فاجعه ای بدتر از قتل آتنا

حجت الاسلام علیرضا صدری اقدم روز سه شنبه به خبرنگار معارف ایرنا گفت: به نظرم بدتر از وقوع جنایتی مانند قتل یا تجاوز مانند آنچه برای آتنا و ستایش اتفاق افتاد، دامن زدن و ترویج تفكری است كه بر اساس آن تا زمانی كه فرد آسیبی به دیگران نزند ما نسبت به او مسئولیت و حساسیتی نداریم،زیرا نباید به حریم خصوصی افراد دخالت كنیم.
وی افزود: البته این موضوع یك مغالطه است. چون مسئولیت در قبال پاك ماندن سرشت انسان و آلوده نشدن به مفسده ها معنایش ورود به حریم خصوصی نیست.
این استاد حوزه و دانشگاه افزود: اگر نظام مدیریت جامعه نسبت به اكتسابات نفسانی مردم مسئول نباشد و یا در مقام اجرا نسبت به ورود هر نوع ویروس فكری و رفتاری بی تفاوتی از خود نشان دهد، جامعه به تدریج محل رشد بیماری ها و معضلات خواهد شد.
وی درباره آسیب های اجتماعی به بهانه فاجعه قتل آتنا اصلانی گفت: گاهی درباره وقوع یك جنایت صحبت می كنیم و نسبت به آن تحلیل ارائه می دهیم كه طبعا نیازمند بررسی بیشتر موضوع و بدست آورن اطلاعات است ولی گاهی می خواهیم به ریشه شناسی و علت یابی معضلات اجتماعی به عنوان یك مجموعه دست یابیم كه از منظرهای مختلفی می توان به آن نگریست.
صدری اقدم همچنین گفت: موضوع سخن ما بررسی روش شناسی این رویكردها نیست و البته در جای خود قابل طرح است و زمانی سخن از آسیب شناسی اجتماعی مطرح می شود كه بخواهیم دلایل ناهنجاری ها و معضلاتی مانند فقر، اعتیاد، خودكشی، طلاق و مانند آن را بشناسیم و با ارائه راهكار به فكر حل این معضلات و پیش گیری باشیم كه البته سخن گفتن در این فرصت كوتاه ممكن نیست.

** آسیب های وارداتی
صدری اقدم گفت: در حال حاضر جامعه ما با مسائل گوناگونی دست به گریبان است و به عبارت روشن، مبتلا به معضلاتی است كه بخشی از آن وارداتی است و بر جامعه تحمیل می شود. یعنی منشأ آن بیرون از جامعه است كه به «تهاجم فرهنگی» یا «شبیخون فرهنگی» تعبیر می شود كه اگرچه این مساله بسیار مهم است ولی در اینجا مدنظرم نیست.
وی افزود: بخش دیگری از آسیب های اجتماعی مربوط به مدیریت اجتماعی و فرهنگی خودمان است و معتقدم همانگونه كه یك نظریه در باب تفكیك قوا داریم و به جدا كردن وظایف قوای مقننه، مجریه و قضائیه می پردازیم و آسیب های اجتماعی را نیز خواسته یا ناخواسته در سطحی بالاتر به حوزه فرهنگ، اقتصاد و سیاست تسری می دهیم.
این پژوهشگر مذهبی اضافه كرد: این مساله یكی از مشكلات فكری و ساختاری یا حداقل یكی از علت هایی است كه هر یك از نهادهای دولتی یا غیردولتی در حوزه های سیاسی، فرهنگی و اقتصادی كه هیچ ارتباطی به هم ندارند، نسخه ای را برای جامعه تجویز می كنند اما همین نهادها در عمل به جدایی حوزه فرهنگ و اقتصاد و سیاست اعتقاد دارند و یا به عبارت دقیق تر از الگوی واحدی پیروی نمی كنند.
وی افزود: بنابراین یا نتوانسته ایم یك الگو و نقشه فرهنگی متناظر با اقتصاد و سیاست طراحی كنیم و یا در مقام اجرا و عمل دچار سرگشتگی، سیاست زدگی و گزینشی عمل كردن هستیم و نتیجه آن شكاف بیشتر مرفه و مستضعف است و از درون آن، مشكلات و آسیب هایی همچون فقر، خودكشی، اعتیاد، طلاق و سایر آسیب های اجتماعی بوجود می آید.

