خیز خزر برای پیشروی

كاهش سطح آب و پسروی دریای خزر از سال 74 آغاز شده بود.
بر اساس گزارش رسمی مراكز عملی و تحقیقاتی در این مدت 130 سانتی متر از تراز آب این دریا كاسته شده و حدود یكهزار و 760 هكتار از آب های ساحلی این دریا خشك شد.
مدیر مركز مطالعات و تحقیقات دریای خزر روز یكشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت كه سطح آب این دریا در نخستین ماه از سال آبی جدید چهار سانتی متر افزایش یافته است.
داریوش یوسفی كبریا افزود : این افزایش نشان می دهد دوره 20 ساله پسروی دریای خزر پایان یافته و این دریا وارد سیكل پیشروی شده است .
بر اساس مطالعاتی كه در سال های اخیر صورت گرفته ، آخرین سیكل از پسروی آب دریای خزر از سال 74 آغاز شده بود و انتظار می رفت از پائیز سال 95 با پشت سرگذاشتن دوره 20 ساله پایان یابد.
ظاهرا سیكل پیشروی با یك سال تاخیر آغاز شده ، ولی نكته مهم این است كه با خیز چهار سانتی متری در یك ماه همراه بوده است.
** افزایش 2 و نیم متری ، نتیجه آخرین سیكل پیشروی
مدیر مركز مطالعات و تحقیقات دریای خزر گفت كه آخرین بار سیكل پیشروی دریای خزر سال 1356 آغاز شده بود و پس از آن كه در سال 74 وارد مرحله پسروی شد ، آب این دریا 2 متر و نیم افزایش یافته بود.
یكی از نتایج پیشروی این دریا از اواخر دهه 50 تا نیمه اول دهه 70 زیر آب رفتن بخشی از جنگل های ساحلی و همچنین سازه های نیم بندی بود كه به عنوان رستوران و دیگر اقامتگاههای پذیرائی فعال بودند .
با این وصف ، پسروی آب در دو دهه گذشته سبب شد تا برخی از افراد سودجو مرز ساحلی را وارد حریم دریا كرده و پدیده دریاخواری را شكل دهند .
ایران دومین كشور با تراكم جمعیتی بالا در میان كشورهای حاشیه دریای خزر است و ثبت تراز آبی دریا و بررسی علت كاهش و یا افزایش آن در كنار حراست از حریم ساحلی هنگام پیشروی و پسروی آب برای مردم منطقه اهمیت زیادی دارد.
دریای خزر یك هزار و 200 كیلومتر طول و 310 كیلومتر عرض دارد و 130 رودخانه به این دریا می ریزند.
مازندران با داشتن حدود 338 كیلومتر از ساحل خزر بیش از نیمی از ساحل این دریا را در بین استان های شمالی كشور در اختیار دارد.
** پیش بینی افزایش نیم متری در سه سال آینده
مدیر مركز مطالعات و تحقیقات دریای خزر آغاز سیكل پیشروی دریای خزر را قطعی دانست و گفت : بر اساس نتایج مدل‌های پیش بینی تراز آب ، تا سه سال آینده آب دریا حدود 42 سانتی متر افزایش خواهد یافت.
وی افزود : در سال آبی 96-1395 كه از مهر سال 95 شروع شده و تا پایان شهریور 96 را شامل می‌شود، پیش‌بینی‌های ما محقق شده و بنا بر این دوران عقب نشینی دریا متوقف و دوره كوتاه مدت سه ساله پیشروی دریا را پیش رو خواهد بود .
یوسفی كبریا یكی از دلایل مهم افزایش تراز آبی دریای خزر در چند ماه اخیر را ناشی از افزایش میزان آبدهی رودخانه ولگا در روسیه و سیلاب های فصلی آن ذكر كرد.
80 درصد آب دریای خزر از رودخانه ولگا و بقیه نیز از رودخانه های كشورهای ایران ، قزاقستان و آذربایجان تامین می شود .
** جان گیری تالاب ها
اگر چه پیشروی آب دریای خزر همواره با خسارت های مادی برای ساحل نشینان همراه بوده ، ولی بزرگ ترین دستاورد مثبت آن تضعیف و محو تدریجی خشكسالی در حوزه آبریز و مهم تر از همه احیای دوباره بخش های خشك شده تالاب ها خواهد بود.
به گفته مدیر مركز مطالعات و تحقیقات دریای خزر ، پیشروی آب دریای خزر در سیكل جدید سبب پایان خشكسالی و كم‌آبی 2 دهه ای تالاب های حوزه آبریز این دریا خواهد شد.
یوسفی كبریا با تقسیم مناطق ساحلی دریای خزر به كم شیب و پرشیب ، پیش بینی كرد كه در مناطق كم شیب همچون میانكاله و آستارا پیشروی آب ملموس تر باشد و 20 تا 30 متر از سطح این اراضی به زیر آب برود .
دریای خزر به عنوان بزرگترین آبگیر بسته در جهان با مساحت حدود 378 هزار كیلومترمربع و حجم آبی معادل 78 هزار كیلومتر مكعب (برابر با 44% ذخیره آبی دریاچه‌های جهان) بزرگترین دریاچه داخلی دنیا به شمار می رود .
قدمت این دریا را بیش از 10 میلیون سال برآورد می شود و گفته می شود نوسانات آن از 12 هزار سال قبل آغاز شد و همچنان ادامه دارد.
خزر ، در عین حال زیستگاه حدود 400 گونه آبزی است و علاوه بر آن از نظر ذخایر نفت و گاز موجود در ساحل و زیربستر این دریا پس از خلیج فارس و سیبری مقام سوم را به خود اختصاص داده است.
خبرنگار : فاطمه قنبری قادیكلایی ** انتشار دهنده : حسن فلاحتی
2096/1654