به گزارش گروه علمی ایرنا، بیستم اكتبر (28مهرماه ) روز جهانی پوكی استخوان نامیده شده و هدف از نامگذاری این روز افزایش آگاهی جهانی در مورد پیشگیری، تشخیص و درمان پوكی استخوان و بیماری های مزمن استخوان است.
شعارسال 2017 روز جهانی پوكی استخوان، ' با دوست داشتن استخوان هایمان از آینده خویش محافظت كنیم ' انتخاب شده است.
اطلاع رسانی و افزایش آگاهی در زمینه سلامت استخوان ها، عضلات و مفاصل از طریق رسانه های عمومی، نهادهای سیاستگذاری، متخصصان بهداشت و عموم مردم از مهمترین اهداف این روز است.
ایده اصلی روز جهانی پوكی استخوان برای اولین بار با كمپینی توسط انجمن ملی پوكی استخوان انگلیس در سال 1997 میلادی آغاز شد و كمیسیون اروپا با حمایت از این كمپین روز 20 اكتبر را روز جهانی پوكی استخوان نامگذاری كرد.
*** پوكی استخوان علائم واضحی ندارد
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی تهران با اشاره به اینكه پوكی استخوان علائم واضحی ندارد، گفت: كوتاه شدن قد و انحراف ستون فقرات می تواند از پیامدهای پوكی استخوان باشد كه باید مورد توجه جدی قرار گیرد.
دكتر مژگان اسدی به مناسبت روز جهانی پوكی استخوان در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا، شكستگی را یكی از عوارض پوكی استخوان اعلام كرد و افزود:شكستگی فرد را دچار ناتوانی جسمی می كند و می تواند مشكلاتی را برای فرد بیمار و خانواده اش ایجاد كند.
اسدی، عوامل خطر پوكی استخوان را شكستگی با ضربه خفیف یا زمین خوردن اعلام كرد و گفت: مصرف سیگار والكل ، سابقه فامیلی و یائسگی زودرس از دیگرعوامل خطر برای پوكی استخوان است و مردم باید در سنین بالای 50 سالگی عوامل خطر این بیماری را جدی بگیرند.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی تهران برلزوم تشخیص بموقع این بیماری تاكید كرد و گفت: با تشخیص بموقع این بیماری می توان از ابتلا به شكستگی ها جلوگیری كرد. هرچه عضلات قوی تر باشند ، فرد تعادل اش حفظ می شود و از سقوط كه عامل شكستگی است، جلوگیری می كند.
وی به افراد بالای 60 سال توصیه كرد كه سنجش تراكم استخوان را انجام دهند تا در صورت نیاز خدمات لازم به آنها ارایه شود.
***حدود 70 درصد زنان ایرانی دچار كاهش توده و پوكی استخوان هستند
فوق تخصص غدد درون ریز و متابولیسم بیان كرد: مطالعه ای كه در مركز تحقیقات غدد انجام شده نشان می دهد كه حدود 70 درصد زنان بالای 50 سال ایرانی دچار كاهش توده و پوكی استخوان هستند.
وی با اشاره به اینكه حدود 60 درصد مردان ایرانی هم دچار كاهش توده استخوانی و پوكی آن هستند، گفت: هر چند شیوع آنها در زنان بیشتر از مردان است اما این آمار نشان دهنده شیوع این بیماری در كشور است.
اسدی ادامه داد كه در مطالعه دیگر نشان می دهد كه از هر 3 زن بالای 50 سال یك نفر و از هر 5 مرد بالای 50 سال یك نفر به پوكی استخوان مبتلا است.
***ایرانی ها 60 درصد میانگین جهانی كلسیم مصرف می كنند
وی، میانگین جهانی مصرف روزانه كلسیم را هزار میلی گرم اعلام كرد و گفت: ایرانی ها 60 درصد این مقدار را مصرف می كنند.
فوق تخصص غدد درون ریز و متابولیسم اظهار كرد: این آمار نشان دهنده این است كه مصرف روزانه كلسیم ایرانی ها باید افزایش پیدا كند.
