میزگرد ایرنا/ مهارت آموزی، نیاز ضروری بازار كار و توسعه كشور

به گزارش ایرنا، بخش دولتی امكان كمی برای استخدام و جذب نیرو دارد و بیشترین سهم اشتغالزایی با بخش خصوصی به ویژه بخش صنعت است كه ورود به آن نیاز به مهارت ویژه دارد.
بر اساس اعلام وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، اكنون 40 درصد بیكاران كشور دانش‌آموختگان دانشگاه‌ها هستند كه باید روشن شود كدام یك از واحدها و موسسات آموزشی در بازار كار موفق بوده اند و بیشتر بر روی آن ها تمركز شود.
در همین ارتباط ، مراكز فنی وحرفه ای از دیگر مراكز دانشگاهی در ایجاد بازار كار به اعتقاد برخی از كارشناسان، موفق ترند و انتظار آن است كه تصویر روشنی از میزان موفقیت 180 واحد فنی و حرفه ای كه متولی تربیت كاردان و تكنسین هستند، داشته باشیم.
در بسیاری از كشورهای پیشرفته، اكثر جوانان یا افراد جویای كار پیش از این كه به تحصیل در دانشگاه‌ها و اخذ مدارك رسمی دانشگاهی فكر كنند، به طی دوره‌های مهارتی و فنی و حرفه‌ای مبادرت می‌ورزند كه مهارت‌ها برای ورود آن ها به بازار كار كافی است.
نگاهی به نظام طبقه بندی مشاغل در كشورهای پیشرفته نشان می‌دهد كه در فهرست دانش و مهارت موردنیاز برای احراز بسیاری از شغل‌های تخصصی، بیش از مدرك تحصیلی، مهارت عمومی و تخصصی مورد نیاز است.
ماده 21 قانون پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران به طور مفصل تكالیفی برای دولت در جهت افزایش آموزش های مهارتی تعیین كرده است. از آخرین مصوبات در این بخش می‌توان به تصویب 'نظام آموزش مهارت و فناوری' مصوب سال 1390 و 'نظام صلاحیت حرفه‌ای' مصوب سال 1391 در هیات وزیران اشاره كرد.
در اسفند 1394 نیز طرح نظام جامع آموزش و تربیت فنی، حرفه ای و مهارتی در مجلس شورای اسلامی تصویب شد، اما با وجود بسیاری از زیرساخت ها و قوانین مورد نیاز برای استقرار نظام آموزش های مهارتی در كشور، موضوع آموزش‌های مهارتی و فنی وحرفه‌ای آن طور كه باید در جامعه رسوخ نكرده است.
بیش از یكصد و 20 هزار دانشجو در دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی استان اسمنان تحصیل می كنند و براساس آمار موجود بیش از 40 درصد از جمعیت بیكار سمنان از افراد دانش آموخته دانشگاه ها هستند.
نرخ بیكاری در سمنان از سوی سازمان مدیریت و برنامه ریزی 8.8 درصد عنوان شده كه از متوسط كشوری به میزان حدود 11.5 درصد كمتر است، بر اساس آمار رسمی موجود، سهم اشتغال بخش خدمات در استان سمنان 48 درصد و بخش صنعت 33 درصد و بخش كشاورزی 19 درصد اعلام شد.
همچنین سه هزار نفر در 9 ماهه سال 96 از طریق سامانه كار و رفاه اجتماعی و 16 دفتر كاریابی جذب بازار كار استان سمنان شدند، بر اساس آخرین اعلام كشوری، نرخ بیكاری در 9 ماهه امسال در استان سمنان 8.8 درصد و پس از استان مركزی دارای كمترین نرخ بیكاری در بین استان‌های كشور است.
