اثر درماني آب چشمه چپقلي اراك بر كاهش سنگ كليه تائيد شد

به گزارش ايرنا، اين تحقيق با عنوان 'مقايسه اثر آب چپقلي و آب لوله كشي شهر اراك بر الكتروليت هاي ادرار' بر روي 2 گروه از دانشجويان زن و مرد توسط دكترعلي سيروس (دانشيار، عضو هيئت علمي، متخصص جراحي كليه و مجاري ادراري، بيمارستان وليعصر(ع)، دانشگاه علوم پزشكي اراك، دكتر بابك عشرتي( استاد، عضو هيئت علمي ، اپيدميولوژيست)، دكتر داوود گودرزي( پزشك عمومي)، دكتر حسنيه زماني، دكتر حسين دهقان، دكتر الهه ضيايي، دكتر سمانه روحي و دكتر اكرم اسماعيلي انجام شد.
اين مطالعه علمي با مشاركت 52 داوطلب سالم شامل 26 مرد و 26 زنكه به طور تصادفي انتخاب شدند انجام شد و در قالب 2 گروه مورد (آب چپقلي) و شاهد (آب لوله كشي) اين مطالعات پي گرفته شد.
در طول مطالعه به مدت 3 روزگروه مورد از آب تازه چشمه چپقلي و گروه شاهد از آب لوله كشي شهر اراك استفاده كردند و پروفايل الكتروليتي، كراتينين، حاصل ضرب فعاليت يوني وحجم كلي ادرار 24 ساعته افراد بررسي و اطلاعات توسط آزمون آماري Mann-Whitney U آناليز و مقايسه و نتايج ذيل منتشر شد.
نتايج حاصل از اين پژوهش نشان داد كه در ادرار گروه مداخله به طور معناداري ميزان سيترات (p =0.01)اسيد اوريك (p=0.02) و فسفات(p=0.05) بالاتر رفته و وزن مخصوص ادرار(p =0.01)وحاصل ضرب فعاليت يوني اگزالات كلسيم(p =0.06) پايين تر آمده بود اما، غلظت كلسيم ادرار در 2 گروه مطالعه مشابه بود.
در فرآيند اين پژوهش افراد مورد مطالعه از رژيم غذايي مشابه خوابگاه استفاده مي كردند و مكمل هاي غذايي مثل سيترات، ويتامين D،C وكلسيم دريافت نمي كردند، مصرف بيش از حد نمك، رژيم غذايي سخت يا ورزش روزانه سنگين نداشتند.
روند اين مطالعه براي حفظ شرايط آب و هوايي و فعاليت بدني يكسان، در طول سه روز آخر هفته (چهارشنبه تا جمعه) كه با روزهاي استراحت دانشجويان مطابقت داشت انجام گرفت.
ابتدا آب چشمه چپقلي از نظر تركيبات شيميايي، ميزان يون هاي مختلف، و باكتري ها توسط مركز بهداشت استان آزمايش شد و سلامت آن براي آشاميدن مورد تاييد قرار گرفت و حجم نمونه مورد نياز مطالعه نيز از طريق انجام يك مطالعه نمونه روي 10 داوطلب بررسي و نتايج حاصل از آن تعيين شد.
قبل از انجام مداخله مطالعاتي تمامي مشاركت جيان اين پژوهش شرح حال كامل در مورد بيماري هاي زمينه اي قبلي و سابقه سنگ هاي ادراري در خود و بستگان نزديك را ارائه داده و معاينات باليني بر روي آنان انجام شد و تنها افراد سالم بدون سابقه بيماري زمينه اي و كليوي انتخاب شدند.
در جريان اين پژوهش براي حفظ تازگي آب مصرفي مشاركت جويان، گروه مورد و شاهد به طور روزانه از سرچشمه چپقلي و آب لوله كشي شهر اراك تهيه مي شد و بين افراد هر 2 گروه بدون اطلاع از نوع آب دريافتي، روزانه پنج و يك دهم ليتر آب در بطري هاي هم شكل كه برچسب A يا B داشتند توزيع شد و ميزان مصرف آب بدون هيچ فشاري بر حسب نياز آزاد بود.
در روز سوم، همچنان با ادامه مصرف آب ها به شكل قبلي، ادرار 24 ساعته افراد جمع آوري شد و فاكتورهاي پروفايل الكتروليتي، كراتينين، حاصل ضرب فعاليت يوني وحجم كلي آن بررسي شد.
نتايج ميانگين و انحراف معيار سن در2 گروه مورد و شاهد به ترتيب 2±81/21 و46/1±72/21 سال بود كه تفاوت معني داري نداشت.
