شناسايي تغييرات pH درون سلولي با نقاط نوراني كربني

به گزارش روز چهارشنبه گروه علمي ايرنا از ستاد ويژه توسعه فناوري نانو، در بين نانومواد با خواص نوري، مواد فلورسانس در صنايع مختلف كاربرد گسترده‌اي يافته و يكي از نكات كليدي در توسعه نانومواد فلورسانس، كشف نقاط كوانتومي است.
اين نانومواد، دسته‌اي از مواد نيمه ‌رسانا هستند كه ابعادي كمتر از 10 نانومتر دارند و براي توليد نقاط كوانتومي اغلب از فلزات سمي نظير كادميم استفاده مي‌شود؛ ازاين‌رو براي كاربردهاي زيستي مناسب نخواهند بود. در اين راستا تلاش محققان به سمت سنتز و استفاده از نقاط غيرسمي كربني متمايل شده است.
دكتر افسانه صفوي پژوهشگر دانشگاه شيراز، مقدار pH را يكي از پارامترهاي تأثيرگذار در فرايندهاي درون‌سلولي عنوان كرد و افزود: مقدار pH يكي از پارامترهاي تأثيرگذار در فرايندهاي درون‌سلولي از جمله رشد و تكثير سلول‌ها٬ انقباضات ماهيچه‌اي٬ انتقالات يوني و سنتز DNA است. تغيير مقدار اين ماده هرچند به ميزان بسيار اندك، نشانگر ابتلا به بيماري‌هاي مختلفي ازجمله سرطان و آلزايمر است؛ ازاين‌رو در اين طرح نانوحسگري با دقت بالا براي اندازه‌گيري تغييرات اندك اين ماده درون‌سلولي سنتز شده است.
به گفته صفوي روش سنتز اين نانوذرات يك روش ساده و كم‌هزينه است، محصول نهايي سميت پايين و سازگاري محيط‌ زيستي دارد و همچنين سرعت پاسخ اين نانوذرات بسيار سريع است.
نقاط كربني نانوذراتي با خاصيت فلورسانس هستند. اين نانوذرات به دليل اندازه بسيار كوچك مي‌توانند از غشاي سلول عبور كنند، در آنجا به تغييرات pH واكنش نشان دهند و نور ساطع كنند. در طرح حاضر پس از سنتز نقاط كربني از روش‌هايي نظير پراش پرتو ايكس و ميكروسكوپ الكتروني عبوري براي مشخصه‌يابي آنها استفاده شده است. در ادامه، كارايي اين نانوذرات به ‌وسيله تصويربرداري سلولي، اسپكتروسكوپي فلورسانس و سنجش pH مورد ارزيابي قرار گرفته است.
دكتر افسانه صفوي عضو هيات علمي دانشگاه شيراز، دكتر زهرا احمدپور محقق پسادكترا و راحله احمدپور دانشجوي مقطع دكترا در انجام اين طرح همكاري داشته‌اند. نتايج اين طرح در نشريه‌ RSC Advances منتشر شده است.
علمي**1023**1834