وام دادن به استارتاپ‌ها خيانت به آنهاست

به گزارش روز دوشنبه گروه علمي ايرنا از معاونت علمي و فناوري رياست جمهوري، سورنا ستاري در نشست صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري خطر‌پذير كه با حضور اعضا و نمايندگان شبكه انتقال و تبادل فناوري دي هشت D8 در پارك فناوري پرديس معاونت علمي همراه بود، اظهاركرد: روزهاي نخست كه در نظر داشتيم استارتاپ ها را آغاز كنيم، مطالعه‌اي را به جوانان فعال در دره سيليكون سفارش داديم و اين مطالعه نتيجه نسبتاً منسجمي داشت كه چرا سيليكون ولي تنها در كاليفرنيا است؟ چرا در اروپا نيست؟ حتي چرا دوبي با وجودي كه 30 سال قبل بنا داشت سيليكون ولي راه‌اندازي كند هنوز اين اتفاق نيافتاده است؟
«درهٔ سيليكون (Silicon Valley) نام رايج و غيررسمي منطقه‌اي در حدود 70 كيلومتري جنوب شرقي سانفرانسيسكو در حومهٔ سانتا كلارا، كاليفرنيا، ايالات متحده آمريكا است.شهرت اين منطقه به دليل قرار داشتن بسياري از شركت‌هاي مطرح انفورماتيك جهان در اين منطقه‌است. نام اين منطقه ابتدا برگرفته از تعداد زياد شركت‌هاي توليد كنندهٔ تراشه‌هاي سيليسيمي در اين منطقه بود كه بعدها به نمادي از وجود كمپاني‌هاي زياد فعال در زمينه فناوري‌هاي پيشرفته در اين منطقه تبديل شد. دره سيليكون شهرهاي بسياري را در بر مي‌گيرد كه مهمترين آنها سان خوزه مشهور به پايتخت دره سيليكون مي‌باشد.»
وي ادامه داد: پاسخ تنها اين بود كه ما احتياج به يك زيست‌بوم داريم و البته اين به معناي سيستم دولتي داشتن نيست. همه بايد در اين بازي حضور داشته باشند. نيروي انساني، جوان بودن، زيرساخت‌هاي سرمايه‌گذاري، زيرساخت‌هاي علمي، خلاقيت، پارك ها، مراكز رشد، شتاب‌دهنده‌ها و غيره هركدام يك فاكتور مهم هستند.
ستاري يكي از بحث‌هاي مهمي كه اكوسيستم كارآفريني ايران در آن ضعف دارد را نبود سرمايه‌گذاري جسورانه (VC) دانست و تاكيد كرد: ما بايد به اين برسيم كه با وام دادن به استارتاپ ها خيانت به آنهاست. معاونت علمي پيش‌ازاين از طريق صندوق‌هاي وابسته به بيش از دو هزار شركت وام داده است. اما امروز اثرات آن را مي‌بينيم. بسياري از اين شركت‌ها شكست‌خورده‌اند و امروز بايد پول‌هاي وام گرفته‌اند را پس بدهند.
وي ادامه داد: وام براي شركتي است كه از آب و گل درآمده و مي‌تواند بازار، قيمت، رقبا و ريسك‌ها را پيش‌بيني كند. اما اين در اختيار يك استارتاپ نيست. هيچ‌كس نمي‌داند يك ماه بعد چه اتفاقي براي يك استارتاپ و شركت نوپا مي‌افتد.
معاون علمي و فناوري رياست جمهوري، رشد حوزه ICT را زمينه‌اي براي رشد قابل‌قبول استارتاپ هاي اين حوزه در ايران دانست و گفت: اين شركت‌ها هفته‌اي 10 تا 15 درصد رشد دارند. قطعاً سرمايه‌گذاران هم خوشحال خواهند شد در اين زمينه سرمايه‌گذاري كنند.
