ویراست دوم منشور حقوق دانشجویان ابلاغ شد

به گزارش روز سه شنبه ایرنا از وزارت علوم، ویراست دوم منشور حقوق دانشجویی به دستور سرپرست وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در مهرماه امسال منتشر و برای توزیع در دانشگاه ها در دستور كار این وزارتخانه قرار گرفت.
در مقدمه منشور كه به امضای سید ضیاء هاشمی سرپرست وزارت علوم رسیده، آمده است: به‌منظور آگاهی بیشتر و آشنایی با جزئیات ضوابط و قوانین، وزارت علوم از همۀ ظرفیت‌های بالفعل و بالقوۀ خود برای افزایش آگاهی دانشجویان نسبت به حقوق خود بهره خواهد برد و از این منظر ترویج قانون‌گرایی و فرهنگ قانون‌مداری را جزء وظایف فرهنگی و اجتماعی خود قلمداد می‌كند. به عبارت دیگر، تربیت دانشجویانی قانون‌مدار و آگاه به حقوق و تكالیف خود و مسئولیت‌پذیر و دغدغه‌مند در قبال جامعه، از كاركردهای فرهنگی و اجتماعی نهاد علم كشور است.
بدیهی است تحقق این امر خطیر مستلزم مشاركت داوطلبانۀ همه دانشگاهیان به‌ویژه مجامع دانشجویی از قبیل انجمن‌های علمی، كانون‌های فرهنگی و هنری، تشكل‌های دانشجویی و همچنین همكاران و اعضای هیات علمی دانشگاه‌هاست. ازاین‌رو، این وزارتخانه از همۀ دانشگاهیان درخواست دارد تا به‌سهم خود در ترویج و آموزش حقوق دانشجویی مشاركت جویند و با بیان دیدگاه‌ها و پیشنهادهایشان ما را در ارتقای آگاهی‌های حقوقی دانشجویان یاری رسانند.
حقوق دانشجویی در چهار محور «آموزشی و پژوهشی»، «فرهنگی، اجتماعی و سیاسی»، «صنفی و رفاهی» و «انضباطی» سامان یافته است. این تقسیم‌بندی مبتنی بر معیار موضوعی بوده و با ساختار اداری و تشكیلاتی وزارت علوم منطبق است.
در ابتدای منشور، فصلی با عنوان «حقوق اساسی» گنجانده شده تا دانشجویان با حقوق اساسی شهروندی، كه متكی بر قانون اساسی است، آشنا شوند.
این منشور از 6 فصل و 68 ماده تشكیل شده است كه فصل ششم آن به حقوق انضباطی دانشجویان اختصاص دارد كه به شرح زیر است:
درصورتی كه دانشجو مرتكب یكی از تخلفات پیش بینی شده در آیین نامه انضباطی شود، از حقوق زیر برخوردار است:

** حق رسیدگی به تخلفات دانشجویی درشوراهای انضباطی
یگانه مرجع صالح رسیدگی به تخلفات دانشجویان، شوراهای انضباطی است و هیچ مرجع دیگری حق دخالت در این امر را ندارد. شوراهای انضباطی عبارتند از شوراهای انضباطی دانشگاه (شورای انضباطی بدوی و شورای انضباطی تجدیدنظر) كه در دانشگاه ها مستقر است و شورای انضباطی مركزی كه در وزارت علوم مستقر است.

** حق تفهیم برخورداری از حقوق انضباطی و مفاد آن ها
قبل از تفهیم اتهام به دانشجو، باید حقوق انضباطی نام برده به صورت شفاهی به وی تفهیم شود.

** حق اطلاع از اتهام
تخلفاتی كه دانشجو به آنها متهم است، باید در اولین فرصت به وی تفهیم شود. دعوت از دانشجو باید به صورت كتبی و رسمی انجام شود. چنانچه دانشجو پس از دعوت اول، در دبیرخانه حاضر نشود، باید مجدداً به صورت كتبی و رسمی دعوت شود. چنانچه دانشجو مجدداً حاضر نشود، دعوت نامه سوم به آدرس محل سكونت وی ارسال می شود. تفهیم تخلفاتی كه دانشجو به آن متهم است، باید شفاف باشد.

