به گزارش روز چهارشنبه ایرنا، متن گفت وگوی مفصل «مهدی سنایی» سفیر جمهوری اسلامی ایران در مسكو با گروه خبری «راسیا سودنیا» كه بسیاری از رسانه های روسیه از جمله ریانوواستی زیر مجموعه آن هستند، بدین شرح است:
پرسش: نظر شما در خصوص سطح همكاریهای ایران و روسیه در حال حاضر چیست؟ آیا میتوان گفت كه سال گذشته (2017)، سالی جهشی ازنظر توسعه همكاریهای راهبردی برای تهران و مسكو بود؟
سفیر ایران: روابط سیاسی ما به صورت عالی در حال توسعه است، همچنین همكاریهای ما در سطوح منطقهای و بینالمللی بهخوبی توسعه پیدا كرده است. هر دو كشور در حوزه منطقه ای تقریبا بر تروریسم در سوریه پیروز شدهاند، ما در چارچوب فرمت آستانه باهم همكاری و مناطق كاهش تنش را ایجاد كردیم كه خود دستاورد بزرگی بود.
رئیسجمهوری ایران سال گذشته دو بار به روسیه سفر كرد و یك بار هم پوتین به ایران آمد، وزرای امور خارجه دو كشور بارها با هم دیدار داشته اند و تماسهای تلفنی زیادی بین مقام های مسئول دو كشور برقرار شد.
پارسال ما حجم بالایی از تبادل هیاتها داشتیم، حتی رئیس مجلس ایران دو بار به روسیه سفر كرد و به همین دلیل سال 2017 را میتوان سالی بی بدلیل در روابط دوجانبه تهران و مسكو نامید.
اما روابط اقتصادی - تجاری دوجانبه از دیدگاه من با سرعتی متوسط رشد میكند و سال گذشته سطح روابط اقتصادی رشد كمتری نسبت به مدت مشابه در سال پیش از آن (2016) داشت. میزان تبادل كالا بین دو كشور در سال 2016 میلادی، 70 درصد رشد داشت كه البته این رقم دربرگیرنده همكاریهای فنی و نظامی نیست. این اتفاق در حالی رخ داده است كه تمامی كارهایی كه دیپلماسی اقتصادی باید می كرد، صورت گرفته است.
تمامی اسناد موردنیاز به امضا رسید و در این حوزه تمامی موارد ضروری ایجاد شد. همچنین پروژههای دولتی فراوانی وجود دارند كه در انتظار اجرایی شدن است، علت این مساله كندی و بروكراسی اداری است كه در هر دو كشور وجود دارد.
از طرف دیگر علت آن میتواند در ضعیف بودن حضور بخش خصوصی ما و ضعف تعامل بخش خصوصی دو كشور باشد كه باید فعالانه وارد میدان شوند. من امیدوارم كه اجرای پروژههای دولتی كه شروع شدهاند و نیز فعالیت بخش خصوصی باعث شوند در آینده شاهد توسعه روابط اقتصادی دوجانبه باشیم.
در مجموع مقام های رسمی ما در جریان ملاقات ها از روند توسعه روابط، ابراز رضایت میكنند و معتقدند كه توسعه روابط ایران و روسیه زمینهساز صلح و ثبات در منطقه میشود.
پرسش: همایش اقتصادی سنت پترزبورگ، امكان خوبی برای توسعه روابط دوجانبه است. آیا هیاتی از ایران در همایش امسال شركت می كند و در چه سطحی؟
سفیر ایران: ایران در دو سال گذشته در همایش اقتصادی سنت پترزبورگ حضور داشته است، آن هم در سطح عالی، فكر میكنم كه ایران امسال نیز در این همایش شركت كند، ما دعوتنامه را دریافت كردهایم. همچنین اضافه میكنم كه ما به دنبال برگزاری همایشی با عنوان همایش اقتصادی جنوب در یكی از شهرهای جنوبی روسیه با همكاری روس ها هستیم.
همایش سنت پترزبورگ و همایش اقتصادی شرق وجود دارد و همایشی هم در آرخانگلسك برگزار می شود. همایش جنوبی هم میتواند روسیه را با ایران و كشورهای خلیجفارس، هند و تركیه متحد كند، ما این طرح را با روس ها مطرح كرده ایم و روی آن كار میكنیم.
