بورس با چاشني خرما!

در ادامه اين يادداشت به قلم عليرضا باغاني مي خوانيم: از سال ها پيش «گندم» كه استراتژيك ترين غذاي غالب مورد نياز مردم است با حاشيه هاي مختلفي مثل واردات بي رويه ، انباشت گندم كاشته شده توسط گندمكاران و در برخي از موارد فاسد شدن اين گندم ها و اعتراضات مكرر گندمكاران به عدم خريد تضميني يا عدم اجراي درست اين سياست مواجه بود.اما استفاده از مكانيزم بورس نقطه پاياني بود بر حاشيه هاي اين طلاي زرد كه حيات ميليون ها انسان به وجود آن گره خورده است!

تجربه موفق قيمت تضميني در بورس كالا براي ذرت و جو در كنار نهايي شدن معاملات قيمت تضميني گندم در تمام كشور همگي نشان دهنده آن است كه مي‌توان به اين رويكرد معاملاتي بيش از پيش خوش‌بين بود. اين تجربه موفق به سادگي اين توانمندي را خواهد داشت كه به ساير محصولات كشاورزي هم تعميم پيدا كند يعني گروه‌هاي كالايي و محصولات كشاورزي جديدي در اين چهارچوب معاملاتي ايفاي نقش كنند. حال در شرايطي كه خريد تضميني خرما مخصوصاً در استان كرمان به يك دغدغه تبديل شده شايد بهترين راهكار براي حمايت از اين بازار هم ، همين قيمت تضميني در بورس كالا باشد. ادعايي كه در ادبيات وزير امور اقتصادي و دارايي هم به صراحت به آن اشاره شده است.

وزير امور اقتصادي و دارايي چندي پيش در پاسخ به يكي از دغدغه هاي طرح شده در جلسه اي در استان كرمان در خصوص خريد تضميني خرما، با بيان اين كه خريد تضميني خرما از كشاورزان شرق استان كرمان تداوم خواهد يافت، اظهار داشت:موضوعي كه در اين ارتباط به ذهن مي رسد اين است كه اگر خرما مثل ساير محصولات در بورس كالا عرضه شود، ديگر شايد اصلا نيازي به خريد تضميني آن وجود نداشته باشد. مسعود كرباسيان از مسئولان سازمان بورس و اوراق بهادار خواست هر چه سريع تر مقدمات عرضه محصول خرما در بورس كالا را فراهم آورند.

اين ادبيات به صراحت نشان مي‌دهد كه از يك سو دولت ذات معاملات قيمت تضميني را به عنوان يك راهكار براي حمايت از بخش كشاورزي و كاهش هزينه‌هاي دولت به رسميت شناخته و از سوي ديگر مي داند كه اين فرصت را بايد براي ساير بازارهاي محصولات كشاورزي نيز در نظر گرفت.

فرش قرمر بورس براي خرما

حال در شرايطي كه استان كرمان در خصوص معامله پسته در بورس كالا پيش‌قدم شده و آغاز به كار اين بازار را به نام خود ثبت كرده است مي‌توان به قدرت‌نمايي معاملات قيمت تضميني خرما در بورس كالا نيز اميدوار بود. اين در حالي است كه موفقيت‌هاي معاملات پسته در استان كرمان در مقايسه با ساير شيوه‌هاي داد و ستد و مخصوصاً كالاهاي مشابه در تاريخچه بورس كالا يك استثناء جذاب محسوب مي‌شود احتمالاً خرما نيز از اين سنت‌شكني تبعيت كرده و بازار جذاب ديگري در استان كرمان را به خود اختصاص مي‌دهد. از سوي ديگر ذات وجود خريد تضميني و ذهنيت مثبت تصميم‌سازان اقتصادي در خصوص قيمت تضميني در بورس كالا؛ گويي فرش قرمز اين معاملات را براي خرما نيز از هم‌اكنون تدارك ديده است.

