حسین موسویان: رهبران عربستان و ایران باید مانع گسترش خصومت دائمی شوند

به گزارش ایرنا ، موسویان در مقاله ای در مجله 'قاهره' با طرح 6 پیشنهاد استراتژیك برای بهبود روابط عربستان و جهان عرب با ایران نوشت: توسعه و رونق هردو كشور و منطقه ایجاب می كند كه كشورهای منطقه دركنار هم در سایه صلح و دوستی زندگی كنند.
وی ادامه داد: قدرت های بزرگ از منطقه می روند اما ایران و عربستان می مانند و ناچارند باهم زندگی كنند.
موسویان اشاره كرد كه ائتلاف های جدید منطقه ای و بین المللی در خلیج فارس و خاورمیانه درحال شكل گیری است، به طوری كه متحدین آمریكا ازجمله اسراییل، عربستان و امارات درمقابل جبهه روسیه، ایران، عراق، سوریه، حزب الله و نیروهای مقاومت مردمی همچون الحشد الشعبی عراق قرار گرفته ا‌ند.
وی توضیح داد :ائتلاف اول برای امنیت منطقه، بدنبال تثبیت سلطه آمریكا برمنطقه است درحالیكه ائتلاف دوم برای تامین استقلال خود، درصدد شكل گیری نظم چندقطبی درمنطقه است. ایران و عربستان نقش محوری درتحقق اهداف ائتلاف 'هژمونی آمریكا' یا 'نظم چند قطبی' ایفاء می كنند.
موسویان در ادامه به موارد ذیل اشاره دارد :
***نقش آمریكا و قدرت های منطقه ای
تغییرات معادلات سیاسی و اقتصادی درجهان، موجب شده كه آمریكا برای مهار قدرت های نوظهور مثل چین و هند، حضورخود درخارج از خاورمیانه را تقویت كند. این مهم موجب ایجاد خلاء و تشدید رقابت عربستان و ایران در منطقه شده است. گسترش نفوذ منطقه ای ایران و ترس از پركردن این خلاء توسط ایران، ائتلاف آمریكا را به وحشت انداخته است بویژه دردوران فعلی كه جهان عرب دردوران افول بسر می برد.
دراین راستا سیاست عربستان برسه محور متمركز شده:
1-تثبیت اقتدار و سلطه آمریكا برخلیج فارس،
2-اتحاد با اسراییل جهت بهره مندی از لابی قدرتمند جهانی صهیونیست
3- مقابله با ایران و متحدین منطقه ای آن.
متقابلا ایران نیز استراتژی منطقه ای خود را برچهارمحور متمركز كرده:
1-مقابله با هژمونی آمریكا،
2-حمایت از نیروهای مقاومت مثل حماس و حزب الله و حوثی های یمن،
3-مقابله باگروههای تروریستی تكفیری-وهابی مثل داعش و القاعده
4- ممانعت از سلطه عربستان بركشورهای كوچك عربی خلیج فارس

***تاثیر منطقه ای شكاف ریاض-تهران
سوریه و عراق:
ایران نقش كلیدی درشكست سلطه داعش بر عراق و سوریه ایفاء كرده كه این مهم موجب افزایش نگرانی های عربستان از تقویت نفوذ ایران در كشورهای عربی شده است.
یمن:
زیدیها و حوثی ها كه حدود یكهزار سال بریمن حكومت داشتند و بعد از تجاوزنظامی مصر در اوایل دهه 60 متحد عربستان شدند، با حمله نظامی ریاض به یمن به سمت ایران چرخش كردند. باوجودیكه درمورد دخالت ایران در یمن اغراق شده، واقعیت این است كه:
* ایران از حوثیها درمقابل تجاوز نظامی عربستان حمایت نموده است. عربستان، یمن را حیاط خلوت خود تلقی كرده و نگران سلطه ایران است و ایران نیز مخالف سلطه عربستان بر یمن و نادیده گرفتن حقوق زیدی ها و حوثی هاست.
* تجاوزعربستان به یمن، بزرگترین فاجعه انسانی راخلق كرده، 7 میلیون نفر رادرمعرض قحطی قرارداده، 20 میلیون انسان رامحتاج كمكهای انسانی كرده و موجب دهها هزاركشته و زخمی و میلیونها آواره شده است.
ضروری است عربستان و ایران سریعا گفت وگوهای دوجانبه برای راه حل جامع بحران یمن شامل آتش بس فوری، تسهیل كمك های فوری انسانی وگفت وگوی ملی برای تشكیل دولت اتحاد ملی با مشاركت همه بازیگران اصلی را آغاز كنند.