پرسش: آیا این همایش امسال برگزار می شود؟
سفیر ایران: نه فكر نمیكنم؛ در حال حاضر روی برگزاری همایش ایران و روسیه كه میتواند در نیمه اول امسال برگزار شود، كار میكنیم؛ امیدوارم كه این همایش بتواند بنیانی برای برگزاری همایش بینالمللی باشد.
پرسش: شرایط سوریه، به شدت به دلیل عملیات تركیه در در بخش شمالی این كشور، متشنج شده است. آیا اقدامات تركیه علیه كردها، مزاحم حل مسئله سوریه نخواهد شد؟ موضع ایران در این باره چیست؟
سفیر ایران: علاقمندم بگویم كه كنگره گفتگوی ملی سوریه كه در شهر سوچی برگزار شد، همایشی درخور شان بود. در این كنگره نمایندگانی از احزاب، اقوام و مذاهب مختلف سوریه حضور داشتند و به نظر من این قدمی بزرگ در مسیر حلوفصل سیاسی بحران سوریه است؛ این در شرایطی است كه ما شاهدیم كه اجلاس ژنو حركت خاصی ندارد. به همین دلیل توافقهایی كه در جریان این كنگره به دست آمد و اسنادی كه تایید شد، بسیار بااهمیت است.
روند آستانه اهدافی داشت كه شامل این میشدند كه در چارچوب فرمت آستانه، ما مناطق كاهش تنش ایجاد كنیم كه به این هدف دست یافتیم. بعد از آن، كنگره سوچی برگزار شد؛ فكر می كنم در ملاقات های ژنو، دیدگاه های واقعبینانهای وجود ندارد و طبیعتا به همین دلیل دستاوردهای بزرگی هم به دست نمی آید؛ ما امیدواریم كه تجربه بهدستآمده با كمك فرمت آستانه و كنگره سوچی، به حل این مشكل كمك كند.
در خصوص عفرین، جمهوری اسلامی ایران در راستای منشور سازمان ملل متحد و قوانین بینالمللی، خواستار حفظ تمامیت ارضی سوریه بوده و معتقد است كه هرگونه اقدام و حضور نظامی در خاك سوریه باید با هماهنگی دولت جمهوری عربی سوریه، صورت گیرد.
ایران، روسیه و تركیه تجربه خوب همكاری در چارچوب فرمت سهجانبه در فرآیند آستانه دارند و به همین دلیل اگر این سه كشور نگرانیهایی هم داشته باشند، بهتر است آن را در چارچوب فرمت سهجانبه آستانه رفع كنند، چرا كه راه حل نظامی حل این مسئله را سختتر می كند.
پرسش: همكاری های مشترك ایران و روسیه در سوریه در چه وضعیتی قرار دارد؟
سفیر ایران: مشاورههای مقامات دو كشور در خصوص سوریه، جدی و با شدت است و وزارت امور خارجه در ماههای اخیر در این باره چندین ملاقات داشتهاست، وزیران امور خارجه دو كشور نیز در این باره باهم ملاقات كرده اند.
الكساندر لاورنتیف نماینده ویژه رئیسجمهوری روسیه، بارها به ایران سفركرده، با طرف ایرانی دیدار داشته و در خصوص این مسئله مذاكره كرده است. طرف ایرانی نیز بارها به اینجا (مسكو) سفركرده و با همكاران روس خود در این خصوص مذاكره كرده است. به همین دلیل من معتقدم كه دستاوردهایی كه ما در سال گذشته به دست آوردیم، نتیجه همكاریهای نزدیك و دائمی مسئولان سیاسی و نظامی دو كشور است. اخیرا همنشست چهارجانبه میان ایران، روسیه، سوریه و عراق در بغداد برگزار شد.