اين ادعا را از اين مسير هم مي‌توان رهگيري كرد يعني در معاملات پسته الزام قانوني و يا حتي حمايت‌هاي دولتي چنداني در مسير رونق معاملات پسته در بورس كالا مشاهده نشد و تنها عزم عرضه‌كنندگان و برخي از صاحب‌نظران محلي بود كه معاملات پسته در بورس كالا را به شكل امروزي ترسيم كرد آن هم در شرايطي كه تشكيل صندوق كالايي پسته نيز گويي در مراحل پاياني خود قرار دارد. اين وضعيت در كل نشان مي‌دهد كه بايد به استان كرمان در مسير توسعه معاملات رسمي محصولات كشاورزي با نگاهي جديد نگريست و اين منطقه را به عنوان يكي از پيش‌قراولان توسعه معاملات در بستر مدرن آن مورد توجه قرار داد. اين واقعيت نيز خود نياز به موشكافي بيشتري دارد زيرا جايگاه استان كرمان در مقايسه با استان‌هايي همچون خوزستان ، فارس و يا استان‌هاي شمالي در بخش كشاورزي چندان هم برجسته نيست و البته دليل آن را بايد اغلب در آب و خاك مناسب جستجو كرد.

در زماني كه يك توليد با تهديدات بيشتري رو به رو مي‌شود ميل به مديريت ريسك و گذار از تهديدها و ايجاد فرصت‌هاي جديد ، بيشتر از ساير بخش‌ها اهميت پيدا مي‌كند. اين شرايط را مي‌توان ساده‌ترين دليل توجه استان كرمان به بورس كالا دانست كه البته رويكردي كاملاً درست است. ذات پوشش حداكثري ريسك ، سهولت فعاليت‌هاي تجاري ، امكان‌پذيري پوشش ريسك به كمك ايجاد صندوق‌هاي كالايي در كنار منافع حداكثري و كاهش واسطه‌گري و تقليل هزينه‌هاي مبادله همگي مواردي است كه با حضور كشاورزان در بورس كالا در دسترس خواهد بود.با توجه به اين موارد اگر بتوان استان‌هايي همچون خوزستان را قطب كشاورزي به لحاظ بالابودن حجم توليد به شمار آورد؛ استان‌هايي همچون كرمان و سپس سمنان را هم مي‌توان قطب مدرن‌شدن بازارهاي محصولات كشاورزي با استفاده حداكثري از توانمندي‌هاي موجود لحاظ كرد.حال در اين شرايط دو گروه عمده از فعالان بازار در بورس كالا حضور دارند كه هر كدام خواسته‌هاي متفاوتي را مطرح كرده و دغدغه‌هاي مختلفي دارند.همين تضارب اهداف ، خود نشان مي‌دهد كه بورس كالا در حوزه‌هاي گوناگون بخش كشاورزي در بازار داخلي موفق عمل كرده اگرچه هنوز هم بار بسيار سنگيني را بر دوش داشته و راه طول و درازي نيز در پيش دارد.

اين خرما ، آن خرما نيست!

سابقه معاملات خرما در بورس كالا تجربيات چندان جذابي را نشان نمي‌دهد و حجم معاملات خرما به وضوح در سطوحي حداقلي قرار داشته ، بنابراين با تكيه بر اين تجربه مي‌توان گفت كه خوش‌بيني‌هاي ذكر شده در خصوص معاملات خرما بيش از حد معمول بوده است. در پاسخ بايد گفت كه جنس معاملات پيشين با جنس داد و ستد در بورس كالا با رويكرد قيمت تضميني كاملا متفاوت است يعني مقايسه شرايط پيشين با وضعيت پيش رو مصداقي از قياس مع الفارق ( مقايسه با وجود تفاوت ) محسوب مي‌شود. به صورت دقيق‌تر مي توان گفت : در گذشته معاملات خرما به صورت اختياري و بر پايه جذابيت‌هاي ذاتي بورس كالا بود ولي از اين پس رويكرد قيمت تضميني در نظر گرفته مي شود يعني هر عرضه‌اي كه به بورس كالا وارد شود،در نهايت به معامله ختم خواهد شد و به پول نقد تبديل مي‌شود. اين وضعيت جذابيت بي حد و حصري را براي عرضه‌هاي خرما در بورس كالا فراهم مي‌سازد بنابراين بايد به اين شيوه داد و ستد حتي بيش از پسته خوش‌بين بود.