وی تاكید كرد كه ویتامین D مورد نیاز بدن باید وجود داشته باشد تا كلسیم مصرفی هم به خوبی جذب شود.
عضو مركز تحقیقات پوكی استخوان پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم با اشاره به اینكه فرآورده های لبنی بیشترین مقدار كلسیم را دارد به خانواده توصیه كرد كه مصرف مواد لبنی به خصوص شیر را جدی بگیرند.
اسدی، ویتامین D مورد نیاز بدن را حدود 800 واحد اعلام كرد و گفت: ایرانی ها حدود 20 درصد این مقدار را مصرف می كنند كه خیلی كم است.
***تحرك بدنی تا 20 سالگی، ذخیره توده استخوانی را افزایش می دهد
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی اظهار كرد كه هرچه تحرك بدنی تا 20 سالگی بیشتر باشد سبب می شود ذخیره استخوانی افزایش یابد.
اسدی بر لزوم توجه بیشتر جوانان به ورزش تاكید كرد و گفت: مدارس باید توجه جدی تری به ورزش كنند و دانش آموزان باید روزانه یك ساعت ورزش كنند تا از ابتلای آنان به بیماری ها جلوگیری شود.
وی با اشاره به اینكه تا 20 سالگی ذخیره سازی توده استخوانی انجام می شود ، گفت: برای این كار نیاز به تغذیه مناسب و تحرك بدنی است كه ما در هر 2 مورد دچار مشكل هستیم.
** پوكی استخوان چیست
پوكی استخوان بیماری مربوط به استخوان هاست. در این بیماری اصطلاحا استخوان ها متخلخل می شود. ساختار میكروسكوپی استخوان ها به صورت لانه زنبوری است. منافذ و خانه های استخوان پوك بسیار بزرگتر از استخوان سالم است. در این حالت استخوان ها به تدریج جرم و چگالی خود را از دست می دهند و بسیار حساس و شكننده می شوند.
متاسفانه این بیماری هیچ علامت اولیه ای ندارد و زمانی بروز می كند كه یكی از استخوان ها ( معمولا استخوان لگن و مچ) می شكند؛ به همین دلیل به آن بیماری خاموش گفته می شود.
***علل پوكی استخوان
استخوان ها از فیبرهای كلاژن و مواد معدنی تشكیل شده اند. از بدو تولد تا اوایل 20 سالگی، سلول های استخوانی با جذب مواد مغذی و معدنی رشد می كنند و متراكم می شوند. معمولا اوج تراكم استخوان ها در 20 سالگی است.
رشد و توسعه استخوان ها تا حدود 25 سالگی ادامه دارد و پس از آن به ندرت كاهش می یابد. پس از 45 سالگی و با افزایش سن، تراكم استخوان ها به تدریج كاهش می یابد و كلسیم لازم برای بدن از ذخیره استخوان ها تامین می شود.
كاهش تراكم استخوان ها با افزایش سن كاملا طبیعی است ولی برخی عوامل این فرآیند را تسریع می كند.
برخی از این علل عبارتند از :
- كم تحركی
- استفاده نكردن از مواد حاوی كلسیم
- كاهش ویتامین D در بدن
-ابتلا به بیماری های خاص مانند سرطان
- استفاده از داروهای استروئیدی
-ی ائسگی زودرس (كمتر از 45 سال)
- استعمال دخانیات
- كاهش استروژن در بدن
- شرایط پزشكی خاص مانند پركاری تیرویید، بیماری سلیاك، نارسایی مزمن كلیه، آرتریت روماتویید، بیماری های مزمن كبدی، دیابت نوع 1
علمی 1201*1724*
خبرنگار: عبدالكریم جبارپور** انتشار: حسین فتح الهی
تاریخ انتشار: ۲۸ مهر ۱۳۹۶ - ۰۷:۵۰
تهران - ایرنا - پوكی استخوان (استئوپروز) بیماری خاموش است كه معمولا در سنین بالا خود را نشان می دهد و با اقداماتی مانند تغذیه سالم و تحرك بدنی می توان از بروز این بیماری پیشگیری كرد.