پرسش: دونالد ترامپ رئیسجمهوری آمریكا بارها با اشاره به اینكه اگر برجام بازنگری نشود، ایالاتمتحده از آن خارج خواهد شد، خواستار بازنگری در آن شده است، ایران درخواستهای وی از سایر طرفین توافق هسته ای را چگونه ارزیابی میكند؟
سفیر ایران: برنامه جامع اقدامات مشترك (برجام)، موافقتنامه ای بینالمللی است؛ این موافقتنامه دوجانبه نیست. من مایلم بر جنبه بینالمللی آن تأكید كنم و برای اینكه این موافقتنامه به دست آید، زمان زیادی صرف شده است؛ برجام حاصل روند طولانی مذاكرات میان ایران و ابرقدرتهای بزرگ و ایران و اعضای ثابت شورای امنیت سازمان ملل متحد است و اگر برجام را زیر سؤال ببرند، این در درجه اول نشان میدهد كه متأسفانه آمریكاییها در حلوفصل پرسش های مختلف مجدد، بازهم دنبالهروی دیدگاه یكجانبه گرایی هستند كه البته دستاوردی هم به همراه ندارد و ثانیا البته كه این تجربه بدی است و همانطور كه سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه اذعان كرد، اگر برجام را زیر سؤال ببرند، پس به چه روش حلوفصلی برای حل مسائل مختلف میتوان اعتماد كرد؟ اگر رئیسجمهوری یكی از این كشورها تغییر كند و در راستای این تغییر، توافقات موجود نیز تغییر كند، درنتیجه سنگ روی سنگ بند نخواهد شد.
ایران البته كه سعی خواهد كرد با روسیه و چین همكاری كند و همچنین با كشورهای اروپایی و تلاش خواهد كرد كه برجام را حفظ كند. حتی اگر برجام نقض شود، البته كه ایران نیز سناریوهای اقدامات خود را خواهد داشت. من باید اضافه كنم كه درعینحال مقام های رسمی ایران، همواره قدردان همكاران روس خود بابت موضع بسیار صحیح و عادلانه آنها در خصوص برجام هستند.
پرسش: سناریوهای ایران چیست؟ مطالبی در ایران مطرح می شود كه در صورت شكست برجام، تهران میتواند تعداد سانتریفوژهایش را تا سطح قبلی افزایش دهد، اگر آمریكا دست به اقداماتی بزند، ایران چه پاسخی خواهد داد؟
سفیر ایران: البته؛ یعنی ایران اقدامات پاسخی دارد.
پرسش: اقدامات پاسخی مشخص ایران با شركایش هماهنگ نخواهد شد، مثلا با روسیه؟
سفیر ایران: ما همیشه با روسیه مشورت میكنیم و ایران، روسیه را در جریان سناریوهای احتمالی خود قرار داده است.
پرسش: چه پروژههای مشتركی با روسیه در حوزه نفت و گاز برای امسال (2018) برنامهریزیشده است؟ به خصوص پروژه تولید «گاز طبیعی مایع شده» (ال ان جی) ایران توسط «گازپروم» و مذاكرات در چه سطحی است؟
سفیر ایران: پارسال، سال خوبی ازنظر توسعه ارتباطات دوجانبه در زمینه انرژی بود و میتوان از رشد قابلتوجه در این زمینه صحبت كرد. درك مشتركی بین شركتهای نفت و گاز روسیه و وزارت نفت ایران به دست آمده است؛ باید تأكید كنم كه 6 شركت عمده نفت و گاز روسیه تفاهمنامه در خصوص درك متقابل دارند و برخی از آنها نتیجه تحقیقات خود را ارائه كرده اند. امیدوارم كه همه اینها زمینهساز امضای قراردادهایی در سال 2018 شود، طرف ایرانی معتقد است كه اجرایی سازی برخی از این قراردادها در نیمه اول 2018 آغاز خواهد شد. این شركتها در حال بررسی چاههای نفت هستند، ولی برخی شركتها به امضای قرارداد نزدیكتر هستند. بهعنوانمثال «روسنفت» خوب پیش میرود، «گاز پروم» در حال مذاكره جدی در خصوص «ال ان جی» است و «زاروبژنفت» پیشقرارداد را امضا كرده است. «گازپروم نفت» هم تعاملات خوبی با طرفهای ایرانی دارد و «لوك اویل» نیز در سطح عالی در حال رایزنی با طرفهای ایرانی است.
