به گزارش خبرنگار ايرنا به گفته كارشناسان، در روند پرشتاب شهرنشيني، مكان يابي براي دفن بهداشتي زباله هاي شهري يكي از ضرورت هاي برنامه ريزي و مديريت شهري است و عدم مديريت در اين زمينه نشانهاي از فقدان برنامهريزي و عدم توجه به مسائل مختلف زيست محيطي است.
با رشد سريع مناطق شهري، جايگاه هاي دفن زباله ناكافي به نظر مي آيد و همين امر اثر مستقيمي بر روي هزينه ها در محلهاي دور افتاده و كوچك دارد.
حاشيه شهرها از جمله مناطق حساس و آسيب پذير هستند كه هرگونه توسعه شهري در بستر چنين اراضي بايد با ملاحظات زيست محيطي ويژه اي همراه باشد. متاسفانه اغلب مناطق دفن زباله در استان فارس در حاشيه شهرها قرار دارند، مناطقي كه از آسيب هاي ناشي از حاشيه نشيني به دور نيست و بسياري از عوارض انباشت زباله به حاشيه نشينان در اين مناطق منتقل خواهد شد.
اين در حالي است كه نظارت بر دفن بهداشتي زباله يا امحاي آن و تميز نگاه داشتن محيط زيست يكي از چالش ها و مسائل بهداشت محيط است. اصول بهداشت و بهسازي محيط در هر شهر ايجاب مي كند كه زباله ها در حداقل زمان از منازل و محيط زندگي انسان دور و در اسرع وقت دفع و يا به صورت اصولي و بهداشتي دفن شوند.
گزارش هاي غير رسمي حاكي از اين است كه در برخي از سايت هاي دفن زباله در استان فارس، لاشه ها و مردار حيوانات، زباله هاي الكترونيك و زباله هاي بيمارستاني به صورت فله اي سرازير مي شود، اغلب اين سايت ها محل رفت و آمد حيوانات موذي و ولگرد است، حيواناتي كه با جامعه انساني نيز سر و كار دارند و در شهرها و روستاها تردد مي كنند.
حتي ديده شده كه برخي از دامداران و چوبداران، دام هاي خود را در اين اماكن به چرا مي برند تا از كاغذ، پلاستيك، پوست ميوه و زباله هاي تر تغذيه كنند، در حالي كه همه اين موارد زنگ خطري براي سلامت شهروندان است كه بايد مسئولان نسبت به آن حساسيت بيشتري نشان دهند.
سرپرست اداره كل حفاظت محيط زيست استان فارس در اين زمينه مي گويد: در بخش نهم از برنامه ششم توسعه با عنوان 'محيط زيست و منابع طبيعي' دولت موظف شده كه اقدامات خاصي را براي حفاظت از محيط زيست به عمل آورد كه از جمله اين اقدامات در حوزه دفن بهداشتي زباله است.
نبي الله مرادي افزود: از اين ميان مي توان به اقداماتي نظير اجراي برنامه عمل حفاظت، احيا و مديريت تالاب هاي كشور، نظارت بر اجراي طرح هاي جامع مديريت پسماند، تهيه و اجراي طرح هاي جامع پيشگيري و اطفاي حريق در عرصه هاي تحت مديريت سازمان اشاره كرد.
وي، با بيان اينكه اجراي مديريت صحيح دفع پسماندهاي شهري و روستايي يكي از مهمترين اهداف پيش بيني شده در برنامه ششم توسعه است، گفت: هم اينك روزانه نزديك به 2 هزار و 900 تن زباله عادي در استان فارس توليد مي شود كه از اين ميزان فقط يك هزار و 500 تن آن به صورت اصولي و بهداشتي مديريت و دفن مي شود.
مرادي اظهار داشت: از مجموع 2 هزار و 900 تن زباله عادي كه روزانه در فارس توليد مي‌شود، 2 هزار تن آن در شهرها و مابقي آن در روستاهاي اين استان توليد مي شود.
او گفت: يك هزار تن از اين زباله هاي توليدي به شيراز تعلق دارد كه به شيوه اصولي در سايت برمشور اين شهر مديريت مي‌شود ولي مابقي زباله‌هاي توليدي فارس از دفن اصولي برخوردار نيست.
اين مقام مسئول بيان كرد: از 102 شهر استان فارس 94 شهر داراي سايت دفن زباله هستند اما نحوه مديريت پسماندها در سايت هاي دفن زباله به صورت اصولي انجام نمي شود و شايسته است مديريت كلان شهري با حساسيت بيشتري نسبت به اجراي اين امر مهم همت گمارد.
سرپرست محيط زيست فارس افزود: از ميان 94 شهر ياد شده فقط 34 شهر توانسته اند مجوز محيط زيست را كسب كنند و مجوزهاي دريافت شده نيز تنها به سبب محل قرارگيري اين سايت‌ها بوده اما اصول فني و مهندسي به هيچ وجه در آنها رعايت نشده است.