استان سمنان یكهزار و 700 پروانه بهره برداری در بخش صنعت و معدن و بیش از 40 هزار بهره بردار در بخش های مختلف كشاورزی دارد، سهم اشتغال استان سمنان در بخش صنعت و معدن بیش از 38 درصد و در كشاورزی بیش از 14 درصد و تولید ناخالص استان سمنان در حدود 18.2 درصد مربوط به بخش كشاورزی و حدود 22 درصد مربوط به بخش صنعت و معدن است؛ طبق برنامه ریزی های انجام گرفته تا پایان سال 96 باید برای 11 هزار و 47 نفر از سوی دستگاه های اجرایی استان سمنان ایجاد شغل شود.
ایرنا استان سمنان در این ارتباط میزگردی با عنوان 'مهارت آموزی نیاز ضروری بازار كار ایران، چالش ها و راهكارها' را با حضور فاطمه منصوری مدیركل آموزش فنی و حرفه ای استان ، سیف الله سعدالدین رییس پارك علم و فناوری دانشگاه سمنان، علی جهان معاون پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی سمنان، سیدحسن شاهچراغ معاون آموزش و برنامه ریزی اداره كل آموزش فنی و حرفه ای استان سمنان و محمود براتی مدیر كارخانه شركت اتوبوس سازی عقاب افشان برگزار كرد.
این كارشناسان تاكید كردند : مهارت آموزی می تواند تعالی اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در جامعه به دنبال داشته باشد كه باید به این مهم بیش از پیش توجه كرد.
*مدرك گرایی در ایران دردناك است
معاون پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد استان سمنان با بیان این كه، مدرك گرایی وضع دردناكی برای اقتصاد كشور رقم زده است، افزود: در ایران 2هزار640 دانشگاه وجود دارد كه از این تعداد سهم وزارت علوم از جمعیت دانشجویی 68 درصد و سهم دانشگاه آزاد 32 درصد است.
علی جهان در این میزگرد ایرنا اظهار داشت : این تعداد دانشگاه حدود 50 هزار میلیارد ریال از بودجه كل كشور را می بلعد و این در حالی است كه نتیجه این سرمایه گذاری تولید 50 درصد جمعیت بیكار كشور است.
وی ادامه داد : براساس آمار بیشتر علت خروج نخبگان در سال های گذشته از كشور صورت گرفته كه خود موجب از بین رفتن سرمایه ملی است.
وی تصریح كرد : كشور از لحاظ رشد علمی رتبه چهارم و از لحاظ تولیدات علمی رتبه 16 را در جهان به خود اختصاص داده است.
به گفته جهان وضعیت كسب و كار كشور در مقایسه با جهان در رتبه 118 و از لحاظ نوآوری رتبه 120 و از لحاظ صنعتی رتبه 97 است.
معاون پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی سمنان خاطرنشان كرد : آمارها نشان دهنده رشد نامتوازن و شكاف بین صنعت و تولیدات علمی است كه چالش بزرگی را برای كشور ایجاد كرده است.
وی گفت: خرید یك نوع دانش فنی برای چندین بار و تكراری به صورت مستقیم به وسیله صنعت نشاندهنده شكاف بین صنعت و دانشگاه است كه هدر رفت سرمایه از پیامدهای ان است.
وی اظهار داشت : ورود دانش فنی از راه دانشگاه به عنوان مسوول توسعه،مطالعه و تحقیق به صنعت موجب خودكفایی كشور در بخش دانش فنی می شود .
وی با بیان این مهارت آموزی نیاز اشتغال در كشور است گفت:باید بررسی شود در زمان حاضر مشكل صنعت كمبود نیروی انسانی است یا مولفه های دیگر دچار ضعف هستند.
معاون پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد سمنان خاطر نشان كرد: بیكاری در قشر تحصیل كرده گویای آن است كه مشكل صنعت كمبود نیروی انسانی نیست و باید چالش های صنعت بررسی شود.
وی دانشگاه، صنعت ، دولت و فنی و حرفه ای در كنار هم را یك زنجیره ارتباطی برشمرد و اضافه كرد: برای ارتباط هرچه بهتر دانشگاه با صنعت دولت به عنوان حلقه ارتباط بین زنجیره ها باید سیاست گذاری كند.