پرسش: قرارداد «گازپروم نفت» در خصوص گاز مایع طبیعی در نیمه اول سال به امضا خواهد رسید؟
سفیر ایران: طرف ایرانی خیلی امیدوار است كه این اتفاق بیفتد، مایلیم كه شركتهای روسی عجله كنند و قراردادهای مرتبط را امضا كنند. پیشرفت شركتهایی مثل «روس نفت»، «گازپروم نفت» با طرف ایرانی قابلتوجه است؛ من خیلی امیدوارم كه در سال 2018 قراردادهایی بین این شركتها و طرف های ایرانی به امضا برسد؛ در خصوص حجم سرمایهگذاریها، این مقادیر در قراردادها مشخص خواهند شد.
پرسش: آیا روسیه در سال جاری از ایران و در قالب معامله «نفت در برابر كالا» نفت خریده است؟ در چه حجمی و با چه قیمتی؟
سفیر ایران: ما قراردادی با عنوان «نفت در برابر كالا» نداریم، اسم درست توافقنامه، قرارداد خرید نفت است و در آن نوشته شده كه 50 درصد درآمدهای بهدستآمده از فروش نفت، برای اجرای پروژههای مشترك مختلف هزینه خواهد شد. بخش دیگر این پولها نیز بهحساب بانك مركزی ایران واریز خواهد شد. از این منظر سال 2017 سال خوبی بود، زیرا این قرارداد اجرا شد و من خیلی امیدوارم كه در سال 2018 اجرای آن ادامه داشته باشد، این قرارداد اهمیت ویژهای دارد؛ زیرا ازیك طرف اجرای آن، همكاریهای انرژی ما را نزدیكتر خواهد كرد و از سوی دیگر به حل یكی از مهمترین مشكلات در روابط ایران و روسیه یعنی مشكل عدم وجود منابع مالی، كمك خواهد كرد. اجرای این قرارداد، به ایجاد منابع مالی برای اجراسازی پروژههای مشترك ما كمك خواهد كرد. این اتفاق در سال 2017 یكی از رویدادهای خوب میان دو كشور بود.
همچنین سرمایهگذاری غیردولتی پروژهها هم شروعشده است، شركت «اكسار» چند قرارداد بزرگ امضا كرده است، بانكهایی مثل «اكزیم بانك»، «ازبربانك» و «گازپروم بانك» شروع به سرمایهگذاری در پروژههای مشترك كردهاند.
پرسش: ایران تأثیر معامله «اپك +» (اپك پلاس) را چگونه ارزیابی میكند و چه میزان درآمد از این طریق داشته است؟
سفیر ایران: این پرسش را باید از وزیر نفت پرسید؛ اما اشاره میكنم كه درمجموع همكاری كشورهای ما در حوزه نفت در سال 2017 بهخوبی اجرا شده است. توافقات بهدستآمده در چارچوب اپك پلاس، منافعی برای ایران و روسیه داشته است و این تجربهخوبی هم برای مسكو و هم برای تهران بود كه منابع مالی اصلی خود را از فروش نفت به دست میآورند؛ این تجربهخوبی از دیدگاه همكاری سهجانبه غیرمستقیم بین ایران، روسیه و عربستان سعودی بود كه نتایج خوبی به همراه داشت.
پرسش: ایران پیش تر از علاقمندی خود برای خریداری هواپیماهای (مسافربری) روسی اس اس جی -100 (SSJ-100) صحبت كرده بود، به خصوص اینكه توافقاتی در خصوص خرید 12 فروند هواپیما صورت گرفت، اولین هواپیما از این سری در چه زمانی تحویل ایران خواهد شد؟
سفیر ایران: اراده قوی از جانب ایران برای خرید سوپر جت وجود دارد، اما طرف روس (شركت روسی) توافقات را اجرا نمی كند، آنها میگویند كه باید برخی مجوزها را دریافت كنند و بدون آن نمیتوانند به ما هواپیما تحویل دهند.
پرسش: یعنی ایران آماده تحویل گرفتن این هواپیماهاست؟
سفیر ایران: ایران آماده است. شركتهای متعددی از ایران میخواهند و آماده هستند كه SSJ-100 را خریداری كنند. در این خصوص باید بیشتر صحبت كرد، چون دائم میگویند كه ایران تصمیمی برای خرید SSJ-100 ندارد؛ اما چرا؟ ایران میخواهد این هواپیماها را خریداری كند، اما اینطرف روس است كه نمیتواند آنها را به ایران پیشنهاد كند.
