صيد و قاچاق پرندگان شكاري؛ زخمي بر پيكر طبيعت

به گزارش ايرنا، پرندگان شكاري يكي از هرم هاي غذايي طبيعت به شمار مي روند و جمعيت برخي از حشرات مضر و جوندگان را تنظيم و از زياد شدن غير قابل كنترل آنها جلوگيري مي كنند اما حيات اين گونه ها همواره به دليل انگيزه سودجويانه قاچاقچيان و شكارچيان غيرمجاز مورد تهديد قرار مي گيرد.
براساس نظر برخي از كاشناسان محيط زيست استان قزوين، پرندگان مهاجر مدتي از سال بخشي از حيات خود را در كشور ايران سپري مي كنند و استان قزوين نيز به دليل داشتن موقعيت جغرافيايي و وضعيت آب و هوايي سالانه پذيراي هزاران پرنده شكاري است.
شكار و صيد اين پرندگان كه با انگيزه هاي سودجويانه صورت مي گيرد موجب مي شود تا اين گونه ها با جمعيت كمتري به زيستگاه هاي اصلي خود بازگردند و تداوم اين رويه در دراز مدت مي تواند آنها را با خطر انقراض روبرو سازد.

**شناسايي 30 گونه پرنده شكاري در قزوين
رئيس اداره نظارت بر امور حيات وحش اداره كل حفاظت محيط زيست استان قزوين در گفت و گو با خبرنگار ايرنا اظهار كرد: ايران به دليل وسعت زياد و همچنين قرار گرفتن بر سر راه دالان مهاجرتي از تنوع بالاي پرندگان به خصوص پرندگان شكاري برخوردار است.
سياوش رضا زاده افزود: بيشتر پرندگان شكاري در ايران به صورت مهاجر عبوري و مهاجر براي زادآوري هستند وبرخي از اين پرندگان در تمام فصول در زيستگاههاي مختلف ديده مي شوند كه 46 گونه از راسته عقاب سانان و 11 گونه جغدسانان در كشور مشاهده شده است.
اين كارشنان محيط زيست يادآور شد: در مناطق مختلف استان قزوين بيش از 30 گونه پرنده شكاري تاكنون شناسايي شده است.
وي با بيان اينكه به لحاظ اكولوژيكي همه پرندگان شكاري داراي نقش خاص خود هستند و وجودشان براي طبيعت ارزش دارد، به علاقه برخي مردم براي نگهداري گونه هاي مختلف پرندگان شكاري اشاره كرد و گفت: در نقاط مختلف افرادي دوست دارند تا اين پرندگان را در اختيار داشته باشند كه اين موضوع منجر به صيد و قاچاق آنها مي شود.

** مشتريان دست به نقد براي پرندگان شكاري
رضا زاده در خصوص علت قاچاق پرندگان شكاري اظهار كرد: تنوع پرندگان به خصوص پرندگان شكاري در كشور حايز اهميت است وبه دليل بازار خوب و پر منفعتي كه براي پرندگان شكاري در كشورهاي عربي همسايه ايجاد شده ،شكارچيان بومي و غير بومي، دلالها و قاچاقچيان اين پرندگان را به كشورهاي عربي منتقل مي كنند.
به گفته وي عرب ها از پرندگاني مثل بالابان، بحري و شاهين براي قوش بازي استفاده مي كنند به طوري كه بالابان ، هوبره شكار مي كنند.

