به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، معضلی به نام فرار از خانه به عنوان یك آسیب بزرگ اجتماعی دختر و پسر نمی شناسد، هر چند كه شاید بتوان ناخوشایندی های اجتماعی و اقتصادی را علت آن برشمرد اما در واقع ناشی از بی هویتی فرهنگی است .
به بیانی فرار از خانه نقطه آغازین بسیاری از مسائل و اختلالات رفتاری و عاطفی است ، فرد فراری با انتخاب مكانی غیر از خانواده وارد دنیایی از واقعیات تلخ می شود كه با گرفتاری در آن تصور می كند دیگر راه بازگشتی نیست .
فرار، مسئله ای كه تنها به ایران اختصاص ندارد ، طبق آمار سازمان بهداشت جهانی سالانه یك میلیون نوجوان 13 تا 19 ساله از خانه فرار میكنند كه 74 درصد آنها دختر هستند.
به طور كلی، علت خانه گریزی فرزندان را باید در ابعاد شخصیتی و محیط اطراف آنان جست و جو كرد كه به باور تحلیل گران اجتماعی، مسایل فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی حاكم بر فضای خانواده و جامعه، بسترساز جزیره ای شدن رفتار و در نتیجه تلاش برای یافتن روزنه فرار از این وضعیت است.
**فرار رو به سراب
برخوردهای جبری، محدود كردن و تحمیل عقاید و نظرات از جمله شیوه های سنتی تربیت و رفتار با فرزندان است كه سبب گریزآنان از تنگناهای جبری خانواده و فرار می شود، رفتار ناسازگارانه ای با توجه به پیامدهای سوء آن یكی از آسیب های خانوادگی و اجتماعی جامعه شناخته می شود. آسیبی كه می تواند بهداشت روانی فرد و جامعه را تحت تاثیر قرار دهد.
حال با در نظر گرفتن این موضوع كه انگیزه فرار هم بر حسب جنس، سن، تحصیلات و محیط زندگی متفاوت است می توان گفت: اثبات وجود و جلب توجه اطرافیان و اجبار آن ها برای اجرای مطالبات از جمله انگیزه هایی است كه در میان تمامی افراد خانه گریز عمومیت دارد.
هنجارها، فشارها، تحمیل ها، خشونت ها و آزارهای خانواده و كسب آزادی عمل در رفتارهای فردی و اجتماعی هم موجب لجاجت فرزندان با خانواده می شود كه در مواردی آستانه این لجاجت به مشكل آفرینی برای تك تك اعضای خانواده و ایجاد بدنامی و تحت فشار قرار دادن دیگران برای تحقق خواسته های خود درخصوص زندگی آینده و موقعیت بهتر اقتصادی كشیده می شود.
موقعیتی كه سرانجام به خانه گریزی ختم و آغازگر شروع مشكلات بزرگتر و سخت تر در پشت درهای خانه می شود و فرد فراری می ماند و روی نداشته برای بازگشت به خانه.
**تفاوت جنس فرار دختران با پسران
طبق آخرین گزارش های رسمی به نقل از «حسن اسد بیگی» رییس اورژانس اجتماعی سازمان بهزیستی در 6 ماهه نخست امسال ، 644 دخترفراری در بهزیستی پذیرش شده‌اند كه نسبت 100 مورد فرار پسران قابل تامل است.
براین اساس فرار دختران از خانه 6 برابر پسران است، موضوعی كه ذهن را به سمت این پرسش سوق می دهد كه چرا یك دختر زندگی خانوادگی و امن خود را با آینده‌ای نامشخص رها می كند؟ در پاسخ می توان گفت در میان دختران، میزان محبت، صمیمیت، حمایت عاطفی و وابستگی، از جمله مسایل مهمی است كه در صورت فقدان آن در دوران اولیه زندگی، در بروز رفتارهای بهنجار یا نابهنجار آنان در آینده موثر است .
تبعیض میان فرزندان و برتری دادن فرزند پسر ، محدود كردن دختر در چاردیواری خانه، اعتیاد و احتمال تعرض جنسی از سوی یكی از اطرافیان، خشونت فیزیكی پدر و مادر و در نهایت كم اطلاعی خانواده‌ها در مورد نحوه رفتار با دختران و اجبار آنان به ازدواج از دیگر موارد زمینه ساز فرار و گریز دختران از خانه به مقصدی بی بازگشت است.
در مواردی هم شاهد هستیم خـانـواده به دلیل آینده نگری و مصلحت اندیشی فرزند و شناخت نسبت به اوضاع اجتماعی، میكوشد دختر را از حیطه خطر دور سازد، اما برخی دختران به دلیل حساسیت های روحی ، دلسوزی والدین را به معنای سلب آزادی تعبیر كرده و در نتیجه اقدام به فرار از خانه می كنند.
در مورد پسران، وضعیت متفاوت تر است به این معنا كه گاه تصمیم فرار از سر لجبازی با والدین یا هیجان طلبی یا یافتن زندگی بهتر همراه با آرمان های غیرواقع گرایانه شكل می گیرد و با این وجود، بازگشت به خانه با گذشت چند روز، ماه یا سال هم سهل و آسان است. چرا كه قضاوت منفی از فرار پسران به تناسب سن و رویكرد تفكری خانواده خیلی كمتر است .
**جذب فرزندان با حمایت درست آنان
زمانی كه شرایط نامساعد و تا حد زیادی غیر قابل تحمل می شود، فرار از خانه و اقدام به دوری و ترك اعضای خانواده بدون اجازه از والدین و عدم بازگشت به منزل شكل می گیرد. با فرض این احتمال، مهیا شدن فضای حمایتی مناسب با چارچوب عرفی جامعه می تواند پادزهری بر فضای مسموم ایجاد شده در افكار جوانان و نوجوانان نسبت به خانواده باشد.
می توان چتری حمایتی را با استفاده از مددكاران و مشاوران با تجربه در مدارس ایجاد كرد ضمن اینكه برپایی مراكز مددكاری یا مشاوره خانواده به صورت رایگان با هزینه های خیلی اندك در مناطق آسیب پذیر به شناخت درست فرزندان از خانواده و جهان اطراف آنها می دهد .
از سویی حمایت های قانون از برخی فرزندانی كه مورد آزار و اذیت والدین خود قرار می گیرند و تلاش برای رفع مشكلات مختلف تربیتی، اقتصادی، فرهنگی آنها ، آموزش مهارت‌های زندگی به خانواده‌ها و نوجوانان، آموزش راه‌های تربیت نوجوانان و تربیت فرزند كه منجر به هویت یابی صحیح آنان می شود ، در كاهش چنین معضلی بسیار موثر است .
پژوهشم**9294** 1601**خبرنگار: فاطمه دهقان نیری**انتشار: شهناز حسنی
ایرنا پژوهش، كانالی برای انعكاس تازه ترین تحلیل ها، گزارش ها و مطالب پژوهشی ایران وجهان، با ما https://t.me/Irnaresearch همراه شوید
تاریخ انتشار: ۴ بهمن ۱۳۹۶ - ۱۳:۴۴
تهران- ایرنا- چشمانی پر از خشم، نگرانی و ترس از مسائل روزهای بعد از فرار وجه مشترك نوجوان و جوانی است كه به تصور یافتن فردایی بهتر خانه را ترك كرد و گمان می كرد قادر است سرنوشت خود را آنگونه كه می پسندد تغییر دهد.