تاریخ انتشار: ۲۴ اسفند ۱۳۹۶ - ۱۰:۱۶

تهران- ايرنا- روزنامه آسمان آبي در گزارشي نوشت: حضور بانوان در اماكن ورزشي و استاديوم‌ها به‌عنوان تماشاگر، موضوعي است كه به‌تازگي اهميت بيشتري يافته است. ابراز علاقه فراوان زنان براي تماشاي بازي‌هاي ورزشي از يك‌سو و درخواست و فشار نهادهاي بين‌المللي ورزشي مانند فيفا، ‌اي‌اف‌سي، فدراسيون جهاني واليبال و... از سوي ديگر اهميت اين بحث را بيش از گذشته كرده است.

در ادامه اين گزارش مي خوانيم: با توجه به ‌اين‌كه زنان نيمي از افراد جامعه انساني و همچنين مادران آينده جامعه را تشكيل مي‌دهند، توجه به سلامت جسمي، رواني و اجتماعي آنان از اهميت بالايي برخوردار است و موجبات سلامت نسل و جامعه را در پي خواهد داشت. يكي از ابزارهاي سالم و بسيار مهم در تحقق اين امر، «ورزش و برنامه‌هاي ورزشي» است. متأسفانه در كشورمان محدوديت‌هاي بسياري سد راه بانوان در امر ورزش، چه ورزش عمومي و چه ورزش قهرماني است و همين امر در سبك زندگي سالم و غناي اوقات فراغت نسل جوان و بانوان كشورمان تأثيري منفي دارد.
اين محدوديت‌ها شامل محدوديت‌هاي فرهنگي، كمبود فضاهاي ورزشي و تفريحي مختص زنان، نبود ليگ‌هاي ورزشي معتبر و دائمي در ورزش‌هاي گوناگون مختص زنان و حمايت نكردن از تيم‌هاي ورزشي زنان و... هستند! با توجه به وجود اين مشكلات و محدوديت‌ها، لازم است مسئولان امر توجه ويژه‌اي به برطرف كردن اين كاستي‌ها و غني‌سازي اوقات فراغت بانوان داشته باشند و زمينه مساعد براي گسترش برنامه‌هاي ورزشي و اجتماعي زنان را فراهم آورند.
يكي از اقدامات مؤثر در اين زمينه فراهم‌آوردن امكان حضور خانم‌ها و خانواده‌ها در ورزشگاه‌ها به‌عنوان تماشاگر ورزشي است. از عمده‌ترين مشكلات پيش رو براي اجراي اين طرح مشكلات فرهنگي ورزشگاه‌ها بيان مي‌‌شود، اما بسياري از كارشناسان از مهم‌ترين عوامل به‌وجود آمدن اين مشكل را تك‌جنسيتي كردن ورزشگاه‌ها بيان مي‌كنند كه در ادامه بيشتر به آن خواهيم پرداخت. از نظر نگارنده براي اجراي اين طرح، كشور ما به بلوغ فرهنگي لازم رسيده است و شرايط فرهنگي مهياست تا اين طرح، بدون به‌وجود آمدن مشكلات اخلاقي و فرهنگي اجرايي شود. اينك شاهد حضور زنان در كنار مردان در جاي‌جاي اجتماع ازجمله كوچه و بازار، محيط كار، دانشگاه، مترو، اتوبوس، سينما و... هستيم.
مي‌توان پيش‌بيني كرد عدم تفكيك جنسيتي «كنترل اجتماعي» لازم براي مشكلات فرهنگي موجود در اين اماكن ورزشي را حل خواهد كرد؛ البته جاي هيچ بحثي نيست كه به‌خاطر فرهنگ اسلامي كشورمان لازم است تدابير و برنامه‌هاي فرهنگي كارشناسي‌شده براي رعايت مسائل فرهنگي و اخلاقي لحاظ شود و براي اجراي هرچه بهتر اين طرح، وضع قوانين و مقررات خاص، نظارت صحيح، اجراي مرحله به مرحله، كار فرهنگ‌سازي توسط رسانه‌ها و همراهي و همدلي مردم صورت گيرد، اما نبايد از اين نكته غافل شويم كه «فرهنگ‌سازي امري ايجابي است، نه سلبي» و با برخوردهاي قهرآميز و حذف صورت مسئله بيش از پيش بر مشكلات فرهنگي دامن خواهيم زد. امكان حضور زنان در ورزشگاه‌ها مي‌تواند داراي فوايد بسيار مهمي بر خانواده‌ها و همچنين جامعه ورزش و كشور باشد كه در ذيل به مهم‌ترين آن‌ها اشاره كرده و به توضيح آن‌ها مي‌پردازيم.

