احیای دریاچه ارومیه با مشاركت جوامع محلی

مدیر ملی طرح حفاظت از تالاب های ایران روز چهارشنبه در حاشیه نشست هماهنگی مرحله چهارم این طرح در تبریز در گفت و گو با ایرنا اظهاركرد: برای حفظ تالاب ها باید همه اتفاقات حوضه آبریز را مدیریت كرد.
ابوالفضل آبشت با اشاره به اینكه بخش كشاورزی ملزم به تامین محصولات غذایی شده است بدون توجه به اولویت سایر بخش ها و سازمان ها، گفت: میزان نزولات جوی در كشور ما پایین و میزان تبخیر چند برابر بارش هاست و این شرایط اقلیمی برای كشاورزی مناسب نیست.
وی با اشاره به اینكه ما مجاز به استفاده حداكثر 40 درصدی از آب های تجدید پذیر هستیم، گفت: مصرف بیش از این اندازه بحرانی است و این درحالی است كه در برخی استان های ما بیش از 150 درصد آب های تجدید پذیر استفاده می شود یعنی استفاده ما بیش از ورودی سدها و مخازن زیر زمینی است.
وی با بیان اینكه اضافه برداشت ها موجب اختلال در فرایند آب های تجدیدپذیر می شود، گفت: همین اتفاق برای دریاچه ارومیه افتاده است.
آبشت با تاكید بر اینكه فعالیت هر سازمان بدون توجه به چالش دیگر بخش ها مغایر با توسعه پایدار است، اعلام كرد: دفتر ملی حفاظت از تالاب های كشور طرح بین المللی احیای دریاچه ارومیه از طریق مشاركت جوامع محلی را با رویكرد زیست بومی اجرا می كند كه بر مدیریت كل حوضه تاكید دارد.
وی بر ضرورت آشنایی كشاورزان با نگرانی های زیست محیطی و محدودیت های منابع آبی تاكید و خاطرنشان كرد: هر درخت سیب یك پمپ آب محسوب می شود.
وی با بیان اینكه كشور ما در زمینه كنترل آب های سطحی در جایگاه سوم جهانی قرار دارد، گفت: این رویكرد مغایر با فرایند طبیعی است زیرا چرخه هیدرولوژیكی آب با سد زدن به هم می خورد.
آبشت اظهاركرد: امكان كشت آبی را در منطقه ای فراهم می كنیم بدون اینكه توجه شود كه استعداد منطقه كشت دیم است.
وی خروجی بهم زدن نظام طبیعت را شرایط كنونی دریاچه ارومیه، تالاب گاوخونی و دریاچه هامون دانست و خاطرنشان كرد: اختلال در بدنه های آبی بزرگ كشور موجب تغییر اقلیم می شود.
وی با بیان اینكه یكی از كاركردهای بدنه های بزرگ آبی تعادل آب و هواست، گفت: خشك شدن تالاب ها بحران زا بوده و در برخی موارد همچون تالاب گاوخونی به خاطر وجود فلزات سنگین در منطقه سلامت جامعه را با چالش مواجه می كند.
مدیر ملی طرح حفاظت از تالاب های ایران با اشاره به اینكه طرح بین المللی احیای دریاچه ارومیه از طریق مشاركت جوامع محلی از سال 2014 با همكاری كشور ژاپن شروع شد، گفت: این طرح در سال نخست و به عنوان مرحله اول در 41 روستا اجرا شد.
آبشت همكاری ژاپنی ها را قابل توجه دانست و گفت: این درحالی است كه در داخل كشور گاهی چنین همكاری دیده نمی شود .
وی با اشاره به اینكه مولانا به ما درس عاشقی داده است، گفت: در این پروژه ژاپنی ها عاشقی را به ما یاد دادند.
وی با بیان اینكه برنامه مدیریت جامع دریاچه ارومیه با محوریت مدیریت آب و خاك، اطلاع رسانی و آگاهی و حفاظت از تنوع زیستی اجرا می شود، گفت: ژاپنی ها علاقمندی خود را به همكاری در زمینه مدیریت آب و خاك اعلام كردند و در سایر محورها هم كمك می كنند.
وی با اشاره به كمك سالانه یك میلیون دلاری كشور ژاپن به اجرای طرح بین المللی احیای دریاچه ارومیه از طریق مشاركت جوامع محلی گفت: این طرح در سال دوم در 75 روستا و در سال سوم در 90 روستا اجرا شد.
