به گزارش سرويس دفاع و امنيت مشرق، در ادامه روند تقويت و به روزرساني سامانه هاي پدافندي كشورمان، شاهد رونمايي و افتتاح خط توليد انبوه موشك صياد۳ به عنوان يكي از مدرنترين سامانه‌هاي پدافند هوايي كشور بوديم؛ موشكي با سوخت جامد و برخورداري از «سامانه هدايت تركيبي» كه با تحويل آن گام بزرگي براي تامين امنيت پايدار كشورمان در بخش پدافند ارتفاع بالا برداشته شد. اين موشك برد بلند به نوعي پر كننده فاصله بخش فعلي توان پدافند هوايي كشورمان با سامانه اس ۳۰۰ است كه به تازگي در ايران وارد خدمت شده اند.
موشك هاي صياد ايراني در اصل بر پايه برنامه موشك استاندارد در ايران توسعه پيدا كردند. اين موشك ها از چندين دهه قبل در خدمت نيروي دريايي آمريكا بوده و به كشورهاي متحد نيز صادر شده بودند. ارتش ايران نيز قبل از پيروزي انقلابي اسلامي، تعدادي از موشك هاي استاندارد يك را از نيروي دريايي آمريكا تحويل گرفته بود. با توجه به ويژگي هاي اين موشك، يكي از پروژه هاي اجرا شده در بخش خودكفايي نيروهاي مسلح، مربوط به مهندسي معكوس و توليد مجدد موشك استاندارد است كه خروجي اين برنامه، موشك محراب ناميده مي شد كه در يگان هاي شناور نداجا نصب شده است. برد موشك محراب در حدود ۳۰ الي ۴۰ كيلومتر تخمين زده مي شود.
صياد ۲ نمونه موفق ساخت موشك پدافندي
اما به موشك ايراني صياد ۲ مي رسيم. اين موشك در سال ۱۳۹۲ رونمايي شده و اين سامانه نيز در زمينه طراحي كلي از موشك استاندارد الگو گرفته است موشك صياد-۲ هر چند تا نزديك انتهاي بدنه شباهت بسياري به موشك‌هاي استاندارد/محراب دارد اما مهمترين تفاوت ظاهري آن در شكل بالك كنترلي نصب شده در انتهاي بدنه است. تفاوت ديگر صياد-۲ با موشك‌هاي استاندارد موجود در ايران در طول آنها است كه با توجه به فاصله نوك دماغه از بال و فاصله بالك از انتهاي بال، موشك جديد بايد در حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد كشيدهتر از نمونه آمريكايي بوده و در واقع به ابعاد نسل‌هاي جديد موشك استاندارد نزديك است.
اين موارد به علاوه تفاوتهاي موجود در اندازه و زواياي لبه حمله و فرار بال دو موشك با وجود مشابهت كلي طرح، نشان دهنده اجراي فرايند طراحي روي موشك ايراني و نه يك مهندسي معكوس از طرح آمريكايي است. همچنين هر چند از تصاوير نميتوان اطلاعات قطعي در زمينه قطر بدنه موشك بدست آورد اما به نظر ميرسد در صورت بيشتر بودن قطر صياد-۲ از استاندارد، اين اختلاف بسيار اندك است هر چند كه تأثير آن روي برد موشك به دليل ايجاد فضاي بيشتر براي پيشران ميتواند قابل توجه باشد.
موشك پاتريوت
بنا بر اين با توجه به اينكه بر مبناي مقايسه با موشك‌هاي همرده احتمالاً بايد برد موشك صياد-۲ در حدود ۱۰۰ كيلومتر يا كمتر با بيشينه ارتفاع درگيري كمتر از ۳۰ كيلومتر باشد، لذا اين موشك به خوبي بردهاي متوسط و ارتفاعات بالا و متوسط را پوشش مي‌دهد.
صياد ۳ : تركييبي از پاتريوت و استاندارد
موشك صياد ۳ كه طي روزهاي اخير به پدافند هوايي تحويل شده نيز حاوي نكات جالبي در بخش طراحي است. بدنه و ظاهر كلي اين موشك شبيه به خانواده استاندارد و باله هاي انتهايي موشك نيز شبيه به خانواده موشك هاي پاتريوت هستند. موشك صياد ۳ داراي ۱۲۰ كيلومتر برد و ارتفاع درگيري ۲۷ كيلومتر است. از نظر ارتفاع درگيري اين موشك هم طراز خانواده اس ۳۰۰ است و از نظر برد ۸۰ كيلومتر از اس ۳۰۰ هاي تحويل شده به ايران پايين تر است. در حقيقت مي توان صياد ۳ را به نوعي پر كننده فاصله بين موشك هايي مثل تور ام ۱، سوم خرداد، طبس و هاوك با موشك اس ۳۰۰ دانست.
