تركیه در سوریه وعراق به دنبال چیست

به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، منابع امنیتی تركیه چهارشنبه هشتم فرودین اعلام كردند نیرو‌های مسلح تركیه ساخت پایگاه نظامی در ارتفاعات بالكایا نزدیك مرز‌های عراق را آغاز كردند.
منابع امنیتی تركیه هدف ارتش از ساخت این پایگاه را جلوگیری از ورود تروریست‌ها از طریق مرز‌های عراق به خاك تركیه و تضمین امنیت مرز‌های این كشور اعلام كردند. این پایگاه نظامی در ارتفاع دو هزار و 400 متری از سطح دریا و در منطقه شمدینلی در استان حكاری در جنوب شرق تركیه ساخته می‌شود. این خبر در حالی منتشر شد كه پنجم فروردین ماه جاری «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهوری تركیه در جریان سخنرانی در ششمین كنگره استانی حزب «عدالت و توسعه» در شهر «ترابوزون» تركیه گفت پیش از این اعلام كرده بودیم كه برای كنترل تروریست ها در قندیل و سنجار هم اگر اقدامی صورت نگیرد، وارد عمل خواهیم شد.
وی با بیان این جمله كه دولت اشغالگر نیستیم، افزود: مبارزه ما با تروریست ها در داخل و خارج از كشور ادامه خواهد داشت و این مساله تنها محدود به عفرین نیست.
ارتش تركیه از روز 20 ژانویه(30 دی ماه 1396) با تجاوز آشكار به خاك سوریه و با همراهی نیروهای موسوم به ارتش آزاد سوریه، عملیاتی به نام «شاخه زیتون» در منطقه عفرین در شمال سوریه آغاز كرده است. پس از 58 روز درگیری نیروهای ارتش تركیه با همراهی عناصر شبه نظامی ارتش به اصطلاح آزاد سوریه، شهر عفرین در شمال سوریه را اشغال كردند.
در ادامه، به مهمترین محورهای تحلیلی در برخی رسانه های عربی درباره دخالت نظامی تركیه در سوریه و عراق نگاهی خواهیم داشت.

** طمع تركیه در خاك عراق و سوریه
تارنماهای «العین» امارات، «كتابات» عراق و روزنامه «المصراوی» با اشاره به تهدیدهای اردوغان برای حمله به عراق، بلندپروازی تركیه برای ورود به خاك سوریه و عراق را مورد توجه قرار دادند.
به نوشته تارنمای العین امارات، اردوغان این هفته تهدید كرد كه با هدف مبارزه با حزب كارگران كردستان به شهر سنجار حمله خواهد كرد. سنجار در استان نینوا واقع شده و در غرب شهر تلعفر در نزدیكی مرزهای سوریه واقع شده است. سنجار پس از حضور نیروهای حزب كارگران كردستان در سال 2015 به حلقه ارتباط مناطق كردنشین در شمال سوریه و مناطق حضور حزب كارگران در عراق تبدیل شده است.
سنجار برای تركیه دارای اهمیت بالایی است. این شهر به موصل هم نزدیك است. آنكارا به شهر موصل با چشم طمع نگاه می كند و پس از اینكه در سال 1923 میلادی در نتیجه توافق «لوزان» میان آنكارا و كشورهای اروپایی این شهر از كنترل تركیه خارج شد اكنون این كشور بار دیگر تلاش می كند موصل را به كنترل خود در آورد.
اردوغان به طور آشكار از تمایل خود برای لغو توافق لوزان سخن به میان می آورد. او در سال 2016 میلادی گفت كسانی وجود دارند كه می خواهند ما را خرسند سازند كه معاهده لوزان پیروزی برای تركیه و ترك ها است.
او همچین گفت موصل و كركوك از آن ما بود. همچنین تركیه می خواهد به بهانه مبارزه با تروریسم در شمال عراق پایگاه نظامی داشته باشد.
به نوشته تارنمای كتابات، اردوغان پس از پایان عملیات شاخه زیتون در عفرین سوریه و به كنترل در آوردن این شهر از آغاز عملیات در سنجار خبر داد و گفت: نبرد در منبج و ادلب سوریه هم ادامه خواهد داشت. اكنون همه توجه ها به شهر سنجار عراق دوخته شده است. حزب كارگران و شبه نظامیان ایزدی وابسته به این حزب در شهر سنجار هم حضور و در این شهر پایگاه نظامی راهبردی را در اختیار دارند. به همین دلیل اردوغان پس از پایان نبرد عفرین این منطقه را هدف نظامی خود قرار داده است.
برخی ناظران معتقدند راهبرد نظامی تركیه به كنترل در آوردن شهرهای سوریه و عراق برای توسعه دامنه نفوذ خود و احیای امپراتوری عثمانی است.
به نوشته روزنامه المصراوی، رسانه های تركیه اعلام كردند آنكارا برای ایجاد پایگاه نظامی در شمال عراق برنامه ریزی می كند. این خبر پس از اظهارات رجب طیب اردوغان كه در آن گفته بود امنیت تركیه اقتضاء می كند این كشور بخش هایی از عراق و سوریه را زیر كنترل داشته باشد در رسانه های منتشر شد.
رسانه های تركیه اعلام كردند ارتش این كشور برای برپایی پایگاه نظامی موقت در منطقه هاكورك برنامه ریزی می كند. این منطقه كوهستانی در مرزهای تركیه در بردارنده پایگاه های حزب كارگران كردستان است كه آنكارا آنها را گروه تروریستی به شمار می آورد. ناظران با توجه به سابقه تركیه نگرانند كه حضور نظامی تركیه در عراق ادامه داشته باشد. دامنه تنش های طی روزهای اخیر میان بغداد و آنكارا افزایش یافته است.
«ابراهیم الجعفری» وزیر امور خارجه عراق به «احمد یلماز» معاون وزیرامور خارجه تركیه گفت: بغداد با حمله نظامی تركیه مخالف است. او اشاره كرد تركیه به بهانه مبارزه با تروریسم برای گسترش نیروهای خود در عراق تلاش می كند. تركیه در اردوگاه بعشیقه عراق در 25 كیلومتری موصل نیز حضور نظامی دارد و حضور خود را به بهانه مبارزه با داعش توجیه كرده است این در حالی است كه دولت عراق بارها از تركیه خواسته است نیروهای خود را از این كشور خارج سازد.
برخی ناظران معتقدند تركیه از اختلاف روسیه و آمریكا درباره سوریه استفاده كرده است و در عراق و سوریه دخالت نظامی می كند.

