عمليات نصر، نبرد تانك ها/ رشادت شهيد علم الهدي و دانشجويان

به گزارش ايرنا، نام عمليات نصر با لشكر16 زرهي ارتش جمهوري اسلامي و دلاوري و دليري رزمندگان سپاه اسلام و مرداني غيور و جان بر كف از جمله دانشجويان پيرو خط امام خميني (ره) و در راس آنها سردار پاسدار شهيد حسين علم الهدي رقم خورده است.
عمليات نصر موسوم به عمليات هويزه در چارچوب يك استراتژي نظامي با طراحي قرارگاه تاكتيكي جنوب، درساعات آخر روز 15 دي ماه 1359 و ساعات بامدادي روز 16 دي به مدت سه روز در منطقه جنوب غربي اهواز و سوسنگرد به اجرا در آمد.
اين عمليات در دو مرحله و با هدف نهايي تامين شهر تنومه در ساحل شرقي اروند رود طرح ريزي شده بود و در آن علاوه بر نيروهاي ارتش، نيروهاي سپاه رشادت هاي زيادي انجام دادند.

** شهداي هويزه
در عمليات غرور آفرين نصر، نيروهاي‌ سپاه‌، بسيج‌، عشاير، دانشجويان‌ پيرو خط‌ امام ‌و تعدادي‌ از نيروهاي‌ پياده‌ ارتش‌ در مقابل‌ ادوات‌ زرهي‌ دشمن ‌مي‌ايستند.
شهيد سيد حسين‌ علم‌الهدي فرمانده‌ دلير سپاه‌ هويزه‌، به‌ نبرد ‌شديدي‌ با دشمن‌ مي‌پردازد. تنها سلاح‌ سنگين‌ اين شهيد و يارانش موشك‌ آر.پي‌. جي‌ 7‌ بود‌ ‌. دشمن‌ از مقاومت‌ حسين‌ علم الهدي و يارانش به‌ خشم‌ آمد و تلاش‌ كرد اين‌ دژ نفوذ ناپذير را در هم‌ بشكند ولي‌ هر بار با پايمردي‌ و مقاومت‌ بي‌ نظير او و يارانش‌ مواجه‌ شده‌ و با از دست‌ دادن‌ تعدادي‌ تانك‌، زمين‌گير مي‌شود.
تعدادي‌ از رزمندگان هدف‌ گلوله‌هاي‌ مستقيم‌ تانك‌ قرار گرفته‌ و شهيد مي‌شوند. حلقه‌‌ محاصره‌ لحظه‌ به‌ لحظه‌ تنگ‌تر مي‌شود ونفرات‌ يك‌ به‌ يك‌ به‌ شهادت‌ مي‌رسند.
حسين‌ علم الهدي با آخرين‌ موشك‌، يك‌ تانك‌ را به‌ آتش‌ مي‌كشد و خود نيز هدف‌ يك‌ گلوله‌ تانك‌ قرار گرفته و‌ به‌شهادت‌ مي‌رسد.
رزمندگان‌ اسلام‌ با نثار خون‌ پاك‌ خود، حماسه‌‌ هويزه‌ را جاودان‌ ساختند و بدين‌ ترتيب‌ نام‌ هويزه‌ در تاريخ‌ كشور ما با احترام‌ ومظلوميت‌ باقي‌ ماند.

