بغداد و اربیل، آغاز تحركات برای حل مشكلات

به گزارش خبرنگار ایرنا، هیات نخست كه بر آن نام 'هیات اپوزیسیون' نهاده شده، شامل احزاب تغییر، جماعت اسلامی، و ائتلاف دمكراتیك برای عدالت است اما هیات دوم به سرپرستی 'بافل طالبانی' فرزند جلال طالبانی رییس جمهوری فقید عراق و از اعضای برجسته حزب اتحادیه میهنی كردستان عراق به بغداد سفر كرد.
هر دوی این هیات ها، جزو جریاناتی شناخته می شوند كه منتقد اوضاع سیاسی جاری در شمال عراق، به ویژه استیلای مسعود بارزانی رهبر حزب دموكرات كردستان عراق بر تمامی مقدرات تصمیم گیری در كردستان عراق هستند.
بر همین اساس رسانه های حزب دموكرات كردستان عراق چندان رغبتی به پوشش خبری دیدارهای دو هیات نشان نداده و رسانه های حزب اتحادیه میهنی نیز در حد خبررسانی جزیی، اخبار این دو هیات را مخابره كرده است.
در مقابل شبكه خبری 'ان آر تی' نزدیك به جنبش تغییر و خبرگزاری 'خندان' نزدیك به 'برهم صالح' دبیركل ائتلاف دموكراتیك برای عدالت كه از اعضای جدا شده از اتحادیه میهنی به شمار می رود و همچنین سایت های خبری نیز به جماعت اسلامی كردستان عراق، اخبار هیات اپوزیسیون را با جزییات بیشتری منتشر كرده اند.
گرچه از حیث رسانه ای، هیات اپوزیسیون بیشترین اهتمام رسانه ای را در بغداد و شمال عراق به خود جلب كرد اما كارشناسان معتقدند كه حضور بافل طالبانی با توجه به جایگاه سیاسی كه این چهره در اتحادیه میهنی و همزمان نزد دولت مركزی عراق و احزاب سیاسی در بغداد پیدا كرده، حائز اهمیت است.
گفته می شود بافل طالبانی به دلیل در اختیار داشتن مسوولیت نیروهای پیشمرگه اتحادیه میهنی كردستان عراق در كركوك، در جریان حركت نیروهای مسلح عراق برای بازپس گیری كركوك در اكتبر 2017، تمامی نیروهای پیشمرگ را از كركوك خارج كرد تا كركوك بدون درگیری به آغوش دولت مركزی عراق برگردد امری كه به شدت با خشم مسعود بارزانی مواجه شد و از این حادثه، به عنوان 'خیانت بزرگ' یاد كرد.
در همین حال از بافل طالبانی به عنوان چهره ای سیاسی در حزب اتحادیه میهنی یاد می شود كه درصدد خارج كردن حزب اتحادیه میهنی از زیر نفوذ حزب دموكرات كردستان عراق به رهبری بارزانی است.
هر دو هیات همزمان اواخر هفته گذشته وارد بغداد شدند و هیات معارضین طی پنجشنبه و جمعه گذشته با نخست وزیر، رییس مجلس نمایندگان، رییس جمهور و برخی رهبران سیاسی از جمله سید عمار الحكیم رهبر جریان حكمت ملی و نوری المالكی معاون رییس جمهور كه در عین حال رهبر ائتلاف دولت قانون و دبیر كل حزب الدعوه اسلامی عراق است، دیدار كرد.
این هیات شنبه گذشته به سلیمانیه بازگشت و بیانیه ای كه صادر كرده نشان می دهد كه مذاكرات در فضای مثبت برگزار شده است.
براساس بیانیه، نخست وزیر و دیگر رهبران سیاسی در بغداد مطالبات هیات كرد را در خصوص پرداخت حقوق كاركنان و مطالبات مالی نیروهای پیشمرگه كرد به حق دانستند.
به نوشته بیانیه، رییس پارلمان و دیگر رهبران سیاسی عراق قول مساعد داده اند كه مطالبات هیات كرد از جمله نقشه راهی كه این هیات برای حل تمامی مشكلات بین بغداد و اربیل مطرح كرده را پیگیری كنند.
'حسن جهاد' عضو این هیات نیز در اظهاراتی تاكید كرد كه هیچ پیش نویسی بین هیات كرد و نخست وزیر عراق امضا نشد اما فضای مثبتی بر گفت وگوها حاكم بود و حیدرالعبادی مطالبات هیات كردی را منطقی دانست.
این هیات ابراز امیدواری كرده است كه گفت وگوهای جاری، بستری برای از سرگیری گفت وگوهای جدی تر بین اربیل و بغداد باشد.
در همین راستا 'تافكه احمد' از اعضای جنبش تغییر در پارلمان عراق امروز یكشنبه گفته است كه انتظار می رود به زودی 'نیچروان بارزانی' نخست وزیر دولت منطقه كردستان عراق با 'حیدر العبادی' نخست وزیر دولت مركزی عراق دیدار كند.
وی بدون اشاره به تاریخ دقیق این دیدار گفته است كه انتظار می رود كه در این دیدار به همه اختلافات سیاسی و اقتصادی بین بغداد و اربیل خاتمه داده شود.
هیات اپوزیسیون متشكل از شش نفر بود كه از هریك از احزاب حاضر در این هیات دو نفر حضور داشتند.