با توجه به تمامي اين موارد در كنار ظرفيت‌هاي صادراتي و تجربيات معاملات محصولات كشاورزي در بورس كالا و همچنين نياز به مديريت بيشتر در اين بازار در كنار مشكلات واقعي بخش آب شايد براي بهبود بازار خرما و حمايت از بخش كشاورزي بهترين راه و ساده‌ترين آن‌ها ورود خرما به بورس كالا با رويكرد قيمت تضميني باشد كه هم هزينه‌هاي دولت را كاهش داده و هم به حمايت واقعي از بخش كشاورزي منجر خواهد شد اگرچه شفاف‌شدن واقعيت‌هاي معاملاتي و نوسان قيمت‌هاي اين بازار هم منافع جديدي را براي بخش‌هاي مختلف در اين حوزه ايجاد مي‌كند.

خرما چيست؟

خرما (رطب، ميوه نخل يا تمر) ميوه اي است كه در غرب آسيا و شمال آفريقا بعضاً به عنوان يكي از غذاهاي غالب و مرسوم اين حوزه هاي جغرافيايي محسوب مي شود كه اين ويژگي در مقايسه با ساير ميوه ها مخصوصاً آن دسته كه از مزيت تازه خوري برخوردار هستند يك ويژگي منحصر به فرد و مهم محسوب مي شود. اغلب موطن اصلي آن در تاريخ را بين‌النهرين و مخصوصاً جنوب عراق مي‌پندارند اگرچه هم‌اكنون به مصر و شمال آفريقا هم گسترش يافته است. توسعه جغرافيايي كشت خرما هم‌اكنون پا را از شمال آفريقا فراتر گذارده و پس از حضور در اسپانيا به مكزيك، كاليفرنيا و آمريكاي جنوبي هم سرايت كرده است.اين گسترده جغرافيايي محيط كشت ، خود نشان‌دهنده ويژگي‌هاي مهم كشت اين محصول است زيرا با كم آبي سازگاري نسبي دارد.

مهمترين كشورهاي توليدكننده خرما در جهان به ترتيب مصر ، ايران ، عربستان سعودي و عراق هستند. پس از آن پاكستان و امارات متحده عربي در رتبه‌هاي بعدي قرار دارند. در صادرات خرما نيز برترين جايگاه از آن عربستان با در اختيار داشتن 8.8 درصد از بازارهاي جهاني است ، ايران با 7.7 درصد ، عراق با 7.3 درصد و سپس مصر با 3 درصد در رتبه‌هاي بعدي قرار دارند.
رقابت خرماي ايراني ،سعودي و مصري در صادرات

مصر در توليد و كشت خرما، به عنوان كشور پيشرو در جهان شناخته شده است. به گزارش worldatlas ؛ هر ساله، اين كشور حدود يك ميليون و 84 هزار و 529 تن خرما توليد مي كند. اين ميزان كمي بيش از 17 درصد از توليد جهاني خرما و تنها 3 درصد، از صادرات جهان است. مصر از سال 1993 تاكنون بيش از 100 درصد كشت خرما را افزايش داده و در حال حاضر حدود 15 ميليون و 582 هزار درخت نخل دارد ، به طوري كه تنها بيش از نيمي ( 53 درصد) از خرماي آن به مراكش صادر مي شود و پس از آن اندونزي (24 درصد) و مالزي (15 درصد) قرار دارند. در عين حال ارزش كل صادرات خرما حدود 41,8 ميليون دلار است.

پس از مصر، ايران با توليد سالانه 947 هزار و 809 تن قرار دارد ، اما با وجود ميزان بالاي توليد، تقريبا 7,7 درصد كل صادرات جهان را تشكيل مي دهد و صادرات خرماي ايران عمدتا به كشورهاي آسيايي صورت مي گيرد. به طوري كه بزرگترين وارد كنندگان هند (16 درصد) و مالزي (11 درصد) هستند و به دنبال آن روسيه با وارد كردن 9.9 درصد خرماي ايران در اين فهرست جاي دارد. در اهميت خرماي ايراني همين بس كه محمد شريعتمداري وزير صنعت اخيرا اعلام كرده : تلاش و پيگيري‌هاي مجدانه و مستمر اين وزارتخانه به منظور ثبت جهاني محصولات استراتژيك ايران به ثمر نشست و 10 محصول صادراتي ايران شامل: زعفران خراسان، عسل سبلان، خرماي ربي سيستان و بلوچستان، خرماي استعمران خوزستان، خرماي كبكاب دشتستان و تنگستان، خرماي پيارم حاجي‌آباد هرمزگان، خرماي زاهدي طلايي دشتستان، نارنگي سياهو، زرشك جنوب خراسان و عناب بيرجند براساس توافقنامه ليسبون ( تصويب شده در سال 1383 درمجلس شوراي اسلامي) در سازمان جهاني مالكيت فكري (WIPO) به ثبت جهاني رسيد.