** شهيد علم الهدي و شكار تانكهاي عراقي
شهيد حسين علم الهدي در سال 1337 در خانواده مجاهد بزرگ آيت الله سيد مرتضي علم‌الهدي ديده به جهان گشود. از 6 سالگي به فراگيري قرآن پرداخت.
وي بسيار اهل مطالعه بود، در دبيرستان با تشكيل انجمن اسلامي و سخنراني فعاليت‌هاي خود را آغاز نمود. در سال 1356 در رشته تاريخ دانشگاه فردوسي مشهد تحصيل خود را ادامه داد. در دوران دانشجويي علاوه بر تحصيل، در رشته تاريخ دانشگاه مشهد به تدريس نهج‌البلاغه، عقايد و تاريخ اسلام مي‌پرداخت.
وي از مبارزان دوران ستم‌شاهي بود و در شهرهاي مشهد، كرمان و اهواز فعاليت سياسي انجام مي‌داد و در سنين 14 تا 21 سالگي چند بار توسط رژيم ستم‌شاهي، زنداني و شكنجه شد.
از جمله اقدامات او در زمان طاغوت تشكيل سازمان موحدين بود، اين سازمان با هدف مبارزه مسلحانه براي سست كردن بنيانهاي رژيم منفور پهلوي، به دور از تئوريهاي گروهها و سازمانهايي كه مبناي علمي آنها از تئوريهاي ماركسيستي نشات مي‌گرفت، برنامه‌هاي خود را در تحقق بخشيدن فرامين حضرت امام (رحمه الله عليه) تنظيم نمود و حركتي نو را از اواخر سال 1356 شروع كرد.
پس از پيروزي انقلاب اسلامي عضو اولين شوراي تشكيل دهنده سپاه پاسداران در خوزستان بود. قبل از شروع جنگ وقت خويش را صرف امور فرهنگي مي‌نمود. از اوايل جنگ در اهواز مستقر بود و سازماندهي بسيجيان اعزامي از سراسر كشور به جبهه‌هاي نبرد را به عهده داشت. پس از گذشت دو ماه از جنگ نقطه حساس مرزي يعني هويزه را براي خود انتخاب كرد و براي تشكيل سپاه پاسداران و سازماندهي عشاير عازم اين منطقه شد.
او و جمعي از دانشجويان پيرو خط امام در حماسه هويزه ( دي ماه 1359) به درياي تانك‌هاي دشمن كه آنها را محاصره كرده بودند حمله‌ور شدند. حسين پس از شهادت همرزمانش با فرياد الله اكبر، آخرين گلوله‌هاي باقيمانده آرپي‌جي را به سوي دشمن شليك نمود و چند تانك مهاجم را منهدم كرد، اما با تمام شدن مهمات و تنگ‌تر شدن حلقه محاصره، چون مولايش امام حسين (عليه السلام) به شهادت رسيد و جان به جان آفرين تسليم نمود.

** عمليات نصر
پس از تثبيت تهاجم ارتش عراق و زمين‌گير شدن نيروهاي عراقي ، مرحله آماده‌سازي نبروهاي خودي براي بيرون راندن تدريجي متجاوزين عراقي از سرزمين مقدس ايران اسلامي آغاز شد.
در اين راستا ضربات متعدد اما كوچك در اكثر جبهه‌ها بر پيكر ارتش تا دندان‌ مسلح و آماده عراق كه مست پيروزي شده بود، وارد مي‌شد. هرچند اين ضربات در عين ناتواني و عدم آمادگي صورت مي‌گرفت اما به‌ هرحال براي به ستوه آوردن دشمن و تقويت روحيه نيروهاي خودي بسيار مؤثر بود.
ارتش جمهوري اسلامي ايران به‌تدريج انسجام خود را به سازمان و سيستم فرماندهي بازمي‌يافت و اين باور قوت مي‌گرفت كه نه‌تنها دشمن متجاوز را مي‌توان متوقف كرد، بلكه مي‌توان اراده و ميل خود را به او تحميل كرد و وادارش كرد كه عقب بنشيند .

**طراحي عمليات نصر
هنگاميكه در 29 آذر 59 ابوالحسن بني صدر رئيس‌جمهوري وقت و حضرت آيت ا... خامنه‌اي نماينده حضرت امام در شوراي عالي دفاع و سرتيپ فلاحي فرمانده نيروي زميني و سرتيپ فكوري فرمانده نيروي هوايي به حضور امام خميني رهبر انقلاب اسلامي رسيدند ، حضرت امام (ره) فرمودند:« امت مسلمان ايران پشتيبان شما است و من هم پشتيبان ارتش هستم .»
پس از دريافت رهنمود حضرت امام (ره)، فعاليت ستادي به منظور تهيه برآوردها و طرح‌هاي عملياتي آغاز شد و به لشگر 16 زرهي ارتش ابلاغ شد تا از منطقه دزفول به منطقه اهواز تغيير مكان دهد .

