلسفه چه كار مي كند، چگونه ما را گمراه مي كند، فلسفه با زمان، مكان و كجايي چه نسبتي دارد كه يك نسبتش معلوم است، حرف ها و عباراتي تفنني است كه بيان مي شود.
رئيس فرهنگستان علوم گفت: مي خواهم بدانم، فلسفه به جان مي زند يا نه يك بسته اي است كه با زندگي عمومي مردم هيچ نسبتي ندارد؟ و بدانم كه مسئله فلسفه چه نسبتي با زمان، تاريخ و زندگي ما دارد؟
وي اظهار كرد: من به نسبت به وضع فلسفه خوشبينم، با اين گله، وضع كلي فلسفه را بيان كردم، در حال حاضر برگزيدگان سه دوره جايزه داوري اردكاني نشان مي دهد كه ما در رشته فلسفه نسبت به گذشته، ارتقا پيدا كرديم.
داوري اردكاني با اشاره به ويژگي انديشه خود گفت: من وضع خاصي دارم كه نه فلسفه مي نويسم و نه روزنامه مي نويسم، من آگاهانه چيزي را مي نويسم كه روزنامه آن را قبول نمي كند و مي گويد فسلفه است و فيلسوف هم مي گويد كه اين آكادميك نيست، خودمم هم مي دانم كه آكادميك نيست.
وي افزود: مشكل، كوچك نيست، چيزي كه به آينده هم مربوط مي شود، اين است كه من از كجا شروع كنم؟، فكر من كجاست؟ و كجا هستيم؟ كه اين سوال، بيشتر سوالي تاريخي، جامعه شناسي است؟ زبان من هم گاهي به زبان مورخ و جامعه شناس نزديك مي شود اما جامعه شناس و مورخ هم قبول نمي كند.
رئيس فرهنگستان علوم با اشاره به چيستي آينده گفت: زمان با اراده و آينده با اراده پيوند مي خورد، اراده اي كه عقل، تجدد و تكنولوژي را ساخت، دنياي ما دنياي اراده اي است كه با آينده پيوند دارد.

*تعارضات فلسفه دانشگاهي
علي اصغر مصلح پژوهشگر فلسفه و دانشيار گروه فلسفه دانشگاه علامه طباطبايي و داور سومين جايزه دكتر رضا داوري اردكاني نيز در اين آيين با بيان اينكه عالم فلسفه نزديك شدن به منطقه خطر است، اظهار كرد: چنين ويژگي در انديشه دكتر داوري مورد توجه قرار گرفته است.
وي با اشاره به اينكه عالم ما، عالم تعارضات است، گفت: يكي از اين تعارضات فلسفه دانشگاهي است، فلسفه مي خواسته آزاد باشد كه با دانشگاهي شدن، آزادي اش را از دست مي دهد.
اين پژوهشگر فلسفه با بيان اينكه فلسفه از ابتدا در جست و جوي حقيقت بود، افزود: امروز فلسفه در نهاد دانشگاه مغلوب قدرت است، اهل فلسفه بايد به اين نكات بينديشد و از ماهيت و چيستي قدرت سوال كنند.
مصلح گفت: دكتر داوري در سال هاي اخير به بحث توسعه نيافتگي توجه كرده و جايگاه خرد و فلسفه را مورد نقد و بررسي قرار داده، در زمان حاضر هم اهل فلسفه بايد به اين تعارضات و منطقه خطر توجه كنند.

*ويژگي پايان نامه هاي برگزيده
شهرام پازوكي عضو هيات علمي مؤسسه حكمت و فلسفه ايران و داور سومين دوره جايزه دكتر رضا داوري اردكاني نيز در اين آيين با اشاره به رساله‌ احمد رجبي با عنوان «تناهي و طرح استعلايي هستي‌شناسي بنيادين در انديشه هايدگر» به عنوان رساله برگزيده اين دوره از جايزه اظهار كرد: پيش از اين رساله اي به صورت تخصصي نظرات هايدگر را مورد بررسي قرار نداده و رجبي به دليل آشنايي به زبان آلماني براي بررسي نظرات اين فيلسوف به منابع اصلي رجوع كرده است.