** پیشی گرفتن آموزش از پرورش
صدری اقدم با اشاره به وضعیت نظام انتقال دانش و فرهنگ در جامعه گفت: یكی از علت های اصلی تولید و انباشت معضلات اجتماعی، مغفول ماندن پرورش به معنای صحیح آن و جلو افتادن آموزش به معنای یادگیری صرف است.
وی افزود: علم و آگاهی در نظام آموزشی بسیاری از كشورها به صورت تدریجی وارد جامعه می شود و برخی كشورها نیز علاوه بر آموزش علوم متعارف در برنامه های درسی خود مهارت های زندگی را نیز درنظر می گیرند اما در نظام آموزشی ما دانش آموز یا دانشجو بعد از 12 یا 16 سال تحصیل نمی تواند میان داده های اعتقادی و هویت خود ارتباط برقرار كند.
این كارشناس مذهبی همچنین گفت: بنابراین نظام آموزشی ما دانش آموز یا دانشجویی را تحویل جامعه می دهد كه دارای انباشت علمی است كه با كوچك ترین ناكامی برای خود و جامعه معضل ایجاد می كند و به عبارت دیگر باید پرسید كاركرد اصلی نظام آموزشی كشور انسان پروری است یا تخصص محوری؟
وی افزود: جواب این سوال تقریبا روشن است كه نظام آموزشی ما یك نظام با ساختارهای شبه دینی است و اگرچه در بدنه این نهاد، انسان های فرهیخته و ارزشی وجود دارد اما برون داد آن انسانی است كه در مقام عمل به جهان به عنوان آیت و نشانه نمی نگرد و جسم و ماده بر روح و معنا مقدم است.
صدری اقدم افزود: عامل بنیادین برای بازدارندگی انسان از ارتكاب جرم در نظام آموزشی دینی، نفس منقاد است كه بواسطه بینش الهی به تدریج تحت قوه عاقله قرار می گیرد اما در نظام لیبرال اساسا اصالت با این جمله «دلم می خواهد» محقق می شود. یعنی اصالت با نفس اماره است و این قوانین و مجازات است كه از جرم، بازدارندگی ایجاد می كند و در واقع خودنگهداری و كنترل نفس در خلوت معنا ندارد.
این استاد حوزه افزود: بر اساس الگوی برگرفته از قرآن و تعالیم دینی، تقوای در خلوت محور كار است، چون درك نفس این است كه خلوتی به آن معنا وجود ندارد و همه جا محضر خداست و تا زمانی كه به این نگاه اصالت نبخشیم و آن را در فرزندان و خانواده نهادینه نكنیم به طور قطع آسیب های اجتماعی چه در حوزه اعتیاد و چه در انحرافات جنسی و چه در خودكشی و امثال آن همچنان نگران كننده خواهد بود در حالیكه روانشناسی یا جامعه شناسی غربی چنین بینشی نسبت به انسان ندارد. چون موضوع این علوم، تعالی معنوی انسان آن هم در پرتو تعالیم الهی نیست.
به گزارش ایرنا، اوایل ماه گذشته آتنا اصلانی دختر هفت ساله پارس آبادی مفقود و جسد وی پس از دو هفته در پاركینگ قاتل كشف شد.
قاتل در اعتراف هایش مدعی شد در روز واقعه قصد سرقت النگوهای آتنا را كه برای خوردن آب به مغازه اش آمده بود، داشته و برای اینكه جلو فریادهای آتنا را بگیرد دهان او را بسته و این عمل را ندانسته آنقدر ادامه داده كه باعث قطع مسیر تنفس و در نتیجه جان باختن دخترك شده است اما ناصر عتباتی دادستان عمومی و انقلاب مركز استان اردبیل گفت: تیم چهار نفره پزشكی كه جسد آتنا را معاینه كرده، آثار آزار و اذیت جنسی را تایید كرده است.
وی افزود: قاتل فردی 42 ساله، متاهل، دارای فرزند و سابقه دار است كه مرتكب چنین جرمی شده و البته قاتل پنج روز بعد از دزدیده شدن آتنا مورد ظن ماموران قرار گرفته و بازداشت و تحت بازجویی قرار گرفت.
فراهنگ ** 1003 ** خبرنگار: محمدرضا جعفرملك * انتشار: امید غیاثوند