** وضعيت جغرافيايي منطقه عمليات نصر(كرخه نور )
منطقه عمليات نصر از غرب به جاده سوسنگرد ،هويزه و از شرق به جاده كارون و از شمال به جاده حميديه، سوسنگرد و از جنوب به جاده پادگان حميد در 40 كيلومتري جنوب اهواز محدود بود.
رودخانه كرخه كور در مركز اين منطقه نيروهاي دشمن قسمتي از كرانه شمالي آن را در اشغال داشتند و پادگان حميد كه حدفاصلي محسوب مي‌شد در جنوب شرقي اين منطقه قرار داشت.
حماسه‌ آفرينان‌ سپاه‌ اسلام‌ (متشكل‌ از ارتش‌ و سپاه‌) براي‌ آزادسازي‌ مناطق اشغال شده‌ از چنگال‌ بيرحمانه‌ دشمن‌، عمليات‌ نصر را در منطقه‌ غرب‌ شهر هويزه آغاز كردند.

** خيانت بني صدر و همپيمانان او در عمليات
در دقايق‌ نخست حمله‌، تمام‌ خاكريزهاي‌ مقدم‌ دشمن‌ تسخير مي‌شود و با ادامه‌عمليات‌ و محاصره‌‌ دشمن‌، نزديك‌ دو هزار نفر از آنان‌ به‌ اسارت‌ درمي‌آيند. پس‌ از نبردي‌ سنگين‌، توپ‌خانه‌‌ فعال‌ دشمن‌ به‌ محاصره‌ وبعد به‌ تصرف‌ در مي‌آيد.
لحظه‌ به‌ لحظه‌ خبرهاي‌ پيروزي‌ سپاه‌ اسلام‌موجي‌ از شادي‌ و اميد در دل‌ها بر مي‌انگيزد تا اين‌ كه‌ متأسفانه‌ باخيانت‌ بني‌ صدر خائن‌ و هم‌پيمانان‌ او، پشتيباني‌ آن‌ها قطع‌ مي‌گردد و تانك‌هاي‌ ايران‌ به‌ طرز مشكوكي‌ از خطوط‌ مقدم‌ اقدام‌ به‌ عقب‌نشيني‌ مي‌كنند.
نيروهاي‌ پياده‌ كه‌ شامل‌ تعدادي‌ از رزمندگان‌ شهادت‌طلب‌ سپاه‌ بودند، به‌ محاصره‌‌ دشمن‌ در مي‌آيند. تعدادي‌ از تانك‌ها كه‌ از غروب‌ پانزدهم‌ دي‌ ماه‌ در خواست‌ سوخت‌ و مهمّات‌ مي‌كردند، به‌ غنيمت‌ دشمن‌ در مي‌آيند. توپخانه‌ با كمبود مهمات‌ مواجه‌مي‌شود و ...

** سازمان‌هاي رزمي و يگان‌هاي شركت‌كننده در عمليات
تيپ يك زرهي ارتش شامل گردان‌هاي 176، 185 پياده مكانيزه و گردان‌هاي 201 و 220 تانك
تيپ 3زرهي ارتش شامل گردان 124 مكانيزه و گردان‌هاي 224 و 227 تانك
تيپ 2 لشگر 92 زرهي ارتش شامل گردان 105 مكانيزه و گردان‌هاي 207 و 256 تانك
رزمندگان اسلام شامل پاسداران سپاه ، نيروهاي مردمي بسيج و دانشجويان پيرو خط امام در 2 گروه .