**افزايش نشاط و سلامت روان و غني‌سازي اوقات فراغت خانواده‌ها
آمارهاي اخير حاكي از آن است كه وضعيت كشورمان در مؤلفه‌هاي افسردگي، عصبانيت و شادكامي جايگاه بسيار نامناسبي در ميان كشورهاي جهان دارد و جزو كشورهاي ناشاد، افسرده و پرخاشگر محسوب مي‌شود. ناگفته پيداست دلايل بسياري در اين امر دخالت دارند! به اعتقاد صاحب‌نظران «مديريت هيجان و شادي» يكي از مهم‌ترين و ضروري‌ترين ابزارهاي نشاط و سلامت روان يك جامعه است كه لزوم توجه به اين امر و رفع كاستي‌هاي جدي در اين حيطه و فراهم كردن امكان تفريح، نشاط و ورزش بسيار ضروري و حياتي به‌نظر مي‌رسد.
ويليام گلاسر يكي از نيازهاي بنيادين انسان را نياز به تفريح و خوشي معرفي مي‌كند و اهميت تفريح (و به تبع آن شادي) را در بهداشت رواني انسان يادآور مي‌شود. همچنين روان‌شناسان معتقدند فعاليت‌هاي اجتماعي به‌ويژه موقعيت‌هاي هيجان‌خواه در سلامت روان افراد نقش بسزايي ايفا مي‌كند.
از سويي ديگر، علاقه اجتماعي و ارتباط با همنوعان مي‌تواند تأثيرات بسيار مثبتي در فرد به همراه داشته باشد. بي‌شك محيط ورزشي، تفريحات اجتماعي و تشويق يك تيم در كنار هم باعث افزايش نشاط اجتماعي و علاقه اجتماعي خواهد شد. بر اين اساس، مي‌توان انتظار داشت فراهم‌شدن امكان حضور بانوان در ورزشگاه‌ها به‌عنوان تماشاگر، تأثير مثبتي در ارضاي نيازهاي هيجان‌خواهي، تفريح و علاقه اجتماعي داشته باشد.
ناگفته پيداست در صورت برآورده نشدن اين نيازها هزينه‌هاي زيادي بر جامعه تحميل مي‌شود كه ازجمله آن مي‌توان به تفريحات و سبك زندگي غلط، افزايش افسردگي، پرخاشگري، مشكلات و اختلالات رواني، كاهش آستانه تحمل، مشكلات زناشويي اشاره كرد.
همراهي اعضاي خانواده براي تماشاي مسابقات ورزشي و تفريحات خانوادگي باعث صميميت بيشتر اعضاي خانواده و تحكيم بنيان خانواده مي‌‌شود. از اين‌رو برخي از رويكردهاي خانواده درماني بر چنين تفريحات خانوادگي كه علاوه‌بر تخليه هيجانات و فشارهاي رواني، سبب افزايش تبادلات ارتباطي و تفريحات مشترك مي‌شود تأكيد دارند. همچنين حضور در محيط ورزشي، خود يكي از راه‌هاي ايجاد علاقه‌مندي و جذب به ورزش است كه بي‌ترديد اين افزايش مشاركت ورزشي نيز سلامت جسم و روان را درپي خواهد داشت.