وي با اشاره به تاثير انديشه هايدگر در زمينه هايي از جمله الهيات و معماري گفت: اگر هم در ايران رساله اي در مورد هايدگر به نگارش درمي آيد به اين دليل است كه تفكر اين فيلسوف ساده نيست كه تاريخ مصرف داشته باشد و از آن بگذريم.
سيدحميد طالب زاده دانشيار گروه فلسفه دانشگاه تهران نيز درباره رساله «تناهي و طرح استعلايي هستي‌شناسي بنيادين در انديشه هايدگر» اظهار كرد: رجبي براي نخستين بار به زبان فارسي مجموعه اي از انديشه هاي هايدگر فراهم كرده تا ما با انديشه هاي عميق اين فيلسوف آشنا شويم و اين اثر به جز ارزش ملي، ارزشي بين المللي دارد.
وي گفت: رجبي در اين رساله، انديشه هاي هايدگر را با توجه به انديشه هاي هوسرل مورد بررسي قرار داده و اين نشان دهنده ادامه داربودن انديشه هاي هايدگر است و اگر ارتباط انديشه هاي هايدگر با انديشه هاي هوسرل مدنظر قرار نگيرد، وجه عميق انديشه او شناخته نمي شود.
طالب زاده با اشاره به رساله «پديدارشناسي عشق و بحران فرهنگ متجدد (مدرن) بر اساس آراء ماكس شلر» نوشته صبورا حاجي‌علي اورك‌پور افزود: اورك‌پور در اين رساله، ادبيات غني درباره شلر فراهم كرده، به طوري كه مي توان گفت ما شلر را به فارسي ترجمه كرديم و مي توانيم درباره اين فيلسوف فكر كنيم.
دانشيار گروه فلسفه دانشگاه تهران گفت: در اين رساله مفهوم فاصله در معناي عشق، مورد بررسي قرار گرفته، هرچند مفهوم فاصله، مفهومي است كه به ندرت در آثار شلر به كار رفته اما اورك پور با توجه به اين مفهوم، ضمن ابراز نظريه اي، سعي كرده مفهوم فنا، عنصر فنا و عين ثابت را در عرفان اسلامي بازخواني كند و حاصل چنين پژوهشي در فهم مفهوم اختيار انسان، ارتباط او با خدا، نحوه زندگي او در جهان بسيار مهم است كه اورك پور از انديشه هاي شلر نيز فراتر رفته است.
سيدمحمدرضا حسيني بهشتي استاديار گروه فلسفه دانشگاه تهران و استاد راهنماي رساله «تناهي و طرح استعلايي هستي‌شناسي بنيادين در انديشه هايدگر» نيز در اين آيين با اشاره به چگونگي نگارش اين رساله توسط احمد رجبي گفت: شناسايي اينگونه پايان نامه ها خدمت بزرگي است و به عقيده من در معرفي چنين آثاري نبايد تنها به گروه هاي علمي در دانشگاه هاي مختلف بسنده كرد و بايد ستادي هر چند كوچك براي شناسايي و معرفي آثاري در حوزه فلسفه تشكيل شود و هر سال رصد مداومي از چنين آثاري صورت گيرد.
وي افزود: در سال هاي اخير با بررسي عناوين پايان نامه ها در حوزه فلسفه مي توان دريافت كه اين پايان نامه ها از عناوين كلان و عمومي به سمت موضوع هاي جزيي تر و تخصصي تر پيش مي روند كه در اين شرايط سطح كيفيت آثار مي تواند بالاتر از سطح توقع باشد و نقد آموزش و پژوهش نكته اي است كه نبايد از چشم ما دور بماند كه مي تواند پيامدها و نتايج مثبتي داشته باشد.