*دوری از فرهنگ پشت میزنشینی
مدیركل فنی و حرفه ای استان سمنان گفت :برای رفع معضل بیكاری باید فرهنگ پشت میزنشینی به فرهنگ مهارت آموزی از دوران مدرسه تغییر یابد.
فاطمه منصوری نبود ارتباط بین رشته های دانشگاهی با صنعت را بزرگترین چالش و علت بیكاری برشمرد و اظهار داشت:یكی از راهكارهای برقراری ارتباط بین صنعت و دانشگاه ایجاد رشته های دانشگاهی مرتبط با صنعت است.
وی مهارت آموزی و آموزش عملی به صورت تكمیلی را لازمه وروددانش آموختگان پس از تحصیل به صنعت دانست.
وی ادامه داد :به منظور آموزش هر چه بهتر افراد و تربیت نیروی مهارت دیده و تامین نیاز صنعت ، توسعه مهارت آموزی در دستور كار اداره كل فنی و حرفه ای قرار دارد.
منصوری خاطرنشان كرد : اداره فنی و حرفه ای با هدف افزایش شایستگی نیروی تحصیل كرده از طریق آموزش مهارت تكمیلی و تسهیل زمینه ورود دانشجویان به بازاركار بعد از فارغ التحصیلی در دانشگاه مراكز مهارت آموزی را ایجاد كرده است.
مدیركل فنی و حرفه ای استان سمنان افزایش سطح توقع قشر تحصیل كرده به واسطه داشتن مدرك تحصیلی را دلیل افزایش آمار بیكاری اشتغال دانست و اضافه كرد: در برخی رشته ها بازار كار وجود دارد ولی متاسفانه افراد به دنبال كارهای پشت میز نشینی هستند.
وی اهتمام دستگاه های اجرایی و رسانه ها را در ترویج فرهنگ كارآموزی و مهارت آموزی یك ضرورت دانست و تصریح كرد:توسعه و پیشرفت كشور در گرو مهارت آموزی است.
منصوری بیان داشت : راه اندازی سامانه و بانك اطلاعاتی با هدف برنامه ریزی و برگزاری دوره های مهارت آموزی تخصصی و اعلام گزارش صنعت از نیازها ، توقعات، نیروی كار و نوع مهارت راهكاری برای تربیت نیروهای مهارت آموخته و تخصصی متناسب با نیاز بازار كار و كاهش آمار بیكاری قشر تحصیل كرده است.
وی تصریح كرد : اداره كل فنی و حرفه ای سمنان تدوین سند راهبردی مهارت با هدف شناسایی ظرفیت های این استان و نیازهای صنعت در بخش مهارت آموزی در دستور كار قرار داده است.
وی استفاده از مراكز جوار كارگاهی برای مهارت آموزی به دانشجویان در كنار افراد شاغل را گامی مثبت در جهت ایجاد ارتباط بین صنعت و دانشگاه و رفع خلا قانونی و منع دوره كارآموزی برای دانشجویان برشمرد.
وی اظهار داشت : براساس بررسی انجام شده بین 130 كشور جهان از لحاظ ارتباط دانشگاه با صنعت ایران رتبه 130 دارد كه این نشاندهنده شكافی بزرگ است كه باید برای شناسایی ورفع چالش ها تدابیری اندیشیده شود.
*مهارت آموزی اولویت اشتغالزایی
معاون آموزش ، پژوهش و برنامه ریزی اداره كل آموزش و فنی حرفه ای استان سمنان گفت : برای كاهش آمار بیكاری در قشر تحصیل كرده دانشگاهی باید مهارت آموزی در اولویت قرار بگیرد.
سیدحسن شاهچراغ در این میزگرد ایرنا افزود: مراكز مهارت آموزی در دانشگاه ها در زمان حاضر برای كار بردی بودن باید با نیاز صنعت و بازاركار انطباق داشته باشد.