سومين توليدكننده بزرگ خرما، عربستان سعودي است. اين كشور شرايط مناسب براي رشد و كشت خرما را دارد و توليد سالانه آن 836 هزارو 983 تن است. تقريبا 388000 جريب (حدود 157018هكتار) در سراسر كشور به درخت خرما و توليد اين ميوه اختصاص دارد. اين كشور حدود 8,8 درصد از خرماي جهان را كه حدود 94.3 ميليون دلار ارزش دارد، صادر مي كند. به طوري كه وارد كنندگان اصلي اردن (19 درصد)، يمن (17 درصد) و كويت (15درصد) هستند.

در ادامه، عراق با توليد سالانه 675 هزارو 440 تن در جايگاه چهارم قرار دارد و داراي 7,3 درصد صادرات جهاني خرما است.توليد سالانه عراق، در زمان رژيم صدام حتي تا 420 هزار تن نيز كاهش يافت. پس از آن با سرمايه گذاري مجدد، به آرامي افزايش در صنعت و توليد روي داد. به طوري كه در سال 2014،اين كشور 77,5ميليون دلار خرما را صادر كرد و 79 درصد از آن به هند و درصدي به مصر (8,5 درصد) و مراكش (3.7 درصد) صادر شد.

با خرما بيشتر آشنا شويد!

صدها نوع از انواع مختلف خرما در جهان شناسايي شده است اگرچه بسياري از انواع خرما در كشورمان نيز ثبت و نگهداري شده و در حال كشت است. شايد خرماي مضافتي يكي از انواع مهم و خوش‌نام خرما محسوب شود ولي انواع متنوع ديگري نيز در كشورمان كشت و توليد مي‌شود. به گزارش روزياتو؛ چندين نوع از انواع مهم خرما در كشورمان به شرح زير است:

خرماي استعمران

يكي از انواع خرماهايي كه در ايران توليد مي شود،‌خرماي استعمران نام دارد. قريب به 70 درصد نخل هاي خوزستان توليد كننده اين خرماست. نيمه خشك بودن آن سبب طول عمر بيشتر و افزايش فرصت فروش آن شده است. پوست ضخيم، از جمله قابليت هاي اين نوع خرما به شمار مي رود.



خرماي شاهاني

اين نام را شايد زياد شنيده باشيد. نام هايي چون شاواني، شوني و خورك، از ديگر نام هاي اين نوع خرماست. در بيشتر نخلستان هاي هرم، اين نوع خرما برداشت مي شود. خرما شاواني، نرم و خشك و بسيار شيرين و خوش رنگ است.


خرماي مضافتي

براي عامه مردم، شناخته شده ترين نوع خرما است. طعم عالي و رنگ سياه آن سبب مخاطب پذيري زيادي شده است. اين خرما را در بم كرمان زياد مي بينيم و در واقع خرماي مضافتي بم، مهم ترين خرماهاي بازاري كشور را شامل مي شود. تهراني ها، خرماي مضافتي را بيش از ساير خرماها مصرف مي كنند.


خرماي زاهدي

از ديگر خرماهاي شناخته شده است. در مناطق خرما خيز جنوب، در سطح وسيع كشت مي شود. خاصيت انبار داري خوب و حمل و نقل آسان آن سبب شده تا خرماي زاهدي مخاطبان زيادي در سراسر كشور و حتي آن سوي مرزها داشته باشد.



خرماي كبكاب

كبكاب در بهبهان بدست مي آيد و پر شيره هست. اين خرما يكي از اقتصادي ترين خرماهاي كشور به شمار مي رود و رنگ قهوه اي تيره دارد. هسته بيضي شكل و كشيده آن در كنار ميزان چسبندگي زياد هسته به ميوه، از قابليت هاي اين خرما به شمار مي رود.


خرماي ربي

ربي را يكي از مهم ترين محصولات كشاورزي استان سيستان و بلوچستان مي نامند.



