استاد تاج اصفهانی هنرمندی نامدار و مهربان

به گزارش ایرنا، در دورانی كه تكبر برخی از هنرمندان به ویژه هنرمندان عرصه موسیقی لطافت را از هنر گرفته و بعضا مادیات هدف اصلی شماری از هنرمندان شده است، یادآوری اینكه صفات و سجایای اخلاقی را نباید از یاد برد، خالی از لطف نیست.
اشاره به اینكه هنرمندانی نیز بودند كه فروتنی را سرلوحه كار خود قرار دادند و برای همین موضوع، همواره در یادها و خاطره ها می مانند، به اندازه بررسی آثار هنرمندان ارزش دارد.
امروز 13 آذر روز درگذشت استاد جلال تاج اصفهانی، صاحب مكتب آواز اصفهان است، از جمله هنرمندانی كه نه تنها در رشته خود به مدارج عالی دست یافت، بلكه در زندگی خود اخلاق نیكو را نیز به درستی بجا آورد.
به عقیده و اذعان نزدیكان و شاگردان تاج اصفهانی، این استاد آواز به غیر از هنر والا، عدالت خواهی، مردم داری، تواضع و عدم تكبر باعث شده او برغم گذشت سالهای متمادی همچنان از محبوبیت بالایی برخوردار باشد.
علی اصغر شاهزیدی استاد آواز و از شاگردان تاج اصفهانی در این باره می گوید: مراسم سالگرد استاد تاج، سال به سال بهتر برگزار می شود و علاقه مندان بیشتری از راه های دور و نزدیك در مراسم بزرگداشت او حضور می یابند.
وی كه خود برگزاركننده اصلی مراسم سالگرد تاج اصفهانی است، ادامه داد: مناعت طبع و تسلط به موسیقی از صفات بارز تاج اصفهانی محسوب می شود.
پروین تاج اصفهانی فرزند این استاد شهیر ایرانی نیز در این باره می گوید: پدرم معتقد بود كه مهربانی و احترام به طبیعت و همه حیوانات، احترام به خداوند است.
او در باره اینكه چرا پس از گذشت بیش از سه دهه از درگذشت این هنرمند، هنوز شمار زیادی از هنرمندان از سراسر ایران در مراسم یادبود اوحضور می یابند، خاطرنشان كرد: در زمان بچگی به یاد دارم كه هر شخصی در كوچه و خیابان از پدرم درخواست می كرد كه قطعه ای را اجرا كند، بی درنگ و بدون غرور برای شخص و یا افراد حاضر می خواند، به همین دلیل از همان ایام به همه هنرمندان به مردمی بودن او اشاره می كردند و هم اكنون نیز این ویژگی تاج اصفهانی به نیكی یاد می شود.
فرزند تاج اصفهانی همچنین افزود: به یاد ندارم كه كسی بخاطر رفتار و یا سخنی از پدرم رنجیده باشد.
محمدرضا شجریان از استادان برجسته فعلی، تاج اصفهانی رااینگونه توصیف كرده است: شادروان تاج، مردی سلیم النفس و با مناعت طبع بود كه هرگز در طول زندگی بخاطر مال دنیا و مسائل مادی به كسی كرنش نكرد و به این خاطر مدح كسی را نگفت و از همه تعریف و تمجید می كرد، شاید كسی بخاطر نداشته باشد كه او حتی یك بار از كسی گلایه یا از كسی بد گفته باشد، او حتی اگر از كسی رنجش داشت، این رنج و آزردگی را با سكوت بزرگوارانه تحمل می كرد. تاج از استادانش با احترام فراوانی یاد و با دوستانش با مهربانی رفتار می كرد و حتی تا آخرین روزهای عمر به اغلب دوستانش سركشی می كرد و با شاگردانش نیز مهربان بود و مانند پدری خود را موظف به غمخواری آنان می دانست.