آبشت افزود: امسال به عنوان چهارمین سال در 110 روستای 11 شهرستان حوضه آبریز دریاچه ارومیه در محدوده استان های آذربایجان شرقی و غربی اجرا می شود.
وی با اشاره به ایجاد جریان اجتماعی با اجرای این طرح در منطقه، گفت: انتظار همراهی بیشتری از داخل كشور داریم.
وی با اشاره به اینكه برای اجرای طرح انتقال آب زاب به حوضه دریاچه ارومیه 6 هزار و 700 میلیارد ریال اعتبار اولیه نیاز است، گفت: با این اعتبار می توان طرح احیای دریاچه ارومیه از طریق مشاركت جوامع محلی را در همه روستاهای حوضه دریاچه اجرا كرد.
آبشت با اشاره به ظرفیت سازی شركت های فنی و مهندسی منطقه در این طرح، گفت: در زمان حاضر نیروهای این شركت ها در كار خود خبره شده اند و به عنوان مرجع شناخته می شوند.
وی به تغییر نگرش صورت گرفته در سطح مسئولان جهاد كشاورزی و تمایل به استفاده از نیروهای بخش خصوصی به واسطه اجرای این طرح اشاره و اظهار امیدواری كرد: پشتیبانی كشور ژاپن تداوم داشته باشد.
آبشت به اشاره به اینكه سایر استان های كشور متقاضی استفاده از این تجربه هستند، اظهاركرد: طرح همكاری در احیای دریاچه ارومیه از طریق مشاركت جوامع محلی در استقرار كشاورزی پایدار و حفاظت از تنوع زیستی تمرین و الگویی برای كل كشور است.
به گزارش ایرنا، معاون محیط زیست آذربایجان شرقی هم در نشست هماهنگی مرحله چهارم طرح همكاری در احیای دریاچه ارومیه از طریق مشاركت جوامع محلی در استقرار كشاورزی پایدار و حفاظت از تنوع زیستی در تبریز با اشاره به نقش اقتصاد جوامع محلی در پایداری حوضه های آبریز، گفت: تغییر نگرش جوامع محلی از بهره كشی حداكثری به تعامل با محیط زیست می تواند انقلابی در این حوزه ایجاد كند.
میرمحسن حسینی قمی با بیان اینكه توسعه پایدار در محیط روستایی به كل جامعه تسری پیدا می كند، گفت: همكاری جهاد كشاورزی در ترویج مولفه های زیست محیطی نوید بخش توسعه است.
وی افزود: همكاری بخش های مختلف در احیای دریاچه ارومیه به عنوان نماد زیست محیطی شمالغرب كشور می تواند الگویی در احیای اكوسیستم های آسیب دیده كشور باشد .
مدیر هماهنگی امور ترویج سازمان جهاد كشاورزی آذربایجان شرقی هم با اشاره به هماهنگی مناسب در برنامه ریزی تا اجرای طرح همكاری در احیای دریاچه ارومیه از طریق مشاركت جوامع محلی، گفت: این طرح از تجربه های موفق همكاری بین بخشی در 2 استان شمالغرب كشور است.
علی اكبر نژادرضا به نقش بخش كشاورزی در تعادل بخشی آب های زیر زمینی و تالاب ها اشاره كرد و گفت: از هفته آینده آموزش های توانمند سازی جوامع محلی شروع می شود.
به گزارش ایرنا این طرح با همكاری سازمان های جهاد كشاورزی، ادارات كل محیط زیست و شركت های آب منطقه ای در استان های آذربایجان شرقی و غربی اجرا می شود و 23 شركت فنی و مهندسی در كنار 10 هزار كشاورز منطقه در اجرای آن مشاركت دارند.
این طرح در كنار طرح های نجات دریاچه ارومیه كه با روی كار آمدن دولت دكتر روحانی در دستور كار دولت قرار گرفت اجرا می شود.
با اجرای این طرح ها در زمان حاضر وضعیت دریاچه تثبیت شده و هدف گذاری آتی رسیدن سطح آب دریاچه به تراز اكولوژیك در سال 1402 است.
تراز اكولوژیك دریاچه ارومیه یك هزار و 274 متر و 10 سانتیمتر است.
خبرنگار: پرویز انصاری ** انتشار: محمد عزیزی راد
3071/518