** نتيجه عمليات نصر
الف: عملياتي ؛ مرحله يكم عمليات با موفقيت كامل به پايان رسيد و يگان‌هاي لشكر به اهداف واگذاري رسيدند .
ب : تلفات انساني دشمن؛ اسير :800 نفر، كشته و مجروح : بيش از 1000 نفر،
ج: ضايعات لجستيكي دشمن ؛ لشگر9 زرهي عراق به ‌شدت آسيب ديد ، 45 دستگاه تانك ، 10 دستگاه نفربر، 3 فروند هليكوپتر ، 50 دستگاه خودرو و 15 قبضه موشك‌ انداز نيز منهدم شد.
د : غنائم به دست آمده ؛ تعدادي تانك ، نفربر و موشك‌انداز به غنيمت يگان‌هاي خودي درآمد .

** سخنان آيت الله خامنه اي درباره عمليات نصر
در رابطه با عمليات نصر حضرت آيت الله خامنه‌اي نماينده امام در شوراي عالي دفاع كه خود در منطقه عملياتي نصر حاضر بودند مطالبي را در مورد چگونگي اجراي عمليات به اطلاع نمايندگان مجلس رساندند و از بيانات ماندگار ايشان در سفر به استان قزوين و حضور در جمع رزمندگان ميدان صبحگاه لشگر اين جمله معروف مي‌باشد : « من لشگر 16 زرهي قزوين را درعمليات افتخارآميز كرخه نور (نصر) شناختم »
ياد و خاطره جانفشاني ها و از خود گذشتگي هاي رزمندگان اسلام گرامي باد .

** سردار غلامپور: حضور دكتر چمران و يارانش درعمليات نصر
سردار پاسدار احمد غلامپور از فرماندهان دوران دفاع مقدس درباره استعداد نيروهاي سپاه در اين عمليات مي گويد: در محور هويزه سه گردان نيرو داشتيم شامل، گردان شهيد علم الهدي، يك گردان از اهواز و يك گردان از سوسنگرد كه با تيپ يك زرهي از لشكر 16 قزوين ارتش به فرماندهي سرهنگ جمشيدي در عمليات شركت كردند.
در محور كرخه كور نيز نيروهاي سپاه حميديه به فرماندهي سردار شهيد علي هاشمي ، تيپ 3 زرهي از لشكر 16 به فرماندهي سرهنگ جوادي و همچنين نيروهاي سپاه اهواز با لشكر 92 زرهي در عمليات شركت كردند.
وي افزود: شماري از نيروهاي ستاد جنگ هاي نامنظم به فرماندهي دكتر مصطفي چمران نيز شركت داشتند. براساس اين طرح، قرار بود عمليات در چند مرحله انجام شود، بدين ترتيب كه ابتدا با پاكسازي شمال و جنوب كرخه كور، پادگان حميد و منطقه جفير و سپس منطقه طلائيه و كوشك در جنوب اين منطقه آزاد شود و در مرحله بعد، پس از آزادي خرمشهر و پاكسازي كل منطقه خوزستان، نيروها بنا به دستور مي بايست در حد فاصل كوشك تا شلمچه دشمن را در خاك عراق تا شط ( اروند) تعقيب كنند و با پاكسازي منطقه عمومي شرق بصره، در كنار اين رود استقرار يابند.

