تهران- ایرنا- سازمان پزشكی قانونی اعلام كرد كه آمارهای سازمان پزشكی قانونی در سراسر كشور نشان می دهد بیش از 70 درصد مرگ ناشی از مسمومیت با گاز منواكسید كربن مربوط به نیمه دوم هر سال است.

به گزارش ایرنا از اعلام روز یكشنبه سازمان پزشكی قانونی ،با توجه به استفاده از وسایل گرمایشی در نیمه دوم هر سال آمار مرگ ناشی از مسمومیت با گاز منواكسید كربن در این مدت با رشد قابل توجهی همراه است؛ در سال 1395 در مجموع 836 تن بر اثر مسمومیت با گاز منواكسیدكربن در كشور جان خود را از دست دادند كه 630 مورد از این تلفات تنها مربوط به نیمه دوم سال است.
بر اساس این گزارش در نیمه دوم سال گذشته بیشترین آمار مرگ ناشی از گازگرفتگی با 147 فوتی در دی ماه و بیشترین افزایش آمار تلفات با رشد 59 درصدی در آذر ماه به ثبت رسیده است.
شمار مسمومیت با گاز منواكسیدكربن به طور كلی در سال گذشته با رشد 33.5 درصدی مواجه بود این در حالی است كه در سه سال پیش از آن (1392 تا 1394) شاهد كاهش آمار مسمومیت با گاز هر سال نسبت به سال قبل از آن بودیم.

**هشدار و توصیه های پزشكی قانونی
سازمان پزشكی قانونی كشور به استناد آمارهای موجود ضمن هشدار نسبت به افزایش مرگ ناشی از مسمومیت با گاز منواكسیدكربن در نیمه دوم سال بر رعایت نكات ایمنی در نصب و به كارگیری وسایل گرمایشی در فصل پاییز و زمستان تاكید و به هم میهنان توصیه می كند در فصل پاییز و زمستان هموطنان در استفاده از وسایل گرمازا كه بیشتر به سیستم گاز شهری متصل است، نهایت دقت را داشته باشند.
شهروندان ضمن استفاده بهینه از وسایل گرمازا،‌ به توصیه های ایمنی در خصوص سالم بودن و استفاده صحیح از وسایل گرمایشی و مسیر خروجی گاز مونوكسید كربن از دودكش این وسایل توجه كنند.
گاز منو اكسید كربن گازی بدون رنگ و بو است. عمده ترین منبع تولید این گاز سوختن ناقص نفت و گاز است ولی در اثر احتراق هر نوع ماده سوختنی بخصوص در محیط های در بسته و فاقد اكسیژن ممكن است تولید شود.
استفاده از آبگرمكن یا بخاری های مستعمل یا دارای نقص فنی و فاقد دودكش یا دارای دودكش بدون عملكرد مناسب در منزل بیشترین موارد ابتلا به مسمومیت را تشكیل می دهند. از آنجا كه تمایل این گاز برای تركیب با هموگلوبین خون ما 250 برابر بیش از اكسیژن می باشد با بالا رفتن درصد آن در هوای اتاق، به سرعت باعث ایجاد مسمومیت خواهد شد و اكسیژن رسانی به بافت های مختلف بدن از جمله مغز و قلب را دچار اختلال می كندكه به علت بی رنگ و بی بو بودن این گاز، ممكن است وجود آن در محیط تا زمان ایجاد علایم مسمومیت شدید مورد توجه واقع نشود.

**علایم مسمومیت
علایم مسمومیت حاد با این گاز شامل سردرد، سرگیجه، تهوع و استفراغ و درد شكمی و سپس حالت بیهوشی، تشنج و اغما ست در بیماران مبتلا به ناراحتی های قلبی ممكن است تشدید بیماری یك علامت هشدار دهنده باشد.
از سایر علایم مسمومیت می توان به سفتی عضلات، افزایش تعداد تنفس، كاهش فشار خون و گاه تنگی مردمك ها اشاره كرد، باید توجه داشت كه اگر فردی در اثر ابتلا به مسمومیت با گاز مونوكسید كربن جان خود را از دست ندهد ممكن است دچار نواقص عصبی و روانی پیشرفته نظیر فلج عضوی یا اختلال قوای مغز می‌شود. مسمومیت شدید با این گاز می تواند كشنده باشد.

