به گزارش ایرنا، بسیاری از ناظران بر این باورند كه استقرار نیروهای دولت فدرال در استان نفتی و راهبردی كركوك، تیر خلاص به پروژه تجزیه عراق از طریق همه پرسی جدایی طلبانه به ابتكار و اصرار مسعود بارزانی رئیس وقت اقلیم كردستان عراق بود.
در واقع همچنان كه گزینه ای به نام دولت مستقل كردستان عراق بدون داشتن استان راهبردی كركوك و درآمدهای نفتی آن بی معنا می نمود، بازپس گیری آن توسط بغداد - 16 اكتبر 2017 - نیز تیر خلاص بر پروژه جدایی طلبی بارزانی بود.
اكنون و چندماه پس از آن ماجرا، نام كركوك و اهمیت آن دوباره بر سر زبان ها افتاده است.
**كركوك بار دیگر در كانون توجه
حمله روز یكشنبه افراد ناشناس با بمب دست ساز به یك گشتی نیروهای الحشد الشعبی در روستای نجاتیه شهرستان الحویجه (55 كیلومتری جنوب غرب كركوك) كه یك نفر شهید و شش تن دیگر زخمی شدند، تنها یكی از دهها رویداد امنیتی و تروریستی ماههای اخیر در این مناطق است.
مناطق جنوب و غرب كركوك است مدتهاست شاهد حملات پراكنده بقایای داعش است كه در مخفیگاه های منطقه پناه گرفته اند.
طی هفته های اخیر كمتر روزی است كه چند خبر درخصوص تحولات امنیتی در استان كركوك اعم از تحركات تروریستها و جدایی طلبان و یا عملیات نیروهای نظامی دولتی علیه آنان در رسانه های عراق منتشر نشود.
در واقع كركوك مدت زمان كوتاهی پس از استقرار نیروهای فدرال تا امروز صحنه درگیری، حملات تروریستی، انفجارهای پراكنده و سایر حوادث امنیتی بوده است امری كه بتدریج بر نگرانی ها در خصوص وضعیت منطقه و آثار آن بر كل وضعیت امنیتی و سیاسی عراق افزوده است.
سربرآوردن گروه 'رایات البیض' (پرچم های سفید) كه به گفته كارشناسان امنیتی متشكل از بقایای داعش، كردهای جدایی طلب نزدیك به برخی احزاب حاكم كردستان عراق و بعثی ها هستند، پدیده به نوبه خود جدید و قابل توجه است كه طی این مدت بارها درباره آن خبررسانی یا اظهارنظر تحلیلی و اطلاعاتی شده است.
برخی از مقامات عراقی بویژه در پارلمان و برخی احزاب، بطور مستقیم كردهای جدایی طلب وابسته به حزب دموكرات كردستان عراق (به رهبری مسعود بارزانی) را متهم می كنند پشت پرده ناامنی ها در كركوك قرار دارد.
'جاسم محمد جعفر' نماینده ائتلاف دولت قانون در پارلمان عراق كه از وی بعنوان شخصیت نزدیك به حیدرالعبادی نخست وزیر یاد می شود چندی پیش در اظهارنظری صریح گفت: كردهای وابسته به مسعود بارزانی تلاش می كنند امنیت استان كركوك را بهم زنند و آن را بی ثبات كنند تا بتوانند ثابت كنند حضور پیشمرگه (شرایط پیش از استقرار نیروهای فدرال) در این استان بهتر بوده است.
وی گفت این جریان ها با تمام توان خود برای ایجاد اختلال امنیتی و گسترش ناامنی و بی ثباتی در مناطقی كه پیشمرگه بعد از ورود نیروهای فدرال از آنها عقب نشینی كرد تلاش می كنند. آنها این كار را از طریق بمب گذاری، قطع كابل های برق و سرقت آن انجام م دهند.
وی افزود : هدف آنها از این كار این است كه بگویند امنیت بدست نیروهای پیشمرگه بهتر از وضع فعلی كنونی است.
** اشغالگری و قتل و غارت حزب بارزانی در دشت نینوا
'ریان الكلدانی' دبیركل جنبش بابلیون از گروههای الحشد الشعبی نیز پیش تر در اظهارنظری ضمن تمسخر بحث احتمال استقرار نیروهای آمریكایی در دشت نینوا (مناطق نفت خیز در شرق موصل) جهت تامین امنیت آن درجریان انتخابات آینده گفت : منطقه دشت نینوا به دست حكومت فدرال عراق است و امكان جایگزین كردن اشغالگران آمریكایی به جای اشغالگران حزب دموكرات كردستان عراق وجود ندارد.
اشاره او به استقرار نیروهای پیشمرگه وابسته به حزب دموكرات كردستان عراق در این مناطق بویژه مناطق مسیحی نشین در مراحل نخست آزادسازی موصل است.
در آن زمان مسعود بارزانی كه با بغداد توافق كرده بود پیشمرگه ها، نیروهای فدرال را در آزادسازی موصل همراهی كنند، پس از استقرار در مناطق مورد منازعه (میان بغداد اربیل موضوع ماده 140 قانون اساسی) اعلام كرد نیروهایش دیگر جنگ علیه داعش را ادامه نمی دهند زیرا آنها همه مناطق مورد نظر خود در این استان را به تصرف خود دراورده اند.
این تصمیم با اعتراض شدید عراقی ها از جمله مسیحیان كه شهرهای مهم آنان در این مناطق تحت تصرف حزب دموكرات كردستان قرار گرفته بود، روبرو شد.