**كنترل ناهنجاري‌هاي رفتاري موجود در استاديوم‌ها
يكي از ارزش‌هاي جامعه ايراني، حيا و حفظ حرمت نسبت به همديگر به‌ويژه نسبت به زنان است. اين ويژگي را مي‌توان در اماكن عمومي مانند مترو و اتوبوس و... به وفور مشاهده كرد. متأسفانه با جلوگيري از حضور زنان در استاديوم‌هاي ورزشي و مردانه شدن فضاي آن، شاهد رفتارهاي غيراخلاقي در ميان تماشاگران هستيم. اين در حالي است كه بسياري از كارشناسان بر اين باورند با امكان حضور زنان در استاديوم‌هاي ورزشي، مي‌توان كنترل اجتماعي را افزايش داد و با كمك خود مردم اين رفتارهاي نامناسب را كنترل كرد.
با توجه به فرهنگ ايراني شكي نيست كه با حضور خانم‌ها و خانواده‌ها در ورزشگاه‌ها، بسياري از حريم‌ها حفظ خواهد شد و جو سالم‌تري بر استاديوم‌ها حاكم خواهد شد. حضور افراد خانواده خود يا ديگران در استاديوم‌ها، عامل مؤثري در حمايت نكردن از رفتارهاي پرخاشگرانه و غير‌اخلاقي ديگران و بازداري آنان از اين‌گونه رفتارهاي ناشايست خواهد بود. بي‌شك اين ناخوشايندي عمومي و منفعل نبودن در مقابل چنين رفتارهاي نادرستي، بهترين عامل كنترل ناهنجاري‌هاي رفتاري در اماكن و استاديوم‌هاي ورزشي است؛ البته در گذشته نيز شاهد آن بوديم كه با حضور زنان در ورزشگاه‌هاي سالني، جو بسيار بهتري بر آن‌ها حاكم بوده و اين نيز دليل ديگري بر اين ادعا و تأثير مثبت حضور تماشاگران زن بر كنترل رفتارهاي غيراخلاقي اين اماكن است.

**رشد و پيشرفت باشگاه‌ها و ورزشكاران
نيمي از افراد كشورمان را زنان تشكيل مي‌دهند و علاقه‌مندي آنان به ورزش به‌عنوان هوادار كمتر از مردان نيست. در صورت فراهم شدن امكان حضور زنان در ورزشگاه‌ها به‌عنوان تماشاگر، شاهد افزايش دوچندان تماشاگر در ورزشگاه‌ها خواهيم بود؛ البته علاوه‌بر حضور خود زنان، شاهد همراهي اعضاي خانواده و همچنين همراهي بيشتر مردان نيز خواهيم بود كه اين مسئله افزايش نشاط و شادابي و سلامت رواني خانواده، تأثيرات مهمي ازجمله افزايش تماشاگر و بهبود فضاي رقابت، افزايش درآمدزايي باشگاه‌ها از طريق بليت‌فروشي و جذب اسپانسر بيشتر كمك خواهد كرد كه اين عوامل، به كاستن از مشكلات مالي باشگاه‌ها و خصوصي‌سازي (و گرفتن حق بليت‌فروشي) و كمك به پيشرفت ورزش قهرماني منجر خواهد شد؛
البته مسئولان به اهميت بودن باشگاه‌ها و تيم‌هاي بزرگ اظهار دارند (گويا فقط براي مردان) و سالانه كمك‌هاي ده‌ها ميلياردي به اين تيم‌ها (به‌خصوص تيم‌هاي پايتخت) دارند، اما بايد در نظر داشته باشيم صاحب‌نظران براي پيشرفت و حرفه‌اي شدن ورزش، تيم‌داري دولتي را تأييد نمي‌كنند و معتقدند خصوصي‌سازي تيم‌ها و استفاده از حمايت هواداران و بليت‌فروشي و اسپانسر مي‌تواند مسير حرفه‌اي‌شدن ورزش قهرماني ما را رقم بزند. اين امر نيازمند فراهم شدن حضور خانواده‌ها به‌عنوان تماشاگر و علاقه‌مندي آن‌ها به ورزش است.
به‌علاوه نظريه تسهيل اجتماعي بيان مي‌كند حضور بيشتر تماشا‌گر به افزايش انگيختگي و انگيزه ورزشكاران منجر شده و اين امر در بسياري از ورزش‌ها باعث بهبود عملكرد و پيشرفت ورزشكار مي‌‌شود. همچنين شكي نيست كه حضور خانواده خود ورزشكاران به‌عنوان هوادار و تماشاگر، تأثير فزاينده‌اي در انگيزه ورزشكاران خواهد داشت و اين امر باعث جذاب و زيباتر شدن بسياري از ورزش‌ها و در نتيجه عامل بسيار مهمي در كمك به پيشرفت ورزش قهرماني خواهد بود.