**چگونه از مسمومیت با این گاز پیشگیری كنیم؟
- هر وسیله گرمازای سوختنی كه به نحوی با سوخت های فسیلی (نفت، گاز، ذغال سنگ) كار كند به صورت بالقوه می تواند سبب تولید گاز مونوكسید كربن شود.
- از بخاری های مستعمل و فرسوده بدون دودكش یا دارای دودكش نامناسب و غیر استاندارد استفاده نكنید.
- توجه داشته باشید،‌ استفاده از بخاری های بدون دودكش به هیچ وجه از تولید گاز مونوكسید كربن جلوگیری نمی كند.
- هرگز در فضای بسته و محدود كه تهویه كافی و مناسب ندارد (نظیر اتاق، گاراژ ) آتش روشن نكنید.
- هرگز در فضای بسته گاراژ موتور اتومبیل را روشن نگذارید.
- قبل از راه اندازی وسایل گرمایشی، از سلامت مسیر دودكش ساختمان و بدون ترك و نشتی بودن آن اطمینان حاصل كنید و از اتصال مناسب و صحیح لوله بخاری و آبگرمكن به دودكش دیواری اطمینان حاصل كنید.
- تمام دودكش ها باید وسیله انتهایی ضد باد (كلاهك) مناسب داشته باشد.
- در محیط های شغلی و منازل كه در آنها از كوره و مشعل استفاده می شود از سلامت دستگاه و سیستم تخلیه دود اطمینان حاصل كنید.
- هر وسیله گازسوز باید دارای یك دودكش مستقل و منتهی به فضای بیرون باشد و بنابراین به كارگیری آب گرمكن های دیواری در فضاهای بسته یا مكان های فاقد جریان هوا مجاز نیست.
- شیب لوله های افقی در داخل واحدها باید مثبت و روبه بالا و ارتفاع عمودی لوله در بیرون حداقل سه برابر طول افقی آن باشد.
- توجه به داغ بودن دودكش پس از روشن كردن وسیله گرمایشی به اطمینان شما از تخلیه گاز كمك خواهد كرد. اگر لوله دودكش بخاری شما سرد است دلیل آن خارج نشدن محصولات احتراق و گازهای سمی از دودكش است در این صورت باید ضمن رفع نقص، به طور موقت با بازكردن قسمتی از در یا پنجره تهویه در محیط ایجاد كنید.
- ضمن ایجاد تهویه مناسب جهت آشپزخانه و حمام منزل، از نصب آبگرمكن در حمام و نیز روشن كردن شعله‌های اجاق گاز در آشپزخانه جهت گرم نگه داشتن محیط داخل خانه خودداری كنید.
- اگر فضای منزل خود را با شوفاژ و سیستم حرارت مركزی گرم می كنید درز بندی و بستن منافذ درها و پنجره ها به منظور جلوگیری از اتلاف حرارتی بلاملانع است اما درصورتی كه از بخاری های گازسوز به منظور گرمایش محیط استفاده می كنید به طور حتم مختصری تهویه از طریق در یا پنجره در فضا ایجاد كنید و از درز بندی و بستن كامل منافذ خودداری كنید.
- در صورت احساس علایم سردرد و سرگیجه و تهوع در مكانی كه احتمال وقوع مسمومیت وجود دارد فوری آن مكان را ترك كرده و به فضای آزاد پناه ببرید و در اسرع وقت به پزشك مراجعه كنید.
- در صورت تداوم این علایم برای چند روز متوالی احتمال مسمومیت خفیف با این گاز وجود دارد كه بهتر است در این مورد با پزشك خود مشورت كنید.
- رانندگان وسایل نقلیه سنگین، از روشن كردن گاز پیك نیك در اتاق وسیله نقلیه خود جهت استراحت و خواب جدا خودداری كنند.

**در برخورد با موارد مسمومیت با گاز مونوكسید كربن چه باید كرد؟

- صورت مواجهه با مصدومان، سریع آن ها را از محیط خارج كنید.
- پس از خارج ساختن مصدوم از محیط آلوده فوری با اورژانس تماس بگیرید.
علائم حیاتی مصدومان را كنترل كنید و از باز بودن راه های هوایی مصدوم اطمینان حاصل كنید.
اجتمام **2181**1418
تنظیم :ناهید حاجی خانی ** ناشر: مریم برزآبادی