آزادراه تهران - شمال؛ 21 سال تلاش برای رسیدن به مقصد

به گزارش ایرنا، مطالعات اولیه طرح آزادراه تهران - چالوس در سال 53 آغاز شد و پس از پیروزي انقلاب اسلامي مطالعات مسیر آزادراه از سوي وزارت راه و ترابري به مسابقه گذاشته شده و بهترین طرح توسط هیاتی متشكل از وزارت راه و ترابري و سازمان مدیریت و برنامه ریزي نهاد ریاست جمهوری كشور انتخاب شد.
در طرح كالبدي منطقه گیلان و مازندران و مجموعه راهبردها و سیاست ها كه در سال 73 به تصویب شوراي عالي معماري و شهرسازي رسید، بر ساخت یك راه ارتباطي سریع بین تهران و غرب مازندران تأكید و گفته شده این آزادراه بخشي از آزادراه سراسري شمال - جنوب است و به عنوان كوتاهترین مسیر ارتباطي دریاي خزر با خلیج فارس در توسعه ترانزیت در این منطقه نقش عمده ای را بر عهده خواهد داشت.
مسیر آزادراه از تقاطع غیر همسطح با بزرگراه شهید همت و بزرگراه آزادگان شروع و در امتداد دره كن پس از گذشتن از حاشیه روستای سولقان به تدریج از منطقه كوهستانی توچال عبور می كند. این آزادراه سپس توسط تونل بلند تالون به طول 4900 متر از دل این رشته كوه عبور كرده و دامنه های شمالی آن در منطقه دو آب شهرستانك قرار می گیرد.
برای آماده سازی این آزادراه 121 كیلومتری در مجموع باید 180 تونل در باند رفت و برگشت این مسیر بین استان تهران و مازندران به طول تقریبی 100 كیلومتر ساخته شود و تعداد پل‌های بزرگ این مسیر در باند رفت و برگشت نیز 97 پل به طول حدود 13 كیلومتر است و با شیب 6 درصدی جاده، تردد در این محور بیش از 35 درصد كاهش مصرف سوخت خواهد داشت.
این آزاد راه سپس به موازات جاده قدیم كرج - چالوس امتداد می یابد و در دره سرهنگ وارد تونل البرز بطول 6400 متر شده و در پل زنگوله خارج می شود، سپس با عبور از ارتفاعات البرز به موازات جاده موجود كرج - چالوس تا شهر چالوس ادامه یافته و در نهایت با یك تقاطع غیرهمسطح به كمربندی چالوس - تنكابن متصل می شود.
كوتاه شدن مسیر نسبت به جاده موجود ( حدود 65كیلومتر)، كاهش زمان سفر نسبت به مسیر موجود ، ایجاد راه ارتباطی سریع و ایمن برای چهار فصل سال در این منطقه، افزایش ظرفیت عبور نسبت به راه فعلی، صرفه جویی در مصرف سوخت، كاهش آلودگی هوا ناشی از بهبود وضعیت ترافیك، توسعه صنعت توریسم و صنایع كشاورزی و تبدیلی و اشتغالزایی از مهم ترین مزیت های بهره برداری از این آزاد راه است.

** مشخصات فنی
طول آزادراه تهران - شمال 121كیلومتر بوده و دارای 2 خط ( در فرازهای تند 3 خط) در هر باند است و حداكثر شیب طولی مسیر 6 درصد، حداقل شعاع قوس ها400 متر و میانگین سرعت سیر 80 كیلومتر در ساعت است.
تعداد تونل ها (در باند رفت و برگشت) 180 رشته تونل در مجموع به طول تقریبی 100 كیلومتر است و بلندترین آنها تونل های بلند تالون و البرز به ترتیب به طول تقریبی 4900 متر و 6400 متر (در هر باند) در این آزاد راه در حال انجام مراحل پایانی قرار دارد.
تعداد پلهای بزرگ (در باند رفت و برگشت ) جمعا' 95 دستگاه پل و طول كل آن حدود 13 كیلومتر خواهد بود و حجم عملیات خاكی (مجموع عملیات خاكبرداری و خاكریزی) حدود 42میلیون متر مكعب پیش‌بینی شده است.