در ارزيابي داده هاي اين پژوهش اگرچه غلظت كلسيم ادراري در 2 گروه مشابه بود اما، ميزان فسفات(p value=0.05) و اسيد اوريك(p value=0.02) ادرار در گروه مورد مداخله به طور معناداري بيش از مصرف كنندگان آب لوله كشي بود.
همچنين ميزان سيترات به عنوان يك فاكتور محافظتي در برابر تشكيل سنگ نيز در ادرارگروه مورد مداخله به طور معناداري بالاتر بود(p value=0.01). حاصل ضرب فعاليت يوني اگزالات كلسيم(p value=0.06) به عنوان نمايه قابليت تشكيل سنگ نيز همچون وزن مخصوص ادرار(p value=0.01) در گروه مورد مداخله به وضوح پايين تر بود اما ميزان فسفات كلسيم در 2 گروه تفاوت معناداري نداشت.
بسياري از محققين بر اساس استنباط منطقي و يا كارآزمايي هاي باليني از آب هاي معدني سبك به علت اثر رقيق كنندگي ادرار و كاهش ضريب اشباع آن در كاهش بروز سنگ هاي ادراري دفاع كرده اند اما بسياري از صاحبنظران نيز اين نتيجه گيري را عجولانه دانسته و علت اثر بهتر اين آب ها را افزايش عناصر مفيد و آنتي ليتوژني چون منيزيم و سيترات ذكر كرده اند.
در برخي مطالعات ميزان بالاي بي كربنات آب هاي سخت به علت افزايش PH ادرار و دفع بيشتر سيترات، به عنوان يك عامل محافظتي معرفي شده است.
در مطالعه انجام شده نيز گرچه ميزان اسيديته (PH) ادرار درگروه مورد مداخله بالاتر بود اما، اين افزايش از نظر آماري معنادار نبود و با مطالعه Rodgers در 1998 مطابقت داشت و مكانيسم اين نا هماهنگي بين PH و سيترات دفعي ادرار نامعلوم است.
ميزان كلسيم ادرار در 2 گروه نرمال و مشابه بود و در اين تحقيق توضيح چرايي افزايش غيرقابل انتظار ميزان بالاي فسفات و اسيد اوريك در ادرار افراد گروه مورد مداخله بر خلاف ميزان كم اين مواد در آب چشمه وجود ندارد.
شركت كنندگان از نوع آب مصرفي آگاه نبودند و هيچ فشاري براي افزايش مصرف مايعات در هيچيك از گروه ها وجود نداشت، با اين حال كاهش معني دار وزن مخصوص ادرار در حضور افزايش حجم ادرار در گروه مصرف كننده آب چشمه مي تواند نشان دهنده اين مسئله باشد كه افزايش مصرف آب چشمه به علت مزه بهتر آن نسبت به آب لوله كشي شهر ممكن است در اثر محافظتي آن در برابر تشكيل سنگ هاي ادراري نقش داشته باشد.
با توجه به يافته هاي اين مطالعه، افزايشي در هر 2 دسته از فاكتورهاي موثر در ايجاد سنگ (فسفات و اسيداوريك) و محافظتي(سيترات، وزن مخصوص ادرار و حجم ادرار) در گروه مصرف كننده آب چشمه ديده شد كه تفسير نوع تاثير نهايي اين آب را مشكل كرد، به همين دليل محاسبه حاصل ضرب يوني اگزالات كلسيم و فسفات كلسيم انجام گرفت كه با توجه به كاهش اين شاخص در اگزالات كلسيم و نبود تفاوت در حاصل ضرب يوني فسفات كلسيم و افزايش معني دار سيترات به نظر مي رسد در نهايت آب چشمه چپقلي اثر محافظتي در برابر توليد سنگ مجاري ادراري داشته باشد.
نتايج مطالعه مذكور براي افراد سالم است و آثار و پيامدهاي آن بر روي مبتلايان به سنگ مجاري ادراري نيزمند تحقيق جديد با پيگيري طولاني تاثير آب چشمه چپقلي بر عناصر ادراري بيماران مبتلا به سنگ مجاري ادراري است.
چشمه چپقلي اراك در 28 كيلومتري جنوب غربي اين شهرستان واقع شده است كه در بالادست آن روستاي رباط ميل در دامنه كوه سفيدخاني قرار گرفته و در اطراف آن تفرجگاهي به وسعت 35 هكتار قرار دارد.
6991/6013/خبرنگار: معصومه ابراهيمي***انتشاردهنده:مژگان حيدري