سرپرست اداره كل حفاظت محيط زيست استان فارس، در باره شرايط اوليه اي كه هر سايت دفن زباله براي جلوگيري از مشكلات احتمالي بايد دارا باشد، گفت: سايت دفن زباله بايد كاملا محصور و پوشيده باشد تا حيات وحش، سگ‌هاي ولگرد و همچنين دام هايي كه ممكن است وارد چرخه تغذيه مردم شوند به آن دسترسي نداشته باشند تا نتوانند زمينه انتقال آلودگي‌ها را به وجود آورند.
مرادي افزود: حتما بايد لايه نفوذ ناپذير زير نقطه دفن زباله‌ها تعبيه شود تا بتوان با مديريت صحيح شيرآبه‌ها از ورود آنها به آب‌هاي زيرزميني كه براي مصارف آشاميدني و كشاورزي مورد استفاده قرار مي‌گيرند، جلوگيري كرد در غير اين صورت ممكن است باعث بروز بيماري در افراد شود.
او گفت: علاوه بر اين، محل قرارگيري سايت دفن زباله، نبايد آنچنان دور باشد كه هزينه‌هاي حمل و نقل زيادي به همراه داشته باشد و نه آن قدر در نزديكي شهرها قرار بگيرد كه احتمال آلودگي‌ها را افزايش دهد.
سرپرست محيط زيست فارس ادامه داد: در اين ميان بحث گاز متصاعد شده از زباله‌ها كه باعث آلودگي هوا مي‌شود نيز مطرح است، يك سايت دفن زباله مناسب بايد شرايط مديريت اين گازها و استفاده از آنها در نيروگاه‌هاي بيوگازسوز را دارا باشد كه در سايت برمشور شيراز اين كار انجام مي‌شود.
وي با بيان اينكه شرايط مورد اشاره در هيچ كدام از سايت‌هاي دفن زباله فارس وجود ندارد و صرفا سايت‌هاي مجوزدار تا حدي محصور شده اند، گفت: تقريبا در هشت مورد از سايت‌هاي دفن استان، زباله‌ها روزانه با يك لايه خاك پوشانده مي‌شوند ولي در بقيه سايت‌ها حتي اين كار نيز انجام نمي شود.
سرپرست محيط زيست فارس با اشاره به اينكه اين نهاد در مبحث مديريت پسماند در استان صرفا وظيفه نظارتي بر عهده دارد، اظهار داشت: اگر مشكلي در اين زمينه وجود داشته باشد به دستگاه‌هاي مربوطه تذكرهاي لازم را مي‌دهيم.
مرادي بيان كرد: اين اداره كل حتي در مواردي كه شرايط دفن زباله به وضعيت حادي رسيده كه به تهديدي عليه بهداشت عمومي بدل شده است از طريق مراجع قضايي براي برخوردهاي قانوني نيز اقدام كرده است و در اين مورد چندين پرونده شكايت از برخي دهياري‌ها و شهرداري‌هاي استان همچنان در دستگاه قضايي وجود دارد.
مرادي با بيان اينكه بهبود شرايط دفن زباله در فارس به يك عزم عمومي از سوي مردم و مسئولان نياز دارد، گفت: يك طرف اين مساله مردم هستند كه بايد در الگوي مصرف خود تغييرات اساسي به وجود آورند و سوي ديگر دستگاه‌هاي مرتبطي كه بايد نسبت به مديريت صحيح پسماندها اقدامات لازم را انجام دهند.
** قانون مديريت پسماند به صورت كامل اجرايي شود
معاون اجرايي و خدمات شهري شهرداري شيراز نيز بر لزوم دفن بهداشتي زباله ها تاكيد كرد و بيان داشت: در حال حاضر 70 درصد پسماندها در كشور ما جزو زباله هاي تر و فساد پذير است و اين در حالي است كه گاز حاصل از دفن پسماندها نيز آسيب هايي را به كساني كه در اين محل ها فعاليت دارند، وارد مي كند.
رمضان اميني افزود: اگر چه تمام تلاش ما براي اجراي طرح تفكيك در مبدا زباله است اما تجهيزات دسته بندي (سورتينگ) در مقصد براي پردازش زباله را نيز افزايش داده ايم و تا پايان سال 96 تمام زباله ها پردازش مي شوند و تنها آن دسته از زباله هايي كه ديگر قابليت بازيافت و استفاده ديگري ندارند، دفن مي شوند.
معاون اجرايي و خدمات شهري شهرداري شيراز ادامه داد: سايت دفن پسماندهاي شيراز بيش از 2 هزار هكتار وسعت دارد كه در بيش از يك هزار و 200 هكتار از آن به عنوان كمربند سبز حفاظتي درختكاري و فضاي سبز ايجاد شده تا به نحوي آلودگي ناشي از دفن زباله را به حداقل برسانيم و در كنار آن براي اولين بار در كشور آب مورد نياز اين فضاي سبز با احداث 17 كيلومتر لوله كشي از محل پساب تصفيه خانه فاضلاب شيراز تامين مي شود.
