اروپا و هشدار برجامی ایران

به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، تا یك هفته دیگر دولت ایالات متحده موضع خود را در قبال توافق هسته ای با ایران روشن خواهد كرد.
گرچه سخنگوی كاخ سفید اعلام كرد هنوز رئیس جمهوری آمریكا تصمیم خود در مورد برجام را اتخاذ نكرده است اما بسیاری تحلیلگران اعتقاد دارند «دونالد ترامپ» این بار هم بدون تایید پایبندی ایران به توافق هسته ای، تعلیق تحریم ها را برای یك دوره دیگر تایید و اجرا می كند. چند روز پیش مقام های كشورمان هشدار دادند كه ایالات متحده در تلاش است تا برجام نابود كند.
اكنون اهمیت موضوع اتحادیه اروپا را بر آن داشت تا بر تلاش های دیپلماتیك خود بیافزاید و خود را برای هر سناریویی آمادگی كند.
اتحادیه اروپا از نقش آفرینان اصلی در توافق هسته ای سال 2015 بود كه به شدت بر حفظ آن تاكید دارد. در چند ماه اخیر كشورهای اروپایی تلاش دیپلماتیك فراوانی را برای حفظ برجام به كار گرفته اند. سفرهای گوناگون مقام های قاره سبز به واشنگتن و مذاكره با دولتمردان و سیاستگذاران آمریكایی بخشی از این اقدامات بوده است. اكنون اروپا در تلاش است رایزنی های خود را با ایران بیشتر كند زیرا كشورهای اروپایی برجام را معامله ای چندجانبه می دانند كه یك كشور نمی تواند آن را ناكارآمد سازد و دستاوردهای اروپایی ها را نادیده بگیرد.

**واكنش اروپا به هشدار ایران
در همین چارچوب، قرار است مقامات سه كشور مهم اتحادیه اروپا و ایران روز پنج شنبه (21 دیماه جاری )در زمینه توافق هسته ای گفت وگو كنند. در این دیدار وزیران امور خارجه فرانسه، بریتانیا و آلمان با همتای ایرانی خود دیدار می كنند. بیانیه دفتر اتحادیه اروپا در بروكسل عنوان كرد «ژان ایو لودریان»، «بوریس جانسون» و «زیگمار گاربیل» به نمایندگی از سوی 28 كشور این اتحادیه با «محمد جواد ظریف» وزیر امور خارجه ایران دیدار و گفت وگو می كنند.
خبرگزاری «فرانس پرس» نوشت: ایران و كشورهای اروپایی برای حفظ توافق هسته ای رایزنی ها خود را دنبال می كنند. دیدار وزیران امور خارجه ایران و سه كشور اروپایی حاضر در توافق سال 2015 پس از آن برنامه ریزی شد كه ایران هشدار داد جهان خود را برای خروج ایالات متحده از برجام آماده كند.
بر اساس گزارش های رسانه ای مبنای اصلی این دیدار همكاری برای تضمین اجرای كامل توافقی است كه اتحادیه اروپا به عنوان میانجی، نقش مهمی را در دستیابی به آن ایفا كرد. اروپا اكنون در حال رایزنی با قانونگذاران آمریكایی نیز است تا بر اساس قانون این كشور به تعویق اعمال حریم های ادامه داده شود.
تارنمای روزنامه پاكستانی «اكسپرس تریبون» به نقل از رسانه های فرانسوی در مورد هشدار ایران عنوان داشت: معاون وزیر امور خارجه ایران گفت كه جامعه بین المللی باید آماده خروج احتمالی آمریكا از برجام باشد.

