جنگ رزمايش ها/ مرزهاي داغ روسيه در اروپا

** رزمايش روسي - بلاروسي غرب-2017:
به گزارش ايرنا، در تازه ترين تمرين جنگي، رزمايش مشترك يك هفته اي در حال برگزاري روسيه و بلاروس كه چهار روز ديگر پايان مي يابد، موج جديدي از تنش ها بين مسكو و غرب را به وجود آورده است و مقام هاي ناتو از آن ابراز نگراني كرده اند كه اين مساله مي تواند رويارويي هاي دو طرف را در آينده تشديد كند.
مسكو اعلام كرده، برگزاري رزمايش «زاپاد-2017» (غرب-2017) عليه هيچ كشوري نيست و هدف آن فقط هماهنگي واحدهاي نظامي روسيه و بلاروس است.
تمرين جنگي «زاپاد-2017» در مناطقي از بلاروس، شهر بندري سن پترزبورگ، استان لنينگراد و نيز مناطق مرزي پسكوف روسيه برگزار مي شود.
12 هزار و 700 نظامي شامل هفت هزار و 200 نيروي بلاروسي و پنج هزار و 500 روس همراه نزديك 70 جنگنده و بالگرد، 250 تانك، 200 توپ، راكت انداز، خمپاره انداز و نزديك 10 ناو و كشتي پشتيباني در كنار آماده باش سامانه هاي دفاعي اس 300 و اس 400 در اين رزمايش شركت دارند.
روسيه و بلاروس به عنوان دو عضو پيمان امنيت جمعي (شماري از جمهوري هاي سابق شوروي) كه در همسايگي كشورهاي عضو ناتو قرار گرفته اند، با برگزاري رزمايش «زاپاد-2017» قدرت خود را عليه دشمن فرضي در مرزهاي لهستان و كشورهاي بالتيك (ليتواني، لتوني و استوني - با گرايش ضدروسي) به نمايش مي گذارند.

** پاسخ روسيه:
وزارت دفاع روسيه در بيانيه اي تصريح كرده كه اين رزمايش ماهيتي كاملا دفاعي دارد و هيچ كشور يا گروهي از كشورها را هدف قرار نمي دهد.
در بيانيه همچنين آمده است كه انتخاب نام غرب براي رزمايش به معناي هدف آن عليه كشورهاي غربي نيست، بلكه چون در غرب روسيه برگزار مي شود، چنين نامي برگزيده شده است.
البته انتخاب اين منطقه براي برگزاري رزمايش روسيه و بلاروس اهميت دارد، زيرا ناتو نيز در سال هاي اخير چندين رزمايش برگزار كرده و شمار نظامييان در منطقه بالتيك را با استقرار چهار گردان متشكل از نيروهاي نظامي چندين كشور افزايش داده است.

** مرزهاي داغ:
منطقه شرق اروپا نزديك و كنار روسيه در حال تبديل شدن به يكي از نظامي ترين مرزهاي دنيا است كه در دو سو اين كشور و غرب به پيشگامي آمريكا و ناتو در حال صف آرايي هستند.
روسيه كه زماني به عنوان پايتخت اتحاد جماهير شوروي تا سال 1991 و تا پيش از فروپاشي هزاران كيلومتر از دايره قدرت نفوذ ناتو و آمريكا دور بود، اكنون شاهد از بين رفتن خط فاصله جبهه ها است، زيرا ديگر از منطقه امن بلوك شرق خبري نيست و بسياري از كشورهاي كمونيست سابق متحد آمريكا و عضو ناتو شده اند.
لهستان كه روزي عضو پيمان نظامي ورشو متعلق به اردوگاه كمونيسم به رهبري شوروي و رقيب ناتو بود، اكنون همراه روماني مركز استقرار سامانه موشكي آمريكا شده است كه بارها اعتراض مقام هاي بلندپايه روسيه از جمله ولاديمير پوتين رئيس جمهوري اين كشور را برانگيخته است.
اين قدرت نمايي كه براساس نظر كارشناسان هدف آن ايجاد ديواره دفاعي در برابر موشك هاي قاره پيماي روسيه و همچنين در صورت ضرورت تبديل آن به تهاجمي است با ناوهاي مجهز به موشك هاي ايجيس در درياهاي سياه و بالتيك پشتيباني مي شود.
غرب همچنين براي هم افزايي توان جنگي، از استقرار هميشگي يا موقت يگان هاي نظامي در جمهوري هاي سابق شوروي از جمله لتوني و استوني هم مرز روسيه، مولداوي و گرجستان بهره مي گيرد كه در صورت بروز بحران مي تواند براي مسكو نگران كننده باشد.
اوكراين هم كه اكنون به ضدروسي ترين جمهوري سابق شوروي تبديل شده است، يكي از اميدهاي ناتو و آمريكا به شمار مي رود تا بتوانند فشارهاي نظامي را بر مسكو افزايش دهند.
در يك هفته اخير در اوكراين هم دو رزمايش از جمله با شركت نيروهاي ناتو برگزار شده است و پترو پوروشنكو رئيس جمهوري اين كشور كه به داشتن مواضع ضدروسي معروف شده نيز از تمرين جنگي روسيه و بلاروس ابراز نگراني كرد.
وي اين احتمال را كه رزمايش زاپاد-2017 با هدف آماده شدن روسيه براي حمله برگزار مي شود، بعيد ندانست و همزمان برخي مقام هاي كشورهاي حوزه بالتيك نيز از اين رزمايش ابراز نگراني كردند.
اما در واكنش به اين مواضع، آلكساندر فومين معاون وزير دفاع روسيه در مصاحبه با دويچه وله (صداي آلمان) گفت: نيروهاي روسي در مرزهاي آلمان يا فرانسه مستقر نشده اند، بلكه ناتو كنار مرزهاي ما مستقر شده است.
وي تصريح كرد: برگزاري رزمايش زاپاد ـ 2017 نمي تواند دستاويزي براي استقرار نيروهاي مسلح ناتو نزديك مرزهاي روسيه باشد.