معاون اول رئیس جمهوری در بازدید از این آزادراه اظهار امیدواری كرد با وجود پیچیدگی های فنی و مهندسی تونل های طولانی، قطعه یك آزاد راه تهران- شمال تا پایان امسال به بهره برداری برسد.
«اسحاق جهانگیری» افزود: آزاد راه تهران - شمال یك راه معمولی نیست، بلكه وجود سازه های بزرگ آن را از پیچیدگی های فنی زیادی برخوردار كرده است.
وی پیشرفت این آزادراه را در دو سال اخیر مناسب برشمرد و گفت: همزمان با تكمیل قطعه اول این آزادراه عملیات اجرایی ساخت قطعه دوم آن نیز به طول 22 كیلومتر توسط چهار پیمانكار ایرانی آغاز شده است.
به گفته معاون اول رئیس جمهوری، بزرگترین تونل كشور به طول 6 هزار و 400 متر در این قطعه قرار دارد كه تاكنون پیشرفت فیزیكی تونل شرقی آن بسیار خوب بوده و به زودی پیمانكار مربوطه تكمیل تونل غربی را آغاز خواهد كرد.
وی با بیان اینكه قطعه سوم آزادراه تهران شمال در منطقه ای بسیار سخت قرار گرفته و ساخت آن دارای پیچیدگی های زیادی است، خاطرنشان كرد: مذاكره با شركت های خارجی برای تامین منابع مالی و فاینانس خارجی آن آغاز شده است.
جهانگیری تصریح كرد: تقریبا همه شركت های فعال در قطعات 1 و 2 آزاد راه ایرانی اند و این موضوع افتخار بزرگی برای مهندسان ایرانی و جامعه است.
وی با بیان اینكه انتظار داریم سال جاری طرح اجرایی تكمیل قطعه سوم آزادراه را جمع بندی كنیم، گفت: بنیاد مستضعفان نیز تاكنون به خوبی توانسته در اجرای این پروژه مهم مهندسی كشور عمل كند و با حضور سعیدی كیا در بنیاد مستضعفان تاكنون موانع زیاد تكمیل آزادراه تهران- شمال برطرف شده و تاخیر چند ماهه در این پروژه با این پیچیدگی به نظر طبیعی است.
معاون وزیر راه و شهرسازی با بیان این كه قطعه یك آزادراه تهران شمال بیش از 85 درصد پیشرفت فیزیكی دارد، گفت: 15 درصد باقیمانده شامل روسازی بتنی، روشنایی تونل‌ها و ساخت سقف كاذب برای نصب دریچه و موتور دستگاه‌های تهویه است.
خیرالله خادمی افزود: در دو سال اخیر تصمیم گرفته شد چینی‌ها به عنوان پیمانكار این پروژه، به‌ طور محدود در بعضی قسمت‌ها فعالیت كنند و بخش عمده پروژه به پیمانكاران ایرانی واگذار شود كه در نتیجه در طول دو سال گذشته پیشرفت فیزیكی احداث قطعه یك آزادراه تهران-شمال از 30 درصد به 85 درصد افزایش یافت.
خادمی، درباره علت كندی پیشرفت پروژه تهران- شمال نیز تاكید كرد: منطقه البرز به لحاظ زمین‌شناسی سخت‌ترین حالت و در نتیجه، مشكل‌ترین سازند مربوط را دارا است؛ از آنجایی كه امكان لغزش زمین و یا ریزش كوه در این منطقه بسیار زیاد است، لذا عملیات اجرایی پروژه با سرعت كمی انجام می‌شود، چرا كه مسیر ساخت این آزادراه از نظر زمین‌شناسی در همه نقاط یكسان و یكنواخت نیست و هر بخش مطالعات زمین‌شناسی و عملیات راهسازی مخصوص به خود را دارد.
این مقام مسئول درباره ساخت قطعه 2 آزادراه تهران- شمال نیز گفت: عملیات اجرایی قطعه 2 به طول 22 كیلومتر شروع شده كه این قطعه به 5 بخش تقسیم شده و هر بخش به پیمانكار جداگانه‌ای واگذار شده است.