** هدف تركیه از دخالت نظامی در عفرین
نشریه «صوت الامة» مصر و روزنامه «مصراوی» هدف های تركیه از عملیات شاخه زیتون در عفرین را بررسی كردند.
به نوشته نشریه صوت الامة، «طارق فهمی» استاد علوم سیاسی دانشگاه قاهره دخالت نظامی تركیه در سوریه و عراق را در چارچوب بلندپروازی این كشور در شمال عراق و سوریه به شمار آورد. هدف تركیه از این اقدام رویارویی با كردها و نقش آفرینی در سامان دهی به اوضاع سوریه و برپایی منطقه امن در طول مرزهای عراق و سوریه است.
به نوشته مصراوی، تركیه از عملیات شاخه زیتون در عفرین برای رسیدن به چندین هدف تلاش می كرد كه به طور خلاصه می توان گفت این كشور چهارهدف اساسی را دنبال می كرد. نخست اینكه تركیه تلاش كرد تا مانع حضور كردهای سوریه در نوار مرزی سوریه و تركیه و برپایی منطقه خودمختار در این منطقه شود. تركیه می داند كه طرح فدرال كردی بدون الحاق عفرین به آن كامل نخواهد كرد. دستكم می توان با كنترل این منطقه كردها را محاصره اقتصاد كرد و آنان را به راحتی از نظر سیاسی تسلیم كرد.
از این رو، مشخص كردن سرنوشت عفرین در اولویت امنیت ملی تركیه است. دوم اینكه با به كنترل در آوردن عفرین درها را بر روی نیروهای تركیه برای پیشروی در منطقه منبج و بازپسگیری آن از كردها باز می شود. سوم اینكه تركیه خواسته است حضور خود را در میدان های تقویت كند و موازنه را تغییر دهد. این موضوع سبب تقویت نفوذ تركیه در داخل سوریه می شود و می تواند در فرایند سیاسی آینده نقشه برجسته ای را بازی كند. چهارم اینكه تركیه تمایل دارد مناطق مرزی با سوریه را دوباره سامان دهی كند. این اقدام پس از آن صورت می گیرد كه تركیه خواهان سقوط نظام سوریه بود و اكنون می تواند با این اقدام از تمركز بر روی سقوط نظام بر مشخص كردن مرزها منتقل شود.

پژوهشم **9278**
ایرنا پژوهش، كانالی برای انعكاس تازه ترین تحلیل ها، گزارش ها و پژوهش های خبری ایران وجهان، با ما https://t.me/Irnaresearchهمراه شوید.