شاهچراغ تشكیل شورای مهارت آموزی برای هماهنگی و هم افزایی بیشتر دستگاه ها و نهادهای درگیر در بحث آموزش های مهارت آموزی ، تدوین سند راهبردی توسعه مهارت آموزی استان در افق برنامه ششم با هدف جمع‌آوری نیازهای آتی و كنونی بازار كار، بسیج توان آموزش مهارتی استان برای تربیت نیروی كار مورد نیاز صنعت و ارایه آموزشهای مهارتی در محل دانشگاه ها را از راهكارهای تامین نیاز بازاركار و ایجاد ارتباط بین دانشگاه و صنعت برشمرد.
وی خاطر نشان كرد : براساس نیاز صنعت ، 20 دوره تخصصی و كاربردی آموزش نرم افزار در مراكز مهارت آموزی در دانشگاه سمنان به وسیله فنی و حرفه ای در حال برگزاری است.
وی ادامه داد : حضور بانوان در كلاس های مهارت آموزی مانند خیاطی ، بافتنی بعد از گذراندن تحصیلات تكمیلی نشان دهنده نبود تناسب بین مهارت آموزی و رشته دانشگاهی است و پیچیدن نسخه برای حل مشكل مقطعی خواهد بود و برای حل مشكل دولت باید سیاست گذاری كند چرا كه دانشگاه ،صنعت و فنی حرفه ای فقط مجری و نماینده اجرای قوانین هستند.
وی مهارت آموزی و مهارت افزایی برای سربازان براساس تفاهم نامه امضا شده با نیروهای مسلح را یكی از اقدامات انجام شده اداره كل فنی و حرفه ای این استان برای ایجاد ارتباط با صنعت برشمرد و اضافه كرد: بیشتر سربازان قشر تحصیل كرده هستند كه پس از اتمام دوره سربازی وارد بازار كار می شوند.
*شناسایی نیازها لازمه ارتباط صنعت و دانشگاه
مدیر كارخانه شركت عقاب افشان سمنان گفت: شناسایی نیاز های جامعه، صنعت و دانشگاه لازمه ایجاد ارتباط بین این صنعت و دانشگاه است.
محمود براتی یكی از راهكار های كاهش شكاف بین صنعت و دانشگاه را تغییر نگرش و پی ریزی دوباره سیاست های آموزشی و تصمیم گیری در سطح كلان دانست.
وی نبود هماهنگی بین مدرك تحصیلی با نیاز جامعه و ناكافی بودن ساعات كارآموزی و آموزش عملی در دانشگاه ها برای شناخت دانشجویان از وسایل و مهارت عملی را از دیگر عوامل مانع ارتباط صنعت با دانشگاه برشمرد و افزود : افزایش ساعات مهارت آموزی و آموزش عملی و اهمیت ویژه به كارورزی برای دانشجویان با هدف شناخت وسایل ، ابزار و آشنایی با صنعت در زمان تحصیل از راهكار های رفع موانع است.
وی اظهارداشت : یكی از رموز موفقیت كشورهای پیشرفته در ایجاد ارتباط بین دانشگاه و صنعت الزام دانشجو برای گذراندن دوره های عملی در كنار دروس تیوری در دوران تحصیل است و برای ایجاد ارتباط صنعت و دانشگاه در كشور بازنگری در نظام آموزشی ضرورت دارد.
براتی خاطرنشان كرد : نابودی تصورات یك فرد تحصیل كرده و بیكاری ،ایجاد آسیب های اجتماعی و بی اعتمادی فرد به دانشگاه و صنعت تنها برخی از پیامدهای تلخ نبود ارتباط بین صنعت و دانشگاه است.
