منابع آبي، جبهه جديد جنگ هند با همسايه ها

به گزارش ايرنا به نقل از رسانه هاي هند، مقامات هند امروز (پنجشنبه) اعلام كردند كه چين روز گذشته با اشتراك گذاري اطلاعات با هند در خصوص آب رودخانه براهماپوتا كه در هر دو كشور جاري است موافقت كرده است.
اين تصميم پكن پس از پايان يازدهمين نشست گروه مشترك كارشناسي هند و چين در خصوص رودخانه هاي فرامرزي در شهر هانگزو در چين منتشر مي شود.
چين از سال گذشته پس از آغاز تنش مرزي با هند در منطقه دوكلم، اشتراك گذاري اطلاعات با هند در خصوص اين رودخانه را متوقف كرد.
پس از اين تصميم چين، هند در اواخر سال 2017 اعلام كرد كه سد سازي چين بر روي چندين رودخانه مشترك با هند آلوده شدن آب اين رودخانه ها شده است.
سربندا اسنووال سروزير ايالت آسام واقع در شمال شرق هند اعلام كرده بود كه آب رودخانه براهماپوترا آلوده به باكتري و آهن است و براي استفاده انسان مناسب نيست. وي از دولت مركزي هند خواست تا اين مساله را با پكن مطرح كند.
«پما خاندو» سروزير ايالت اروناچال پرادش نيز كه داراي مرزهاي مشترك با چين است در تماس با راجنات سينگ وزير كشور هند اعلام كرد كه آب رودخانه سيانگ هم كه ميان هند و چين مشترك است به طور غير معمول آلوده است. وي خواهان انجام تحقيقات از سوي دولت هند در اين خصوص شد.
رودخانه يارلونگ تانگو كه از رشته كوه هاي هيماليا در منطقه تبت چين سرچشمه مي گيرد در ايالت اروناچال پرادش وارد هند مي شود. اين رودخانه در هند سيانگ نام گرفته است. پس از عبور از هند اين رودخانه وارد بنگلادش شده و در نهايت در خليج بنگال به اقيانوس مي رسد. نام اين رودخانه در بنگلادش پادما مي باشد.
اما چين با رد ادعاهاي مقامات هندي اعلام كرد رانش هاي عظيم به دليل وقوع زمين لرزه در منطقه تبت چين سبب تيره و آلوده شدن آب رودخانه براهماپوترا در ايالت اسام هند شده است.
اين رودخانه كه از منطقه يارلونگ سنگپو چين سرچشمه مي گيرد در سه نقطه به دليل ريزش كوه مسدود شده است.
چين از سال 2015 تاكنون چندين سد بر روي رودخانه براهماپوترا احداث كرده است كه اين امر سبب نگراني هند در مورد كاهش آب اين رودخانه و صدمه زدن به كشاورزي ايالت هاي هند كه در پايين دست رودخانه براهماپوترا قرار دارند شده است.
چين در اين مورد اعلام كرده است كه سدهاي احداث شده به منظور توليد برق است و در آن ها آب ذخيره نخواهد شد.
از سوي ديگر هند و نپال نيز در استفاده از آب رودخانه هاي مشترك با يكديگر اختلاف دارند و اين اختلاف سبب ايجاد يك بحران كشاورزي در نپال شده است.
كشاورزان نپالي معتقدند كه توافقنامه هاي آبي امضا شده با هند سبب استفاده بيش از حد هند از آب اين رودخانه ها شده و در مقابل، آنها هيچ امتيازي بدست نمي آورند.
هند و نپال داراي 6 هزار رودخانه مشترك هستند كه بر اساس توافقات مختلف ، آب اين رودخانه ها را با يكديگر به اشتراك مي گذارند. اما بسياري در نپال بر اين عقيده هستند كه اين توافقنامه ها عادلانه نيستند و هند سهم بيشتري از آب اين رودخانه ها را در اختيار دارد.
راكش سود سفير اسبق هند در نپال با رد اين انتقادات گفت: متاسفانه يك جريان فكري اشتباه مبني بر ناعادلانه بودن توافقنامه هاي آبي امضا شده با چين در سال هاي اخير ايجاد و رشد كرده است. اما واقعيت اين است كه اين رودخانه ها در مرز هاي هند و نپال قرار گرفته اند و به طور طبيعي مساحت زمين هايي را كه اين رودخانه ها آبياري مي كنند در خاك هند بيشتر است.
در همين حال هند و پاكستان هم از سال هاي گذشته با ساخت نيروگاه هاي آبي در امتداد رودخانه نيلوم در كشمير در حال رقابت براي كنترل منابع آبي هيماليا بوده اند.
عمليات ساخت اين دو نيروگاه آبي كه در دو سوي خط واقعي كنترل - مرز مورد توافق هند و پاكستان - در كشمير قرار دارند به زودي تكميل مي شود.
اعضاي 'كميته دائمي ايندوس' بين هند و پاكستان براي رفع اختلافات دو كشور امروز (پنجشنبه) در دهلي نو براي رفع سوء تفاهمات ديدار كردند.
