تهران- ايرنا- پژوهشگران دانشگاه تربيت مدرس در تحقيقات خود موفق به ساخت آزمايشگاهي نانوپوشش‌هايي از جنس آلياژ نيكل-آهن شده‌اند. اين نانوپوشش كه به روشي ساده و ارزان توليد شده است، به افزايش مقاومت در برابر سايش و خوردگي ابزار و تجهيزات الكترونيكي و مغناطيسي منجر مي شود.

به گزارش روز يكشنبه گروه علمي ايرنا از ستاد ويژه توسعه فناوري نانو رياست جمهوري، آلياژ آبكاري شده نيكل-آهن (NiFe) در دستگاه‌هاي ضبط و ذخيره‌سازي در كامپيوتر، قطعات رله، ورقه استاتور براي موتور ساعت هاي كوارتز، شيرهاي مغناطيسي و الكتريكي و چاپگرها كاربرد دارند. چنانچه پوشش به كاررفته در اين قطعات دچار خوردگي و يا ساييدگي شود، مي‌تواند منجر به خارج شدن قطعه از سرويس كاري شده و براي مدتي نامشخص مجموعه متوقف بماند. يكي از روش‌هاي ايجاد مقاومت به خوردگي و سايش در اين قطعات فلزي، استفاده از پوشش‌هايي با خواص مكانيكي مطلوب‌تر است.
به گفته‌ دكتر محمود علي اف خضرايي پژوهشگر دانشگاه تربيت مدرس، در اين طرح نانوپوشش‌هايي چند لايه از جنس آلياژ NiFe و با ضخامت كمتر از 100 نانومتر توليد شده است.
وي به كاربردهاي اصلي اين پوشش‌ها اشاره كرد و افزود: پوشش‌هاي از جنس NiFe، مصارف مغناطيسي و الكتريكي فراواني دارند كه مهمترين كاربردهاي آن‌‌ها شامل شيرهاي الكتريكي و مغناطيسي، پرينترها و رله‌ها و ترانزيستور است. با توجه به مقاومت مكانيكي و سايشي كم در پوشش‌هاي NiFe، در اين پژوهش سعي شده است با اعمال ساختار چندلايه استحكام آن بهبود يابد.
بديهي است كه جايگزيني پوشش يك لايه با نوع چندلايه بر مقاومت مكانيكي آن در سيستم كاري مي افزايد.
علي اف خضرايي افزايش عمر پوشش و كاهش هزينه‌ها را مهمترين دستاورد اين پژوهش معرفي كرد ادامه داد: در اين طرح جهت توليد لايه‌هاي نانومتري و افزايش استحكام و مقاومت به سايش از روش ارزان و آسان آبكاري پالسي استفاده شده است. از طرفي در ساختار اين پوشش‌ها از نانوذرات آلومينا به عنوان تقويت كننده استفاده شده است و ساختار آن با استفاده از ميكروسكوپ الكتروني عبوري بررسي شده است.
آبكاري فرايند روكش‌دهي فلزي است كه از طريق احياي كاتيون به وسيله جريان الكتريكي و نشاندن آن به صورت يك لايه روي ماده‌اي ديگر مانند فلز صورت مي‌گيرد. كاتد قطعه‌اي ا‌ست كه قرارست لايه رويش بنشيند و آند فلزي ا‌ست كه روكش است. اين دو به وسيله الكتروليت، با هم ارتباط الكتريكي دارند و با به كاربردن يكسوكننده، جريان مستقيم به آند مي‌رسد و باعث انحلال اتم‌هاي آن مي‌شود. در سوي ديگر، اين اتم‌ها با احيا در فصل مشترك كاتد و الكتروليت، بر روي آن رسوب مي‌كنند. سرعت انحلال اتم‌ها از آند و احياي آن‌ها در كاتد برابر است.
اين تحقيقات از تلاش‌هاي وحيد ترابي نژاد و محمدحسين الهيارزاده -فارغ التحصيلان دكتراي مواد دانشگاه تربيت مدرس- دكتر محمود علي اف خضرائي و دكتر عليرضا صبور روح اقدم- اعضاي هيأت علمي اين دانشگاه- و حسين علي مددي و تاكشي كاساما از دانشگاه صنعتي دانمارك حاصل شده است. نتايج اين كار در مجله‌ Materials Science & Engineering A با ضريب تأثير 3/094 (جلد 700، سال 2017، صفحات 448 تا 456) منتشر شده است.

علمي**1023
تنظيم:ابوالقاسم تيموري**انتشار: محتشمي پور