مطالعات تاثیر خاك دیاتومه بر آفت زنجره مو در استان مركزی انجام شد

مظاهر یوسفی روز یكشنبه در گفت و گو با ایرنا افزود: نارسایی زنجره مو (Psalmocharias alhageus) از گذشته در مراحل رشد گیاه مو ایران شیوع داشته و اكنون نیز در بسیاری از مناطق موكاری از آفت های مهم درختچه‌های مو به شمار می رود و در برخی از مناطق تا 40 تا 50 درصد خسارت در باغ های موكاری بر جای می گذارد.
وی ادامه داد: خسارت این آفت از طریق مكیدن شیره‌گیاهی به وسیله پوره های مستقر روی ریشه و ایجاد شكاف و تخم ریزی حشرات ماده بالغ در داخل شاخه های یك ساله و به ندرت دو ساله است و به دلیل شرایط خاص بیولوژی این آفت مبارزه با آن بسیار سخت است.
مجری این طرح تحقیقاتی گفت: خاك دیاتومه از جمله تركیبات معدنی است كه در صورت استفاده در پای گیاه مو با ایجاد خراش در كوتیكول حشرات (لایه خارجی بدن حشرات) باعث تلفات آن ها می شود.
یوسفی افزود: در شهرستان زرندیه، 20 درختچه مو برای انجام تحقیق بررسی مقدماتی تاثیر خاك دیاتومه بر روی مو انتخاب شد و 10 درختچه، توسط خاك دیاتومه در قسمت سایه انداز درختان تیمار و آماربرداری از آن ها به صورت سالیانه انجام شد.
وی ادامه داد: نتایج به دست آمده در طول چهار سال نشان داد كه در گیاهان انتخاب شده برای تحقیق شمار پوسته های شفیرگی تشكیل شده در تیمار خاك دیاتومه كمتر بوده و هر سال درصد تاثیر آن افزایش یافته است، به طوری كه درصد تاثیر در كاهش جمعیت پوره های زنجره از 23 و 9 دهم درصد از سال نخست پژوهش به 43 درصد در سال آخر افزایش یافت.
عضو هیات علمی بخش تحقیقات گیاه پزشكی مركز تحقیقات و آموزش كشاورزی و منابع طبیعی استان مركزی خاطر نشان كرد: انجام این تحقیق نشان داد كاربرد فرمولاسیون جدید خاك دیاتومه در خاك مورد استفاده برای گیاه مو می تواند با ممانعت در عبور پوره های زنجره و تلفات آن ها، در كاهش جمعیت آفت در خاك پای درختان انگور موثر باشد.
زنجره مو با نام علمی (Hemiptera: Cicadidae) و با نام مترادف Cicadatra ochreata در اكثر نقاط ایران، افغانستان، پاكستان، نواحی جنوب روسیه، تركیه و عراق فعالیت دارد. این آفت علاوه بر مو به درختان میوه سردسیری و درختان غیر مثمر صدمه می زند.
از جمله مناطقی كه این حشره در تاكستان ها مشاهده شده است می‌توان به استان های مركزی، اصفهان، لرستان، خوزستان، همدان، تهران، البرز آذربایجان غربی و شرقی، استان قم، سمنان، كرمان، كردستان اشاره كرد.
این حشره از راسته Hemiptera زیر راسته Auchenorhyncha بالا خانواده Cicadoidae و خانواده Cicadidae می باشد و در اواخر بهار و اوایل تابستان بیشتر در زمین های شیب دار خشك و آفتابگیر در كنار خیابان های بیرون شهر، زمین های مسطح، صاف، گرم، در كنار درختان غیر مثمر كنار خیابان ها، مزارع و باغ های انگور اكثر مناطق كشور دیده می‌شود.
طول بدن حشره نر بین 24- 20 و طول بدن در گونه ماده 28 – 22 میلیمتر است و در تركیب بدن به رنگ سبز روشن چشم ها فیروزه ای براق سیاه یا قهوه ای مشاهده شده است.
درختان میزبان این حشره درختان میوه شامل مو، سیب، به، گلابی، پسته، توت، سنجد، آلبالو، هلو، ازگیل ژاپنی، انار و درختان غیر مثمر و زینتی شامل سپیدار، اكالیپتوس، زبان گنجشك، نارون پیوندی، درخت ابریشم، تبریزی، قره آقاچ، نسترن و روی بوته های خربزه، سیب زمینی، گوجه، گل گندم، گلرنگ گزارش شده است.
روش های مبارزه با این حشره به صورت مكانیكی شامل قطع شاخه های آلوده به تخم، از بین بردن میزبان های وحشی (علف های هرز) در موستان و اطراف آن، انتخاب زمین سبك و ارقام مقاوم از موثرترین راه های مبارزه دانسته شده است.
مبارزه شیمیایی علیه زنجره مو سه مرحله سمپاشی پای بوته های مو علیه پوره‌های داخل خاك، سمپاشی سطح خاك در موقع خروج شفیره ها از زمین و سمپاشی علیه زنجره های بالغ روی درختان میزبان دنبال می شود.
تحقیقات گسترده ای برای استفاده از تركیبات جدید كه خطرات زیست محیطی كمتری داشته باشند، برای كنترل آفات درحال انجام است روش های دیگر كنترل مانند كاربرد پودرهای معدنی، كنترل بیولوژیكی و آفت كش های گیاهی نیز مورد ارزیابی قرار گرفته اند خاك دیاتومه (DE)، به عنوان یك جایگزین برای حشره كش های شیمیایی به طور روز افزون در طول سالیان گذشته استفاده شده است.
خاك دیاتومه، یك سنگ رسوبی متخلخل سبك وزن متشكل از باقیمانده سیلیس های ما قبل تاریخ است.
دیاتومه ها شامل موجودات میكروسكوپی، جلبك های تك سلولی و آبزی- گیاهی و یك پوسته نرم متشكل از سیلیكای هیدراته شده بی شكل می باشند.
دیاتومه از لایه های نازك فیتوپلانكتون ها كه دیاتوم نامیده می شود در2 میلیون سال قبل به وجود آمده است.
دیاتومه حاوی سیلیكات یكنواخت خالص شده با ذرات ریز كمتر از 10میكرون است و به راحتی پخش می شود این تركیبات پودری از طریق تماس با كوتیكول حشرات، موم لایه اپی كوتیكول حشرات را از بین برده و به دلیل از دست رفتن آب بدن، منجر به مرگ حشرات می شوند.
1955/6013/خبرنگار:مهدی عظیمی***انتشاردهنده:مژگان حیدری