** سرتيپ بيدادي :عمليات نصر از افتخارات لشكر زرهي قزوين
امير سرتيپ دوم حمزه بيدادي فرمانده قرارگاه 16 زرهي قزوين درباره اين عمليات گفت: عمليات نصر به‌عنوان يك عمليات منظم از افتخارات لشكر 16 زرهي قزوين به شمار مي‌رود.
فرمانده قرارگاه 16 زرهي قزوين اظهار كرد: در ارتش برخي طرح‌ها ارائه مي‌شود كه اين طرح‌ها در زمان جنگ عملياتي و اجرا شود كه طرح عمليات نصر هم از جمله اين طرح‌ها بود كه در 26 آذرماه سال 1359 ابلاغ شد كه طي آن تيپ يك از قزوين، تيپ سه از همدان، تيپ 2 از لشكر 92 دزفول و يك گردان تانك از لشكر 77 پيروز خراسان در آن حضور پيدا كردند.
وي افزود : عمليات نصرنقطه عطفي براي لشكر 16 زرهي قزوين بود كه در آن حضور پيدا كرد. اين عمليات در زماني اجرا شد كه نيروهاي مسلح ساماندهي نشده بودند و سپاه نيز يك يگان تازه تأسيس بود.
سرتيپ حمزه بيدادي يادآور شد: گردان‌هايي از سپاه، نيروهاي جنگ نامنظم شهيد چمران و 70 نفر از دانشجويان پيرو خط امام به فرماندهي شهيد علم الهدي زير نظر فرمانده وقت لشكر 16 زرهي امير لطفي با دشمن جنگيدند كه روز نخست عمليات نصر در پادگان حميد، جاده سوسنگرد به حميديه و هويزه انجام شد كه طي آن لشكر 3 زرهي عراق آسيب جدي ديد.
در روز نخست اهداف تسخير و 1000 كشته و زخمي از دشمن گرفته شد و 800 نفر از نيروهاي بعثي اسير سدند، حدود 45 دستگاه تانك منهدم شد و 50 دستگاه خودرو، 15 قبضه موشك‌انداز، 10 دستگاه نفربر و سه فروند بالگرد و تعدادي تانك نيز از دشمن به غنيمت گرفته شد.
فرمانده قرارگاه 16 زرهي قزوين گفت: وقتي يك حمله نظامي صورت مي‌گيرد تثبيت آن در اولويت قرار دارد، در روز دوم هدف نگه داشته شد و در روز سوم و چهارم دشمن به موانع قبلي بازگشت و نيروها موفق شدند در شمال رودخانه كرخه دشمن را متوقف كنند.
وي با اشاره به اينكه عمليات نصر به‌عنوان يك عمليات منظم از افتخارات لشكر 16 زرهي قزوين به شمار مي‌رود، اضافه كرد: در اين عمليات 142 نفر از لشكر 16 زرهي قزوين و همچنين 70 نفر از دانشجويان پيرو خط امام به شهادت رسيدند.