اكنون الكلدانی با اشاره به آن رویدادها در واقع به سیاست و نیت حزب دموكرات كردستان عراق در تصرف این مناطق و تسلط بر آن می پردازد و آن را با اشغالگری آمریكا در یك كفه قرار می دهد.
كلدانی می گوید: نیروهای امنیتی فدرال و الحشدالشعبی بعد از اخراج نیروهای كرد تسلط كامل این منطقه را بدست گرفتند.
به گفته وی، هیچ گونه نقض امنیتی در دوره اخیر در این مناطق (دشت نینوا) مشاهده نشده و بر این اساس امكان جایگزنی اشغالگری آمریكا با اشغالگری حزب دموكرات كرد كه - در دوره مورد اشاره - مردم این منطقه را كشته و آواره كرد وجود ندارد .
**جدایی طلبان و داعش دنبال سقوط كركوك و دشت نینوا هستند
'علی الحسینی' فرمانده الحشد الشعبی محور شمال چندی پیش در گفت و گویی با رسانه ها تاكید كرد جدایی طلبان كرد (وابسته به حزب دموكرات كردستان عراق) و داعشی ها برای سقوط كركوك و دشت نینوا با هم ائتلاف كرده اند.
فرمانده الحشدالشعبی گفت : بعضی رسانه های جدایی طلب و تروریستی همسو با داعش از طرف برخی رهبران جدایی طلب مامور ضربه زدن به كركوك از طریق ایجاد جنجال های رسانه ای هستند.
وی در عین حال افزود : عملیات های نظامی برای یافتن بقایای داعش در مناطق اطراف این منطقه ادامه دارد.
**كركوك اسم رمز آینده عراق
نگاهی به اخبار روزانه ای كه درباره كركوك در رسانه های عراق منتشر می شود، نشان می دهد اوضاع و تحولات این منطقه تا اطلاع ثانوی همچنان نقش تعیین كننده در سیاست عراق خواهد داشت.
موید این امر واكنش یك پارچه تحریمی احزاب كرد عراق و نیز انتقاد شدید نیچروان بارزانی نخست وزیر اقلیم كردستان عراق و مسعود بارزانی مبتكر همه پرسی جدایی طلبانه و رئیس پیشین این منطقه به تصویب لایحه بودجه سال 2018 عراق است.
در قانون بودجه امسال سهمیه كردستان عراق به جای 17 درصد سال های قبل 12 درصد در نظر گرفته شد.
استدلال حیدرالعبادی نخست وزیر عراق كه اصرارها و مذاكرات متعدد و پر تنش نمایندگان و احزاب كرد عراقی هم توانست او را از این كار منصرف كند این بود كه بر اساس نسبت جمعیتی اختصاص بیشتر از این به كردستان عراق اجحاف درحق سایر مناطق است.
اكنون و در حالی كه احزاب و رهبران كرد عراق تهدید به واكنش یكپارچه در برابر این مصوبه كرده اند و بار دیگر تنش میان اربیل و بغداد به اوج خود رسیده است، تردیدی نیست كه نقش و اهمیت اوضاع كركوك بیش از پیش مطرح خواهد بود.
به نظر می رسد فارغ از این كه نتیجه انتخابات پارلمانی آینده (22 اردیبهشت) و دولتی كه بر اساس آن تشكیل خواهد شد، چه باشد تا اینجا مسلم است كه دولت آینده در كنار مبارزه با بقایای داعش، چالش بازسازی مناطق جنگی و ترمیم زیرساخت ها و عقب ماندگی های گسترده در سراسر عراق، مبارزه با مفاسد بزرگ اقتصادی، تنش با اربیل و نحوه مقابله با تحركات جدایی طلبانه مسعود بارزانی، با یك چالش بسیار مهم دیگر نیز به نام كركوك روبرو خواهد بود.
چالش كركوك همچنان كه در موضوع همه پرسی به اثبات رسید، یك چالش تعیین كننده است و به نظر می رسد بغداد پیش از حل و فصل آن عملا امكان مقابله با بسیاری از چالش های پیش گفته بویژه ریشه كردن كردن داعش، مدیریت تنش با اربیل و نیز مقابله با تحركات جدایی طلبانه در این مناطق را نخواهد داشت.
برخی ناظران با تحلیل رویدادهای میدانی بر این باورند كه مسعود بارزانی پس از ناكامی در به ثمررساندن فوری و كم هزینه پروژه جداسازی كردستان عراق اكنون بدنبال تسلط به مناطق كركوك و دشت نینواست تا درمرحله بعد آن را سكوی مقابله جدی تر با بغداد قرار دهد.
فارغ از میزان درستی این تحلیل، آنچه قابل تردید نیست اهمیتی است كه منطقه كركوك همچنان برای همه طرف های عراقی از جمله در دو قطبی های بغداد - اربیل، و عراق - تروریسم و نیز تقسیم بندی های قومی در منطقه شمال عراق دارد.
به همین دلایل می توان گفت كركوك همچنان و تا اطلاع ثانوی اسم رمز تحولات اساسی و تعیین كننده عراق خواهد بود.
خاورم**380**
تاریخ انتشار: ۲۱ اسفند ۱۳۹۶ - ۱۷:۳۹
بغداد - ایرنا - در اوج تب و تاب مسائل مربوط به همه پرسی جدایی طلبانه كردستان عراق، ایرنا درگزارشی از اهمیت راهبردی و نقش تعیین كننده كركوك در این ماجرا نوشت و چندی بعد مشخص شد كه كركوك تا چه میزان در موفقیت و شكست همه پرسی تعیین كننده بوده است.