اميني گفت: زماني كه در كشور قانوني تصويب مي شود، ظرف مدت 15 رور قابليت اجرا دارد اما در حالي كه بيش از يك دهه از قانون مديريت پسماند سپري مي شود بخش اعظم آن بدون اجرا مانده است از جمله بخشي كه مربوط به تعهدات توليد كنندگان در مقابل پسماند هاي ناشي از كالاي آنهاست و آنها وظيفه دارند هزينه آن را بدهند، همچنين در بحث پسماندهاي ويژه الكتريكي نيز كه به محيط زيست و سلامت مردم آسيب مي رساند تاكنون اقدامي صورت نگرفته است.
وي افزود: از ديگر مواردي كه در اين قانون آمده اما هنوز اجرايي نشده افزايش قيمت خريداري برق توليدي از پسماند و تضمين خريد اين برق است.
معاون اجرايي و خدمات شهري شهرداري شيراز افزود: با توجه به اقداماتي كه ظرف چند سال اخير صورت گرفته امروز شهر شيراز در حوزه مديريت پسماند در كشور پيشرو است و حتي در اين زمينه با برخي از شهرهاي اروپايي برابري مي كند.
اميني بيان كرد:هم اينك تمام ناوگان حمل زباله در اين كلانشهر مكانيزه شده و نيروهاي ما همگي داراي شناسنامه كاري سلامت هستند و حتي مي دانيم خودروهاي حمل زباله در هر زماني كجا هستند و چند ليتر سوخت در باك آنها وجود دارد.
معاون اجرايي و خدمات شهري شهرداري شيراز ادامه داد: در حال حاضر در زمينه افزايش تفكيك از مبدا علاوه بر مخازن مربوط به مواد بازيافتي كه ميان منازل و مجتمع هاي مسكوني توزيع شده است در 50 نقطه شهر نيز كانكس هاي ويژه جمع آوري مواد بازيافتي ايجاد شده كه در قبال دريافت اين مواد، مواد شوينده بهداشتي به مردم داده مي شود.
معاون خدمات شهري شهرداري شيراز افزود: براي راه اندازي دستگاه زباله سوز از سوي بخش خصوصي، آنها زماني پاي كار مي آيند كه سالانه 500 تا 600 ميليارد ريال سودآوري داشته باشد و تا حمايت هاي دولت از خريد تضميني برق قطعي نشود سرمايه گذار پاي كار نمي آيد.
اميني گفت: شهرداري شيراز در ارتباط با موضوع زباله، راهكارهاي كنترل شيرابه و گاز حاصل از دفن بي‌هوازي را هم اجرايي كرده است و امروز ادعا داريم كه در بحث دفع زباله‌هاي توليدي شهروندان، مشابه با شهرهاي پيشرفته جهان عمل كرده ايم.
معاون اجرايي و خدمات شهري شهرداري شيراز بيان كرد: زباله جمع‌آوري شده در شيراز به كودهاي كمپوست، ورمي كمپوست و كود سبز تبديل و يا به سايت‌هاي بازيافت انتقال داده مي‌شود و تنها بخش اندكي از زباله كه پسماندهاي الكترونيك را نيز شامل مي‌شود، باقي مي‌ماند.
اميني گفت: شهرداري شيراز هم اينك جور بسياري از دهستان‌ها و شهرهايي نظير صدرا را براي دفع زباله بر دوش مي‌كشد و ما تلاش مي‌كنيم دستگاه‌هاي مسئول را موظف كنيم كه حداقل ماشين‌آلات جمع‌آوري زباله را به سيستم‌هاي روز مجهز كرده و از ماشين‌هاي روباز استفاده نكنند.
وي ادامه داد: شهرستان هاي لامرد، لارستان، جهرم، داراب، كازرون، ارسنجان، استهبان، آباده و بسياري ديگر از مناطق استان فارس در انباشت، جمع آوري و دفن زباله با مشكلاتي مواجه هستند كه مي طلبد مسئولان شهري توجه بيشتري به موضوع دفن زباله و مساله محيط زيست شهري در اين مناطق داشته باشند.
گزارش از: نيكنام خشنودي ** انتشار دهنده: پرويندخت پاردسويي شيرازي
6113 /6118
تاریخ انتشار: ۲۸ شهریور ۱۳۹۶ - ۱۹:۱۶
شيراز- ايرنا- زباله هاي شهري در صورتي كه به درستي و در محلي مناسب دفن نشوند با ضايعات زيست محيطي زيادي همراه خواهند بود، در استان فارس روزانه 2 هزار و 900 تن زباله توليد مي شود كه به گفته سرپرست حفاظت محيط زيست اين استان تقريبا نيمي از آن به صورت اصولي و بهداشتي دفن نمي شود.