پاكستان نگران تحت تاثير قرار گرفتن پروژه هاي سدسازي خود، به دليل استفاده هند از آب روخانه نيلوم است كه اين امر مي تواند به تنش ميان دو كشور دامن بزند.
منطقه كشمير در قلب اختلاف 70 ساله اين دو رقيب هسته اي قرار دارد و هر دو كشور ادعاي حاكميت بر كل اين منطقه را دارند.
رقابت بر روي رودخانه نيلوم از نياز فوري دهلي نو و اسلام آباد به منابع آب شيرين نشات مي گيرد. جمعيت و اقتصاد در حال رشد هند و پاكستان سبب كاهش خطرناك منابع آب شيرين در دو كشور شده است.
بانك مركزي پاكستان اخيرا در گزارشي كاهش منابع آبي را يك چالش بزرگ براي امنيت غذايي اين كشور دانست.
البته جغرافياي وسيع، منطقه رقابت ميان هند و پاكستان را تشديد كرده است.
رودخانه سند (ايندوس) كه آب رودخانه نيلوم به آن مي ريزد در مناطق مرزي بسيار حساس هند و پاكستان جاري است. اين رودخانه كه طولاني ترين رودخانه شبه قاره است، از فلات تبت سرچشمه گرفته و پس از عبور از جامو و كشمير ،گلگيت و بلتستان ،بخش مياني پاكستان را پيموده و در نزديكي بندر كراچي به درياي عرب مي ريزد.
هند و پاكستان در سال 2010 با يكديگر بر سر توافقنامه اينداس اختلاف پيدا كردند. پاكستان در مورد پروژه 330 مگاواتي برق هند در 'كيشن گنگا' به سازمان هاي جهاني شكايت كرده است. در سال 2011 هند مجبور به متوقف كردن اين پروژه شد اما در سال 2013 اين كشور تحت شرايط سخت مجوز ادامه پروژه را دريافت كرد.
بر اساس پيمان رودخانه سند (اينداس) كه در سال 1960 ميان هند و پاكستان امضا شد، هند مي تواند از آب رودخانه هاي شرقي (روي، بيس و سوتلج) استفاده كند در حالي كه آب رودخانه هاي غربي (اينداس، جلوم و چناب) به پاكستان مي رسد. اما هند مي تواند براي مصرف داخلي، كشاورزي و توليد برق نيز از آب رودخانه هاي غربي استفاده كند.
با افزايش اختلاف هند و پاكستان از دو سال گذشته به علت خشونت هاي كشمير و حمله شبه نظاميان به پايگاه ارتش در ايالت جامو و كشمير، هند تصميم گرفت براي اعمال فشار بيشتر بر پاكستان از آب رودخانه هاي غربي نيز استفاده كند.
نارندا مودي نخست وزير كشور هند نيز سال گذشته پس از حمله شبه نظاميان به پايگاه ارتش در كشمير در سخناني كه اشاره به تصميم هند براي استفاده از آب اين رودخانه داشت اعلام كرد: آب و خون نمي توانند با هم جاري شوند.
پاكستان عليه هند و سد رودخانه نيلوم به بانك جهاني شكايت و اعلام كرده است كه اين رودخانه به صورت ناعادلانه جريان آب ورودي به پاكستان را كاهش مي دهد.
نيار الدين يك كارشناس پاكستاني گفت: به دليل پروژه هند، ميزان انرژي توليدي در سد پاكستان 10 تا 13 درصد كاهش خواهد يافت.
هند از سوي ديگر با كشور شمال شرقي خود يعني بنگلادش نيز بر سر استفاده مشترك از آب رودخانه تيستا اختلاف دارد.
بنگلادش خواستار امضاي توافقنامه جديد تقسيم آب رودخانه «تيستا» با هند است.
توافقنامه تجديد نظر در تقسيم آب رودخانه «تيستا» تاكنون به علت مخالفت سروزير ايالت بنگال غربي ميان هند و بنگلادش امضا نشده است.
سروزير ايالت بنگال غربي اعلام كرده كه اين توافق سبب خشك شدن زمين هاي كشاورزي در اين ايالت شده است. وي همچنين از دولت هند خواسته است كه در خصوص اشتراك گذاري آب رودخانه هاي ديگر با بنگلادش مذاكره كند.
رودخانه «تيستا» كه از كوههاي هيماليا سرچشمه مي گيرد، از ايالت هاي 'سيكيم' و 'بنگال غربي' هند عبور مي كند و سپس وارد بنگلادش مي شود.
در سال 1983 ميلادي توافقنامه اشتراك گذاري آب رودخانه «تيستا» ميان هند و بنگلادش امضا شد. در اين توافق نامه هند از 39 درصد و بنگلادش از 36 درصد از جريان آب اين رودخانه بهره مند شدند.
در توافقنامه جديد، بنگلادش خواستار استفاده يكسان از آب اين رودخانه با هند است اما سر وزير ايالت بنگال غربي اعلام كرده است كه استفاده بيشتر از آب اين رودخانه سبب خشك شدن زمين هاي كشاورزي در ايالت بنگال غربي مي شود.
آساق**267**1424*شبس*1613