علیرضا افتخاری نیز از هنرمندان فعلی، درباره مهم‌ترین ویژگی اخلاقی استاد تاج اصفهانی می گوید: استاد تاج همواره این بیت از سعدی را به زبان می‌آوردند: «دنیا نیرزد آنكه پریشان كنی دلی / زنهار بد مكن كه نكرده است عاقلی».
وی ادامه داد: استاد تاج، همیشه تكیه كلامش بر دل ‌نشكستن تأكید داشت؛ كه آقا، كاری نكن كه آه یك نفر تو را بگیرد. ای آقایی كه ادعا می‌كنی من رئیسم یا من مدیرم، دل زیردست خود را مشكن. دنیا نیرزد آنكه پریشان كنی دلی!
افتخاری خاطرنشان كرد: استاد تاج از نظر اخلاقی بگونه ای بود كه سعی می‌كرد حتی پا روی مورچه‌ ای نگذارد. ایشان حتی حواسشان بود كه مانند برخی افراد كه با طمطراق و غرور پایشان را روی خاك می‌ گذارند و حركت می‌كنند، پا روی خاك نگذارند. حواسش بود كه خدای ناكرده حرفی یا سخنی را به زبان نیاورند كه دلی را آزار بدهد.
به گزارش ایرنا، تاج اصفهانی در سال 1282در اصفهان‏ متولد شد، پدرش شیخ اسماعیل معروف به 'تاج الواعظین' بود كه تا حدی با دستگاه های‏ موسیقی سنتی ایرانی‏ آشنایی داشت.
تاج در 10 سالگی نزد پدر و استادانی همچون سیدعبدالرحیم اصفهانی، نایب اسدالله، میرزا حسین عندلیب و حبیب شاطرحاجیبه به دانش اندوزی پرداخت.
وی به اشعار سعدی علاقه زیادی داشت و گزیده هایی از اشعار سعدی و دیگر شاعران را حفظ بود و هنگام اجرای آواز به تناسب زمان و محیط، از آن اشعار استفاده می كرد.
او از سال 1319 همكاری با رادیو را آغاز كرد و از 1328 به همكاری با رادیو اصفهان پرداخت و ضمن خوانندگی، سرپرست نوازنندگان رادیو اصفهان شد.
وی در رادیو اصفهان به اجرای برنامه هایی با تار اكبرخان نوروزی و برنامه آموزش گوشه های دستگاه های موسیقی ایرانی مبادرت كرد.
در فهرست شاگردان برجسته او می توان از حسین خواجه امیری (ایرج)، علی اصغر شاهزیدی، عسگری آقاجانیان میری، محمدتقی سعیدی ولاشانی، فضل الله شاه زمانی، سیدرضا طباطبایی كربكندی، علیرضا افتخاری، مرتضی شریف، ناصر یزدخواستی، رضا قرنیان اصفهانی، حمیدرضا نوربخش و نصرالله معین نام برد.
تاج اصفهانی در بامداد 13 آذر 1360 در 78 سالگی در منزل پدری در اصفهان دارفانی را وداع گفت.
مراسم بزرگداشت این چهره هنری هرساله با شكوه تر از سال قبل در جوار آرامگاه وی در تكیه 'سیدالعراقین' تخت پولاد اصفهان با حضور جمعی پرشور از هنرمندان، نویسندگان، موسیقیدان ها، مردم، استادان و پیشكسوتان عرصه فرهنگ و ادب برگزار می شود.
در موسیقی آوازی ایران سه مكتب وجود دارد كه عبارتند از: مكتب اصفهان، مكتب تبریز، مكتب تهران.
در مكتب آواز اصفهان ادای شعر و تحویل آن به شنونده از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است و به دلیل الزامات موسیقایی نباید خدشه ای به مفهوم و یا ادای شعر وارد شود.
6020 / 2093 ** گزارش از علیرضا حكیمیان ** انتشاردهنده: اصغر دواتگر