گروگانگیری الحریری؛ متهم در جایگاه مدعی

به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، حاكمان سعودی در تازه ترین ماجراجویی منطقه ای خود ثبات سیاسی لبنان را هدف قرار داده و از دل تلاطمی كه ابتدای هفته گذشته به راه انداختند اهدافی چون فشار بر ایران و حزب الله لبنان، كشاندن بازیگران فرامنطقه ای به دایره تشنج و گسترش ابعاد آن را دنبال می كنند.
در روزهای پس از اعلان استعفای الحریری از ریاض و در شبكه خبری «العربیه»، بسیاری از چهره های سیاسی لبنان و حتی برخی نزدیكان نخست وزیر مستعفی در جریان «المستقبل» با ابراز شگفتی از این رخداد، درباره اختیار الحریری در كناره گیری از نخست وزیری ابراز تردید كردند.
در نهایت این «سیدحسن نصرالله» دبیركل حزب الله لبنان بود كه روز جمعه نوزدهم آبان ماه در سخنرانی خود، عربستان را صحنه گردان گروگان گیری الحریری دانست و با انتقاد از دخالت بی سابقه سعودی ها در امور لبنان، خواستار بازگردانده شدن نخست وزیر مستعفی به كشورش شد.
به گفته نصرالله ریاض از صهیونیست ها خواسته است در این شرایط به حزب الله لبنان حمله كنند. همچنین، «میشل عون» رییس جمهوری لبنان در دیدار با كاردار عربستان اظهار داشته استعفای الحریری برای وی قابل پذیرش نیست و ریاض باید زمینه هایی بازگشت وی به لبنان را فراهم سازد.
نكته ای كه انگاره همدستی سعودی و صهیونیست ها را تقویت كرد، اظهارات «اسراییل كاتز» وزیر اطلاعات كابینه رژیم صهیونیستی بود كه مدعی شد اكنون بهترین فرصت برای مقابله با حزب الله لبنان و جلوگیری از تسلط تهران بر این كشور است زیرا استعفای حریری به تل آویو و متحدانش اجازه می دهد تا قطعنامه 1701 شورای امنیت برای خلع سلاح گروه‌های مسلح در لبنان و توقف انتقال تسلیحات به این كشور را اجرایی سازند.
سعودی ها هر چند برای حفظ ظاهر نزد دوستان غربی و نیز ایجاد سپر دفاعی در برابر افكار عمومی جهان عرب به ویژه لبنانی ها هرگونه اجبار برای استعفا و بازداشت الحریری را رد می كنند اما رسانه ها و منابع گوناگون از گروگان گیری وی در ریاض خبر می دهند.
سعودی ها در جهت این ظاهرسازی حتی الحریری را سه شنبه هفته گذشته تحت تدابیر ویژه برای رایزنی با مقامات اماراتی راهی این كشور ساختند تا تصویری از یك سیاستمدار مختار لبنانی و شهروند آزاد سعودی را به نمایش بگذارند. سعودی ها همچنین دیدارهایی را بین الحریری با نمایندگان سیاسی كشورهای غربی چون سفیر فرانسه، كاردار آمریكا و نیز چند دیپلمات دیگر اروپایی در ریاض ترتیب دادند.
رسانه های غربی اما در روزهای گذشته روایتی متفاوت را منتشر ساختند.
خبرگزاری «رویترز»، پنجشنبه هفته گذشته به نقل از سه منبع معتبر لبنانی گزارش داد كه ریاض، الحریری را برخلاف خواست وی در عربستان نگه داشته است. در همین زمینه، روزنامه انگلیسی «ایندیپندنت» با ذكر جزییات گزارشی را منتشر كرد كه بر مبنای آن، نیروهای انتظامی سعودی بعد از ظهر جمعه دوازدهم آبان در فرودگاه ریاض الحریری و همراهانش را دستگیر كرده و لوازم ارتباطی آنان را ضبط كرده اند. گزارش ایندیپندنت همچنین به تشریح فرایند دیدار الحریری با پادشاه عربستان و قرائت متن استعفانامه در العربیه پرداخته است.
با وجود بیرون بودن دم خروسِ گروگانگیری از زیر ردای حاكمان سعودی، مقامات ریاض خود در مقام مدعی قرار گرفته و ضمن گره زدن تحولات لبنان با ادعای نقش ایران در عملیات موشكی نیروهای یمنی علیه عربستان، به صورت مستقیم یا تلویحی در زمینه امكان بروز درگیری نظامی با جمهوری اسلامی ایران هشدار می دهد. در همین ارتباط، «عادل الجبیر» وزیر امور خارجه سعودی گفت «امیدوارم وارد جنگ مستقیم با ایران نشویم.»
سعودی ها البته با وقوف به پوشالی بودن تهدیدات و شاخ و شانه كشیدن هایشان برای ایران، به دنبال كشاندن پای دوستان غربی خود به چالش سیاسی لبنانند.
در همین زمینه «ركس تیلرسون» وزیر امور خارجه آمریكا به موازات حمایت های مستمر «دونالد ترامپ» از سران ریاض، روز جمعه اعلام كرد بازیگران تحولات لبنان به ویژه كشورهای خارجی باید از تبدیل لبنان به عرصه جنگ نیابتی خودداری كنند. وی البته برای خوشایند سعودی ها اظهار داشت هیچ نیروی شبه نظامی و قدرت خارجی در لبنان مشروعیت نخواهد داشت.
رخداد دیگر در همین ارتباط، سفر منطقه ای «امانوئل مكرون» رییس جمهوری فرانسه بود. مكرون پس از سفر به امارات، روز پنجشنبه هجدهم آبان ماه این كشور را به مقصد عربستان ترك كرد تا در سفری از پیش برنامه ریزی نشده با رهبران سعودی گفت وگو كند؛ دیداری كه به نوشته برخی رسانه ها بنا به درخواست مقامات لبنانی برای رایزنی جهت بازگرداندن الحریری به لبنان صورت گرفته است.
صرف نظر از گفته های مكرون درباره نگرانی های پاریس از فعالیت های موشكی ایران و نیز تندی مواضع سعودی ها علیه تهران، به نظر می رسد مواضع رییس جمهوری فرانسه برای حفظ تعادل میان طرف های هماوردی اخیر منطقه، نتیجه ای دربرنداشته و سعودی ها قصد دارند بر سیاست تهاجمی و در عین حال نمایشی خود در پرونده استعفای الحریری پافشاری كنند. در همین زمینه روزنامه «البناء» لبنان خبر داده «محمد بن سلمان» در گفت وگوی اخیر با رییس جمهوری فرانسه، الحریری را شهروند سعودی و حق بازجویی از وی را برای ریاض محفوظ دانسته است.
سعودی ها در جایگاه مسبب تحولات لبنان و منطقه و با همراهی كشورهایی چون امارات و بحرین از اتباعشان خواسته اند خاك لبنان را ترك كنند اما برای بسیاری این پرسش بسیار برجسته است كه چرا مجوز ترك عربستان را برای نخست وزیر مستعفی لبنان صادر نمی كنند.

پژوهشم**9279**1601**خبرنگار: سیدمحمد موسی كاظمی** انتشار: شهناز حسنی
ایرنا پژوهش، كانالی برای انعكاس تازه ترین تحلیل ها، گزارش ها و مطالب پژوهشی ایران وجهان، با ما https://t.me/Irnaresearchهمراه شوید.