مدیرعامل شركت ساخت و توسعه زیر بناهای حمل و نقل كشور با اشاره به آغاز عملیات قطعه دوم آزادراه تهران - شمال با حضور معاون اول رئیس جمهوری گفت: هزینه تكمیل این قطعه 20 هزار میلیارد ریال ( 2 هزار میلیارد تومان) برآورد شده است.
به گفته وی، در مجموع 4 پیمانكار برای تكمیل این قطعه تعیین شده و 21 كیلومتر این قطعه از نظر عملیات اجرایی و عمرانی از پیچیدگی های زیادی برخوردار است.
خادمی درباره هزینه‌های قطعه یك آزادراه تهران- شمال نیز گفت: آزادراه تهران- شمال تا به حال 2 هزار و 500 میلیارد تومان هزینه در بر داشته است و برای تكمیل این قطعه آزادراه 500 میلیارد تومان دیگر سرمایه نیاز است.
قطعه یك آزاد راه تهران - شمال به طول 32 كیلومتر از تقاطع بزرگراه آزادگان و شهید همت شروع و با عبور از مناطق كن، سولقان و امامزاده عقیل و تونل تالون و دره لانیز به سه راهی شهرستانك می رسد.
با افتتاح این قطعه قسمتی از راه فعلی كه از طریق كرج می گذرد حذف و مسیر تهران به شمال حدود 60 كیلومتر كوتاه می شود. این قطعه 32 كیلومتری دارای 16 پل و 32 هزار متر تونل رفت و برگشت است.
قطعه دوم این آزادراه حدفاصل دوآب شهرستانك - پل زنگوله به طول تقریبی 25 كیلومتر است، تونل های بلند البرز هر یك به طول 6 هزار و 450 متر در این منطقه قرار دارد و با اجرای این قطعه طول مسیر جاده فعلی كرج - چالوس حدود پنج كیلومتر كوتاهتر می شود.
قطعه سوم آزادراه تهران - شمال حد فاصل پل زنگوله - سه راهی دشت نظیر، به طول تقریبی 46 كیلومتر است، این مسیر دارای دو خط رفت و دو خط برگشت بوده و مطالعات اولیه آن برای ساخت این قطعه در دست اقدام قرار گرفته است.
منوچهر خواجه دلویی معاون توسعه ساختمان و انرژی بنیاد مستضعفان در خصوص هزینه های ساخت قطعه سوم این آزاد راه گفت: وضع اجرایی قطعه سوم آزادراه تهران - شمال امسال مشخص می‌شود و هزینه ساخت این قطعه 2400 میلیارد تومان برآورد شده است.
قطعه چهار آزاد راه تهران - شمال حدفاصل سه راهی دشت نظیر - چالوس به طول حدود 20 كیلومتر است به صورت دو خط رفت و دو خط برگشت بوده و در قسمت های بلند آن یك خط كندرو نیز وجود دارد كه با همت دست اندركاران به خصوص شركت آزادراه تهران - شمال تابستان 94 زیر بار ترافیك رفته است.
برای ساخت این آزاد راه به خصوص در قطعه یك آن مشكلات زیادی در خصوص زمین های معارض وجود داشت كه خوشبختانه با همكاری تمام دستگاه های اجرایی، وزارت راه و شهرسازی و بنیاد مستضعفان مشكلات مربوط به زمین های معارض این منطقه حل شد و شركت آزاد راه تهران - شمال(وابسته به بنیاد مستضعفان) و وزارت راه و شهرسازی در نظر دارند با احداث قطعات دو و سه در نهایت این آزادراه را در سال 1399 بهره برداری كامل كنند.
طراحی و معماری آزادراه تهران - شمال به گونه ای انجام شده است كه هموطنان هنگام رانندگی در تمام مسیر این آزادراه از زیبایی های این مسیر جنگلی سرسبز شمال به خوبی استفاده كنند و انتظار می رود با تلاش مسئولان وزارت راه وشهرسازی ، بنیاد مستضعفان، شركت آزادراه تهران - شمال و شركت ساخت و توسعه زیر بناهای حمل و نقل كشور قطعه اول این آزادراه تا پایان سال جاری به بهره برداری برسد.
اخبار اقتصادی ایرنا در تلگرام: IRNAeco@
اقتصام**1108**6075
خبرنگار: ایرج منصوری** انتشار: زهرا هجینی نژاد