** حق برخورداری از اصل برائت
اصل بر برائت دانشجوست. دعوت و تفهیم اتهام دانشجو فقط در موارد مندرج در ماده 6 آیین نامه انضباطی مجاز است. تفهیم اتهام به دانشجو باید با ذكر دلایل و مستنداتی انجام شود كه بر مبنای آن ها دانشجو به تخلف متهم می شود. دانشجو حق رؤیت مستندات را دارد. متهم برای اثبات بی گناهی خود درصورت عدم دلایل كافی بر احراز و انتساب تخلف، نیاز به ارائه هیچگونه دلیلی ندارد.

** حق دفاع
دانشجو حق دارد در برابر اتهام وارده، از خود دفاع كند. دفاعیات دانشجو پس از انجام مصاحبه حضوری با وی به صورت كتبی، اخذ و صورت جلسه می شود.

** حق استماع دفاعیه
دانشجو حق دارد در جلسه شورای انضباطی دانشگاه حاضر شود و به صورت شفاهی، دفاعیات خود را به سمع اعضای شورا برساند.

** حق اطلاع از حكم
حكم شورای انضباطی باید به صورت كتبی به دانشجو ابلاغ شود. رئیس یا دبیر شورای انضباطی دانشگاه باید احكام صادره را حداكثر تا یك ماه پس از صدور، به دانشجوی متهم ابلاغ و رسید دریافت كند. در صورتی كه دانشجو به دلایل غیر موجه، از اعلام رؤیت حكم اولیه خودداری كند، حكم اولیه عیناً قطعی محسوب می شود. احكام از طریق دبیرخانه با امضای رئیس شورا به دانشجو ابلاغ می شود؛ احكام شورای تجدیدنظر و مركزی انضباطی در صورت تفویض اختیار، توسط دبیر این شوراها نیز می تواند امضا شود.

** حق برخورداری از رسیدگی سریع و منصفانه
الف. رسیدگی به تخلفات دانشجو با رعایت حقوق وی باید در كمترین زمان ممكن انجام شود. در صورت عدم رعایت این حق و ورود خسارت به دانشجو، دانشگاه باید به نحوی كه منافی مصالح كلی دانشگاه و سایر دانشجویان نباشد، به جبران آن اقدام كند.
ب. تمام دانشجویان در هر مقطع تحصیلی، در برابر آیین نامه و شیوه نامه برابرند. هر گونه تبعیض بر مبنای جنسیت، نژاد، زبان، قومیت، مذهب، تابعیت و امثال آن ممنوع است. شوراها در فرایند تصمیم گیری باید بی طرفی را رعایت كنند. صدور رأی براساس ملاحظات سیاسی یا حزبی یا هرگونه موضوع غیر مرتبط به تخلف مورد بررسی، ممنوع است.
پ. در موارد ضروری از جمله تخلفات اخلاقی، اخذ نظر مركز مشاوره لازم است.

** حق تجدیدنظرخواهی
دانشجو حق دارد پس از دریافت حكم، درخواست تجدیدنظر كند. این حق هم شامل احكام شورای انضباطی بدوی و هم شورای انضباطی تجدیدنظر است. با توجه به اینكه تنبیه های پیش بینی شده برای تخلفات دانشجویی، طی 20 بند از سبك به سنگین طبقه بندی شده و موارد متنوعی را شامل می شود، مراجع تجدیدنظر خواهی آنها نیز متفاوت است.
متناسب با هریك از تنبیه ها به شرح زیر، امكان تجدیدنظرخواهی وجود دارد:
1- احكام صادره از شورای انضباطی بدوی مشتمل بر تنبیه های بند 1 تا 3 شیوه نامه، ظرف مدت 10 روز اداری از تاریخ رؤیت حكم، قابل اعتراض در همان شورای انضباطی بدوی است.
در این مورد، لایحه تجدیدنظر خواهی و دفاعیات دانشجو تحویل دبیرخانه همان شورا می شود.
2- احكام صادره از شورای انضباطی بدوی مشتمل بر تنبیه های بند 3 تا 12 شیوه نامه، ظرف مدت 10 روز اداری از تار یخ رؤیت حكم قابل اعتراض در شورای انضباطی تجدیدنظر است.
در این مورد، لایحه تجدیدنظرخواهی و دفاعیات دانشجو، تحویل دبیرخانه شورای انضباطی تجدیدنظر می شود.
3- احكام صادره از شورای انضباطی تجدیدنظر مشتمل بر تنبیه های بند 6 تا 12 شیوه نامه، ظرف مدت یك ماه از تاریخ رؤیت حكم قابل اعتراض در شورای انضباطی مركزی است. دراین مورد، لایحه تجدیدنظرخواهی و دفاعیات دانشجو تحویل دبیرخانه شورای انضباطی مركزی می شود.
4- تمام احكام قطعی شوراهای انضباطی دانشگاه ها و شورای انضباطی مركزی قابل اعتراض در دیوان عدالت اداری است.