لبنان:
موفقیت حزب الله بعنوان یك قدرت سیاسی و نظامی در دفع تجاوزات اسراییل به لبنان، موجب شده كه نگرانی عربستان از قدرت یافتن متحد ایران در لبنان افزایش یابد. همچنین نقش موثر حزب الله در مقابله با داعش درلبنان و سوریه و عراق، بر نگرانی های عربستان بخاطر نفوذ منطقه ای حزب الله افزوده است. بنابراین در هرطرحی برای بهبود روابط عربستان و ایران باید بهبود روابط حزب الله و عربستان هم مدنظر قرار گیرد.
فلسطین و اسراییل:
اخیرا روابط محرمانه و اتحاد مخفی عربستان با اسراییل جهت مقابله با ایران افشاء شده است و لذا از نظر ایران، عربستان از خط قرمز عبور كرده زیرا تهران همكاری ریاض با تل آویو برای مقابله با منافع ایران را تحمل نمی كند. اخیرا افشاء شد كه دولت ترامپ و تل آویو، عربستان را برای تسلیم كردن فلسطینی ها به كار گرفته اند.
ازنظر ایران تشكیل دولت یهود، شكست مقاومت فلسطین، پذیرش اشغالگری های اسراییل و تسلیم شدن جهان اسلام درقضیه فلسطین، زمینه ساز سلطه دولت صهیونیستی برخاورمیانه می باشد. لذا ایران با اشغالگری اسراییل درفلسطین مقابله می كند.
مصر:
با بروز بهار عربی، مصر جایگاه رهبری جهان عربی خود را به عربستان واگذار كرده است. باوجودیكه دولت السیسی در قاهره درزمینه مقابله با گروه های تروریستی دركشورهایی مثل سوریه با مواضع ایران نزدیكتر بوده، منتهی «جان كری» افشاء كرد كه كشورهای عربستان و امارات و مصر در گفت وگوها با دولت اوباما، خواهان حمله نظامی به ایران بوده اند. با این وجود ایران و مصر با برخورداری از دوتمدن بزرگ بشری، درموارد مهمی مثل مقابله با ایدئولوژی وهابیگری، مقابله با تروریست های تكفیری داعشی، خلع سلاح اتمی اسراییل و عاری سازی خاورمیانه از سلاح های كشتار جمعی دارای مواضع و منافع مشترك هستند.
خلیج فارس:
شورای همكاری های خلیج فارس متشكل از عربستان، قطر،امارات،عمان، كویت و بحرین در سال 1980 برای مقابله با انقلاب اسلامی ایران شكل گرفت و از آن زمان به بعد هم كشورهای ضو این شورا صدها میلیارد دلار ثروت خود را خرج تسلیحات آمریكایی كرده اند. منتهی درسال 2017، بحران در روابط عربستان و قطر نشان داد كه عربستان بدنبال سلطه بركشورهای كوچك عربی خلیج فارس است.
ایران با بازكردن مرزهای خود، تحریم سعودی-امارات علیه قطر را درنطفه خفه كرد و موجب شكست طرح تغییر رژیم در قطر وحفظ حاكمیت ملی قطرشد. با مشاهده طرح سعودی ها برای قطر، ایرانی ها متوجه شدند كه ریاض بدنبال سلطه بر كشورهای كوچك عربی حاشیه خلیج فارس برای تشكیل 'بلوك سعودی' است و نه 'بلوك خلیج فارس'. بهرحال موضوع قطر مثال خوبی است برای سعودی كه مسیر همكاری با ایران را انتخاب كند یا تقابل.
مسیر تقابل:
مسیر تقابل سعودی-ایران نه تنها خصومت های دوجانبه را تشدید بلكه حل و فصل بحران های جاری منطقه را غیرممكن خواهد كرد. سال ها طول خواهد كشید تا دوقدرت عربی سوریه و لیبی قدرت گذشته خود را بازیابند. قدرت های عربی مصر و عراق هم با بحران های متعدد تروریسم و بحران های سیاسی و اقتصادی و امنیتی داخلی مواجه هستند. واقعیت این است كه جنگ عربی-عربی درجریان است. ثروت عربستان و قطر و امارات بجای توسعه و رونق جهان عرب، صرف جنگ و خونریزی درجهان عرب شده است. اتحادیه عرب سقوط كرده و موضوع فلسطین هم بخاطر سازش سعودی-امارات، دیگرمنشاء همگرایی درجهان اسلام نیست. نهایتا اسراییل برنده اصلی این تحولات شده است. تقابل عربستان و ایران به تضعیف بیشتر جهان اسلام و متعاقبا تحكیم و اقتدار بیشتر اسراییل خواهد انجامید. پیروزی ایران یا عربستان بر یكدیگر هم همین نتیجه را خواهد داشت.
