باغ جهانی دولت آباد یزد، تلفیقی از ذوق و هنر معماری

تاكنون پنج اثر این استان شامل بافت تاریخی یزد، باغ های دولت آباد و پهلوان پور مهریز و قنات های زارچ و حسن آباد در فهرست میراث جهانی سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسكو) به ثبت رسیده است.
یزد در كنار استان های فارس و اصفهان به عنوان مثلث طلایی گردشگری ایران، مقصد نخست گردشگران خارجی و اروپایی است و این مهم، گردشگری را به عنوان یكی از محورهای توسعه استان قرار داده است.
استان یزد 2 هزار و 270 هكتار بافت تاریخی و 6هزار و 500 اثر تاریخی دارد كه از این تعداد تاكنون، یكهزار و 720 اثر به ثبت ملی رسیده است.
در 9 ماهه سال 1396، 96هزار و 300 گردشگر خارجی به استان سفر كردند كه این تعداد در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته 34 درصد افزایش نشان می دهد.
پارسال، 113 هزار و 500 گردشگر خارجی یزد را به عنوان مقصد سفر خود به ایران انتخاب كردند كه از این تعداد، 73 هزار نفر مربوط به 9 ماهه سال گذشته بود.
گذشته از سفر گردشگران خارجی، صدها هزار گردشگر داخلی سال گذشته و 9 ماهه سال 96 از بناهای تاریخی، فرهنگی و چشم اندازهای طبیعی، عرصه های بیابانی و كویری استان دیدن كردند.
یكی از بناهای تاریخی و منحصر بفرد یزد در مركز این استان باغ دولت آباد است كه به عنوان یكی از زیباترین باغ های ایرانی در فهرست میراث جهانی یونسكو به ثبت رسیده و همواره شاهد حضور گردشگران بی شماری از داخل و خارج كشور است.
این باغ در سال 1160هجری قمری ساخته شد و از زیباترین بناهایی است كه به دوره افشاریه و زندیه مربوط می شود؛ این اثر تاریخی از قناتی به همین نام مشروب می شود و جریان آب درباغ، استخوان بندی طراحی آن را تشكیل می دهد.
باغ دولت آباد یزد دارای قسمت های بادگیر و هشتی، عمارت حرمخانه، اصطبل و شترخانه، عمارت مستخدمین،عمارت تالار آئینه سر در اصلی، آب انبار دو دهانه و عمارت باغ بهشت آیین می باشد.
جالب ترین بنای این مجموعه را عمارت هشتی و بادگیر تشكیل می دهد كه تلفیق جریان آب و هوا به زیباترین شكل در آن صورت گرفته است.
بادگیر باغ مذكور با ارتفاع نزدیك به 34 متر بلندی از سطح زمین شاهكار مهندسی و نشانه نبوغ معماران یزدی است.
این بنا شامل یك هشتی كلاه فرنگی و بادگیر بلند و پنج حوض مرمر در داخل این بنا و سه حوض مرمر در سه ظرف بنا تعبیه شده است.
مصالح اصلی بنا آجر، خشت و در نمای خارجی اندود های سیگل گچ و ریگ و سنگ مرمر است.
در داخل به غیر از زیر بادگیر كه با سنگ مرمر در قسمت مفروش شده، بقیه كف های با آجر به صورت گل و موج پوشیده شده است.
هنوز بعضی از درها و مشبك ها گروه چینی از چوپ چنار با شیشه های رنگی بسیار زیبای قدیمی آن موجود است.
گنبد و كلاه فرنگی روی هشتی قسمتی از بادگیر و درهای در سال های اخیر بازسازی و مرمت شده است.
عمارت حرمخانه این بنا در گوشه شرقی باغ قرار گرفته و دارای فضاهای بسته مناسب با نور كافی است و دارای چهار اتاق قرینه پشت سرهم می باشد كه قسمت جلو آن ها یك جفت ایوان قرار دارد.
این بنا دارای بادگیر كوتاه و حجیم بوده و زیر زمینی وسیع و متناسب دارد و تمامی درها و پنجره های این مجموعه پس از ویرانی مجددا باز سازی شده است.
عمارت تالار آیینه سر در اصلی باغ دولت آباد نیز در سه طبقه با اتاق های متعدد و یك تالار بزرگ است كه همگی دارای نقاشی های زیبایی با گچ بری ها و كنده كاری های بسیار غنی است.
عمارت باغ بهشت آیین باغ هم دارای محوطه سازی جالب با سنگ فرش ها و هره های آجری با ابعاد بزرگ است.
در قسمت جنوب عمارت سر در اصلی در سه طرف فضایی كه در خارج باغ است سه عمارت سر در میدان جلو خان و تالار آیینه و عمارت تهرانی قرار داشته كه آنچه اكنون از محوطه سازی داخل بهشت آیین باقیست سنگ فرش های جالب و استخرهای بزرگ است.
اصطبل این بنا در پشت عمارت حرمخانه واقع شده و دارای 2 راه ورودی یكی از داخل و دیگری از خارج باغ و شامل قسمت هایی سرپوشیده و حیاط مربع رو باز است كه اواخر دوره قاجاریه در زمان تصرف آن توسط ارتش اتاق زندانیان در قسمت ورودی به آن اضافه شده است.
عمارت مستخدمین در شرق عمارت بادگیر در ضلع كناری باغ ساختمان هایی شامل انبار، آشپزخانه، چند اتاق كم عمق با دهانه های كوچك واقع شده كه به قسمت مستخدمین معروف است.
گردشگران داخلی و خارجی كه به یزد سفر می كنند بازدید از باغ زیبای دولت آباد را از دست نمی دهد و میهمانان نوروزی می توانند همه روزه از این مجموعه تاریخی واقع در سه راه شحنه، ابتدای خیابان شهید رجایی بازدید كنند.
یزد گنجینه ای از هنر، فرهنگ و تمدنی ایرانی را در خود دارد كه از آن جمله می توان به بناهای مذهبی، بقعه، مساجد، حسینیه ها، زیارتگاه های زرتشتیان، خانه های تاریخی، آب انبارها، باغ های تاریخی، بادگیرها و بازارچه ها اشاره كرد.
یزد با عناوینی چون به شهر بادگیرها، شهر كار، كاریز و كاهگل، دارالعباده، دارالعلم و دارالعمل، حسینیه ایران، شهر دوچرخه ها، شیرینی، شهر قنات، قنوت و قناعت و شهر آتش و آفتاب معروف است.
7532 / 6197
irnayazdd@