تهران- ايرنا-پژوهشگران مركز تحقيقاتي علوم دارويي دانشگاه علوم پزشكي مشهد در تحقيقات آزمايشگاهي خود به نانوفرمولاسيوني دست يافتند كه مي‌توان به كمك آن زخم‌هاي عميق پوستي ناشي از سوختگي را با سرعت بالايي درمان كرد، به‌طوري‌كه اثري از زخم باقي نماند.

به گزارش روز شنبه گروه علمي ايرنا از ستاد ويژه توسعه فناوري نانو رياست جمهوري، فرايند ترميم زخم يك فرايند پيچيده زيستي چند مرحله اي است. در زخم‌هاي عميق، مانند آسيب‌هاي شديد پوستي و سوختگي‌هاي درجه دو و سه، فرايند ترميم بسيار كند است و به‌ندرت كامل مي‌شود. اين موضوع باعث مي‌شود كه محل آسيب به‌صورت كامل از بين نرود. در برخي موارد، عواملي مانند عفونت‌هاي شديد و خون‌رساني ناكافي به محل زخم موجب به تعويق افتادن فرايند ترميم مي‌شود. هم‌اكنون بيش از 6 ميليون نفر در آمريكا به زخم‌هاي مزمن مبتلا هستند.
دكتر محمد رمضاني پژوهشگر دانشگاه علوم پزشكي مشهد با بيان اين مطلب كه پانسمان زخم نقش مهمي در فرايند ترميم آن ايفا مي‌كند، گفت: هرچند هم‌اكنون استفاده از گاز براي پانسمان زخم‌ها بسيار رايج است، اما استفاده از زخم‌بندهاي نوين توجه بسياري از محققان را به خود جلب كرده است. در طرح حاضر يك پانسمان نانوساختار حاوي دارو سنتز شده است كه استفاده از آن علاوه بر اينكه رطوبت مورد نياز براي ترميم زخم را تأمين مي‌كند، موجب مي‌شود دارو به‌صورت آهسته در محل زخم آزاد شده و سرعت و كيفيت ترميم زخم را بهبود بخشد.
وي افزود: نتايج مثبت و اميدواركننده كه در مطالعات حيواني حاصل شده است، نشان مي‌دهد كه نانوفرمولاسيون سنتز شده مي‌تواند در بخش سوانح سوختگي و يا جهت درمان زخم‌هاي ديابتي براي بيماران كاربرد داشته باشد و كيفيت درمان اين‌گونه بيماران را افزايش دهد.
هيدروژل‌ها ساختارهاي سه‌بعدي پليمري هستند كه با جذب مايعات متورم مي‌شوند، بنابراين هنگامي‌كه از آن‌ها به‌عنوان پانسمان استفاده مي‌شود، ترشحات زخم را جذب مي‌كنند و هم‌زمان رطوبت مورد نياز زخم را نيز تأمين مي‌كنند. اين مواد به زخم نمي‌چسبند و زخم را در برابر عفونت‌هاي باكتريايي محافظت مي‌كنند و موجب كاهش درد بيمار مي‌شوند.
عضو هيأت علمي دانشگاه علوم پزشكي مشهد با اشاره به خصوصيات هيدروژل‌هاي دكستران در خصوص مراحل سنتز و ارزيابي اين نانوپانسمان، گفت: هيدروژل‌هاي طبيعي دكستران خواص منحصربه‌فردي از قبيل زيست‌سازگاري، نرمي، انعطاف‌پذيري و آب‌دوستي دارند. در اين پژوهش از اين نوع هيدروژل‌ها به‌عنوان پايه پانسمان استفاده شده است. بدين منظور ابتدا حلاليت و پايداري كوركومين را با كپسوله كردن آن در نانوميسل‌هاي زيست سازگار PEG-PLA افزايش داديم و سپس آن را درون هيدروژل دكستران بارگذاري كرديم. براي ارزيابي عملكرد نانوپانسمان سنتز شده از مدل حيواني استفاده شد. بدين منظور زخم ايجاد و لايه‌هاي پوستي برداشته شد. سپس روند درمان با استفاده از هيدروژل خالي و هيدروژل حاوي نانوميسل‌هاي كوركومين آغاز شد و مطالعات مربوط به‌سرعت و كيفيت بهبود زخم در روزهاي 4، 8 و 15 بر روي زخم انجام گرفت.نانوميسل‌ها از كوركومين در برابر تخريب محافظت كرده و موجب رهاسازي آهسته آن در محل زخم مي‌شوند. همچنين كاهش التهاب، تسريع در سنتز كلاژن در محل زخم و در نهايت ترميم كامل فوليكول‌هاي رشد مو در محل زخم را در پي دارد.
اين طرح با همكاري دكتر محمد رمضاني، دكتر منا علي بلندي، دكتر خليل آبنوس، دكتر سيد محمد تقديسي- اعضاي هيأت علمي دانشگاه علوم پزشكي مشهد- و دكتر مرضيه محمدي – دستيار تخصصي نانوتكنولوژي داروئي مركز تحقيقات نانوفناوري و دانشكده داروسازي مشهد- انجام شده است. نتايج اين پژوهش در مجله‌ International Journal of Pharmaceutics با ضريب تأثير 3.649 (جلد 532، سال 2017، صفحات 466 تا 477) منتشر شده است.

علمي**1023**
تنظيم:ابوالقاسم تيموري**انتشار: محتشمي پور