تشنگی سدهای مازندران

خالی ماندن نیمی از ظرفیت سدهای مازندران به معنای در پیش بودن سالی سخت برای برنجكاری در این استان است ، محصولی كه كشت آن مهم ترین راه تامین معیشت كشاورزان این استان محسوب می شود و تنها راه رونق آن نیز وجود آب فراوان در پشت سدها ، آببندان ها ، تالاب ها و رودخانه هاست.
مدیر عامل شركت آب منطقه ای مازندران اعلام كرد كه در حال حاضر ذخیره آب پشت سدهای استان به 125 میلیون متر مكعب رسیده كه به معنای آبگیری كمتر از 54 درصدی در مقایسه با سال گذشته است.
ابراهیم یخكشی روز شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود : این مقدار آب ذخیره شده پشت سدهای مازندران نسبت به مدت مشابه سال قبل 110 میلیون متر مكعب كمتر است.
مازندران دارای 2 سد بزرگ شهید رجایی و البرز و هشت سد كوچك با ظرفیت 325 میلیون متر مكعب است.
این استان 230 هزار هكتار زمین شالیزاری دارد كه با تولید سالانه بیش از یك میلیون 50 هزار تن برنج سفید ، 42 درصد برنج مورد نیاز كشور را تامین می كند .
** خداحافظی با كشت دوم
كشت اول برنج در مازندران با توجه به رواج كشت دوم در سال های اخیر از اواسط اسفند آغاز می شود و خالی ماندن ظرفیت آبگیری سدها به معنای ضربه پذیری كشت این محصول راهبردی در استان است .
كشت دوم برنج به دو شیوه پرورش ساقه یا ' دونوچ ' و كشت مجدد در ماههای تیر و مرداد و پس از برداشت كشت اول انجام می شود ، ولی با توجه به شرایط آبگیری سدها در سال زراعی جاری به نظر می رسد كشاورزان از هم اكنون باید با این كشت اضافی خداحافظی كنند.
مدیرعامل شركت آب منطقه ای مازندران گفت : هم اكنون ذخیره آب پشت سدهای شهید رجایی 36 میلیون و سد البرز 75 میلیون متر مكعب است.
وی افزود : با توجه به اینكه متوسط بارش فصل زمستان سال 95 استان حدود 130 میلی‌ متر بود كه نسبت به میانگین بلندمدت حدود 30 درصد و نسبت به فصل زمستان سال 94 حدود 33 درصد كاهش داشت ، احتمالا در سال زراعی جاری هم در خوشبینانه ترین حالت وضعیت مشابهی را تجربه خواهیم كرد.
وی تامین آب برای شالیزارهای استان را مهم ترین برنامه شركت آب منطقه ای برشمرد و گفت : امیدواریم به رغم پیش بینی های هواشناسی ، با بارندگی بیشتر در فصل زمستان و بارش بموقع در فصل بهار بتوانیم مشكل كشاورزان بویژه برنج كاران را حل كنیم .
مازندران 460 هزار هكتار زمین كشاورزی دارد و سالانه حدود هفت میلیون تن انواع محصول از آنها برداشت می شود .
20 درصد از آب كشاورزی مازندران از طریق سدها و آببندان ها و بقیه از آبهای سطحی و زیر زمینی تامین می شود.
استان مازندران 800 قطعه آببندان با ظرفیت حدود 370 میلیون متر مكعب دارد كه نقش مهمی در تامین آب زمین های كشاورزی و پرورش ماهی دارد.
اگر چه بهره گیری از بارش های بهاری نقش زیادی در كشاورزی مازندران دارد ، ولی بارندگی در این فصل اگر بهنگام نباشد نه تنها برای كشاورزی از جمله برنجكاری مفید نیست بلكه سبب ایجاد خسارت برای كشاورزان می شود.
** كاهش روان آب علت خالی ماندن ظرفیت سدها
مدیر عامل شركت آب منطقه ای مازندران به كاهش یك متر مكعبی در ثانبه روان آب در ورودی سدهای استان در سال جاری اشاره كرد و گفت : بارندگی های آبان و آذر امسال به عنوان 2 ماه پرباران سال زراعی در مازندران بسیار اندك بوده است.
سال زراعی از ماه مهر هر سال آغاز می شود و در پایان شهریور سال بعد خاتمه می یابد.
حدود نیمی از 230 هزار هكتار زمین های شالیزاری مازندران در منطقه دشت هراز شامل شهرستان های آمل ، بابل ، محمودآباد ، فریدونكنار و بابلسر واقع است كه اگر سد در حال ساخت هراز به بهره برداری برسد ظرفیت مهار آب سطحی استان از حدود 11درصد فعلی به 24درصد افزایش می یابد.
سد مخزنی هراز آمل از نوع خاكی با هسته رسی به ارتفاع 150 متر و 373 متر طول تاج سد به ظرفیت نهایی 650میلیون مترمكعب بر روی رودخانه هراز درحال ساخت است و هفته گذشته عملیات خاك ریزی این سد آغاز شد.
بر اساس آمارهای رسمی ، توان بالقوه آب مازندران در حد 6 میلیارد و ‎ 600میلیون مترمكعب است كه از این مقدار چهار میلیارد و ‎ 900میلیون مترمكعب آب های سطحی و بقیه آب های زیرزمینی است .
به طور میانگین سالانه حدود یك میلیارد و ‎ 550میلیون مترمكعب آب در بخش آب های سطحی و یك میلیارد و ‎ 350میلیون مترمكعب در بخش آب زیرزمینی در مازندران بهره برداری می شود و بقیه آب سطحی طی سال به صورت هرز به دریا می ریزد.
خبرنگار : سید رضا هاشمی كروئی ** انتشار دهنده : حسن فلاحتی
6990/1654