اجلاس داووس، آوردگاه جديد اروپايي ها با ترامپ

داووس شهر كوچكي در منطقه كوههاي آلپ سوئيس است كه در ماه ژانويه هر سال ميزان اجلاس مجمع جهاني اقتصاد با حضور شمار زيادي از روساي جمهوري، نخست وزيران، رهبران تجاري و بانكي و اقتصاددانهاي جهان است و در اين اجلاس پنل ها و ميزگردهاي مختلف و متنوعي برگزار ميشود و در حاشيه آن نيز ديدارهايي خصوصي بين سياستمداران و مقامات اقتصادي براي بررسي مسائل روز برگزار مي شود.
در اجلاس امسال داووس دهها پنل و ميزگرد كارشناسي و سخنراني با موضوعات مختلفي از جمله اقتصاد ديجيتال، سامانه هاي انرژي، پارادايم هاي جديد سلامت و بهداشت، آوارگان، دورنماي علمي جهان، تاثيرات طرح 'يك كمربند و يك جاده' چين و موضوعات ديگر برگزار مي شود.
همچنين با مطرح شدن بحث آزارهاي جنسي در آمريكا و اروپا در ماههاي گذشته، در اجلاس امسال مجمع جهاني اقتصاد موضوعات مرتبط با نابرابري و شكاف جنسيتي نيز در پنلها و ميزگردهاي مختلفي مورد بحث قرار مي گيرد.
بدين سبب امسال براي اولين بار تمام افرادي كه رياست مشترك اجلاس را بر عهده دارند، زن هستند و اجلاسي با رياست تمام زنانه برگزار ميشود.
اجلاس امسال مجمع جهاني اقتصادي با شعار 'ايجاد آينده اي مشترك در جهاني اختلاف زده' و در حالي برگزار مي شود كه بنا به گزارش پايگاه رسمي مجمع داووس ، محيط جهاني به ميزان شگرفي تغيير كرده و اختلافات ژئواستراتژيك در جبهه هاي مختلف ظهور كرده كه پيامدهاي گسترده سياسي، اقتصادي و اجتماعي خواهد داشت. از اين رو چهل و هشتمين نشست سالانه مجمع جهاني اقتصادي قصد دارد رهبران جهان از سطوح مختلف را براي ايجاد يك روايت مشترك به منظور بهبود اوضاع جهان گرد هم آورد.
با اينكه بيان اين هدف دلنشين روي كاغذ و صفحات مجازي كار آساني است، اما در عالم واقع انتظار مي رود اجلاس داووس همانند اجلاس گروه 20 در تيرماه گذشته به صحنه بروز اختلافات ديدگاهها در زمينه سياستهاي جهاني تبديل شود. حضور دونالد ترامپ رئيس جمهوري آمريكا در اجلاس امسال داووس از هم اكنون حواشي پررنگي را براي اين اجلاس ايجاد كرده و همه نگاهها به برخورد او با سران اروپايي و هند است.
اجلاس داووس پارسال (2017 ) چند روز پيش از مراسم تحليف ترامپ شروع شد و روز جمعه 20 ژانويه همزمان با مراسم آغاز به كار ترامپ به پايان رسيد. علاوه بر مقاماتي از دولت اوباما، 'آنتوني ساكراموچي' از مديران مالي نيويورك از طرف تيم ترامپ در اجلاس پارسال شركت كرده بود. امسال ترامپ با وجود مشكلات داخلي آمريكا، با هيات بزرگي متشكل از ركس تيلرسون وزير امور خارجه ، استيو منوچين وزير خزانه داري و جرد كوشنر دامادش در داووس خواهد بود.
پس از حضور بيل كلينتون در اجلاس داووس در سال 2000 اين اولين بار است كه يك رئيس جمهوري آمريكا در اين اجلاس حاضر مي شود. جرج دبليو بوش و باراك اوباما هيچگاه در داووس حاضر نشده بودند.
در اين حال كاخ سفيد در روز 9م ژانويه با اعلام حضور ترامپ در داووس به نوعي جهانيان را متعجب كرد، چرا كه اجلاس داووس به عنوان يك گردهمايي از نخبگان و نمايندگان نظام سياسي مستقر محسوب مي شود كه ترامپ از آنان انتقاد كرده و خود را با ديدگاههاي پوپوليستي و به عنوان ضد نظام سياسي مطرح كرده است. اما سخنگوي كاخ سفيد خاطرنشان كرد كه رئيس جمهوري آمريكا از هر فرصتي براي مطرح كردن ايده 'اول آمريكا' در جمع رهبران جهان استقبال مي كند و قصد دارد سياستهاي خود را مبني بر تقويت شركتها و صنايع آمريكايي را ترويج كند. ترامپ ساعت 14 جمعه آينده در مجمع داووس سخنراني مي كند.
حضور ترامپ موجب نارضايتي كشورهايي خواهد شد كه ترامپ به اشكال مختلف از جمله در توييتهاي خود به آنان حمله كرده است. كشورهايي از جمله آلمان، انگليس، كانادا، مكزيك، چين، پاكستان و قطر از جمله كشورهاي هستند كه ترامپ در توييتهاي خود آنان را در زمينه هاي اقتصادي و سياسي هدف حمله و انتقاد قرار داده است، اما رويارويي اصلي با اروپا و چين در زمينه مسائل سياسي و تجاري خواهد بود.
