به گزارش ایرنا، زندگی عشایر مبتنی بر كوچ مستمر به‌منظور تأمین علوفـه دام از مراتـع و دسترسـی بـه شـرایط مسـاعد آب و هـوایی است.
در پژوهشی در این زمینه آمده است كه این روش زندگی دارای سابقه طولانی در ایران است كه متناسب با شرایط اقلیمی شكل گرفته است.
احمد عابدی سروستانی در این پژوهش گفته است كه در سده اخیر تحولات زیادی در شیوه زندگی سنتی عشایر به وجود آمده است كه به‌نحوی‌كه عشایر كاركرد گذشته خود را ندارند.
ازجمله این تحولات می‌توان به تغییر زمان حركت و كوچ عشایر اشاره كرد كه اغلب بـه ورود زودهنگـام دام بـه مراتـع و تخریب آن‌ها می‌انجامد.
مهم‌ترین عامل در كوچ زودهنگام، به ترتیب كمبود آب و كمبود علوفه برای دام است.
صیانت از ایل راه‌های عشایری، گماشتن قرقبانان برای مراتع ییلاقی، افزایش تأمین امنیت كوچ، ایجاد اتراقگاه‌هایی در مسیر كوچ به‌منظور تأمین خدمات حمایتی دام، تأمین آب موردنیاز عشایر با روش‌های مناسب و تأمین بخشی از علوفه موردنیاز دام در مواقع خشكسالی نقش مهمی در كاهش كوچ زودهنگام عشایر دارد.
درگذشته نه‌چندان دور، كوچ عشایر بر اساس یك برنامه زمان‌بندی در ساختار قـدرت ایلـی تنظـیم می‌شد و بهترین زمان مناسب حركت خانوارها و دام‌های عشایر از مناطق ییلاقی به قشلاقی بر اساس تجربه و دانش بومی تنظیم می‌شد.
در سال‌های اخیر كوچ عشایر به مناطق قشلاقی و ییلاقی دچار آشفتگی شده است.
این بی‌نظمی در زمان كوچ پیامدهای مختلفی هم بر زندگی عشایر و هم بر پایداری سلامت مراتع به دنبال دارد.
مدیركل امور عشایر كهگیلویه و بویراحمد گفت: گرما و خشكسالی سبب كوچ زودهنگام 40 درصد عشایر این استان به مناطق ییلاقی شد.
مجید علی پور زمان كوچ عشایر به مناطق ییلاقی را پنجم تا دهم اردیبهشت اعلام كرد و افزود: با شروع فصل گرما عشایر كهگیلویه و بویراحمد به همراه دام‌های خود از مناطق گرمسیری كهگیلویه و بویراحمد به مناطق سردسیری استان‌های اصفهان و فارس كوچ می‌كنند.
وی تعداد عشایر كوچرو كهگیلویه و بویر احمد را بیش از 11 هزار خانوار اعلام كرد.
علی پور ابراز كرد: 20 درصد از عشایر به دلیل نبود آب و كمبود علوفه به مزارع اطراف شهرها كوچ كردند.
وی اظهار داشت: به دلیل خشكسالی در سال 96 پنج هزار و 200 تن جو و كنستانتره برای تأمین خوراك دام بین عشایر این استان توزیع شد كه نسبت به سال پیش از آن 2 برابر رشد داشته است.
علی پور ابراز كرد: همه ساله عشایر كوچنده این استان تنها در 2 ماه از سال نیاز به خرید علوفه داشتند در حالی كه گرما و خشكسالی در سال 96 موجب شد كه این میزان به پنج ماه برسد.
مدیركل امور عشایر كهگیلویه و بویراحمد گفت: كار آبرسانی سیار به عشایر با 15 تانكر به ظرفیت روزانه 450 مترمكعب صورت می‌گیرد.
رئیس منابع طبیعی و آبخیزداری كهگیلویه در این رابطه به خبرنگار ایرنا گفت: كوچ بهاره زودهنگام عشایر همراه با دام به مراتع مناطق ییلاقی شهرستان، قبل از تقویم كوچ ممنوع و تخلف محسوب و از آن جلوگیری می‌شود.
هدایت الله آویزش تصریح كرد: متأسفانه برخی از افراد سودجو و یا ناآگاه با نقض زمان مقرر كوچ، اقدام به چرای دام در مراتع می‌كنند كه سبب نابودی یا فقیرشدن مراتع و تحریك عشایر به كوچ زودهنگام می‌شود.
وی بیان كرد: زمان ورود دام به مراتع ییلاقی باید مطابق با پروانه‌های مرتعداری صادر شده باشد و در غیر این صورت از سوی اداره منابع طبیعی اعمال قانون خواهند شد.
آویزش تصریح كرد: 2 اكیپ سیار و یك اكیپ ثابت برای جلوگیری از كوچ زودهنگام عشایر به مناطق سردسیری در گلوگاه‌ها شهرستان مستقر هستند.
وی افزود: 326 هزار هكتار منابع ملی و جنگل در حوزه سردسیری شهرستان وجود دارد كه نیازمند حفاظت هستند.
آویزش عنوان كرد: مناطق سردسیری شهرستان به دلیل عدم رشد مناسب علف شرایط تعلیف دام را ندارند.
استان كهگیلویه و بویراحمد دارای یك‌میلیون و 426 هزار و سیصد هكتار منابع طبیعی است كه از این سطح 873 هزار و 600 هكتار معادل 53 درصد مساحت كل استان را جنگل و 552 هزار و 700 هكتار، معادل 34 درصد مساحت كل استان را مرتع تشكیل می‌دهد.
مراتع كهگیلویه و بویراحمد 12 درصد مراتع حوزه زاگرس را تشكیل می‌دهد.
جنگل‌های زاگرس حدود 40 درصد از كل جنگل‌های كشور را تشكیل می‌دهد كه سهم كهگیلویه و بویراحمد 20 درصد است.
بیش از 11 هزار و 120 خانوار عشایری با جمعیتی افزون بر 70 هزار نفر در كهگیلویه و بویراحمد زندگی می‌كنند.
7531/6110
تاریخ انتشار: ۱۸ فروردین ۱۳۹۷ - ۰۷:۳۶
یاسوج - ایرنا - كوچ زودهنگام عشایر تهدید جدی برای مراتع محسوب می‌شود و نبود تعادل بین دام و مرتع در كهگیلویه و بویراحمد تهدیدی برای عرصه‌های منابع طبیعی این استان است.