به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، «ركس تیلرسون» وزیر امور خارجه آمریكا از دیروز یكشنبه اول بهمن ماه سفر یك هفته ای خود به اروپا را آغاز كرد؛ سفری به مقاصد لندن، پاریس، ورشو و داووس كه به گفته مقام ها و رسانه های آمریكایی در بخش نخست آن ایران و مساله چند و چون ادامه حضور آمریكا در توافق هسته ای موضوع اصلی گفت و گوها خواهد بود.
توافق هسته ای، این روزها به یكی از مهمترین محورهای سیاست خارجی ترامپ تبدیل شده است. چه بسیار اقدامات، دیدارها و رایزنی هایی كه برای ایجاد اجماع بین المللی علیه برجام از سوی آمریكا صورت نمی گیرد. این بار وزیر خارجه دولت ترامپ تقریبا دو هفته پس از تعیین ضرب الاجل «اصلاح كاستی های برجام» برای اروپا، راهی قاره سبز شده تا شاید بتواند طرفی از این سفر بربندد و برای زیر فشار گذاشتن ایران، همراهانی برای خود دست و پا كند.
** چالش هزینه های نقض برای آمریكا
رییس جمهور جمهوریخواه آمریكا بر خلاف سلف خود، از همان ابتدا، ستیز با برجام را در دستور كار خود قرار داد. اگرچه مواضع ضد برجامی او به مرور زمان تا اندازه ای تعدیل شد و او در عمل هرگز نتوانسته توافق هسته ای را «پاره كند»، ولی طی یكسال ریاست جمهوری خود، به انحاء مختلف تداوم اجرای آن را مورد تهدید قرار داده است. او كه از توافق هسته ای به عنوان بدترین توافق تاریخ آمریكا یاد می كند، با به دست گرفتن اداره امور كشور و وقوف بیشتر به هزینه های سنگین نقض توافقی بین المللی، به ناچار به تعهدات خود در برجام متعهد ماند اما از هرتریبونی و هر فرصتی برای حمله به توافق هسته ای و تهدید آن استفاده كرد.
او حتی در سومین نوبت اعلام نظر رییس جمهوری به كنگره در خصوص پایبندی ایران به توافق هسته ای، تعهد تهران را مورد تایید قرار نداد و با ادعای نقض روح برجام از سوی ایران، تلاش كرد توپ تعیین تكلیف موضع آمریكا در برابر توافق هسته ای را به زمین كنگره اندازد.
كنگره در فرصت زمانی 60 روزه كه قرار بود با بازنگری و افزودن چند تبصره به توافق، تدابیر سختگیرانه ای را علیه فعالیت‌های غیرهسته‌ای ایران تشدید كند و مانع اقدام ایران برای تولید موشك قاره پیمای بالستیك شود، هیچ اقدامی انجام نداد. به این ترتیب، كنگره از تصمیم گیری در خصوص برجام سرباز زد و دوباره توپ را به زمین ترامپ انداخت. باز هم ترامپ ماندو مسوولیت سنگین اعلام موضع در برابر توافق هسته ای.
او كه هر 120 روز یك بار باید تعلیق تحریم های هسته ای را مورد تمدید قرار دهد، در بیست و دوم دی ماه اعلام كرد كه برای آخرین بار این تحریم ها را تعلیق می كند و تمدید دوباره آن را به «اصلاح نقایص برجام» از سوی اروپا مشروط كرد و برای شرط خود هم ضرب الاجلی 4 ماهه قرار داد.
این در حالی است كه كشورهای اروپایی و مقام های اروپایی طی یك سال گذشته مواضعی كاملا متفاوت از رییس جمهوری آمركا در برابر برجام اتخاذ كرده اند. اروپا با آگاهی از ارزشمندی برجام و اثیر ثبات آفرین و امنیت ساز آن در منطقه همواره از آن حمایت كرده اند، به ویژه آنكه آژانس بین المللی انرژی اتمی (به عنوان تنها مرجع مشروع بین المللی برای راستی آزمایی فعالیت های هسته ای) به صورت مداوم در گزارش های ادواری خود پایبندی ایران به تعهدات برجامی را مورد تایید قرار داده است.
