به گزارش ايرنا، زندان همواره به عنوان يكي از سنگين ترين مجازات هاي تعيين شده در قوانين هر كشور از جمله ايران براي تنبيه مجرمان و سلب آزادي آنان در نظر گرفته شده و از آن جايي كه حبس موجب محروميت زنداني از ديدار با خانواده، از دست دادن موقعيت شغلي، دوستي با افراد بزهكار سابقه دار در زندان، افسردگي و وارد شدن ضربه روحي و رواني مي شود اصلاح و تربيت مجرمان با مجازات هاي جايگزين مي تواند تنبيه بهتري براي متهمان باشد.
رهبر فرزانه انقلاب در ديدار هاي متعدد از شرايطي كه منجر به زنداني شدن افراد مي شود، ابراز نگراني كرده اند كه در اين راستا رئيس قوه قضاييه در تاريخ 23 شهريور 95 به دادگستري هاي سراسر كشور دستورالعملي با عنوان «ساماندهي كاهش جمعيت كيفري و زندانيان» ابلاغ و بر انجام اين قانون تاكيد كرده است.
اين مصوبه كه كليات آن در سال 92 در كشور تصويب شد و از سال 95 به اجرا در آمد، در اختيار قاضيان اجراي احكام، محاكم كيفري و تجديد نظر در شهرستان ها و مديران كل سازمان زندان ها و سازمان ثبت اسناد و املاك كشور قرار گرفت.
قانون جديد مجازات هاي جايگزين حبس كه ريشه در منابع فقهي و ديني دارد و عالمان ديني و استادان دانشگاه و حقوق نيز بر اجراي آن تاكيد دارند، در كشورهاي مختلف دنبال شده و در سيستم قضايي كشورمان نيز مطرح است.
در استان هرمزگان نيز اين قانون با دستور رئيس كل دادگستري در حال اجرا است و اين مقام قضائي در استان همواره به قاضيان دادگستري از جمله قاضيان شعبه هاي كيفري، حقوقي، تجديد نظر، سازمان قضايي نيروهاي مسلح و تعزيرات حكومتي تاكيد كرده است كه به استفاده از مجازات هاي جايگزين حبس در آراي صادر شده خود توجه ويژه داشته باشند.
يكي از مجازات هاي جايگزين حبس در هرمزگان كه امسال در دادگاه كيفري شماره 2 بندرعباس به آن پرداخته شد، مجازات يك پدر عصباني به 300 ساعت خدمات عمومي در بهزيستي هرمزگان است.
** صدور 200 مورد حكم جايگزين حبس به نفع مراكز عام المنفعه در هرمزگان
رئيس كل دادگستري استان هرمزگان با بيان اين كه يكي از سياست هاي راهبردي قوه قضائيه كاهش جمعيت كيفري زندان ها است، گفت: در همين راستا سال گذشته 200 مورد حكم جايگزين حبس به نفع مراكز عام المنفعه از جمله كاشت درخت، تدريس افراد كم سواد و يا حضور در روستاها جهت آموزش كودكان صادر شده است.
حجت الاسلام محمد صادق اكبري با يادآوري اين كه يكي از مهم ترين عامل هاي موثر در كاهش جمعيت كيفري زندان ها اعمال عفو است، خاطر نشان كرد: سال گذشته تعداد قابل توجهي از زندانيان مشمول عفو يا تخفيف مجازات شده اند.
وي با بيان اين كه هرمزگان جزو استان هاي امن كشور است، افزود: با صدور به موقع دستورها و حكم هاي قضايي و اجراي آن، نسبت به برخورد قاطعانه با تمام افرادي كه امنيت شهروندان را هدف قرار مي دهند، اقدام مي كنيم.
** آمار ورودي به زندان هاي هرمزگان هشت درصد كاهش يافت
رئيس كل دادگستري هرمزگان هم چنين گفت: با اقدام هاي انجام شده در بخش قضايي و بهره گيري از مجازات هاي جايگزين حبس، آمار ورودي به زندان هاي اين استان هشت درصد كاهش يافته است.