**كمك به كسب ميزباني مسابقات بزرگ جهاني و آسيايي و تأثير مثبت بر ورزش و جامعه
نكته مهم ديگردر امر ورزش قهرماني، مسئله ميزباني مسابقات بين‌المللي ورزشي و فوايد بسيار مهم آن براي كشور برگزار‌كننده مسابقات است. در اهميت ميزباني مسابقات بزرگ ورزشي در افزايش علاقه‌مندي و گرايش جوانان به ورزش و حمايت تماشاگران در موفقيت كشور ميزبان جاي ترديدي نيست، اما علاوه‌بر اين تأثير مثبت در رشد ورزش كشور ميزبان، نبايد فوايد بسيار مهم و غيرمستقيم آن بر كشور را ناديده گرفت. ازجمله اين فوايد مي‌توان به افزايش كسب‌وكار و منافع اقتصادي اين رويدادها، رشد صنعت توريسم و گردشگري، افزايش توان مديريتي و... اشاره كرد. يكي از شرايط مهم ميزباني مسابقات بزرگ جهاني و آسيايي، امكان حضور زنان به‌عنوان تماشاگر در ورزشگاه‌ها‌ست.
در سال‌هاي اخير نهادهاي بين‌المللي ورزشي بارها خواهان رفع تبعيض جنسيتي و برداشته‌شدن ممنوعيت حضور زنان در ورزشگاه‌هاي كشورمان شده‌اند و يكي از دلايل مهم براي مخالفت با ميزباني اين مسابقات در كشورمان را، اين عامل معرفي كرده‌اند. همچنين نبود امكان حضور زنان در ورزشگاه‌ها به چماقي بر سر كشورمان در جوامع بين‌المللي و سياسي تبديل شده است. اين درحالي‌است كه كشورهاي همسايه ما كه در اكثر رشته‌هاي ورزشي سطحي پايين‌تر از ما دارند محدوديت‌هاي زنان در ورزشگاه‌ها را از پيش روي خود برداشته‌اند و حتي شاهد آن هستيم كه توانستند ميزباني مسابقات مهمي همچون جام جهاني را كسب كنند.
امروزه نظاره‌گر پيشرفت در بيشتر ورزش‌ها ازجمله واليبال، بسكتبال، فوتسال و... هستيم و اگر بخواهيم از همه پتانسيل‌هاي خود براي علاقه‌مندي به ورزش و جذب حداكثري در ورزش همگاني، پيشرفت ورزش قهرماني و همچنين توسعه اقتصادي و سياسي و مديريتي كشورمان استفاده كنيم، بايد با فراهم كردن همه شرايط لازم درپي كسب ميزباني اين مسابقات بزرگ باشيم. به‌عنوان جمع‌بندي، مي‌توان مهم‌ترين ضرورت براي حضور زنان در استاديوم‌ها را شادابي و نشاط، غني‌سازي اوقات فراغت، تفريح سالم و بهداشت روان آنان، كنترل ناهنجاري‌هاي ورزشگاه‌ها عنوان كرد.
همچنين فوايد مؤثر ديگر حضور تماشاگران زن در استاديوم‌ها را به‌طور مستقيم و غيرمستقيم كمك به پيشرفت ورزش و جامعه دانست كه لازمه تحقق صحيح اين امر، اجراي آن به‌صورت كارشناسي شده و با برنامه‌ريزي است. بر اين اساس در راستاي تحقق اين اهداف و پاسخ به ابراز علاقه زياد خانم‌ها براي حضور در استاديوم‌ها، لازم است مسئولان امر براي تحقق اين امر اقدام كنند.

*منبع: روزنامه آسمان آبي؛ 1396.12.24
**گروه اطلاع رساني**9428**1601**