از طرفی 'بافل طالبانی' جناح دوم منتقد اوضاع سیاسی در شمال عراق نیز به صورت جداگانه با مسوولان عالی رتبه در بغداد دیدار كرد.
به اعتقاد كارشناسان، حضور بافل طالبانی در بغداد از دو حیث حائز اهمیت است، یكی اعتبار سیاسی كه این چهره در دولت مركزی عراق و احزاب سیاسی در بغداد پیدا كرده و دوم رویكرد اصلاحی كه گفته می شود او در داخل اتحادیه میهنی برای پایان دادن به نفوذ حزب بارزانی بر این حزب به عنوان ارث سیاسی پدرش، اتخاذ كرده است.
گزارش ها حاكیست كه برخی از چهره های سرشناس در اتحادیه میهنی كردستان عراق از جمله مادرش 'هیوا ابراهیم' و بردارش 'قباد طالبانی' به علاوه فواد معصوم رییس جمهور عراق، با این رویكرد بافل همراه هستند.
بر همین اساس، بافل طالبانی در بدو ورود به بغداد با معصوم دیدار كرده و بیانیه ریاست جمهوری نیز نشان می دهد كه ابتكار عمل طالبانی برای حل مشكلات با بغداد از طریق گفت وگوی مسالمت آمیز استقبال كرده است.
معصوم در این دیدار با تقدیر از حضور بافل طالبانی در بغداد گفته است كه این بهترین اقدامی است كه برای حل مسالمت آمیز مشكلات بین بغداد و اربیل برداشته شده است.
همزمان با حضور این دو هیات های كرد در بغداد، 'آنتونیو گوترش' دبیر كل سازمان ملل نیز در نامه ای در پنجشنبه گذشته به نیچروان بارزانی نخست وزیر منطقه كردستان عراق، او را به از سرگیری مسالمت آمیز گفت وگوهای سیاسی با بغداد تشویق كرده است.
كارشناسان معتقدند كه به رغم اینكه احزاب حاكم كرد بر شمال عراق كوشیده اند با نشان دادن بی مبالاتی، از اهمیت سفر دو هیات كرد به بغداد بكاهند، اما در عین حال، امیدوارند كه این تحركات، بسترمناسبی برای آغاز از سرگیری گفت وگوهای فراگیر و جدی تر بین اربیل و بغداد برای حل همه پرونده های موجود باشد.
بغداد به رغم لحن مثبتی كه نسبت به حضور دو هیات كرد به كار برده اما همچنان اصرار دارد كه پیش شرط هایی كه قبلا مطرح كرده، مبنای از سر گیری هرگونه گفت وگوی جدی با اربیل است.
واگذاری مدیریت فرودگاه ها و گذرگاه های به دولت مركزی و مركزی كردن پرداخت حقوق كاركنان منطقه كردستان عراق و اعتراف صریح به بطلان همه پرسی 25 سپتامبر (3 مهرماه) مهمترین پیش شرط های بغداد برای از سرگیری گفت وگوها است.
دبیر كل سازمان ملل نیز همسو با خواست دولت مركزی عراق در نامه اش به بارزانی تاكید كرده است كه باید گفت وگوها براساس قانون اساسی عراق باشد.
برخی از جریان های سیاسی بزرگ در بغداد اصرار دولت مركزی را در خصوص اعتراف صریح اربیل به بطلان همه پرسی بعد از صدور حكم دادگاه عالی قانون اساسی در 20 نوامبر 2017 مبنی بر غیر قانونی خواندن همه پرسی منطقه كردستان عراق را غیر ضروری دانسته اند.
سیدعمار الحكیم رهبر جریان حكمت ملی و نوری المالكی معاون رییس جمهور و دبیر كل حزب الدعوه اسلامی عراق در این راستا دولت مركزی را به از سرگیری گفت وگوها در چارچوب قانون اساسی فراخوانده اند.
كارشناسان معتقدند كه به توجه به در پیش بودن انتخابات سراسری در عراق در مارس 2018، انتظار می رود، گفت وگوهای جدی بین اربیل و بغداد بعد از رفت و آمدهای اخیر كردها به پایتخت و رفتن هیات هایی از احزاب سیاسی حاكم در عراق به اربیل، از سرگرفته شود.
گزارش ها حاكیست كه گسترش دامنه اعتراضات مردمی در شمال عراق به اوضاع بد معیشتی به حدی رسیده كه اربیل را ناچار كرده است كه بسیاری از پیش شرط های بغداد را برای از سرگیری گفت وگو بپذیرد و فقط در انتظار چراغ سبز از پایتخت عراق است.
در تازه ترین تحول نیچروان بارزانی نخست وزیر اقلیم كردستان عراق كه امروز به سلیمانیه سفر كرده است، در واكنش به مذاكرات هیات های كردی در بغداد گفته است كه مذاكره با بغداد باید رسمی و به نمایندگی از تشكیلات اقلیم باشد.
به نظر می رسد برای داوری قطعی در مورد سرنوشت تلاش های جاری جهت رفع تنش میان بغداد و اربیل باید منتظر تحولات روزهای آینده ماند هر چند بسیاری از ناظران بر این باورند كه این بحران، راهی جز گفت و گو ندارد.
خاورم *353*380*