اكبري افزود: كاهش جمعيت كيفري زندان ها سياست دستگاه قضايي است و تا جايي كه امكان دارد افراد زنداني نمي شوند و از سياست مجازات هاي جايگزين استفاده مي كنيم.
وي بيان كرد: در مجازات هاي جايگزين، محكوم به جاي حبس در كارهاي عام المنفعه مانند خدمت در مركزهاي بهداشتي درماني، محيط زيست و آموزش بي سوادان به كار گرفته مي شود.
** قاضيان به استفاده از مجازات هاي جايگزين حبس توجه ويژه داشته باشند
رئيس كل دادگستري هرمزگان در ادامه تاكيد كرد: قاضي هاي دادگستري استان اعم از قاضيان شعبه هاي كيفري، حقوقي، تجديد نظر، سازمان قضايي نيروهاي مسلح و تعزيرات حكومتي به استفاده از مجازات هاي جايگزين حبس در آراي صادره خود توجه ويژه داشته باشند.
اكبري اظهار داشت: استفاده از مجازات هاي جايگزين حبس توسط قاضيان در دستگاه قضايي، نقش مهمي در كاهش جمعيت كيفري زندانيان استان هرمزگان دارد.
وي از اعطاي آزادي مشروط، تعليق مجازات، تعويق صدور حكم، تعليق تعقيب و صدور قرارهاي وثيقه و كفالت به عنوان راهكارهايي موثر به منظور دستيابي به هدف كاهش جمعيت كيفري زندان ها نام برد.
اين مقام قضايي در هرمزگان، با بيان اين كه كاهش جمعيت كيفري زندانيان مورد تاكيد رهبر معظم انقلاب در سال هاي گذشته و سال جاري است گفت: پس از رهنمودهاي رهبر معظم انقلاب، دستورالعمل جامعي تحت عنوان كاهش جمعيت كيفري زندانيان از سوي رياست قوه قضائيه صادر شده است.
اكبري تصريح كرد: به منظور تحقق اين هدف بر لزوم بسيج همه امكانات در دادگستري هرمزگان و ديگر دستگاه هاي متولي امور زندانيان استان تاكيد داريم.
وي زندان را محلي براي اصلاح مجرمان و متخلفان عنوان كرد و بيان داشت: منظور از كاهش جمعيت كيفري استان به هيچ عنوان رهايي مجرمان سابقه دار و برهم زنندگان نظم و امنيت جامعه نيست، بلكه هدف اين برنامه برخورداري زندانيان مستحق از آن و همچنين كاهش جمعيت ورودي به زندان ها از طريق پيشگيري از وقوع جرائم و تخلف ها است.
اين مقام قضائي در هرمزگان ابراز داشت: بدون ترديد اگر توجه ويژه دستگاه قضايي به سياست هاي پيشگيرانه و كنترلي نبود، امروز شاهد شمار زندانيان بيشتري در زندان ها و ندامتگاه هاي كشور بوديم.
** جلوگيري از فروپاشي خانواده ها با مجازات هاي جايگزين حبس
مدير كل سابق زندان هاي هرمزگان نيز گفت: با حبس زدايي و بهره گيري از مجازات هاي جايگزين، شاهد جلوگيري از فروپاشي خانواده ها و كاهش معضل هاي اجتماعي در جامعه خواهيم بود.
اكبر سليماني افزود: تلاش همه كاركنان زندان هاي استان باز اجتماعي كردن مددجويان است و كاهش جمعيت كيفري در زندان ها كمك قابل توجهي به اصلاح و تربيت آن ها مي كند.
وي با اشاره به اين كه 26 حرفه مهارتي در رشته هاي فني و حرفه اي، كشاورزي و صنايع دستي به زندانيان هرمزگان آموزش داده مي شود، بيان كرد: بايد با برنامه ريزي مناسب، همه زندانيان بدون مهارت را جذب آموزش هاي شغلي كرد و از همه ظرفيت ها براي توانمند كردن مددجويان بهره برد.