وي با اشاره به اين كه يك حركت فرهنگي در استارتاپ هاي كشور در حال شكل‌گيري است، بيان كرد: گاهي دانشجويان دانشگاه صنعتي شريف به من مراجعه مي‌كنند و از روز اول درخواست پول دارند. اما وقتي در شتاب‌دهنده‌ها حضور مي‌يابند و بزرگ مي‌شوند بعد از 3 تا 4 ماه حرف‌هايشان با قبل قابل‌مقايسه نيست و رشد را مي‌توان در آنها ديد.

**دانشگاه‌ها با شركت‌هاي استارتاپي مي‌توانند به قله اقتصادي دنيا تبديل شوند
رييس بنياد ملي نخبگان ايران در ادامه ضمن ابزار خرسندي از اينكه امروز ديگر در دانشگاه‌ها كسي درخواست وام نمي دهد گفت: ساختار تازه‌اي ايجاد كرده‌ايم كه توسعه بدون تأثير پول دولتي است. هر پولي كه منشأ دولتي داشته باشد و حضور دولت رانت مي‌آورد. پس بايد اين بازار را از دولت جدا كرد و به بخش خصوصي سپرد.
وي بيان كرد: جا انداختن اين موضوعات در ابتدا سخت است. اما اگر ما با هم متحد شويم و يك جبهه تشكيل دهيم مي‌توانيم موفق باشيم. متاسفانه تأمين مالي در كشور ما بيش از 95 درصد از طريق وام است. بسياري از مسوولين نيز ايجاد شغل را كمك بلاعوض يا وام مي‌بينند. اما بايد حركتي ايجاد كرد كه داقل 40 درصدتامين مالي كل كشور از طريق شركت‌هاي استارتاپي باشد.
ستاري اين امر را مستلزم ايجاد زيرساخت‌هاي تازه دانست و گفت: اتفاقي كه امروز در بورس افتاده است ما را اميدوار كرده كه فرابورس ايران به نمونه‌اي از بزرگ در نوع خود تبديل شود. بورسي از شركت‌هايي كه نمود ملموس فيزيكي ندارند. مهم‌تر از همه شركت‌هاي دانش‌بنياني هستند كه سهام آنها پس از 8 ماه سه تا چهار برابر شده و پر سودترين سهم در بازار مي‌شود.
وي ادامه داد: همين امر موجب تحريك سرمايه‌گذاران بخش خصوصي براي ورود به اين بازار مي‌شود. اما نيازمند اين است كه اكوسيستم به‌درستي شكل بگيرد. امروز هنوز در اعتبار سنجي اين محصولات دچار مشكل هستيم. چراكه پيش‌ازاين بايد زمينه و سوله و تجهيزات بررسي مي‌شد، امروز نمي‌دانند چه چيزي را بايد محاسبه كنند؟
معاون علمي و فناوري رييس جمهوري بيان كرد: امروز بسياري از سرمايه‌گذاران بزرگ به‌جاي سيمان و فولاد بر روي استارتاپ هاي بزرگ سرمايه‌گذاري مي‌كنند. اطراف دانشگاه‌هاي بزرگ ما بسياري ساخت‌وسازهاي خصوصي در حال شكل‌گيري براي شتابدهنده ها است.
وي با اشاره به دانشگاهي كه تنها يك شركت آن به اندازه كل درآمدي كه در سال از دولت دريافت مي‌كند بازدهي داشته است، گفت: اين همين كاري است كه در دانشگاه‌هاي بزرگ دنيا در حال انجام است. وقتي دانشگاهي مثل استنفورد تنها 14 درصد از شهريه دريافت مي‌كند اما دهمين قله اقتصادي دنيا است. اين درآمد از اين شركت‌ها به دست مي‌آيد.
ستاري افزود: همين امر موجب مي‌شود دانشگاه‌هاي بزرگ دنيا به نيروي انساني اهميت مي‌دهند. دانشگاه‌ها دنبال دانشگاه‌هاي خوب هستند و روي مغز آنها سرمايه‌گذاري مي‌كنند.
وي بيان كرد: بسياري از دانشجوياني كه امروز استارتاپ هايي را در ايران راه‌اندازي كرده يا در آنها كار مي‌كنند از همين دانشگاه‌ها برگشته‌اند. ماهيانه 500 تا 600 هزار دلار حقوق داشته‌اند اما بازگشته‌اند. اين يعني چنين راهي در ايران نيز از درآمد بالاتري برخوردار خواهد بود.