آنها اشاره میكنند به این موضوع كه برخی از قطعات این هواپیماها، توسط آمریكا ساختهشده است و برای این كار لازم است مجوزهایی از OFAC (دفتر كنترل دارایی های خارجی زیر مجموعه وزارت خزانه داری آمریكا) دریافت شود و فعلا آنا منتظر صدور این مجوزها هستند؛ اما شركتهای ایرانی خیلی منتظر هستند كه این مشكل حل شود؛ زیرا شركتهای ایرانی از «سوپرجت» خوششان آمده است.
پرسش: سرژ سرگسیان، رئیسجمهوری ارمنستان در نوامبر 2017 به ریانووستی اعلام كرد كه توافقنامه منطقه آزاد تجاری بین اتحادیه اقتصادی اوراسیایی و ایران در ماههای آتی به امضا خواهد رسید، مراسم امضا این توافقنامه چه زمانی برگزار خواهد شد؟
سفیر ایران: تأكید می كنم كه روند مثبت و مذاكرات بهخوبی در حال رشد است، فهرستی از اقلامی كه باید بین ایران و سازمان اقتصادی اوراسیایی تایید شود، نهایی شده و هم اكنون مشاورههای بسیار جدی در جریان است.
مذاكرات بین ورونیكا الگوونا نیكیشینا وزیر تجارت اتحادیه اقتصادی اوراسیایی و افراد مسئول در ایران، در حال اجرا و روند مثبت است و كمیسیون اقتصادی اوراسیایی، نظر بسیار مثبتی نسبت به این مذاكرات دارد و اعلام كرده كه بعد از ویتنام كه توافقات لازم با آن امضا شده است، مذاكرات با ایران در بهترین سطح در جریان است. امیدواریم كه سال 2018 این مذاكرات به امضای توافقات لازم در خصوص همكاری اتحادیه اقتصادی اوراسیایی و ایران منتهی شوند.
البته كه این روند، بسیار سخت است، چرا؟ چون هر توافقی باید بین ایران و هر یك از پنج عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیایی تایید شود، به این دلیل این روند بسیار سخت است، اما بهپیش میرود و ما امیدواریم كه در سال 2018 این توافقنامه به امضا برسد.
مسئله دیگری نیز در خصوص اتحادیه اقتصادی اوراسیایی وجود دارد كه روسیه و قزاقستان به حل آن علاقهمند هستند و آن مسئله گندم است. در حال حاضر مذاكرات جداگانهای بین ایران، روسیه و قزاقستان در این خصوص در جریان است و قطعاً در این زمینه توافقات جداگانهای لازم است. به عقیده ما بخش اعظم كار نهایی شده و جزئیاتی باقیمانده است كه امیدواریم در آینده نزدیك حلوفصل شود. در حال حاضر شركتهای ایرانی در حال مذاكره با طرفهای روس در مسكو برای حل این مسئله هستند.
مساله دیگر موضوع خرید گوشت است كه با طرف روس حل شده است اما مذاكره ها با طرف بلاروسی ادامه دارد، ما با روسیه این موضوع را حل كرده ایم و مذاكره و مشورتهای لازم با طرف بلاروسی در جریان است.
بحث دیگری كه در جریان است، مسئله صادرات سیمان ایران به روسیه است. شما میدانید سیمان بخش بزرگی از اقلام صادراتی ایران را تشكیل می دهد و ورود آن به روسیه ممنوع شده است.
این یكی از مواردی است كه در مورد آن بحث میشود، درمجموع میخواهم تأكید كنم كه بخش عمده این مسائل حلشده است و باید منتظر ماند كه چه زمانی تمامی مسائل حل خواهند شد و بعد از آن ما منتظر امضای موافقتنامه خواهیم بود.
پرسش: شما در خصوص قزاقستان و روسیه (در مورد گندم) صحبت كردید، آیا خریدی در سال جاری صورت خواهد گرفت؟
سفیر ایران: پاسخ به این پرسش دشوار است، در دو سال گذشته ایران به خودكفایی در تأمین گندم رسیده است و دیگر گندم وارد نمیكند. اما مذاكرات در این خصوص بین ایران، روسیه و قزاقستان برای یافتن سازوكاری كه بهوسیله آن گندم این دو كشور از طریق خاك ایران به كشورهای دیگر صادر شود، در جریان است.