مدير كل سابق زندان هاي هرمزگان اضافه كرد: آموزش مهارت هاي شغلي بخشي از اقدام هاي اصلاحي و تربيتي در زندان ها است كه به زندانيان، با توجه به نياز بازار كار و وضعيت بومي منطقه انجام مي شود.
وي ياد آورشد: در چهار ماه نخست امسال، 283 نفر از زنداني ها نيز مشغول به كار شدند كه در كاهش آثار منفي حبس بر مددجويان و خانواده هاي آنان بسيار تاثير گذار است.
**كاشت نهال جايگزين حبس چهار محكوم غيرعمد در بندرعباس شد
معاون فني اداره كل منابع طبيعي و آبخيزداري هرمزگان نيز گفت: طرح كاشت نهال جايگزين حبس از مرداد ماه امسال با همكاري اداره كل زندان ها و دادستاني بندرعباس در راستاي ارتقاي سطح دانش و فراگيري مهارت عملي و گسترش و ترويج فرهنگ منابع طبيعي و بازگشت محكومان به آغوش جامعه آغاز شد.
مجيد پوربليغي افزود: در راستاي اين طرح، كاشت نهال و نگهداري از درختان جايگزين حكم حبس چهار محكوم جرائم غيرعمد در زندان بندرعباس شد.
وي اداره كل منابع طبيعي با جايگزين كردن حكم حبس محكومان و به كارگيري آنها در نهالستان با كاشت نهال و مراقبت از آن موجب فراگيري آموزش عملي و ايجاد اثرات روحي و رواني مثبت شده است.
** امضاي تفاهم نامه جايگزيني مجازات زندان در هرمزگان با كاشت درخت در شهريورماه 96
مدير عامل سازمان پارك ها و فضاي سبز بندرعباس نيز گفت: تفاهم نامه جايگزيني مجازات زندان در هرمزگان با كاشت درخت، آبياري و نگهداري از فضاي سبز در شهريور ماه امسال بين اين سازمان و معاون اجتماعي و پيشگيري از وقوع جرم اداره كل دادگستري استان امضا شد.
مصطفي خادم افزود: طرح جايگزيني مجازات حبس در هرمزگان با كاشت درخت و گسترش فضاي سبز از سوي مسئولان دادگستري استان مطرح شد و با توجه به اين كه كمك زيادي به توسعه فضاي سبز شهر بندرعباس مي كند، از آن استقبال شد.
وي بيان داشت: اين تفاهم نامه به منظور توسعه كمربند سبز شهر بندرعباس اجرا مي شود تا ساختار و قالب شهر را تامين كند و اميدواريم پيشنهاد دهندگان اين طرح ترغيب شوند مشاركت بيشتري در اين زمينه داشته باشند.
اين مسئول با اشاره به اين كه اين طرح قرار است در 10 مرحله اجرا شود، اظهار كرد: در مرحله نخست، بيش از 10 هكتار زمين براي كاشت درخت در شمال شهر بندرعباس و در بلوار شهدا (راه آهن) در نظر گرفته شد كه كمربند سبز شهر و يكي از ورودي هاي شهر بندرعباس را شامل مي شود.
وي ادامه داد: هم اكنون درختان چريش، گل ابريشم، لور، انجير معابد ، گارومزنگي، دلونيكس و كَهور از گونه هايي سازگار با شهر بندرعباس در اين مسير كاشته شده است.
** كاهش جمعيت كيفري زندان ها با كاشت درخت به جاي حبس
معاون اجتماعي و پيشگيري از وقوع جرم اداره كل دادگستري استان هرمزگان اظهارداشت: پيشگيري از گسترش حاشيه نشيني و جلوگيري از تعرض به اراضي ملي و انفال، كاهش جمعيت كيفري زندان هاي استان، نهادينه كردن تاسيسات نوين حقوقي به ويژه جايگزين هاي مجازات حبس و گسترش سرانه فضاي سبز شهر بندرعباس از مهم ترين هدف هاي طرح كاشت درخت به جاي حبس است.
