ذات‌الريه؛ يك علت مهم مرگ و مير كودكان

دكتر سيد علي جواد موسوي روز يكشنبه در گفت و گو با خبرنگار علمي ايرنا افزود: در اين 2 دوره سني، بيماري خطرناك است و نياز به مراقبت بيشتري دارد؛ چراكه در دوره كودكي، هنوز سيستم ايمني بدن بطور كامل رشد نكرده و احتمال عفونت ريوي در آنان بيشتر است. همچنين باتوجه به ضعيف شدن سيستم بلع افراد بالاي 65 سال ترشحات حلق و قسمت فوقاني دستگاه تنفسي وارد ريه شده و اين عضو بدن را مستعد عفونت مي كند.
12 نوامبر مصادف با 21 آبان ماه روز جهاني پنوموني ( عفونت ريه يا ذات الريه ) نامگذاري شده و اين روز فرصت مناسبي براي آشنايي بيشتر مردم با عوارض و راه پيشگيري از اين بيماري است. بر اساس اعلام سازمان جهاني بهداشت پنوموني كشنده‌ترين عفونت كودكان زير 5 سال در جهان است؛ بر اساس اعلام WHO پنوموني در سال 2015 عامل مرگ حدود 920 هزار نفر كودك زير 5 سال بوده است.بعد از پنوموني به ترتيب اسهال / سياه سرفه - كزاز- مننژيت/ سپسيس / مالاريا و سرخك قرار دارد.
وي با اشاره به اينكه افرادي كه داروي كورتن مصرف مي كنند نيز بيشتر در معرض خطر ابتلا به اين بيماري هستند، بيان كرد: افرادي كه عضو پيوند شده دارند هم به علت تضعيف سيستم ايمني، بيشتر در معرض ابتلا به اين بيماري قرار دارند.

** سيگار مهمترين عامل عفونت ريه است
فوق متخصص ريه با اشاره به اينكه سيگار مهمترين عامل عفونت ريه است، افزود: استعمال سيگار، قليان و مواد مخدر افراد را مستعد عفونت ريه مي كند.
جوادموسوي به مردم به خصوص افراد مبتلا به عفونت ريه توصيه كه از كشيدن سيگار و قليان بشدت خودداري كنند و سعي كنند در معرض دود مواد دخاني قرار نگيرند.
وي، سرفه، خلط به خصوص خوني و چركي، تنگي نفس و درد قفسه سينه را از علائم عفونت ريه اشاره كرد و گفت: سرفه همراه خلط به خصوص خوني بايد جدي گرفته شود.
عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي ايران ادامه داد: اگر افراد داراي علائمي مانند تب و لرز، سرفه همراه خلط خوني و چركي و تنگي نفس، هستند حتما به پزشك مراجعه كنند.

** شستن دست راهكاري مناسب براي پيشگيري از عفونت ريه است
عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي تهران برلزوم رعايت بهداشت فردي براي پيشگيري از عفونت ريه تاكيد كرد و گفت: شستن دست و پرهيز از دست دادن و روبوسي با افراد مبتلا به بيماري مي تواند از بروز اين بيماري پيشگيري كند.
دكتر زهرا احمدي نژاد اظهار كرد كه در كنار رعايت بهداشت فردي ، با تزريق واكسن آنفلوآنزا و پنوموكوك هم مي توان از ابتلا به اين بيماري پيشگيري كرد.
وي به گروه هاي در معرض خطر مانند افراد بالاي 65 سال، آسمي، مبتلايان به سرطان و مصرف كنندگان كورتن توصيه كرد كه واكسن را تزريق كنند.
احمدي نژاد با اشاره به اينكه ميزان ابتلا به اين بيماري در بين زنان و مردان تقريبا يكسان است، افزود: عفونت ريه در بين كودكان و افراد مسن شايع تر است.
وي با اشاره به اينكه بيماري عفونت ريه به 3 نوع خفيف، متوسط و شديد تقسيم مي شود، افزود: معمولا نوع خفيف آن بدون نياز درمان بهبود پيدا مي كند.
احمدي نژاد اضافه كرد كه نوع متوسط و شديد آن مي تواند فرد بيمار را دچار مشكلات و در برخي مواردباعث مرگ بيمارشود. 10 تا 20 درصد مبتلايان به ذات الريه جان خود را از دست مي دهند.
وي ادامه داد كه خطر مرگ براثر اين عفونت ريه در بيماران نقص ايمني، ريوي، مصرف كنندگان داروي كورتن يا تشخيص ديرهنگام بيماري، بيشتر است.

** ذات الريه چيست
ذات‌الريه عفونتي است كه منجر به التهاب و پرشدن فضاهاي داخل ريه و مجاري هوايي از مايع مي شود. به دنبال ايجاد عفونت، گلبول‌هاي سفيد به طرف ريه‌ها حركت مي‌كنند تا با عفونت مبارزه كنند. اما اين جريان منجر به بروز اختلال در عملكرد اصلي ريه يعني دريافت اكسيژن از هوا و انتقال آن به سيستم گردش خون مي‌ شود.

** علت بيماري
ميكروب‌ هاي متفاوتي عامل ذات الريه هستند. اگرچه بعضي از اين ميكروب‌ ها شايع و تشخيص آنها آسان است، اما در مواردي تشخيص عامل بيماري بسيار مشكل مي‌ باشد. عفونت ريه مي‌تواند در اثر باكتري، ويروس يا قارچ ايجاد شود. در اغلب موارد باكتري‌ها عامل اصلي ايجاد بيماري هستند.

** منشا عفونت
عوامل عفوني معمولا در ريه افراد سالم وجود ندارند. گاهي اوقات آن‌ها توسط جريان خون به ريه ‌ها مي‌رسند، ولي اغلب همراه با نفس كشيدن توسط قطرات ريز آب موجود در هواي تنفسي به ريه ‌ها منتقل مي‌شوند.
فرد دچار عفونت، با عطسه و سرفه ميكروارگانيسم ها را وارد هوا مي‌ كند. برخي از ميكروارگانيسم ها خصوصا ويروس‌ ها همراه تنفس وارد ريه مي‌شوند. بعضي از ميكروب هايي كه به طور معمول در حلق افراد زندگي مي‌ كنند بي ضرر هستند. در صورتي كه شخص به هر علت از جمله به علت ابتلا به ويروس، ضعيف شده باشد اين ميكروب ها به درون ريه‌ها راه مي‌يابند.

** علائم بيماري
ذات‌الريه بسته به عامل ايجادكننده مي‌تواند علائم مختلفي داشته باشد. تب، درد قفسه سينه، سرفه، كاهش اشتها و ضعف علائم اصلي بيماري هستند.سرفه در ابتدا ممكن است خشك باشد، اما يك تا دو روز بعد سرفه خلط‌ دار مي‌شود. خلط معمولا زرد رنگ است و ممكن است رگه‌هاي خوني داشته باشد.
تنفس بيمار سريع و سطحي مي‌شود و ممكن است بيمار به نفس نفس زدن بيفتد. در موارد شديد اكسيژن رساني كاهش مي‌يابد و ممكن است علائم كمبود اكسيژن در فرد بروز كند.
تنفس عميق يا سرفه ممكن است منجر به ايجاد درد عمقي در قفسه سينه شود. اين علامت ممكن است نشان دهنده گسترش عفونت به پرده پوشاننده ريه‌ها باشد.
علمي ** 1201 ** 1440
خبرنگار: عبدالكريم جبارپور** انتشار: گلشن