در ادامه اين گزارش مي خوانيم: جاده‌اي كه ساخت آن از چهارشنبه گذشته و به دور از هياهوي رسانه‌اي در منطقه كوه خرسي پاسارگاد آغاز شده و مي‌رود كه بزودي پاي هزاران خودرو را به يكي از بكرترين زيستگاه‌هاي حيات وحش كشور و زايشگاه خرس‌هاي قهوه‌اي در حال انقراض، باز كند.
به گزارش جام‌جم، براساس آمار بيش از 50 درصد تلفات حيات وحش ايران بر اثر تصادفات جاده‌اي است كه به گفته كارشناسان، آماري تكان‌دهنده به شمار مي‌رود.
بر اين اساس، كارشناسان معتقدند براي حفظ اندك گونه‌هاي باقيمانده و در حال انقراض، فقط دو راه پيش روست؛ اول ايمن‌سازي جاده‌هاي فعلي و دوم جلوگيري از كشيده شدن جاده‌هاي بيشتر به دل زيستگاه‌هاي حيات وحش.
در كشور ما متاسفانه و تاكنون نه ايمن‌سازي جاده‌هاي فعلي مورد توجه قرار گرفته و نه عزم جدي و تمام عيار براي ممانعت از كشيده شدن جاده در دل زيستگاه‌ها مشاهده مي‌شود؛ طوري كه گاهي شاهد ورود جاده‌اي به دل زيستگاهي و سرازير شدن خودروها به عمق آنها هستيم؛ آخرينش هم جاده‌اي كه ساخت آن از چهارشنبه گذشته درسكوت در دل زيستگاه خرس قهوه‌اي استان فارس، يعني گردنه خرسي شهرستان پاسارگاد آغاز شده است.
** امپراتوري هزاران ساله خرس‌ها
پهنه موجود در سه شهرستان پاسارگاد، مرودشت و اقليد، زيستگاه خرس قهوه‌اي در استان فارس و يكي از مهم‌ترين زيستگاه‌هاي اين گونه در كشور است؛ از هزاران سال پيش. حتي هزاران سال قبل‌تر از اين‌كه نام پاسارگاد روي زبان‌ها بيفتد. پاسارگاد نامي است كه هرودت، تاريخ نگار يوناني زبان، بر منطقه نهاد و تكرار كرد تا بر زبان مردم نشست. پيش از آن و از دوره ايلاميان نام اين منطقه كمين بود.
كمين، تداعي‌كننده كمين‌گاه و شكارگاه است و يادآور زيستگاه حيات وحش بودن منطقه. جالب اين‌كه هنوز هم پسوند بسياري از روستاها در منطقه پاسارگاد كمين است؛ روستاي علي‌آباد كمين، روستاي مبارك آباد كمين و...
اصلا اين منطقه پيوند كهني با حيات وحش دارد و حتي فرهنگ مردمان آن هم با زندگي خرس‌ها عجين شده و پيوند خورده است و اين را مي‌شود از طرح قالي‌هايشان هم فهميد؛ طرحي به نام پنجه خرسي كه خاص اين منطقه است و نماد مهم‌ترين گونه جانوري‌اش.
غير از اين، نام كوه‌ها و گردنه‌ها هم گرفته شده از اين گونه است؛ كوه خرسي، گردنه خرسي، بازار خرسي و دره خرسي.
** وقتي كمپين‌ها به كمك خرس‌ها آمدند
با همه پيوندي كه ميان مردم محلي و حيات وحش منطقه پاسارگاد وجود داشت، يك اتفاق در سال 93 ورق را برگرداند و دشمني ميان خرس‌ها و آدميزاد را رقم زد. قصه از آنجا شروع شد كه خانواده‌اي براي جمع كردن پسته وحشي به سمت درختان بنه رفتند و فرزندان بازيگوش خانواده با مشاهده چند توله خرس در حال بازي زير درختان، به دنبال آنها دويدند و موجب خشم مادرخرس شدند و درگيري ميان مادر توله خرس‌ها و پدر پسر بچه‌ها رخ داد و كار به جاهاي باريك كشيد. روز بعد روزنامه‌اي محلي تيتر زد «حمله خرس‌ها به گردشگران در پاسارگاد...» تيتر، كار خودش را كرد و تب خرس‌كشي به راه افتاد. فعالان گردشگري و محيط زيست اما بيكار ننشستند و كمپيني در حمايت از خرس‌ها به راه انداختند.
كمپين خرسي برنامه‌هاي بسياري براي برقراري صلح و آشتي ميان مردم و خرس‌ها به راه انداخت؛ از برگزاري پياده‌روي خانوادگي با خرس و پلنگ در زيستگاه حيات وحش گرفته تا انداختن سفره افطاري با بيش از ده نوع غذا بدون استفاده از هر نوع گوشت حيوانات، تميز كردن زيستگاه‌ها، طراحي عروسك خرسي، طراحي و بافت فرش خرسي و برگزاري جشن بيداري در ارديبهشت موعد بيداري خرس‌ها از خواب زمستاني.