** پيام روسي-چيني به غرب:
فارغ از مواضع دو طرف، برگزاري اين رزمايش و تمرين جنگي چندي پيش با چين در حياط خلوت ناتو مي تواند پيام صريح مسكو به غرب باشد كه با تاكيد بر لزوم پرهيز از انديشه رويارويي يا ماجراجويي ضدروسي، پيامدهاي احتمالي اقدام هاي نظامي خود را در نظر بگيرد.
روسيه دو ماه پيش در راستاي اين سياست، در درياي بالتيك رزمايش مشتركي با چين برگزار كرد.
رزمايش يك هفته اي چين و روسيه كه 30 تير آغاز شد، نخستين تمرين جنگي دو كشور در اين منطقه راهبردي يعني عرصه حضور هميشگي پيمان آتلانتيك شمالي بود.
پايگاه آنلاين روزنامه روسي نزاويسيمايا گازتا در اين باره نوشت: آمادگي چين براي نمايش توان نظامي در درياي بالتيك، نخست حاكي از آينده نگري پكن است كه اروپا هم بين آنها قرار دارد و مي خواهد اين اهداف را با همكاري مسكو اجرا كند.
رسانه روسي افزوده است: از سوي ديگر، روسيه و چين قرارداد برنامه توسعه مناسبات نظامي را تا سال 2020 امضا كرده اند.
توم اُ كانر مفسر نشريه نيوزويك روسيه هم نوشته است: مسكو و پكن اكنون قدرت هاي دريايي دوم و سوم جهان هستند. از سوي ديگر تاكنون بارها عليه ابتكارهاي پيشنهادي غرب در سازمان ملل متحد شده‌اند و روسيه نيز در اختلاف سياسي چين و آمريكا در مورد كره شمالي دخالت كرد.
از نگاه مفسر نيوزويك، روسيه و چين به همين دليل رزمايش‌ مشترك در درياي بالتيك را طراحي كردند و شرايط را چنان ترتيب دادند كه از منافع خود در برابر ناتو و آمريكا هم در غرب و هم در خاور دور دفاع كنند.

** درياي سياه يا درياي داغ:
نقطه ديگر رويارويي نظامي روسيه و ناتو درياي سياه است كه در سال هاي اخير به كانون تنش در منطقه تبديل شده است.
درياي سياه يكي از راهبردي ترين پهنه هاي آبي جهان است كه از تنگه بسفر و درياي مرمره با درياي مديترانه و از تنگه كرچ با درياي آزوف پيوستگي دارد.
جز روسيه به عنوان يكي از كشورهاي اين منطقه، آمريكا و ناتو با ديگر كشورهاي ساحلي درياي سياه يعني تركيه، روماني، بلغارستان، اوكراين، و گرجستان روابط گسترده يا حضور مستقيم نظامي به عنوان همپيمان دارند و از اين موقعيت و پاپگاه هاي خود براي تحركات نظامي بهره مي گيرند.
سال 2014 پس از جدايي شبه جزيره كريمه از اوكراين به خاك روسيه براساس نتايج يك همه پرسي كه آمريكا و اتحاديه اروپا آن را رد كرده اند، تسليحات پيشرفته روسي از جمله مجموعه هاي موشكي باستيون ويژه پدافند ساحلي و سامانه هاي دفاع موشكي اس-300 در اين منطقه مستقر شده است.
همزمان ناتو و آمريكا نيز با هدف اعلام شده دفاع از اوكراين، حضور نظامي خود را در درياي سياه چند برابر افزايش داده و ناوهاي غربي هميشه در اين منطقه حضور دارند.
در سه سال اخير روسيه و ناتو چندين رزمايش در منطقه برگزار كرده و در برابر يكديگر در اين پهنه آبي قدرت نمايي كرده اند.
برگزاري رزمايش هاي ناتو و اجراي تمرين هاي جنگي توسط روسيه يا با كشورهاي متحد، حاكي از سطح بالاي رويارويي نظامي است كه تهديدهاي بالقوه اي را با پيامدهاي مخرب در بر دارد و دو طرف هم از آن آگاهي كامل دارند. تداوم اين شرايط سبب شده است تا شرق اروپا به منطقه ملتهب نظامي با احتمال خطرآفريني بالا تبديل شود.
اروپام*391 انتشار دهنده: هادي مولوي نيا