** سردار علايي : روز اول عمليات روز شادي و نشاط رزمندگان
سردار پاسدار دكتر حسين علايي از فرماندهان ارشددوران دفاع مقدس در سپاه پاسداران درباره عمليات نصر گفت : عمليات سوم ارتش به اسم نصر يا كرخه كور در دي ماه 1359 توسط تيمسار ولي الله فلاحي جانشين رئيس ستاد مشترك ارتش طرح ريزي و با بكارگيري دو تيپ از لشكر 16 زرهي قزوين به همراه استعدادي در حدود 2 گردان از نيروهاي سپاه خوزستان انجام شد.
وي افزود: با شروع عمليات، لشكر 16 با يك مانور دوراني زرهي تا حدود 30 كيلومتر به سمت منطقه جفير پيشروي نمود و يك تيپ ارتش عراق از لشكر 5 مكانيزه ارتش عراق را به تله انداخت و تا ساعت 4 بعد از ظهر حدود 800 نظامي دشمن را اسير كرد. به اين ترتيب مرحله اول عمليات با موفقيت انجام شد و بني صدر رييس جمهوري مخلوع نيز طي پيامي به امام خميني ره اظهار اميدواري كرد كه مراحل بعدي نيز با پيروزي كامل به انجام برسد.
سردار علايي ادامه داد: حضرت امام خميني ره در پاسخ به نامه رئيس جمهوري وقت فرمودند كه «اميدوارم خبر پيروزي نهايي را به خواست خداوند تعالي به زودي دريافت دارم ».
علايي تصريح كرد : روز اول عمليات نصر روز شادي و نشاط و خوشحالي براي همه رزمندگان اسلام بود. اما از روز دوم پاتك هاي سنگين ارتش عراق، با استفاده از تيپ 10 زرهي و با همكاري تيپ 43 زرهي از لشكر 9 آغاز شد. تيپ 10 زرهي مجهز به تانك هاي T – 72 ساخت شوروي سابق بود كه از نظر سرعت قرار دادن گلوله در سلاح و شليك تير مستقيم نسبت به تانك هاي ايراني برتري داشتند.
وي افزود : « با پشتيباني نيروي هوايي ارتش عراق و نيز به كارگيري موشك هاي ضد تانك ماليوتكا ، موفقيت هاي قواي خودي ادامه نيافت و لشكر 16 زرهي ارتش به مواضع اوليه خود در شمال رودخانه كرخه بازگشت . در مجموع مي توان گفت كه عمليات نصر يك عمليات آفندي زرهي موفق بود كه به علت عدم تعادل در توازن رزمي با قواي دشمن، در مواجهه با پاتك زرهي ارتش عراق، ناكام گرديد. عقب نشيني سريع واحدهاي لشكر 16 در اين عمليات، آسيب روحي زيادي به رزمندگان وارد نمود و در عوض عراق بهره تبليغاتي فراواني را از انجام اين عمليات برد و به تعدادي از فرماندهان عراقي نشان افتخار داده شد.
اين عمليات تجربيات و درس هاي خوبي هم براي رزمندگان در پي داشت. از جمله اين كه مشخص شد بكارگيري واحدهاي زرهي- مكانيزه بدون همراهي تعداد كافي نيروهاي پياده در منطقه مسطح دشت خوزستان، قرين موفقيت نخواهد بود.
درس ديگر اين بود كه در اين عمليات براي اولين بار رزمندگان ايراني موفق شدند تا در عمق مواضع نيروهاي عراقي پيش رفته و استحكامات و انواع سنگرهاي و عقبه آنها را ببينند. از همين هنگام بود كه نيروهاي مهندسي جنگ جهاد سازندگي توانستند شيوه احداث سنگرهاي انفرادي، سنگرهاي اجتماعي و خاكريزهاي نعل اسبي و احداث مواضع تانك را از دشمن بياموزند».

** اشغال شهر هويزه
پس ازعمليات نصر، ارتش عراق به عقب راندن و تعقيب نيروهاي ايراني ادامه داد و توانست در اواخر دهه دوم دي ماه 1359 جاده هويزه به سمت سوسنگرد را به تصرف خود درآورد. با اين اقدام، عقبه نيروهاي رزمنده مستقر در هويزه بسته شد.در چنين شرايطي باقيمانده نيروهاي سپاه در هويزه كه در حدود 40 نفر بودند به سمت سوسنگرد عقب نشيني كردند. سپس ارتش عراق، شهر هويزه را به اشغال خود درآورد. اين شهر در اشغال ارتش عراق باقي ماند تا آن كه در اواخر ارديبهشت ماه 1361 در جريان عمليات بيت المقدس آزاد گرديد.
به هر حال دوران جنگ تحميلي سرشار از حماسه آفريني ها و رشادت ها و مظلوميت هاي رزمندگاني است كه با اخلاص و براي قرب به درگاه الهي در جبهه ها حضور يافتند.
گفتني است، عمليات غرور آفرين بيت المقدس در ارديبهشت و خرداد 1361 در اين منطقه با همين هدف اجرا شد و به آزادي خرمشهر انجاميد، با اين تفاوت كه در عمليات بيت المقدس، ارتش و سپاه با همه توانايي خود با هماهنگي كامل و براساس يك استراتژي مناسب اقدام به عمليات كردند كه به فتح خرمشهر انجاميد.
اجتمام / 1095 **1569
گزارش : رضا رضائي مجد ** انتشار : علي حبيبي
*آگاهي از آخرين اخبار اجتماعي و حوادث ايران و جهان در كانال تلگرام گروه اجتماعي ايرنا:
@irnaej
https://t.me/irnaej