پرسش: آیا ایران تمایلی به در دسترس بودن كارت میر روسیه در خاك خود دارد؟
سفیر ایران: استفاده از كارتهای روسی میر برای ایران بسیار مهم و حساس هست، همكاران روس ما میگفتند كه این كارتها از ابتدای سال 2018 قابل استفاده خواهند بود و ما امیدواریم این روند بهزودی شروع شود و در ایران بتوانند از این كارتها استفاده كنند. بانك مركزی ایران با توجه به اینكه موافقت كلی در این خصوص بهدستآمده است، بسیار علاقمند است كه هرچه سریعتر زمینه استفاده از این كارت در ایران فراهم شود. چنین علاقمندی بالایی به دو دلیل است: نخست، این اولین قدم در مسیر اجرایی شدن برنامههای مشترك در حوزه محاسبات با ارزهای رایج دو كشور است. دلیل دوم افزایش تعداد گردشگران ایرانی است كه به روسیه سفر میكنند كه تعداد آنها حدود 100 هزار نفر است. امسال در كشور شما جام جهانی فوتبال هم برگزار خواهد شد كه به همین دلیل تعداد گردشگران (ایرانی) هم افزایش خواهد داشت.
به همین دلیل ما بسیار امیدواریم كه تا آن زمان شاهد باشیم كه دو كشور این سامانه را راهاندازی كرده اند. ایران برای این امر آماده است و ما در این خصوص از اكتبر 2017 با طرف روس صحبت میكنیم و منتظر اقدامات طرف روس هستیم. اما هم اكنون طرف روس در مسكو اعلام میكند كه مسائل فنی حلنشده باقیماندهاند و آنها مشغول رفع كردن این مشكلات هستند، من امیدوارم مسائل فنی هر چه سریعتر برطرف شود.
پرسش: شما به جام جهانی فوتبال كه در آن گروه ایران هم حضور خواهد داشت، اشاره كردید. آیا شما قصد دارید این بازیها را در وزرشگاهها تماشا كنید؟
سفیر ایران: من خیلی دلم میخواهد، چون فوتبال را دوست دارم و قبلاً خودم هم در خط میانی بازی میكردم؛ اما فعلاً نمیدانم و این امر به كار من بستگی دارد. در بازی دوستانه ایران و روسیه در كازان من حضور داشتم. ایران در سه شهر سنت پترزبورگ، كازان و سارانسك بازی خواهد كرد و تعداد زیادی از هواداران ایرانی خواهند آمد.
این درحالیست كه این هواداران نهتنها از ایران بلكه از سایر مناطق روسیه، دیگر كشورهای جهان، اروپا و آمریكا خواهند آمد و درنتیجه این برای ایران حادثه بزرگ ورزشی، فرهنگی و گردشگری خواهد بود؛ ما برای طرفداران خود برنامههای فرهنگی متفاوتی را در نظر خواهیم گرفت.
پرسش: احتمال موفقیت تیم ملی فوتبال ایران از دید شما چقدر است؟
سفیر ایران: این بستگی دارد كه چقدر شما از گروه ما حمایت كنید (لبخند میزند)، من قطعاً از گروهمان طرفداری خواهم كرد؛ اما باید بگویم كه مردم در ایران از قرعه مسابقات جام جهانی در خصوص ایران، خیلی راضی نیستند، چون ایران در گروه خیلی سختی قرار گرفته است؛ اما صرف حضور ایران در مسابقات جام جهانی، بهخودیخود حائز اهمیت است و ما تلاش خواهیم كرد كه پیروز شویم، انشا الله.
اروپام ** 1346 **1486**رحمت الله خدادادی**انتشاردهنده: محسن شریفی**
تاریخ انتشار: ۱۸ بهمن ۱۳۹۶ - ۱۷:۴۲
مسكو - ایرنا - سفیر جمهوری اسلامی ایران در مسكو در گفت وگو با خبرنگاران روس به مناسبت سی و نهمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، مناسبات ایران و روسیه به ویژه از جنبه اقتصادی و نظامی و روابط 2 كشور با تركیه، وضع برجام و بحران سوریه را تشریح كرد و یادآور شد كه تهران و مسكو هیچگونه قراردادی با عنوان نفت دربرابر كالا، نداشته اند.