وی خاطرنشان كرد : در زمان حاضر برای برای تامین نیروی مهارت آموخته بازاركار باید نگرش و فرهنگ مهارت آموزی فقط برای بازماندگان از تحصیل است تغییر كند و آموزش های فنی و حرفه ای در طول دوران تحصیل جایگاه اصلی خود را پیدا كند.
براتی افزود : آموزش ها در دانشگاه كافی و مناسب است ولی در كنار آموزش باید مهارت آموزی و گذراندن دوره های عملی اهمیت بیشتری داده شود.
به گفته وی وجود دوره های عملی در دانشگاه ها راه را برای ورود دانش آموختگان به صنعت تسهیل می كند.
وی با بیان این كه در زمان حاضر بی اعتمادی صنعت به دانشگاه وجود دارد ، تصریح كرد: دانش آموختگان در صنعت متناسب و همگام با نیاز سازمان عمل نمی كنند.
این استاد دانشگاه اظهار داشت:بین آموزش های تئوری در دانشگاه ها تا عمل در بازار كار و صنعت 40 درصد به بالا تفاوت وجود دارد و فردی كه 40 درصد تفاوت را با آموزش مهارت های تخصصی جبران كند در صنعت فرد موفقی خواهد شد.
براتی حضور در صنعت دانشجو همگام با تحصیل را اثرگذار ترین اقدام برای ایجاد ارتباط بین دانشگاه و صنعت برشمرد.
وی با اشاره به این كه برای كارفرما و صنعت گر سود و بازدهی مهم است، افزود : می توان به صورت آزمایشی در سمنان برای هماهنگی نیاز صنعت با آموزش مهارت های تخصصی به فرد سامانه ای تعریف شود تا مهارت فرد متناسب با نیاز صنعت باشد.
براتی تصریح كرد : دغدغه صنعت گر سرعت یادگیری و مهارت آموزی است و فردی كه مهارت داشته باشد در اولویت انتخاب كارفرماست.
رییس پارك علم و فناوری دانشگاه سمنان گفت : نظام آموزشی دانشگاه ها در كشور براساس نظام آموزشی كشورهای مدرن و پیشرفته است و قدمت مراكز آموزش عالی كشور 80 سال و در این استان حدود 50 سال است.
*شكوفایی استعداد ها با برگزاری دوره های مهارت آموزی
سیف الله سعدالدین افزود : صنعت و دانشگاه هر كدام رسالتی دارند كه تكمیل كننده هم هستند و مهارت های آموزش داده شده در دانشگاه ها طوری است كه فارغ التحصیل بتواند برای حضور در بازار كار در شاخه های مختلف یك رشته مانند كارآفرینی ،فعالیت در صنایع مختلف مرتبط با رشته موفق و دارای علم و آگاهی باشد.
وی ادامه داد : یك دانش آموخته در دوره دانشجویی از آینده شغلی خود خبر ندارد بنابراین دانشگاه آموزش های جامع ، عمومی و پایه برای آمادگی كار در صنایع مختلف را ارایه می دهد و زمینه آموزش تخصصی دانشجویان برای ورود به بازاركار مرتبط با رشته و انجام كار جدید را فراهم می كند.
وی اظهار داشت : تربیت دانشجو به صورت مستقیم متناسب با نیاز شركت صنعتی خاص باید دانشجو بورس شود كه در صورت تحقق این مهم بخشی از نیاز صنعت رفع و موجب ارتباط صنعت با دانشگاه می شود.
سعدالدین تصریح كرد : نداشتن آگاهی دانش آموختگان از صنعت قضاوت درست نیست و هر دانشجو بعد ازپایان چهار سال تحصیل آمادگی كار و فعالیت در صنایع مختلف را دارد و با مهارت آموزی به صورت تخصصی بعد از انتخاب شغل نیروی كار تحصیل كرده و كار بلد است.
سعدالدین اضافه كرد : هر بخش صنعت باید نیازهای خود را شناسایی و به دانشگاه معرفی كند، تا دانشگاه متناسب با نیاز آموزش ارایه دهد.