فعاليت‌هاي گسترده اين كمپين، صلح و پيوندي دوباره ميان مردم و خرس‌هاي پاسارگاد (و حتي ساير گونه‌ها) ايجاد كرد كه اخبارش در كل كشور و دنيا پيچيد تا جايي كه سال 2016 نماد تيم ملي كشتي آزاد كشورمان، خرس قهوه‌اي شد و شعارشان در مسابقات كشتي آزاد جهان، جمله «ما صداي خرس قهوه‌اي پاسارگاديم».
** جاده‌اي كه از روي همه تلاش‌ها رد مي‌شود
و حالا تمام اين تلاش‌ها مي‌رود كه با احداث يك جاده در گردنه خرسي پاسارگاد به باد فنا رود، چراكه جاده با خودش خودروهاي بي‌شمار مي‌آورد، خودروهايي كه بي‌امان در دل زيستگاه خرس‌ها مي‌تازند و آرامش آنها را بر هم زده و حتي از روي توله خرس‌هاي بازيگوش وسط جاده رد مي‌شوند. شكارچي‌ها هم مي‌آيند؛ شكارچي‌هايي كه تا به حال توان عبور از گردنه را نداشتند و از اين پس راحت به دل جاده و زيستگاه مي‌زنند.
البته طرح احداث جاده گردنه خرسي از سال 89 و دولت احمدي‌نژاد تصويب و زيرسازي بخشي از آن انجام شد. آن زمان شريفي، سرپرست فرمانداري پاسارگاد اعلام كرد راه گردنه خرسي به طول 30 كيلومتر (كه 15 كيلومتر آن در حوزه پاسارگاد است)، بخش پاسارگاد را به حسن‌آباد اقليد متصل مي‌كند. اما پيگيري‌هاي فعالان محيط زيست و كمپين خرسي و اعلام پاسارگاد به عنوان منطقه شكار ممنوع، عملا پيشرفت اين جاده را هم متوقف كرد و طرح را در سال 92 الي 93 به تعطيلي كامل كشاند.
** آغاز فعاليت دوباره
با اين همه روز چهارشنبه گذشته تصاويري از بازگشت مجدد لودرهاي راهسازي به گردنه خرسي در فضاي مجازي منتشر شد.
آقامير ميري، فعال گردشگري بومي و محيط زيست پاسارگاد و يكي از ايجادكنندگان كمپين خرسي در گفت‌وگو با جام‌جم، پيگيري‌هاي تعدادي از افراد سودجو كه ساليان پيش در دشت سوبات در ارتفاعات كوه خرسي موفق به دريافت زمين و مراتع شده‌اند، در كنار بهانه اتصال جاده خرسي به بزرگراه شيراز ـ اصفهان را علت اصلي از سرگيري ساخت جاده گردنه خرسي عنوان مي‌كند.
وي با اشاره به منطقه شكار ممنوع اعلام شدن گردنه خرسي از طرف سازمان محيط زيست در سال 92 مي‌گويد: قرار بود اين منطقه بزودي به منطقه حفاظت شده ارتقا پيدا كند، درحالي كه اكنون و با عبور جاده از خرسي بي‌شك زندگي گونه‌هاي مختلف حيات وحش منطقه بويژه جنگل‌هاي بنه و بادام را در اين منطقه خرس خيز نابود خواهد كرد، زيرا اين جاده درست از قلب زيستگاه خرسي در پاسارگاد مي‌گذرد.
** بر ساخت جاده نظارت مي‌كنيم
نبي‌الله مرادي، مديركل محيط زيست استان فارس اما ظاهرا دلش مثل پاسارگادي‌ها با خرس‌هاي منطقه نيست. شايد براي همين است كه به ما مي‌گويد بر اساس اطلاعات دريافتي، جاده مذكور يك جاده فرعي است كه كار زيرسازي آن چند سال پيش آغاز شده و اكنون ادامه كار ساخت جاده از سرگرفته شده است.
مرادي اضافه مي‌كند، خرس‌ها به باغات مردم تعرض مي‌كنند و مردم دل خوشي از آنها ندارند، براي همين ما نمي‌خواهيم با مخالفت با ساخت جاده، تعارض جديدي در منطقه ايجاد كنيم. وي در عين حال خاطرنشان مي‌كند، صرفا به دليل حساس بودن منطقه و اين‌كه زيستگاه خرس قهوه‌اي است، امروز ناظراني از حيات‌وحش اداره محيط زيست را به منطقه اعزام خواهد كرد تا بر ساخت جاده نظارت كنند، چراكه به‌شخصه چندان موافق توقف ساخت جاده نيستم و معتقدم با روش‌هايي چون نصب گاردريل و حفاظ مي‌شود مانع تردد حيات‌وحش روي جاده و تلفات آنها شد.
*منبع: روزنامه جام جم؛ 1396،9،13
**گروه اطلاع رساني**1699**2002**انتشاردهنده: فاطمه قنادقرصي
تاریخ انتشار: ۱۳ آذر ۱۳۹۶ - ۰۹:۲۶
تهران- ايرنا- روزنامه جام‌جم در گزارشي نوشت: يك جاده ديگر در دل يك زيستگاه حيات وحش ديگر. اين بار جاده، مهم‌ترين زيستگاه خرس قهوه‌اي كشورمان در استان فارس را نشانه گرفته است.