ترامپ ناموفق از همراه كردن كنگره، این بار تلاش كرد در ماجرای برجام، توپ را به زمین اروپا اندازد و با تعیین ضرب الاجل برای رهبران اروپا، همراهی آنها را در اعمال فشار بیشتر بر ایران را به دست آورد.
**ماموریت تیلرسون در اروپا
حال دو هفته پس از تعیین شرط و ضرب الاجل برای اروپایی ها، ترامپ وزیر خارجه خود را به اروپا فرستاده است. لندن و پاریس دو پایتختی هستند كه قرار است دیپلماسی تیلرسون در آنها علیه ایران و برجام فعال تر باشد. دو پایتختی كه اگرچه بارها پایبندی خود به تعهدات برجامی را مورد تایید قرار داده اند، ولی در حوزه های دیگری چون برنامه دفاع موشكی كشورمان با واشنگتن مواضع همسوتری دارند.
رییس جمهوری آمریكا تهدید كرده است اگر كاستی های برجام برطرف نشود، آمریكا از آن خارج خواهد شد. ترامپ همچنین خواستار اعمال محدودیت های شدیدتر بر برنامه موشكی ایران است. این در حالی است كه به نوشته «آسوشیتدپرس»، بریتانیا، فرانسه و آلمان تا حدودی نسبت به همكاری با آمریكا برای جلوگیری از فروپاشی برجام تمایل نشان داده اند.
به نظر می رسد اروپا كه در یك سال اخیر در مساله برجام، مواضع متفاوتی از آمریكا اتخاذ كرده است، تمایل دارد در مساله دفاع موشكی كشورمان مواضع همسوتری با ترامپ اتخاذ كند تا از سویی جمهوری اسلامی ایران را كنترل كند و از سویی دیگر خود را از تبعات منفی دوری و جدایی از آمریكا دور نگه دارد. در چنین شرایطی است كه اعلام می شود وزیر خارجه فرانسه در میانه اسفندماه برای بحث در مورد مسایل مختلف از جمله برنامه دفاع موشكی ایران به تهران سفر خواهد كرد. پاریس در یك سال اخیر برنامه دفاع موشكی كشورمان را به شدت مورد حمله قرار داده و بارها خواستار مذاكره با مقام های كشورمان در این خصوص شده است.
این درحالی است كه جمهوری اسلامی ایران، با تاكید بر این مساله كه برجام و مساله دفاع موشكی كشورمان قابل مذاكره نیست، خود را برای همه گزینه ها و احتمالات در خصوص برجام آماده كرده است. بنابراین به نظر می رسد دیپلماسی تیلرسون برای همراه كردن اروپا علیه برجام، این بار هم به ثمر ننشیند و اروپا هم حاضر نباشد هزینه های خروج احتمالی آمریكا از برجام را به گردن بگیرد.
پژوهشم**9275**1601**خبرنگار: اعظم حمیدپور**انتشار:شهناز حسنی
ایرنا پژوهش، كانالی برای انعكاس تازه ترین تحلیل ها، گزارش ها و مطالب پژوهشی ایران وجهان، با ما https://t.me/Irnaresearchهمراه شوید.
تاریخ انتشار: ۲ بهمن ۱۳۹۶ - ۱۶:۲۰
تهران- ایرنا- وزیر امور خارجه آمریكا در تلاش برای اقناع رهبران لندن و پاریس برای اتخاذ مواضع سخت تر در برابر برجام و زیر فشار گذاشتن ایران برای توقف برنامه دفاع موشكی و تحدید نقش منطقه ای آن راهی اروپا شده است.