عليرضا احمدي منش افزود: يكي از مشكل هاي اساسي شهر بندرعباس كه زمينه ساز بسياري از جرائم بوده، بافت فرسوده و حاشيه نشيني است كه اجراي كمربند سبز مي تواند به كاهش اين معضل كمك كند.
وي بيان داشت: ارتقاي سلامت روحي و رواني ساكنان و مسافران به شهر بندرعباس با ايجاد محيط هاي مناسب طبيعي و گردشگري، كمك به بهينه سازي محيط زيست و هواي پاك بندرعباس، باز اجتماعي كردن محكومان و ايجاد حس مسئوليت پذيري در آن ها نسبت به وظايف اجتماعي و ايجاد اشتغال در اين تفاهم نامه ديده شده است.
احمدي يادآور شد: با اجراي اين تفاهم نامه به جاي حبس از آراي جايگزين استفاده مي شود كه اين امر براي محكومان، خانواده هاي آنها و جامعه مي تواند مفيد واقع شود.
**اجراي طرح كاشت درخت به جاي حبس براي محكومان بدون سابقه قبلي
معاون دادستان بندرعباس نيز گفت: طرح كاشت درخت به جاي حبس كه از شهريورماه امسال در بندرعباس اجرا شده است براي محكوماني بوده كه سابقه قبلي نداشته و در جرائم عمد تا يك سال حبس و جرائم غيرعمد تا 2 سال حبس محكوم شده باشند، قابل اجرا است.
مجتبي قهرماني افزود: مجازات ها در گذشته جنبه تنبيهي داشت اما با پيشرفت جامعه، در اين حوزه نيز تغييراتي اعمال شد كه مجازات ها، مسئوليت اجتماعي براي محكومان ايجاد كند.
وي بيان كرد: ايده كاشت نهال به جاي حبس به گونه اي تنظيم شده كه اگر تهيه نهال براي اجراي طرح كامل شد مي توان حكم ديگري از جمله آبياري و نگهداري از فضاي سبز را براي متهمان در نظر گرفت تا از به زندان رفتن اين افراد جلوگيري كرد.
اين مسئول اظهار كرد: براي استفاده از آراي جايگزين، رضايت متهم هم موضوعي است كه در نظر گرفته مي شود و اگر متهم رضايت نداشته باشد حكم جايگزين براي آن ها داده نمي شود.
قهرماني ياد آور شد: ايده انجام اين كار توسط معاونت اجتماعي و پيشگيري از وقوع جرم دادگستري استان هرمزگان مطرح شد و پس از مطابقت با قوانين، توانستيم آن را اجرايي كنيم.
مجازات هاي جايگزين حبس راهكاري مناسب براي كاهش معضلات اجتماعي و روش جديد تنبيهي به جاي ميله هاي زندان است كه مي طلبد دستگاه هاي اجرايي استان هرمزگان به عنوان بازوي توانمند دستگاه قضايي به منظور اجراي هر چه بهتر اين قانون كه جلوي بسياري از مفاسد اجتماعي و اخلاقي را مي گيرد، وارد عمل شده و با برنامه ريزي جامع و مناسب، دستگاه قضايي را در راستاي كاهش آسيب هاي اجتماعي و كاهش جمعيت كيفري زندان ها ياري كنند.
7195/7408
گزارش: رقيه غلامي زاده ** انتشار دهنده: محمد جهانگيريان
تاریخ انتشار: ۵ دی ۱۳۹۶ - ۱۰:۵۱
بندرعباس - ايرنا - پرداختن به مساله مجازات هاي جايگزين حبس از آن جا حائز اهميت است كه اين مجازات ها سنگيني و شايد كم اثر بودن قرار گرفتن يك مجرم پشت ميله هاي زندان را به مجازاتي اثر بخش و تحول آفرين تبديل مي كند.