وی یكی از مشكلات فضای كسب و كار ، تولید و صنعت را وجود نیروهای غیرمرتبط با صنعت دانست و گفت :در چنین شرایطی كه فرد هیچ‌دانش پایه ای از موضوع ندارد مهارت آموزی بی فایده است و اثربخشی و كارآمدی در حد انتظار نخواهد داشت.
وی گفت : حضور و پذیرش دانش آموختگان ایرانی در شركت های خارج كشور نشان از كار آمدی آموزش ها در كشور است كه كشور های خارجی با فراهم كردن بستر مهارت آموزی متناسب با شغل استعدادهای دانش آموختگان را در جهت پیشرفت و ترقی شركت شكوفا و بهره برداری می كنند.
وی خاطرنشان كرد : صنعت نیازهای خود را اعلام نمی كند تا دانشگاه براساس نیاز آن ها طرح های پژوهشی تدوین كند.
رییس پارك علم و فناوری دانشگاه سمنان ایجاد مركز كار آفرینی در قلب دانشگاه را اقدامی ارزشمند برای آموزش و افزایش مهارت به صورت رایگان به دانشجویان برای ارتباط با صنعت برشمرد و گفت: مطالب آموزشی علمی باید به صورت فشرده و در زمان اندك انجام شود.
وی ادامه داد : آموزش 24 ساعته یك مهارت آموزش دانشگاهی نیست و آموزش تكنیسینی است.
وی اضافه كرد : دانشگاه آمادگی دارد تا با اعلام صنعت از نیاز خود برای حل مشكل صنعت برنامه های پژوهشی تدوین و راهكار ارایه دهد.
وی تصریح كرد: به كار گماشته شدن مدیران تحصیل كرده در دستگاه های اجرایی و صنعت نشاندهنده ارتباط بین صنعت و دانشگاه است كه باید این ارتباط عمیق تر و نهادینه شود.
وی گفت : دانشگاه سمنان برای تبادل نظر با صنعت برگزاری كنفرانس های متعدد را دستور كار قرار داده ولی متاسفانه تعداد كمی از صنعت گران برای شركت در كنفرانس استقبال كرده اند.
وی ایجاد مراكز تحقیقات و توسعه در داخل دانشگاه برای رفع نیاز صنعت،ایجاد اتاق فكر و تعریف راهبرد و استخراج نیاز ها در صنعت برای معرفی به دانشگاه، ایجاد انجمن دانش آموختگان و بازگو كردن رمز موفقیت خود برای دیگران را از راهكارهای ارتباط صنعت با دانشگاه برشمرد.
به گفته وی دانشگاه های كشور در مقایسه با بزرگترین دانشگاه های كارآفرین دنیا از لحاظ معیار های كارآفرینی برابری می كند.
وی اظهار داشت : ركود اقتصادی واحدهای صنعتی مانع تزریق علم و آموزش به آن ها شد و این در حال است كه كشور به سرعت در حال پیشرفت و ترقی بوده و اگر واحد صنعتی علم و دانش فنی خود را به روز رسانی نكند از بازار رقابت حذف خواهد شد.
وی ادامه داد : اگر اتاق فكر و راهبرد در واحدهای صنعتی وجود داشته باشد جریان علم و دانش فنی را از راه دانشگاه وارد كند در زمان ركود هم راهی برای برون رفت از وضعیت ركود پیدا می كند.
وی ایجاد نوآوری در آموزش و تغییر آموزش های سنتی برای جذب دانشجو،ایجاد فرهنگ كار و تلاش را از دیگر راهكارهای ارتباط صنعت با دانشگاه برشمرد.
7342/7339/6026
*خبرنگار: محمدرضا یوسف نژاد- الناز ملكی **انتشار دهنده : جانعلی فتحی
برای آگاهی از تازه‌ترین اخبار و رویدادها در استان سمنان به نشانی IRNASEMNAN@ كانال اخبار ایرنا سمنان مراجعه كنید.