تعامل و همكاری:
سعودی ها نفوذ ایران در كشورهای عراق و لبنان و سوریه و یمن را درراستای احیاء 'امپراطوری فارس' تلقی می كنند. درنقطه مقابل، ایرانی ها هفت نگرانی واقعی دارند ازجمله اینكه:
اول: آمریكایی ها با اتحاد با سعودی و اسراییل دنبال تغییر رژیم در ایران هستند،
دوم: ایرانی ها هنوز تجاوز صدام به خاك ایران با حمایت آمریكا و عربستان و متحدینش را ازیاد نبرده اند، تجاوزی كه به قصد تجزیه ایران و تغییر رژیم در ایران صورت گرفت،
سوم: آمریكا دراطراف مرزهای اعراب حضورنظامی دارد و سیل ارسال صدها میلیارد دلاری تسلیحات پیشرفته به كشورهای همسایه عرب ایران را ادامه می دهد،
چهارم: ایران تحت شدیدترین تحریم های آمریكا قرار دارد،
پنجم: آمریكا و متحدین منطقه ای از همه روشهای خصومت علیه ایران استفاده كرده و می كنند، ازجنگ سایبری تا حمایت از گروهك تروریستی منافقین كه دستش به خون 17000 ایرانی آغشته است،
ششم: آمریكا گزینه حمله نظامی علیه ایران را روی میز نگه داشته و آنطور كه جان كری افشاء كرد، متحدین عربش نیز از این گزینه حمایت می كنند،
هفتم: تهدید تروریست های تكفیری داعشی در 60 درصد مرزهای ایران همچنان وجود دارد.
ایران 'حضور منطقه ای بعنوان یك استراتژی بازدارنده' را برای مقابله با تهدیدهای مذكور و حفظ امنیت ملی خود ضروری می داند ضمن اینكه عربستان هم تلاش می كند ایران را مقصر همه ضعفها، ناكارآمدی ها ، فسادها و دیكتاتوری ها در جهان عرب جلوه دهد.
آنچه برای كاهش تنش ها و خصومت ها و آغاز روند همكاری لازم است:
1- عربستان و ایران نیاز دارند كه درك صحیح از نگرانیها و تهدیدات امنیت ملی یكدیگر داشته باشند. لازمه همكاری ایران و عربستان نیزاین است كه ریاض وتهران بدون هرگونه پیش شرطی گفت وگوهای دوجانبه را آغاز و همه نگرانیهای خود را روی میز مذاكره بگذارند.
2- مجمع گفت وگوهای ایرانی-عربی برای بهبود روابط ایران و اعراب تشكیل شود.
3- برای مهار تقابل فرقه گرایی و اختلافات شیعه و سنی، مجمع گفت وگوهای رهبران جهان تشیع و تسنن از جامعه الازهر مصر، جهان اهل سنت و حوزه های علمیه قم و نجف هر چه سریعتر تشكیل شود.
4- نشست وزرای خارجه هشت كشور حاشیه خلیج فارس شامل ایران، عراق، عربستان و سایر اعضاء كشورهای حوزه خلیج فارس با قصد گفت وگوهای باز و صریح جهت رسیدن به تفاهمی ملموس و منصفانه برگزار شود.
5- طبق بند 8 قطعنامه 598 شورای امنیت سازمان ملل، دبیركل سازمان ملل موظف است گفت وگوهای خود با كشورهای حاشیه خلیج فارس برای تامین امنیت و ثبات منطقه را آغاز كند. این قطعنامه باید مبنای آغاز گفت وگوی منطقه ای و سازمان ملل برای تشكیل 'سیستم همكاری و امنیت در خلیج فارس' شده و از تجربه اروپاییها در مورد تشكیل سازمان امنیت و همكاری اروپا و اتحادیه اروپا استفاده شود.
6- برای تامین ثبات و امنیت پایداردر حوزه خلیج فارس، سیستم مذكور همكاریهای جامع سیاسی، اقتصادی،فرهنگی، امنیتی و نظامی و عاری سازی منطقه از سلاح های كشتار جمعی را شامل گردد.
قدرت های بزرگ درمنطقه می آیند و می روند اما ایران و عربستان و سایر كشورهای حوزه خلیج فارس می مانند و ناچارند باهم زندگی كنند. رهبران عربستان و ایران برای تحقق همكاری های منطقه، باید مانع گسترش خصومت شده و اجازه ندهند تخم خصومت دائمی كاشته شود. توسعه و رونق هردوكشور و منطقه ایجاب می كند كه كشورهای منطقه دركنار هم در سایه صلح و دوستی زندگی كنند.
اروپام *5*491**انتشاردهنده: عزیز موسوی