خرماي برهي

ريشه خرماي برهي از عراق است و در ايران نيز كشت مي شود. دير رس است و مقاومتي در برابر رطوبت از خود نشان نداده است. رنگ خاص خرما كه كهربايي تا قهوه اي متمايل به قرمز است، جلوه خاصي به اين خرماي ايران داده و البته چسبندگي كلاهك به ميوه كم است.

خرماي گنطار يا گنتار

گنطار يكي از مرغوب ترين خرماهاي صادراتي استان خرما خيز ايران يعني خوزستان است. قابليت نگهداري بالا و مخاطبان زياد در خارج از كشور سبب شده تا اكثرا اين محصول به بازارهاي هدف صادر شود.



خرماي آل مهتري

از خرماهاي مهم استان نفت خيز هرمزگان به شمار مي رود و زود رس بوده و ارزش اقتصادي بالا دارد.



خرماي خضراوي

خرمايي از ديار عراق است و بيش ترين سطح زير كشت در خوزستان را بعد از خرماي سعمران دارد. از جمله خرماهاي زود رس و نرم به شمار مي رود و هسته بيضي شكل با رنگ قهوه اي كم رنگ، با ميزان چسبندگي كم هسته به ميوه دارد.


خرماي خاصويي

خرماي خاصويي (آلويي يا شبيه آلو) را اكثرا مردم نمي شناسند. اما از مهم ترين ارقام كشاورزي بهبهان در استان خوزستان به شمار مي رود و مرغوب و شيرين است. خرمايي خاص براي مخاطباني خاص!

خرماي شكر

خرمايي كه نامش شكر است و رنگ و اندازه جالبي دارد!

خرماي شكر به نسبت ساير خرماهايي كه ذكر كرديم، داراي قند بيش تر است و شيرين تر بوده و رنگ آن در مراحل مختلف رسيدن به ترتيب سبز متمايل به زرد و قهوه اي بوده و از ارقام زودرس و اقتصادي در ميان خرما ها محسوب مي شود. ميوه اي تقريبا خشك است و مي توان به عنوان يك ميان وعده خوب طبيعي از آن استفاده كرد.



خرماي مرداسنگ

اسم عجيب براي خرمايي عجيب! خرمايي معروف در استان كرمان كه رنگ ميوه زرد و كيفيت عالي دارد. تقريبا در مناطق ديگر كشور براي فروش عرضه نمي شود و اگر خواهان خوردن اين خرما هستيد، توصيه مي كنيم به مناطق جنوب كشور سفر كنيد.



پيارم: گران ترين خرماي ايران

در جنوب ايران و استان هرمزگان، يكي از خوش مزه ترين خرماهاي نيمه خشك ايران و جهان توليد مي شود كه مخاطبان جهاني دارد. نخل هاي پيارم عمدتا در دامنه كوه ها كاشته مي شود و تقريبا كشت آن ارگانيك بوده و ماده شيميايي در توليد آن اصولا كاربردي ندارد. پوست نازك به رنگ قهوه اي تيره و ظاهري شكلاتي دارد. قند آن فروكتوز بوده و سريع الهضم است. پيارم را معروف ترين محصول كشاورزي هرمزگان مي دانند.

خرماي پيارم كه به خرماي شكلاتي معروف است و به علت خشك بودن و قابل نگهداري بودن در مدت طولاني طرفداران زيادي در بازارهاي داخلي و خارجي دارد.اين خرما داراي ويتامين ب 1 و ب 2 و مواد معدني كلسيم، پتاسيم، فسفات، منيزيم و آهن است و شهرستان حاجي آباد به علت داشتن آب و هواي گرم و خشك تنها منطقه كشت پيارم در ايران به شمار مي رود.

بيشترين نخلستان‌هاي پيارم در دهستان‌هاي درآگاه و طارم، تزرج، سيروئيه و اطراف شهر حاجي آباد است.

بورس با چاشني خرما!

علاوه بر خرما هايي كه در بالا اشاره شد، خرماهايي مانند زريك بندر عباس، خرماي شيخالي برازجان و خرماي خلاوي خوزستان و خرماي ديري، توليد و مصرف زيادي را در مناطق جنوبي كشور به خود اختصاص داده اند.