**جمعيت پرندگان شكاري رو به كاهش است
رئيس اداره نظارت بر امور حيات وحش اداره كل حفاظت محيط زيست استان قزوين، قاچاق پرندگان را يكي از دلايل انقراض نسل آنها برشمرد و گفت : بهره برداري از طبيعت داراي اصول و قواعدي خاص است و به طور يقين هر گونه دستكاري در آن داراي عواقب و زيان هايي خواهد بود.
وي افزود:پرندگان شكاري به لحاظ شرايط نامناسب زيستگاهي و خصوصيات زادآوريشان از جمعيت كمي برخوردار بوده و جمعيتشان بسيار شكننده است و يا در خطرند يا آسيب پذيرهستند.
وي اضافه كرد:در كشور ايران دو بحث وجود دارد، يكي گونه هايي كه از نظر اتحاديه جهاني حفاظت (IUCN )جزو گونه هاي در خطر محسوب مي شوند و ديگري گونه هايي كه از جانب قوانين سازمان محيط زيست ايران در معرض خطرند ، مثلا ممكن است تعداد گونه پرنده اي در دنيا خوب باشد ولي در كشور ما در معرض خطر باشد.
وي تاكيد كرد: با اين اوصاف هر گونه زنده گيري و قاچاق اين گونه ها، ممكن است تداوم نسل برخي آنها را قطع كند.
وي به اهميت وجود اين پرندگان در چرخه حيات طبيعي كشور اشاره كرد و گفت : همه گونه هاي جانوري و مخلوقات خداوند داراي ارزش در چرخه حيات هستند، حتي اگر خيلي از ارزش ها هنوز شناخته شده نباشد.
وي اضافه كرد:پرندگان شكاري به دليل نوع تغذيه و شكارشان معمولا در راس هرم غذايي هستند و كنترل كننده جمعيت برخي از حيوانات از جمله جوندگان هستند كه افزايش جمعيت آنها به محصولات كشاورزي آسيب مي زند، يا برخي هم (مانند كركس كه نوعي پرنده شكاري است) به عنوان رفتگر طبيعت از لاشه هاي باقي مانده در طبيعت استفاده مي كنند.

**برخورد قانوني با قاچاقچيان پرندگان شكاري
رئيس اداره نظارت بر امور حيات وحش اداره كل حفاظت محيط زيست استان قزوين با اشاره به برخورد قانوني محيط زيست با قاچاقچيان پرندگان شكاري افزود: به استناد تبصره 2 ماده 13 قانون شكار و صيد هرنوع زنده‌گيري، شكار، خريد، فروش، حمل، نگهداري و صدور پرندگان شكاري ممنوع بوده و جرم محسوب مي شود.
رضا زاده افزود:متخلفان علاوه بر حبس با توجه به نوع گونه تا 600ميليون ريال به ازاي هرپرنده علاوه بر جريمه كيفري، جريمه خواهند شد.
وي تاكيد كرد:افزايش آگاهي و شناخت مردم و بالا بردن سطح اهميت حفاظت از اين گونه ها ،افزايش ضريب حفاظتي از زيستگاه هاي زادآوري اين گونه ها درطبيعت،افزايش اقدامات حفاظتي از طريق گشت وكنترل بيشتر ماموران حفاظتي در مناطق، حساس كردن دستگاهها و نهادهاي امنيتي و انتظامي در مبادي ورودي و خروجي شهرها يا مراكز پر تردد شامل ترمينالها و ايستگاههاي راه آهن از جمله راهكارهاي مبارزه با قاچاق پرندگان است.
رضا زاده اطلاع رساني از طريق رسانه هاي گروهي به منظور افزايش آگاهي مردم و جلب مشاركت آنها، امضاي تفاهم نامه با نيروي انتظامي استان به منظور همكاري در پيشگيري و كنترل قاچاق پرندگان شكاري، افزايش گشت، كنترل و مراقبت هاي حفاظتي در زيستگاهها و مناطق حساس را از اقدامات مهم محيط زيست در مقابله با قاچاق پرندگان شكاري عنوان كرد.

**هما شاخص ترين پرنده شكاري قزوين
فرمانده يگان حفاظت اداره كل حفاظت محيط زيست استان قزوين نيز گفت: پرندگان بخش مهمي از تنوع زيستي را تشكيل مي دهند و دراين ميان پرندگان شكاري بدليل اينكه در راس هرم غذايي قرار دارند نقش بسزايي در كنترل جمعيت جوندگان، آفات و تعادل اكولوژيكي مناطق ايفا مي كنند.
غلامرضا جهان تيغ افزود: استان قزوين به لحاظ چين خوردگي و ناهمواري ها داراي زيستگاه هاي منحصربه فردي براي پرندگان شكاري است به طوريكه «هما» به عنوان شاخص ترين پرنده شكاري استان در كوهستان ها و صخره هاي مناطق الموت و طارم زيست دارد.
وي به تنوع بالاي پرندگان شكاري درارتفاعات كوهستاني استان قزوين اشاره كرد و افزود:برخي از اين گونه ‌ها بومي استان قزوين است و در تعدادي از كشور‌هاي جهان منقرض شده اند.
وي يكي از دلايل خطر انقراض اين پرندگان را شكار زنده بيان كرد و گفت: قاچاقچيان اين پرندگان را به خارج از كشور منتقل مي‌كنند و به فروش مي ‌رسانند.

