تهران- ایرنا- بورس اوراق بهادار، بازار خاصي است كه در آن داد و ستد اوراق بهادار، توسط كارگزاران بورس طبق قانون مصوب صورت مي گیرد و بسیاری از افراد شاید به سبب ناآشنایی با شیوه ورود به این عرصه، از آن دور مانده اند.

به گزارش ایرنا، بر پایه قوانین تاسیس بورس اوراق بهادار (مصوب اردیبهشت 1345) اوراق بهادار، عبارت است از سهام شركت‌هاي سهامي، واریزنامه‌هاي صادراتي و اوراق مشاركت و اوراق قرضه صادر شده از طرف شركت‌ها و شهرداری‌ها و موسسه های وابسته به دولت و خزانه‌داري كل كه قابل معامله و نقل و انتقال باشد.
كارگزاران بورس نیز شغل داد و ستدی اوراق بهادار را بر عهده دارند و معاملات در بورس فقط توسط این اشخاص انجام مي گیرد.
معامله‏هاي بورس با معامله‏هاي سهام آغاز می‌شود و سپس معامله‏هاي اوراق قرضه و مشاركت را نیز در برمی‌گیرد.
بر پایه ماده چهارم آیین‌نامه معاملات در بورس اوراق بهادار تهران، این معامله‏ها، به طریقه حراج یا قیمت مقطوع انجام می‌شود و كارگزاران پیشنهادهاي خرید و فروش خود را با توجه به دستورهاي خریداران و فروشندگان، با ذكر تعداد سهام یا مبلغ اسمي اوراق قرضه و مشاركت و قیمت آنها عنوان می كنند.
البته بر اساس مقررات، انجام معامله سهام شركت­ های پذیرفته شده در بورس در خارج از سیستم معاملات بورس ممنوع است.
بنابراین اكنون بورس اوراق بهادار تهران، یكی از مسیرهای اصلی سرمایه‌گذاری از طریق كارگزاران است.
آنگونه كه پایگاه اطلاع رسانی بازار سرمایه (سنا) نوشته، روش­های ارتباط سرمایه‌ گذاران با شركت­ های كارگزاری برحسب موقعیت آنها عبارت است از:
* مراجعه حضوری به دفاتر شركت­ های كارگزاری یا شعبه های آنها در نقاط مختلف كشور
* مراجعه به سایت شركت كارگزاری
* سیستم پیام كوتاه شركت­ های كارگزاری
سرمایه‌گذارانی كه تمایل دارند از روش اینترنتی یا از طریق ارسال پیام كوتاه در بورس سرمایه‌گذاری كنند می­توانند به سایت اینترنتی شركت‌های كارگزاری مراجعه كنند.

** چگونگی خرید سهام
همه كارگزاران به انجام وظایف خود در چهارچوب قوانین و مقررات موجود ملزمند و سرمایه‌ گذار می‌تواند برای خرید اوراق بهادار، كارگزار خود را با توجه به معیارهایی از قبیل انجام به موقع سفارش، دادوستد سهام با مناسب‌ترین قیمت و ارائه خدمات جانبی انتخاب كند.

