تاریخ انتشار: ۱۷ بهمن ۱۳۹۶ - ۰۹:۵۳

تهران-ايرنا- مشرق در گزارشي آورده است:بمب هاي مينياتوري بخش بسيار جديدي از صنعت تسليحات و مهمات هدايت شونده را شامل مي شوند كه با اطمينان مي توان گفت در حال حاضر ايران و سپس تركيه تنها دارندگان عملياتي اين سلاح هوشمند محسوب مي شوند.

به گزارش سرويس دفاع و امنيت مشرق، پنجمين روز از دهه فجر، فرصتي بود تا از خط توليد پهپاد مهاجر ۶ و مهمات هوشمند قائم رونمايي شود و اين بار هم دستاوردي مهم و تاثيرگذار در قدرت دفاعي نيروهاي مسلح در معرض ديد عمومي قرار بگيرد. تلفيق مهمات جديد براي پرنده هاي بدون سرنشين كشورمان در كنار آشنايي با يكي از موفق ترين توليدات پهپادي كشور اين نويد را مي دهد كه مشتري اين پهپاد مسلح شده يعني نيروي زميني سپاه برنامه ريزي دقيق و هوشمندانه اي براي يگانهاي شناسايي و عملياتي خود در سالهاي آينده كرده است.

تصاوير و نكات منتشره شده از اين دو دستاورد جديد، حاوي پيام هاي بسيار مهمي در بخش توان دفاعي كشور بودند كه در ادامه به آنها اشاره خواهيم كرد.
مهاجر ۶؛ جديدترين عضو خانواده پهپاد معروف

به طور كلي واژه مهاجر و پهپاد با هم در فرهنگ و ذهنيت مردم ايران تركيب شده است. از نسل اوليه پهپاد مهاجر كه در سالهاي دفاع مقدس بال در آسمان گشود و فيلمي معروف نيز به نام آن ساخته شد تا به امروز كه به مهاجر ۶ و بسياري ديگر از پهپادهاي پيشرفته در ايران رسيديم راه بسيار طولاني طي شده است و در اين مدت كشور ما مبدل به يكي از بازيگران مهم در اين بخش در جهان شده است.

پهپاد مهاجر ۶ البته پيش از اين و در ۲۶ فروردين ماه سال ۹۶ رونمايي شده بود و امروز به توليد انبوه رسيده و تحويل نيروي زميني سپاه شد. مهاجر-۶ اما يك دگرديسي در كليات طراحي خانواده پهپادهاي مهاجر به شمار مي آيد. در واقع به نظر مي رسد متخصصان دفاعي ايران اين بار نگاهي به يكي از بهترين پهپادهاي راهكنشي (تاكتيكي) اروپايي به نام فالكو ساخت ايتاليا داشته اند. در واقع مهاجر-۶ را مي توان پاسخ بومي و ارتقاء يافته ايران به فالكو كه در پاكستان توليد شده و در نتيجه در اختيار ارتش سعودي هم قرار دارد، دانست.

مهاجر-۶ يك پهپاد بال-بالا است يعني بال آن به قسمت بالايي بدنه نصب شده اما شكل دم دوگانه يا Twin-boom آن مشابه مهاجر-۴ است. شكل بدنه مشابهت هايي را با فالكو نشان مي دهد هرچند كه مهاجر-۶ بدنه كشيده تري دارد. همانند فالكو، مهاجر-۶ نيز امكان حمل سلاح در يك محل نصب زير هر بال خود را دارد.

يك سامانه الكترواپتيكي پايدار شده ۲ درجه آزادي در زير بدنه مهاجر-۶ و پشت ارابه فرود جلو نصب شده كه به نظر گونه اي از سامانه عقاب-۱۰ است. اين سامانه قابليت ديده باني در روز و شب با ردگيري و تعقيب اهداف مورد نظر را دارد. يك دوربين جلونگر هم داخل دماغه مهاجر-۶ نصب شده است.

**پرواز پهپاد مهاجر ۶ و نابودي هدف در دريا به وسيله بمب هدايت اپتيكي قائم**

بر اساس تصاوير مي توان با قطعيت گفت كه مهاجر ۶ از همان سامانه اپتيكي مورد استفاده توسط شاهد ۱۲۹ بهره مي برد و فيلمي كه امروز از آزمايش اين پهپاد به نمايش در آمد نكاتي را درباره اين سامانه مشخص كرد. اين سامانه اپتيكي در حالت وضعيت دوربين ديد در روز توان آغاز جستجو براي پيدا كردن هدف از فاصله ۱۲ كيلومتري و قفل بر روي آن از فاصله ۱۰ كيلومتري را دارد.

البته اين دوربين داراي نشان‌گذار ليزري و سامانه ديد فروسرخ نيز است كه براي هدايت مهمات ليزري يا فروسرخ كاربرد دارد. پايلون نگه داري بمب در پهپاد مهاجر ۶ نيز نسبت به شاهد ۱۲۹ بزرگتر شده است.

ارابه‌هاي فرود اين پهپاد طراحي ساده اي داشته و جمع شونده نيستند. به نظر مي رسد قيمت توليد پائين جزء اهداف پروژه مهاجر-۶ بوده است. يك موتور ملخي ۳ پرّه در انتهاي بدنه كار به پيش بردن مهاجر-۶ را بر عهده دارد. شكل ظاهري اين پرّه ها متفاوت از گونه هاي قبلي است و احتمالاً صداي كمتر يا نيروي بيشتري توليد مي كنند كه جايگزين طرح هاي قبلي شده اند.

