خیز اقتصادی بلند سعودی ها در عراق

به گزارش خبرنگار ایرنا، نحوه ورود هیات شركت كننده سعودی در نمایشگاه بغداد و شكل واحد غرفه بندی ها و اهتمام ویژه رسانه ای كه خود سعودی ها به آن داده و حضور چند فیلمبردار و عكاس كه از بدو ورود تا لحظه حضور در نمایشگاه را پوشش خبری و تبلیغاتی دادند، گویای این اهتمام ویژه سعودی ها به بازار عراق است.
تمامی هیات شركت كننده سعودی با یك لباس واحد عربی كه هریك از آنها شالگردنی مزین به دو پرچم عراق و عربستان سعودی روی آن نقش بسته بود، در نمایشگاه شركت كردند تا ادعای یكی بودن دو كشور و دو ملت را به شهروند عراقی منتقل كنند.
بزرگترین مساحت غرفه نمایشگاه بغداد متعلق به سعودی ها است كه یك هزار و 200 مترمربع مساحت دارد و همه غرفه ها به یك شكل واحد طراحی شده كه در سردر همه آنها عنوان بزرگ 'چشم انداز 2030 عربستان سعودی' نقش بسته است.
چشم انداز 2030 طرحی برای توسعه اقتصادی عربستان سعودی با كاستن از اعتماد بر درآمدهای نفتی است كه در 25 آوریل 2016، محمد بن سلمان ولی عهد سعودی آن را مطرح كرد.
بخشی از این طرح، مبتنی بر تنوع منابع ثروت و گسترش همكاری های اقتصادی با كشورهای همسایه است كه به گفته 'خالد الفالح' وزیر انرژی، صنایع و معادن عربستان سعودی در افتتاحیه چهل و چهارمین دوره نمایشگاه بین المللی بغداد، عراق در راس چشم انداز توسعه اقتصادی عربستان سعودی قرار دارد.
حجم تبادلات تجاری بین دو كشور در طول سنوات گذشته به دلیل مواضع منفی ریاض نسبت به نظام سیاسی حاكم بر عراق بعد از سقوط رژیم صدام، در پایین ترین حد آن بوده به نحوی كه كل حجم تبادلات تجاری دو كشور از سال 2006 تا 2016 (10 سال) فقط 6 میلیارد دلار بوده است.
مقایسه این رقم با حجم تبادلات تجاری غیر نفتی جمهوری اسلامی ایران با عراق كه میانگین سالانه آن، 8 میلیارد دلار است، نشان دهنده سهم ناچیز سعودی از بازار عراق در حال حاضر است.
سهم عربستان سعودی در سال گذشته از تبادلات تجاری غیر نفتی با عراق تنها 600 میلیون دلار بوده كه با سرجمع كل سهم تبادل تجاری و سرمایه گذاری آن، به سختی از مرز دو میلیارد دلار می گذرد و بر همین اساس است كه عربستان در برنامه توسعه ای خود، بر روی بازار عراق حساب ویژه ای باز كرده است.
به اعتقاد كارشناسان، عراق از دیدگاه حكام جدید سعودی ها، نه تنها از حیث اقتصادی بلكه از حیث ژئوپلتیك آن، دارای اهمیت به مراتب بیشتری است و بر همین اساس، ریاض از اوائل سال 2017 كه مسئله پایان بحران تروریسم در عراق حتمی شد، حساب ویژه ای برای عادی سازی و گسترش مناسبات با بغداد باز كرد.
بعد از رفت و آمدهای وزیران خارجه، نفت و انرژی عربستان به عراق در طول ماه های اخیر، خالد الفالح وزیر انرژیِ عربستان دیروز (شنبه) با حضور در افتتاحیه نمایشگاه بین المللی بغداد، دومین حضورش را در طول هفته های اخیر در بغداد كلید زد تا آغازی بر گشودن قفل همكاری اقتصادی بین دو كشور باشد.
در حال حاضر محصولات پتروشیمی، معدنی، پلاستیكی، الكترونیكی، سیمان، مصالح ساختمانی، محصولات دارویی و غذایی مهمترین كالاهایی هستند كه به ادعای خالد الفالح وزیر انرژی سعودی در حوزه محصولات غیر نفتی، به عراق صادر می شوند.
عربستان امیدوار است كه حوزه تبادلات تجاری و سرمایه گذاری را به حوزه های كشاورزی، معادن، صنعت و گردشگری دینی عراق نیز گسترش دهد.
وزیر انرژی عربستان سعودی به برنامه هدفی كه قرار است دو كشور در تبادلات تجاری به آن برسند، اشاره ای نكرده است، اما وی خاطر نشان كرده كه ریاض به صورت جدی به دنبال حضور قوی در بازار عراق است.
در این راستا قرار است كه در دسامبر آینده اولین نمایشگاه اختصاصی عربستان سعودی در حوزه محصولات روغن و گاز در بصره آغاز به كار كند.
با توجه به پتانسیل بالایی كه جنوب عراق از حیث جمعیت انسانی و اهمیت اقتصادی و وجود عتبات عالیات دارد، به نظر می رسد كه سعودی ها به طور ویژه این منطقه از عراق را به طور هدفمند برای كار اقتصادی و سیاسی، هدف قرار داده اند.
جنوب عراق همواره برای سعودی علاوه بر اهمیت اقتصادی، دارای اهمیت سیاسی به مراتب بالاتری بوده است.
در حال حاضر طبق شنیده ها، عربستان سعودی به دنبال اجرای یك طرح كشت و صنعت نمونه در استان نجف است و گفت وگوهای اولیه در این خصوص با مسوولان محلی در نجف آغاز شده است.
گشایش كنسولگری های جدید عربستان سعودی در بصره و نجف اشرف نیز به همین منظور دنبال می شود.
مرز زمینی 'عرعر' بین عربستان سعودی و عراق بعد از 27 سال در سال جاری گشایش یافت و قرار است كه یك مرز زمینی دیگر در استان سماوه نیز گشایش یابد.
پروازهای هوایی عربستان سعودی به عراق با حضور هیات بزرگ اقتصادی سعودی در بغداد، نیز بعد از 27 سال عملا از سر گرفته شد.
در همین راستا نیز امروز یكشنبه شورای عالی هماهنگی بین دو كشور با حضور نخست وزیر عراق و هیات همراه اش در ریاض شروع به كار می كند.
طبق اعلام رسانه های سعودی از جمله شبكه خبری 'العربیه' این شورا در زمینه مسائل راهبردی، اقتصادی و فرهنگی ایجاد شده و وزیران تجارت دو كشور ریاست این شورا را بر عهده خواهند داشت.
در حالی كه عربستان براساس چشم انداز 2030 خود در صدد توسعه اقتصادی با عراق است در مقابل بغداد نیز با گسترش مناسبات خود با كشورهای منطقه و همسایه همین خط مشی را برای كاستن از تكیه بر نفت دنبال می كند.
كارشناسان معتقدند كه در این تعامل دو طرفه تنها مشكل این است كه عراق از زاویه صرفا اقتصادی به عربستان سعودی به عنوان یك فرصت نگاه می كند، اما ریاض از زاویه سیاسی این فرصت اقتصادی را فرصتی مضاعف در تعامل با بغداد می بیند.
خاورم *353*380*1275