**اروپا در برابر ترامپ
رئیس جمهوری آمریكا به صورت آشكار توافق برجام را بی اعتبار می داند در حالی كه «باراك اوباما» رئیس جمهوری پیشین آمریكا آن را مهمترین دستاورد خود در سیاست خارجی عنوان می كرد. اروپایی ها اما دیدگاهی مخالف ترامپ دارند و با توجه به تایید چندباره آژانس بین المللی انرژی اتمی از پایبندی ایران، بر حفظ برجام تاكید می كنند.
تارنمای شبكه تلویزیونی «فاكس نیوز» آمریكا در گزارشی نوشت «فدریكا موگرینی» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هدف این دیدار را اطمینان یافتن از ادامه اجرای كامل توافق هسته ای سال 2015 عنوان كرد. براساس این توافق تحریم ها علیه ایران در قبال برخی محدویت ها در برنامه هسته ای آن متوقف شد اما ایالات متحده در دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ با این توافق مخالفت می كند و از نابودی آن سخن می گوید.
موگرینی عنوان داشت كه كنار كشیدن آمریكا از توافق هسته ای با ایران، غیرسازنده و دارای اثرات مخرب است. وی برخلاف ایالات متحده معتقد است دیگر مسائل با ایران را نباید به موضوع هسته ای پیوند زد، بلكه باید تلاش شود تا آن ها را به روش های دیگر حل و فصل كرد.
با این حال روزنامه نیویورك تایمز نوشت: اروپا در برابر درخواست ترامپ مبنی بر افزایش فشارها بر ایران مقاومت می كند. اروپایی ها به شدت از رویكرد رئیس جمهوری آمریكا در مورد افزایش تحریم ها به علت ناآرامی های داخلی ناراحت هستند. آن ها تاكید دارند این اقدام آمریكا باعث مرگ توافق چندجانبه هسته ای با ایران می شود.
به اعتقاد تحلیلگران، توافق هسته ای سنگ بنای روابط میان ایران و اتحادیه اروپا است به ویژه اینكه موضوع برداشتن تحریم ها و تسهیل روابط از بخش های مهم برجام بوده است. برقراری دوباره تحریم ها از سوی كاخ سفید، تاثیر بسیاری را بر رویكرد ایران نسبت به توافق هسته ای خواهد داشت. به همین دلیل اروپایی ها به شدت بر واشنگتن به ویژه كنگره آمریكا فشار می آورند تا توافق هسته ای را حفظ كند.
به نوشته نیویورك تایمز، برای اروپایی ها این توافق از آن جهت مهم است كه كشورهای این اتحادیه بزرگترین سرمایه گذاران بالقوه در ایران هستند.

** آیا مسیر آمریكا و اروپا جدا می شود؟
فرانسه، بریتانیا و آلمان كه از امضاكنندگان توافق برجام بودند اكنون در مقابل آمریكا و انتقادهای آن مقاومت می كنند. این كشورها تاكید دارند ایران به طور كامل به توافق پایبند بود و این توافق تنها راه حل برای موضوع به شمار می رود. اما ترامپ می گوید توافق برجام بسیار ناقص امضا شد و نتوانسته است تا محدودیت های كافی را برای اقدامات ایران ایجاد كند.
به هر روی تقابل میان واشنگتن و بروكسل ادامه دارد. در همین زمینه شورای روابط خارجی آمریكا به نقل از گزارش نشریه فرانسوی «لوموند» نوشت: با توجه به دیپلماسی كه ترامپ در پیش گرفته است اتحادیه اروپا می تواند مسیر متفاوتی را در مورد ایران دنبال كند.
لوموند عنوان داشت: دولت های اروپایی باید بر حمایت قاطع خود از توافق هسته ای ادامه دهند تا از وقوع بحران تازه جلوگیری كنند. در روزهای آینده ترامپ باید تصمیم بگیرد كه آیا تحریم ها را در حالت تعلیق نگاه می دارد یا خیر. از آنجاكه ایران به تعهدات خود در توافق هسته ای پایبند بود، اروپا هم بدون توجه به مسائل داخلی ایران، باید به برجام متعهد بماند.
این گزارش اعتقاد دارد كه رهبران اروپا باید برای دولت و كنگره آمریكا روشن سازند آن ها به راه حل دیپلماتیك پرونده هسته ای ایران و موضوع تحریم ها حساسیت دارند. بنابر این نباید اقدامی انجام شود كه به واسطه تحریم های اقتصادی شكستی بر توافق هسته ای تحمیل شود.
تارنمایEuropean Jewish Press هم در گزارشی نوشت یك تحلیلگر در آمریكا بر این باور است اتحادیه اروپا ترجیح می دهد به جای توجه به هشدارهای ترامپ، معامله های تجاری خود را با ایران ادامه دهد. اتحادیه اروپا نشان داده است كه نگرانی عمده آن حفظ رفاه است و رشد اقتصادی خود را از مسیر ادامه تجارت با كشورهای دیگر است. به همین دلیل بدون فشار ایالات متحده، این اتحادیه به تعامل و روابط عادی خود با ایران ادامه خواهد داد.

پژوهشم**9130 **1601**خبرنگار: حسین عباسی نسب** انتشار: شهناز حسنی
ایرنا پژوهش، كانالی برای انعكاس تازه ترین تحلیل ها، گزارش ها و مطالب پژوهشی ایران وجهان، با ما https://t.me/Irnaresearch همراه شوید.