**حضور قاچاقچيان و صيادان غيرمجار از جنوب كشور در قزوين
وي ادامه داد: به دليل تنوع پرندگان شكاري و گستردگي زيستگاههاي آنها در استان متاسفانه عده اي سودجو و فرصت طلب همه ساله از جنوب كشور در اين استان حضور پيدا كرده و پس از صيد و زنده گيري؛ پرندگان شكاري را به كشورهاي حاشيه خليج فارس قاچاق مي كنند.
به گفته وي در اثر تخريب زيستگاه و شكار بي رويه برخي از گونه هاي پرندگان شكاري در فهرست سرخ مونترال (فهرست سرخ اتحاديه جهاني حفاظت از طبيعت ) قرار داشته و در صورت ادامه روند كنوني، در طي مدت كوتاهي بسياري از اين گونه ها در معرض انقراض قرار خواهند گرفت.
جهان تيغ افزود:قانون گذار، جرايم سنگيني براي افراد متخلف شكار و صيد به خصوص براي پرندگان شكاري درنظر گرفته و در صورت مشاهده هر گونه تخلف در خصوص زنده گيري و يا قاچاق اينگونه از پرندگان يگان حفاظت محيط زيست استان به شدت با آنان برخورد خواهد كرد.
وي از مردم خواست تا در خصوص تخلفات شكار و صيد و زنده گيري پرندگان شكاري همكاري هاي لازم را با مجموعه محيط زيست داشته باشند تا به نحو مطلوبي از ذخاير ژنتيكي استان و كشور حراست و حفاظت شود.
وي افزود: همچنين در اين ارتباط هماهنگي لازم با نيروي انتظامي استان قزوين براي همكاري در بازديد از حيات وحش و مناطق احتمالي تردد قاچاقچيان پرنده انجام مي شود.

**خطرات بهداشتي شكار و صيد پرندگان شكاري
معاون سلامت اداره كل دامپزشكي استان قزوين نيز از خطرات بالقوه ابتلاي پرندگان شكاري به بيماري و به ويژه بيماري آنفلوانزاي فوق حاد پرندگان خبر داد و گفت :پرندگان شكاري در انتقال بيماري هاي مختلف و خطرناك به واحدهاي طيور صنعتي و سنتي نقش مهمي دارند.
عليرضا اكبر شاهي افزود:آنفلوانزاي فوق حاد پرندگان يكي از مهمترين بيماري‌هاي مشترك بين انسان و حيوان است كه در اكثر پستانداران به ويژه پرندگان و نيز انسان سبب بروز بيماري‌ مي‌شود.
وي با اشاره به اينكه اين بيماري ازنظر اقتصادي و بهداشت عمومي خسارات فراواني به توليدكنندگان طيور در دنيا و ايران وارد مي ‌سازد ، خاطر نشان كرد: شناسايي بيماري و راههاي پيشگيري و كنترل آن امري ضروري است و يكي از اين راهها؛ نخريد پرندگان زنده و جلوگيري از قاچاق آن است .
اكبر شاهي خاطر نشان كرد: پرندگان شكاري از جمله عقاب و قرقي از جمله پرندگاني هستند كه به نسبت ديگر پرندگان توسط قاچاقچيان شكار مي شوند كه متاسفانه باعث بروز و گسترش بيماري هاي مختلف مي شوند.
بر اساس سرشماري محيط زيست ، 22گونه پرنده آبزي و كنار آبزي در استان قزوين شناسايي شده كه بيشترين جمعيت آنها متعلق به گونه هاي اردك سرسبز، سرسياه ، باكلان بزرگ ، خوتكا و كشيم بزرگ است .
همچنين 44گونه پرنده شكاري كمياب در عمليات سرشماري وحوش زمستانه استان قزوين شناسايي شده بود كه ازاين تعداد، چهار گونه بالابان، بحري، شاهين و لاچين بسيار كمياب و در حال انقراض است.
استان قزوين داراي يك منطقه حفاظت شده به نام باشگل در شهرستان تاكستان با 25 هزار و 198 كيلومتر مربع وسعت و 2 منطقه شكار و تيراندازي ممنوع الموت و طارم سفلي به ترتيب هر يك با وسعت 118 و 49 هزار كيلومتر مربع مي باشد.
همچنين دشت الله آباد، منطقه فتح آباد بويين زهرا و منطقه كوهستاني عرشه كوه همگي در استان قزوين قابل تبديل شدن به منطقه تيراندازي و شكار ممنوع هستند.
7390*3013*6012