** حق رسیدگی دو مرحله ای در شورای انضباطی مركزی
صدور تنبیه هایی كه ناظر بر محرومیت سه ترم تحصیلی و بالاتر است، فقط در صلاحیت شورای انضباطی مركزی است. در موارد فوق، شورای انضباطی مركزی ابتدا باید حكم اولیه را صادر و به دانشجو ابلاغ كند. دانشجو ظرف مدت دو هفته پس از ابلاغ حكم، باید دفاعیه خود را به شورای مركزی تسلیم كند. شورای مركزی پس از ملاحظه دفاعیه دانشجو، حداكثر ظرف مدت یك ماه، حكم قطعی را صادر می كند.

** حق استفاده از امكانات دانشگاه و خوابگاه در طول زمان رسیدگی
در طول زمان رسیدگی به تخلفات دانشجو، وی حق ورود به دانشگاه و خوابگاه و استفاده از امكانات آن را دارد، مگر در مورد محدودیت یك ماهه و دوماهه ای كه برابر آیین نامه به دستور رئیس دانشگاه ایجاد می شود.

** حق حفظ حریم خصوصی
اعضای شورا و كاركنان دبیرخانه شورای انضباطی مجاز به تجسس در زندگی خصوصی دانشجویان نیستند.

** حق حفظ اسرار
اعضای شورا و كاركنان دبیرخانه شورای انضباطی موظف اند كلیه اطلاعات مربوط به تخلف دانشجو را محرمانه تلقی و از افشای آن (به جز نزد همسر و والدین با رعایت مصالح دانشجو) خودداری كنند. اعلام سوابق انضباطی به مراجع ذی صلاح فقط از طریق شورای انضباطی دانشگاه انجام می شود.

** حق درخواست تعلیق و تخفیف
دانشجو حق دارد برای احكام خود، تقاضای تعلیق و تخفیف كند كه اعمال آن منوط به موافقت شورای انضباطی است. در جریان رسیدگی به پرونده های انضباطی از بدو تا پایان رسیدگی، اخذ تعهد بنا بر صلاحدید هریك از شوراها مجاز است و می تواند به عنوان عامل تخفیف یا تعلیق در تنبیه یا مختومه شدن پرونده بدون درج در سوابق انضباطی لحاظ شود.
منظور از تعلیق، تعلیق در اجرای حكم تا پایان مدت تحصیل دانشجوست، مشروط بر اینكه در این مدت، دانشجو مرتكب تخلف جدید نشود.

** حق امحای سوابق
دانشجو حق دارد در حین تحصیل یا پس از فارغ التحصیلی، تقاضا كند سوابق انضباطی اش امحا شود. احكام منطبق برتنبیه های بند 1 تا 3 و آثار آنها و نیز احكام تعلیقی، در پایان تحصیل، خود به خود امحا می شوند و امحای آنها نیاز به موافقت شوراهای انضباطی ندارد. امحای سوابق پس از تقاضای دانشجو در مورد تنبیه های بند 4 تا 11 منوط به موافقت شورای انضباطی تجدیدنظر و در مورد تنبیهات بند 12 تا 20 منوط به موافقت شورای انضباطی مركزی است.
امحای اثر در مورد حكم قطعی درج نمره 25 صدم از پرونده آموزشی صورت نمی پذیرد، اما سایر آثار آن در صورت موافقت شورای انضباطی امحا می شود. آثار تنبیهات قطعی برای تخلفات انضباطی دارای بعد مجرمانه كه با صدور حكم قضایی اثبات شده باشد، بعد از رفع اثر قضایی از جرم، با موافقت شورای انضباطی مربوطه قابل امحا است.

** حق شكایت
كاركنان و اعضای شوراهای انضباطی حق تجسس در زندگی خصوصی دانشجو و افشای اطلاعات مربوط به تخلف او را ندارند، در غیر این صورت، دانشجو حق دارد موضوع را از طریق شورای تجدیدنظر یا شورای انضباطی مركزی پیگیری كند.
فراهنگ**9187**1055
خبرنگار: حمیدرضا بازگشا**انتشار: زینب كارگر