اجلاس امسال داووس فردا سه شنبه، با سخنراني 'نارندرا مودي' نخست وزير هند آغاز و جمعه با سخنراني ترامپ به پايان مي رسد. پارسال 'شي جينپينگ' رئيس جمهوري چين در سخنراني خود از لزوم پر كردن خلاء رهبري جهاني در پي سياست خارجي 'آمريكا اول' ترامپ سخن گفت.
در اجلاس امسال نيز مي توان انتظار مواضع مشابهي را از هيات چيني داشت اما در عين حال سخنراني مودي نخست وزير هند در روز اول مجمع داووس نيز بسيار مورد توجه قرار دارد. هند هم اكنون پرجمعيت ترين دمكراسي جهان و هفتمين اقتصاد بزرگ جهان است و انتظار مي رود تا سال 2050 به دومين اقتصاد بزرگ جهان پس از چين تبديل شود. اين درحاليست كه هند تلاش مي كند خود را به عنوان وزنه اي تعادل در آسيا در برابر قدرت روزافزون چين مطرح كند و علاوه بر مسائل اقتصادي هرگونه اشاره اي به مسائل ژئوپلتيك در سخنراني مودي ميتواند معاني خاص خود را در همكاريهاي آينده هند و آمريكا داشته باشد.
در روزهاي ديگر اين اجلاس سران كشورهاي اروپايي ديدگاههاي خود را در مخالفت با ترامپ ارائه خواهند كرد. آنگلا مركل صدر اعظم آلمان كه كشورش بزرگترين اقتصاد اروپا را دارد نيز پس از ماهها درگيري در كشاكشهاي سياسي داخلي آلمان اعلام كرده كه در اجلاس داووس حاضر خواهد بود اما در حالي كه او هنوز موفق به تشكيل دولت در آلمان نشده و صحنه سياسي آلمان تا حدي دچار بي ثباتي شده است، انتظار مي رود كه 'امانوئل مكرون' رئيس جمهوري فرانسه چهره شاخص رهبران اروپايي در اجلاس امسال داووس باشد. مكرون در ابتكاري جالب بسياري از رهبران تجاري و اقتصادي حاضر در اجلاس داووس را امروز (دوشنبه ) به كاخ 'ورساي' فرانسه دعوت كرده تا آنان را به سرمايه گذاري در فرانسه تشويق كند.
رسانه هاي فرانسه به نقل از مشاوران مكرون گزارش داده اند كه او در سخنراني روز چهارشنبه خود در داووس ديدگاههاي خود را در ارتباط با جهاني سازي و نحوه برخورد با نابرابري ها در جهان ، تغييرات آب و هوايي و افزايش ملي گرايي در جهان ارائه خواهد كرد.
پائولو جنتيلوني نخست وزير ايتاليا نيز از ديگر رهبران اروپايي حاضر در داووس است. ژان كلود يونكر رئيس كميسيون اروپا نيز امسال در اجلاس مجمع جهاني اقتصاد حضور دارد و سخنراني خواهد كرد . بعد از 20 سال اين اولين بار است كه يك رئيس كميسيون اروپا در داووس حاضر ميشود.
بدين ترتيب شش ماه پس از حضور پر حاشيه ترامپ در اجلاس سران گروه 20 در هامبورگ آلمان، يك بار ديگر سران قدرتهاي جهاني اين بار در داووس سوئيس روياروي هم قرار خواهند گرفت.
اجلاس سران گروه 20 در هامبورگ آلمان عصر شنبه 8م ژوييه (17 تير) پارسال در حالي به پايان رسيد كه بيانيه پاياني اين اجلاس هر چند براي نزديك كردن ديدگاهها و رسيدن به متني مورد رضايت همه طرفها تلاش كرد اما نشان داد اختلافات اساسي بين قدرت هاي بزرگ جهان در مورد سياست هاي جهاني همچنان باقي است و اين درحاليست كه گزارش ريسك جهاني كه هفته گذشته از سوي مجمع جهاني اقتصاد منتشر شد، نشان داد كه بسياري بر اين باورند خطر رويارويي سياسي و اقتصادي بين قدرتهاي بزرگ در سال 2018 افزايش يافته است .
از سوي ديگر براي اولين بار در مدت چند سال گذشته ايران در اجلاس داووس حضور ندارد، هر چند هنوز نام جواد ظريف وزير امور خارجه جمهوري اسلامي ايران به عنوان يكي سخنرانهاي اجلاس در پايگاه اطلاع رساني آن به چشم مي خورد.
در همين ارتباط خبرگزاري رويترز گزارش داده كه مقامات مجمع جهاني اقتصادي از اظهار نظر در اين باره كه آيا لغو سفر جواد ظريف وزير امور خارجه ايران به علت حضور ترامپ بوده است يا نه خودداري كرده اند.
انتظار مي رود كه سران اروپايي در سخنرانيهاي خود در مخالفت با مواضع دولت آمريكا، به موضوع برجام و اهميت ديپلماسي چندجانبه نيز اشاره كنند اما بايد منتظر بود و ديد ترامپ كه به زعم خود فرصتي 120 روزه براي رفع ايرادهاي برجام مشخص كرده است ، در آخرين روز اجلاس در پاسخ به اروپايي ها چه خواهد گفت.
اروپام**1078**1479
بابك جعفري