** سرمایه‌گذاران در شركت‌های كارگزاری باید اقدامات زیر را انجام دهند:
* افتتاح حساب یا دریافت كد معاملاتی
از آن‌جا كه دادوستد اوراق بهادار با استفاده از سامانه معاملات الكترونیكی انجام می‌شود، لازم است همه خریداران و فروشند‌گان دارای شماره (كد) منحصر به خود باشند تا كارگزار بتواند براساس آن به خرید و فروش اوراق بهادار بپردازد.
بنابراین هر سرمایه‌گذار باید یك بار اقدام به دریافت كد سهامداری كند.
كد معاملاتی، شناسه‌ای هشت بخشی است كه براساس مشخصات و اطلاعات فردی سرمایه‌گذار – از جمله كد ملی وی – و به صورت تركیبی از حرف و عدد تعیین می‌شود.
این كد در واقع از سه حرف اول نام خانوادگی و یك عددی تصادفی پنج رقمی، تشكیل شده است.
كد معاملاتی سرمایه‌گذار منحصر به فرد است و هر سرمایه‌گذار یك كد معاملاتی دارد.
دریافت كد معاملاتی از طریق كارگزار و با ارائه مدارك شناسایی(كپی شناسنامه و شماره ملی) میسر است.
دریافت كد سهامداری یك بار به صورت رایگان و حداكثر ظرف 48 ساعت توسط كارگزار صورت می گیرد.
* واریز وجه به حساب كارگزار
پس از آنكه كارگزار برای سرمایه‌گذار كد سهامداری ایجاد كرد سرمایه‌گذار باید وجهی را كه تمایل به سرمایه‌گذاری دارد به حساب بانكی شركت كارگزاری واریز كند.
* تكمیل فرم سفارش خرید سهام
فرآیند خرید سهام بعد از انتخاب و مراجعه به كارگزار با تكمیل فرم درخواست خرید اوراق بهادار آغاز می‌شود.
در این فرم اطلاعات مورد نیاز اعم از مشخصات شركت كارگزاری، مشخصات سرمایه‌گذار و نام شركتی كه سرمایه‌ گذار می‌خواهد سهام آن را خریداری كند، قید می‌شود.
بر اساس ماده 23 آیین‌نامه معاملات در بورس اوراق بهادار تهران، كارگزاران موظفند همواره دستورهاي مشتریان خود را هر چه زودتر اجرا كنند.

** دستورهاي مشتریان به شرح زیر طبقه‌بندي می‌شود:
(الف) دستور خریدهاي به قیمت باز باید در اولین جلسه‌‏اي كه اوراق مورد تقاضا براي فروش عرضه می شود، به اجرا درآید.
(ب) دستور خرید با قیمت محدود، نسبت به دستور خرید با نرخ پایین‏تر از حداقل محدوده یاد شده، حق تقدم دارد و كارگزار مجري دستور، به هیچ وجه، اجازه ندارد مادام كه نرخ معامله‌ها در محدوده تعیین شده می‌باشد، از خرید اوراق بهادار به حساب مشتري خودداري كند و تا آنجا كه دستور خرید این مشتري تامین نشده است نباید مهلت دهد در محدوده قیمت‏هاي تعیین شده، كارگزاران دیگر به خرید اوراق اقدام كنند.
(ج) در صورتي كه كارگزاري دستورهاي متفاوتي، در قیمت‏هاي باز، محدود و معین داشته باشد، موظف است به ترتیب زیر، دستورهاي خود را به اجرا درآورد:
(1) در هر مورد، حق تقدم تقاضاها به ترتیب تاریخ دستورهاي مشتریان تعیین می‌شود.
(2) حق تقدم تاریخ دستور مشتریان مادام كه قیمت مورد معامله در محدوده قیمت تعیین شده از طرف مشتري باشد، محفوظ خواهد ماند.
در صورتي كه قیمت معامله، از قیمت تعیین شده از طرف هر مشتري كه از نظر تاریخ داراي حق تقدم است، فراتر رود، سهام به مشتریان بعدي كه در محدوده نرخ مورد معامله قرار می‌گیرند، تعلق می‌گیرد.
به همین ترتیب، با دستورهایي كه با نرخ باز داده شده‌اند، عمل می شود و در هر مورد، حق تقدم زماني دستورها با افزایش قیمت‏ها از بین می‌رود و دستورهاي مشتریان دیگري كه قیمت تعیین شده آنها از قیمت مورد معامله بیشتر نشود، از حق تقدم خرید اوراق استفاده می‌كنند.
(3) در مورد اوراق قرضه و مشاركت، همواره حق تقدم براي خریداران با بازده كمتر یا قیمت بالاتر و با توجه به تاریخ دستور خرید محفوظ می ماند و كارگزار موظف است این اوراق را براي مشتري یا مشتریاني كه دستور خرید خود را در پایین‏ترین بازده به وي داده‌اند، خریداري كند.

برای آگاهی از آخرین اخبار اقتصادی ایران و جهان با كانال اقتصادی ایرنا در تلگرام همراه شوید:
‏IRNAeco@
اقتصام*9123*1961* گزارش: زهره دریغ گفتار* انتشار: مریم مسعود