**سرمايه‌گذار خارجي اتفاق فرهنگي اكوسيستم استارتاپي ايران است
رييس بنياد ملي نخبگان ايران ابراز اميدواري كرد ايران در همكاري با سرمايه‌گذاران خارجي قدم‌هاي موثرتري بردارد و گفت: دليل استقبال ما از سرمايه‌گذار خارجي پول آنها نيست. بلكه يك اتفاق فرهنگي براي پياده‌سازي اكوسيستم مورد نظر است. پول در ايران به وفور پيدا مي‌شود، اگر درست زيست‌بوم شكل بگيرم همه مردم و سرمايه‌گذاران پول خود را در اين راه خرج مي‌كنند.
وي در نشست صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري مخاطره‌پذير كه با حضور اعضا و نمايندگان شبكه انتقال و تبادل فناوري D8 خاطرنشان كرد: شما سفيران موفقي هستيد كه اين ايده را مي‌توانيد فرهنگ‌سازي كنيد. شركت‌هاي موفقي كه با رشد سرسام‌آوري در حركت هستند، الگويي براي مردم خواهند بود.
ستاري ادامه داد: بسياري از سرمايه‌گذاران آرزوي خريد استارتاپ ها را دارند. اما بايد آنها را به اين درك رساند كه در قابل سرمايه‌گذاري خطرپذير (VC) فعاليت كنند و بدانند كه در اين راه بايد در چند استارتاپ سرمايه گذاري كرد تا شايد يكي از آنها به نتيجه برسد. به اين صورت جواناني هم كه ايده آنها شكست مي‌خورند قرار نيست وام كسي را پس بدهند.
وي با ابراز اميدواري از موفقيت اين كنفرانس گفت: بايد در تعامل با سرمايه‌گذاران خارجي بتوان روابط خوبي را شكل داد. اين حوزه حوزه تازه‌اي در كشور ما است و احتياج دارد بيشتر روي آن كار شود.
معاون علمي و فناوري رييس جمهوري از طرف دولت اعلام آمادگي كرد تا زيرساخت‌هايي كه در چند سال اخير ايجاد شده است و ايجاد خواهد شد را در اختيار سرمايه‌گذار خارجي بگذارند و افزود: نقش ما چنين تسهيل گري هايي است، نه دخالت در بازار. ما بايد زيرساخت‌هاي ارتباطي و فرهنگي را توسعه دهيم.

**مأموريت تازه پارك فناوري پرديس معاونت علمي، شهر تهران است
ستاري مأموريت جديدي كه به پارك فناوري پرديس معاونت علمي محول شده است را تاثيرگذاري و فعاليت در كل استان تهران عنوان كرد و گفت: آينده اين شهر در گرو تكنولوژي و فناوري است.
وي توضيح داد: پارك‌هاي فناوري نبايد منحصر به ديوارهاي اطراف خود باشند. همانطور كه دانشگاه‌ها نيز بايد به دل جامعه بروند. اگر پارك‌هاي فناوري انحصاري شوند نمي‌توانند تاثيرگذاري لازم را داشته باشند.
رييس بنياد ملي نخبگان ايران با ابراز اميدواري از ايجاد فرهنگي جديد در تهران براي ايجاد اقتصادي بزرگ‌تر، گفت: ايرادي ندارد شهرداري تهران نيز فكر كند مي‌تواند درصدي از درآمد خود را از طريق سرمايه‌گذاري در شتاب‌دهنده‌ها به دست بياورد. ضمن اين كه اتفاقات فرهنگي‌اي كه در احياي بافت فرسوده در اين شهر رخ مي‌دهد بسيار عظيم است.
وي در ادامه اظهار اميدواري كرد بتوانيم يك شبكه سرمايه‌گذاري درست در داخل كشور شكل داد و در كنفرانس‌هاي آينده نيز موفق باشيم.
علمي **1836 **
تنظيم:يوسف درويشي* انتشار: محتشمي پور