البته شمار گونه هاي خرما كه در ايران كشت مي شود به بيش از 20 نوع مي رسد كه در اين نوشتار تنها به مهمترين و پرفروش ترين آن ها اشاره كرديم.

خواص خرما از ديدگاه كلي

خرما داراي خواص بسيار زيادي از جمله بازگشت انرژي و جواني از دست رفته است كه در قرآن و ديگر كتاب هاي مقدس نيز به خواص اين ميوه شفابخش اشاره ويژه شده است.درخت خرما خواص بي شماري دارد و مي توان گفت كه از تمام قسمت هاي اين درخت مي توان استفاده كرد و يك ضرب المثل عربي مي گويد كه خواص درخت خرما به اندازه روزهاي سال است.

خواص دارويي خرما

بيتوته در اين باره نوشته كه : مردم صحرا هسته درخت خرما را در آورده و از آن نان مي پزند اين هسته را بو داده و از آن به عنوان قهوه استفاده مي كنند، چرا كه دم كرده آن بسيار مطبوع است يا حتي آن را در آب براي چند روز خيس كرده و به عنوان غذاي مقوي به شترهاي خود مي دهند و معتقدند كه اين غذا از گندم و جو مقوي تر است.اثر ديگر معجزه آساي هسته خرما از بين بردن تورم پلك هاي چشم است؛ براي اين منظور پمادي از هسته خرما درست كرده و آن را روي چشم مي گذارند؛ اين پماد براي رشد مژه هاي چشم نيز بهترين دارو است. در زمان هاي قديم همواره خرما را براي قدرت و انرژي به كار مي برده اند و هنوز بهترين ميوه براي بازيافتن انرژي و قدرت جواني است.گل هاي درخت خرما نيز خاصيت دارويي دارند و همچنين طعم گل هاي درخت خرما تلخ بوده و اثر مسهلي دارد.

خواص خرما از ديد پزشكان

در خرما، مقداري فيبر غذايي موجود است، فيبر موجود در خرما براي سلامت دستگاه گوارش و تغذيه بسيار مناسب است، علاوه بر آن خرما حاوي كاروتنوئيدها يا موادرنگي است كه پيش ساز ويتامين A و آنتي اكسيدان محسوب مي شود و جلوي ضايعات و سرطاني شدن سلول ها را مي گيرد.خرما در درمان يبوست، اختلالات روده اي، مشكلات قلبي و اسهال مفيد است و جزو مواد غذايي ملين به شمار مي آيد.به همين دليل براي افرادي كه از يبوست رنج مي برند، مفيد اعلام شده است، براي اين كه هر چه بهتر و بيشتر از اين خاصيت خرما استفاده كنيد، بهتر است خرما را يك شب كامل در آب خيس كنيد و صبح روز بعد خرماهاي خيس خورده را مانند شربت مصرف كنيد.بعضي از انواع نخل ها ميوه شان وقتي رطب هستند، چيده و استفاده مي شود؛ مثل رطب مضافتي و كبكاب «زرد طلايي» و بعضي ديگر بايد بعد از مرحله رطب، 20 روز در گرماي خرماپزان مناطق گرمسير بر سر نخل بماند تا نيمه خشك شود كه به آن خرما مي گويند، مثل خرماي نيمه خشك زاهدي و پيارم؛ البته بعضي از انواع خرماهاي نيمه خشك را كاملا خشك كرده و به بازار مي فرستند.

