به اعتقاد شیعیان به روایتی 13جمادی الاول برابر 11بهمن ماه 1396سالروز شهادت حضرت زهرا (س)، (11هجری قمری) است، همچنین به روایت دیگری سوم جمادی الثانی برابر اول اسفند 96، سالروز شهادت حضرت زهرا(س) است و این روز در تقویم رسمی ایران تعطیل است.
به گزارش روز سه شنبه انجمن زرتشتیان یزد، آیین سده در انجمن زرتشتیان محله های مختلف استان یزد از ساعت ۱۵ همراه با نیایش، اوستاخوانی و آتش افروزی در سازمان و باشگاه جوانان زرتشتی یزد آغاز می شود.
سده از كهن ترین آیین های شناخته شده ایران باستان است و پیروان زرتشت به نشانه شكرگزاری نعمت های خدادادی دور هم جمع می شوند و پس از اجرای برنامه های شاد و متنوع، به ذكر دعا می پردازند.
همچنین شركت كنندگان در این آیین با انباشتن هیزم، آتش می افروزند كه این كار به اعتقاد ایرانیان باستان بازمانده سرما را نابود می كند.
سده سالیان متمادی با آداب و رسوم ویژه زرتشتیان برپا می شود و در سال 1388 در فهرست آثار ملی به ثبت رسید.
پیروان آشو زرشت صدمین روز زمستان از تقویم كهن مصادف با روز مهر ایزد را با برپایی آیین سده سوزی، جشن می گیرند.
برگزاری جشن های مختلف در میان ایرانیان از جایگاه خاصی برخوردار بود؛ مراسم هایی با ویژگی مشترك و اینكه همگی در پیوند با پدیده های طبیعی، كیهانی و اقلیمی بودند، برگزار می شد.
از جمله آن، آیین سده سوزی است كه با سرور و شادی كه به همراه دارد، نمونه كامل یك جشن اصیل و تمام عیار ایرانی است.
به گواه متون تاریخی، سده ، آیین پیدایش آتش است و روایات متعددی هست در باره دلیل برگزاری آن توسط ایرانیان باستان و در برخی از روایات تاریخی آمده است كه چون 100 روز كه از زمستان بزرگ می گذشت ایرانیان سده را برپا می كردند.
در تقویم كهن ایرانیان مهرآیین، زمستان ۱۵۰ روز و تابستان ۲۱۰ روز بود و از ابتدای زمستان (اول آبان ماه) تا ۱۰ بهمن كه سده است، 100 روز و از ۱۰ بهمن تا نوروز و اول بهار ۵۰ روز و 50 شب بوده است.
در شاهنامه آمده است كه در روزگاران كهن كه انسان توان گرم كردن خانه اش را نداشت ، روزی هوشنگ شاه با همراهانش در كوهی به شكار رفت و ناگهان ماری دراز، تیره تن، و سیاه رنگ در برابر آنها پدیدار شد و هوشنگ، سنگی گرفت و سوی مار پرتاب كرد كه آن را بكشد.
سنگ به سنگ دیگری برخورد كرد و چون هر دو سنگ چخماق بودند، فروغ (جرقه ای) پدیدار شد، به بوته گرفت و مار فرار كرد.
از این رویداد، هوشنگ شاه شادمان شد و خداوند را نیایش كرد كه راز آتش را به او آشكار كرد. همان شب آتش بزرگی افروختن و به جشن و شادی پرداختند و آن شب را سده نام نهادند، و این سنت تا امروز بر جاست.
حدود 6 هزار زرتشتی در شهرستان های یزد، اردكان و تفت سكونت دارند و تعداد پیروان این كیش در ایران حدود 30هزار نفر تخمین زده می شود.
به نوشته دانشنامه ویكی پدیا، زرتشت یا اشو زرتشت، پیامبر ایران باستان بود كه مزدیسنا را بنیان گذاشت و سراینده گاتاها، كهنترین بخش اوستاست.
زادگاه و زادروز وی دقیقا روشن نیست، هرچند زمان زایش او ۶۰۰ تا ۱۲۰۰سال پیش از میلاد مسیح گمان زده میشود و زادگاه اش را به شهر ری، آذربایجان، خوارزم ، سیستان، خراسان و آمل نسبت دادهاند.
آموزشهای زرتشت بعدها با باورهای بومی ایرانیان آمیخته شد و مزدیسنای كنونی را پدید آورد كه نزدیك به پنج سده دین رسمی ایران نیز بود.
نام زرتشت در فهرست یكصد نفره انسانهای تأثیرگذار تاریخ كه توسط مایكل هارت تنظیم شده است، قرار دارد، دین زرتشت امروزه حدود ۲۰۰ هزار تن پیرو در ایران، هند و برخی نقاط دیگر جهان دارد.
7532/ 2047/ خبرنگار: سعید صادقی مقدم ** انتشار: عباسقلی اشكورجیری
irnayazdd@
تاریخ انتشار: ۱۰ بهمن ۱۳۹۶ - ۱۰:۲۰
یزد - ایرنا - آیین باستانی سده كه همه ساله هنگام غروب آفتاب روز دهم بهمن ماه توسط پیروان آیین زرتشت برگزار می شود، امسال به احترام در پیش بودن ایام فاطمیه و شهادت فاطمه زهرا (س) قبل از غروب آفتاب امروز سه شنبه در یزد پایان می یابد.