*اهداف جايزه دكتر رضا داوري اردكاني
علي اصغر محمدخاني معاون فرهنگي و بين الملل شهر كتاب و دبير جايزه دكتر رضا داوري اردكاني نيز در اين آيين شناسايي و تشويق دانشجويان در حوزه علوم انساني را از جمله اهداف اين جايزه عنوان كرد و گفت: چنين جايزه اي فرصتي فراهم مي كند تا آثار، تحقيق ها و پژوهش هاي دانشجويان در محيطي خارج از دانشگاه ديده و مورد بررسي قرار گيرد.
وي با بيان اينكه بررسي و ارزيابي وضعيت پژوهش و تاليف در كشور، بررسي جايگاه فلسفه در جامعه امروز از ديگر اهداف جايزه دكتر رضا داوري اردكاني است، افزود: پايان نامه ها و پژوهش هاي فلسفي برگزيده اين جايزه به صورت كتاب منتشر و در اختيار علاقه مندان قرار داده خواهد شد.
محمدخاني با اشاره به ارتقاي حضور زنان در حوزه فسلفه اظهار كرد: در گذشته زنان در فلسفه نقش كمتري داشتند اما سه دوره جايزه دكتر رضا داوري اردكاني نشان داد كه زنان نيز نقش موثري در اين حوزه دارند و همچنين آثار شايسته اي در اين حوزه ارائه مي شود.
معاون فرهنگي و بين الملل شهر كتاب با اشاره به آماري از انتشار كتب فلسفي در يك سال اخير اظهار كرد: براساس آمار خانه كتاب در سال 95، 73 عنوان كتاب در حوزه فسلفه غرب، در تيراژ 80 هزار جلد تجديد چاپ شده كه از اين تعداد 57 عنوان ترجمه و 16عنوان كتاب تاليفي بوده و بيشتر اين آثار نيز مربوط به انديشه هگل، نيچه و وينگنشتاين بوده است.
وي گفت: همچنين سال گذشته در حوزه فلسفه غرب 80عنوان كتاب در تيراژ 80 هزار جلد براي نخستين بار منتشر شده كه از اين تعداد 61 عنوان كتاب ترجمه و 17 عنوان كتاب تاليف شده كه آثار هايدگر بيشترين آثار را به خود اختصاص داده است.
به گزارش ايرنا، سومين دوره جايزه‌ دكتر رضا داوري‌اردكاني به رساله‌ احمد رجبي با عنوان «تناهي و طرح استعلايي هستي‌شناسي بنيادين در انديشه هايدگر» به راهنمايي دكتر محمدرضا حسيني بهشتي و مشاوره سيدحميد طالب زاده اهدا شد.
همچنين در اين آيين رساله صبورا حاجي‌علي اورك‌پور با عنوان «پديدارشناسي عشق و بحران فرهنگ متجدد (مدرن) بر اساس آراء ماكس شلر» به راهنمايي سيدحميد طالب زاده و مشاوره رضا داوري اردكاني و محمدرضا ريخته گران شايسته تقدير شناخته شد.
مركز فرهنگي شهر كتاب از سال 1394 با هدف تقدير از دانشجويان دكتري رشته‌ فلسفه و با مشاوره و هم‌فكري، اشراف و حمايت مادي و معنوي استاد دكتر رضا داوري‌اردكاني، جايزه‌ دكتر رضا‌ داوري‌اردكاني را به بهترين رساله‌ دكتري رشته‌ فلسفه اهدا مي‌كند.
*براي اطلاع از اخبار متنوع انتشار يافته در شبانه روز با كانال ايرنا استان تهران در تلگرام به نشاني IRNATEHRAN@ همراه شويد.
خبرنگار:معصومه جوان معبودي انتشاردهنده: موسي فعاليان
تهرام/7245/ 1539