بال هاي مهاجر-۶ از نوع مستطيلي ساده با يك ايرفويل غيرمتقارن هستند كه دم هاي دوگانه پهپاد همانند ساير گونه هاي خانواده مهاجر به آنها متصل شده اند. بدنه كامپوزيتي اين پرنده سبب كاهش بازتاب راداري آن مي شود و به نظر مي رسد طول آن در حدود ۵.۵ و ارتفاع بخش بالايي بدنه در حدود ۱.۵ متر باشد. دهانه بال مهاجر-۶ را مي توان در حدود ۷ تا ۸ متر ارزيابي نمود. بر اين اساس و البته بر مبناي مقايسه با پهپاد مشابه خارجي مي توان مداومت پروازي مهاجر-۶ را دستكم ۱۲ ساعت تخمين زد.
مهمات هوشمند قائم؛ سديد پيشرفته مي شود

اما به مهمات رونمايي شده در اين مراسم برسيم و بمب‌هاي هدايت شونده سري قائم كه با توجه به ظاهر مي توان گفت نمونه توسعه پيدا كرده از بمب هاي هوشمند سري سديد هستند كه پيش از اين از پهپادهاي شاهد ۱۲۹ پرتاب شده و تجارب رزمي را در عراق، سوريه و مرزهاي جنوب شرقي كشور بدست آورده بودند.

مهمات سري قائم در مقايسه با سري شاهد داراي تغييراتي است. اولا بايد گفت كه در قائم برخلاف سديد شاهد استفاده از دو سري بالك هاي بسيار بزرگتر و زاويه دار به سمت عقب هستيم كه مي تواند توضيح دهنده رسيدن برد اين بمب به ۸ كيلومتر باشد. دومين تفاوت هم بحث اضافه شدن حالت جستجوگر فروسرخ به اين بمب در كنار بمب هاي مجهز به جستجو گر اپتيكي است كه اين بمب را قادر مي كند در شب و روز و آب و هواي بد نيز با اهداف ثابت و متحرك درگير شود.

البته سر جنگي كوچك و دقت بالا باعث مي شود تا اين مهمات را بتوان حتي در شرايط نزديك بودن نيروهاي خودي يا غيرنظاميان به هدف مورد نظر نيز استفاده كرده و نگران بروز تلفات جانبي نبود.
ذكر اين نكته هم البته مهم است كه در كشور ما اين نوع مهمات (سديد) از بالگردهاي سري شاهد سپاه نيز آزمايش شدند و گزينه استفاده از مهمات جديد سري قائم توسط بالگردها نيز كاملا در دسترسي قرار دارد.

بمب هايي مثل قائم و سديد از جمله مهمات مينياتوري در جهان شناخته مي شوند كه در سالهاي اخير برخي از كشورهاي خاص دنيا مثل آمريكا، فرانسه، انگليس و تركيه توسعه آنها را پيش گرفتند و كاربري اصلي آنها بر اساس پلتفرم پهپادها است. نكته جالب تر اين كه در حال حاضر در اين بخش ايران و تركيه تقريبا تنها دو كشور داراي مهمات مينياتوري فعال و عملياتي با تجربه رزمي هستند. براي مقايسه جالب است بدانيم برد موشك سطح به هواي هلفاير در مدل هاي اوليه نيز ۸ كيلومتر بوده است. و البته اين برد ۸ كيلومتري پلتفرم پرتاب اين مهمات را از گزند بسياري از سامانه هاي دفاعي كوتاه برد مثل توپ ضد هوايي يا موشك هاي دوش پرتاب دور مي كند.

بمب تركيه اي MAM-L با برد ۸ كيلومتر در حال حاضر توسط پهپاد هاي تركيه اي استفاده مي شود. از ديگر طرح ها در اين بخش مي توان به طرح Fury كه به صورت مشترك بين آمريكا و انگليس اجرا مي شود اشاره كرد. انگليس قصد سفارش دادن اين بمب هدايت شونده با برد ۴ كيلومتر را دارد.

طرح آمريكايي Pyros از شركت ريتهون نيز همچنان در حال گذران مراحل آزمايشي است. اين بازار بخش بسيار جديدي از صنعت تسليحات و مهمات هدايت شونده را شامل مي شود و مي توان گفت در حال حاضر جمهوري اسلامي ايران و سپس تركيه به نوعي تنها دارندگان عملياتي و با تجربه هاي اين بخش در جهان محسوب مي شود.

در نهايت بايد به اين نكته مهم اشاره كرد كه تجربيات به دست آمده در ميادين نبرد در سوريه و عراق مشخصا در توسعه توان دفاعي ما و خصوصا توانمندي پهپادي و مهمات مورد نظر آن به كار آماده است و شاهد رشد اين بخش از توانايي كشور به وضعيتي بالاتر از بسياري از كشورهاي صاحب سبك در اين بخش هستيم، بويژه آنكه اين توانمندي جديد، قابليت هاي مهمي را براي مقابله با تهديدات دريايي در اختيار نيروهاي مسلح كشورمان قرار مي دهد كه منظومه قدرت دفاعي جمهوري اسلامي ايران در عرصه دريايي را كاملتر و قوي تر از گذشته خواهد كرد.

مشرق/16بهمن 96
اول*عليرضافرجي