موشك صياد ۳
در موشك صياد ۳ با يك حالت تركيبي از هدايت هاي مختلف براي موشك هستيم. بر اساس آنچه كه اعلام شده است از سيستم هاي هدف يابي مادون قرمز، راداري نيمه فعال و فعال راداري در صياد ۳ استفاده شده است. هنوز اطلاعات كاملي از نحوه عملكرد اين سامانه ها در موشك مذكور منتشر نشده است اما مي توان اين گونه اين احتمال را مطرح كرد كه حالت هدايت نيمه فعال راداري براي زماني است كه موشك به سمت هدف شليك شده و تا قبل از فاز نهايي، اطلاعات لازم را از رادار زميني دريافت مي كند و در صورت لزوم نسبت به تغيير مسير پروازي اقدام مي كند.
پرواز با هدايت فعال راداري احتمالا مربوط به مرحله نهايي است كه رادار نصب شده در خود موشك، هدف را كشف كرده و بدون نياز به به ايستگاه رادار زميني به سمت هدف حركت مي كند. با وجود رادار فعال در اين موشك ميزان نيازمندي آن به رادار زميني كمتر است. در نمونه هاي راداري نيمه فعال تا لحظه برخورد نياز به حفظ ارتباط با رادار درگيري مستقر در زمين، هوا يا دريا وجود دارد كه سامانه مورد نظر را دربرابر جنگ الكترونيك دشمن آسيب پذير مي كند.
اما درباره بحث هدايت مادون قرمز احتمالا از اين حالت براي درگيري با اهداف در فاصله كمتر بدون نياز به استفاده از رادار استفاده مي شود. جستجوگر فروسرخي كه در سامانه زميني نصب شده است بعد از كاوش فضاي مورد نظر هدف را كشف و به موشك منتقل كرده و موشك تا لحظه برخورد با هدايت سامانه مادون قرمز به حركت خود ادامه مي دهد.
آيا صياد از پس موشك هاي بالستيك هم بر مي آيد؟
يكي از ويژگي هاي مهم موشك هاي صياد ۲ و ۳ كه به لطف تلاش متخصصان دفاعي كشورمان فراهم شده، امكان استفاده از آن با لانچرها و سامانه هاي راداري اس ۲۰۰ است. بر اين اساس، علاوه بر انكه اضافه شدن هر پرتابگر موشك‌هاي صياد-۲ و ۳ (به عنوان محصولات بومي با تعداد توليد كافي) به سامانه اس-۲۰۰ پايايي رزمي آن را در برابر حجم بالايي از حملات دشمن به ميزان بسياري افزايش مي‌دهد، با توجه به توانمندي سامانه اس-۲۰۰ در كشف و ردگيري موشك‌هاي بالستيك، موشك صياد-۲ و خصوصاً صياد-۳ احتمالا ميتوانند در محدودههايي با طيفهايي از پرتابه هاي بالستيك و شبه بالستيك درگير شوند.
تلفيق سامانه‌هاي جديد با سامانه اس-۲۰۰ در قالب سه مجموعه تلاش-۱ و ۲ و ۳ صورت گرفته كه به ترتيب به بردهاي كوتاه، متوسط و بلند مربوط مي‌شود كه در واقع تلاشي براي پر كردن كمبود پوشش بردهاي مختلف با موشك‌هايي مناسب بوده است. در رده برد بلند سامانه تلاش-۳ به عنوان كاربر موشك صياد-۳ تا برد بيش از ۲۰۰ كيلومتر را پوشش مي‌دهد كه آزمايش اين سامانه نيز با موفقيت صورت گرفته بود.
بر اين اساس با طراحي، ساخت و تست موشك جديد صياد۳ كه مي تواند عليه اهداف با ارتفاع بالا و برد بلند استفاده شود، سيستم پدافند هوايي كشور در حوزه تهديدات ارتفاع بالا نيز غني تر شده و در كل، چرخه پدافندي ايران در سه رده ارتفاع پست، متوسط و بالا كامل شده است.
مشرق/اول مرداد 96
اول*انتشاردهنده:عليرضافرجي
تاریخ انتشار: ۱ مرداد ۱۳۹۶ - ۰۹:۵۷
تهران-ايرنا- مشرق در يادداشتي آورده است: بدنه و ظاهر كلي موشك صياد۳ شبيه خانواده استاندارد و باله‌هاي انتهايي شبيه به موشك‌هاي پاتريوت است اما از نظر ارتفاع درگيري، اين موشك هم طراز خانواده اس ۳۰۰ محسوب مي‌شود.