خواص خرما از نگاهي ديگر

در گزارش‌هاي برخي از رسانه‌ها به ويژگي هاي ديگري از خرما اشاره شده است. مصرف خرما به عنوان يك جايگزين براي غذاهاي حاوي قند بسيار توصيه مي شود زيرا خرما به دليل داشتن قند طبيعي به راحتي بر روي حافظه كوتاه مدت مغز تاثير مي‌گذارد و قند نيز خوراي مغز است و وقتي اين خوراي فراهم شود فعاليت خود را به خوبي انجام مي‌دهد. بهترين توصيه به دانش آموزان در زمان امتحانات اين است يك شب قبل غذاهاي آرام بخش مثل سوپ جو بخورند تا ‌آرامش داشته باشند همچنين كاهو، دوغ و ماست نيز به عنوان غذاهاي آرام بخش توصيه مي‌شود. همچنين مصرف خرما به عنوان يك ماده غذايي، به دليل اثرات بازدارنده در رشد باكتري عامل پوسيدگي دندان، درپيشگيري از بروز اين عارضه موثر است.اين تحقيق با هدف تعيين تاثير عصاره خرما بر رشد باكتري استرپتوكوك ميوتانس كه عامل اصلي پوسيدگي دندان مي باشد، توسط دكتر اشرف سيدي، متخصص پروتزهاي دنداني و استاديار دانشگاه علوم پزشكي ياسوج و جمعي از همكارانش انجام شده است.پوسيدگي دندان شايع‌ترين عفونت باكتريايي در انسان است كه اصلي‌ترين عامل شروع‌كننده آن، استرپتوكوك ميوتانس مي‌باشد. نتايج تحقيقات قبلي نشان مي داد كه بعضي از مواد غذايي مي‌توانند با جلوگيري از رشد استرپتوكوك ميوتانس، مانع از ايجاد پوسيدگي دندان شوند.در اين مطالعه اثر خرما بر رشد استرپتوكوك ميوتانس در محيط آزمايشگاهي مورد بررسي قرار گرفت. براي انجام اين پژوهش پس از كشت استرپتوكوك ميوتانس، محيط‌هاي كشت حاوي خرما با استفاده از ميوه، شيره و عصاره خرما با غلظت‌هاي مختلف تهيه گرديد و ميكروب استرپتوكوك ميوتانس در اين محيط‌ها كشت داده شد. يافته‌ها حاكي از آن است كه پس از 24 ساعت، استرپتوكوك ميوتانس در محيط‌هاي با غلظت كم خرما رشد اندكي داشت، ولي با افزايش غلظت خرما ميكروارگانيسم‌ها قادر به رشد در محيط كشت نبودند.نتايج نشان مي‌دهد با توجه به نقش باز دارندگي خرما از رشد استرپتوكوك ميوتانس مي‌توان خرما را به عنوان يك ماده غذايي پيشگيري كننده از ايجاد پوسيدگي معرفي كرد.

البته پتاسيم در اين ميوه به ميزان قابل توجهي موجود است كه براي جلوگيري از پرفشاري خون و براي كار صحيح عضلات و اعصاب ضروري است كه به هم خوردن آن در بدن، بسيار خطرناك است. علاوه بر آن، خرما حاوي ميزان قابل توجهي منيزيم است كه براي اعصاب و عضلات ضروري است.

خرما مقدار قابل توجهي فولات يا همان اسيدفوليك به بدن مي رساند كه براي خون رساني براي بدن لازم است و زنان هنگام بارداري مجبور مي شوند، علاوه بر دريافت فولات از طريق غذا، قرص آن را نيز مصرف كنند. فولات به عنوان ماده خون ساز در خرما موجود است، هر چند كه مقدار آهن خرما آن چنان زياد نيست، اما براي خون سازي، بدن احتياج به سه ماده مغذي فولات، آهن و ويتامين 12 B دارد كه در غذاهاي حيواني يافت مي شوند، بنابراين براي اين منظور بايد از غذاهاي متنوع استفاده كرد. ويتامين C يكي ديگر از مواد مغذي خرما است كه اين ويتامين براي جلوگيري از بيماري هاي خطرناك خونريزي دهنده يا همان اسكوربوت لازم است و بايد بدن هر فرد در طول روز، 60 ميلي گرم ويتامين C دريافت كند كه تقريباً در هر 100 گرم خرما 14 ميلي گرم ويتامين C موجود است.

خرما بخشي از رژيم غذايي سالم است، چرا كه قند، چربي، پروتئين و انواع ويتامين هاي ضروري در آن موجود است، بنابراين اين ماده غذايي در مقابله با كمبود وزن كمك مؤثري است. مصرف خرما با شير و ماست توصيه مي‌شود و جلوي گرسنگي و تشنگي را مي‌گيرد. ثابت شده است، خرمايي كه شب در آب خيس شده و صبح مصرف شود براي قلب هاي ضعيف مفيد است، اگر اين كار را دو بار در هفته انجام دهيد به تقويت قلب خود كمك كرده ايد.
*منبع: پايگاه خبري عصر ايران/5 اسفند 96
** اول ** 1337