معدود كشوری در جهان اینك برای ایجاد یك سامانه پرتودهی گاما برای حفظ محصولات كشاورزی تلاش كرده است، اما 3 نقطه از كشورمان در این زمینه فعال شده اند.
كارشناسان معتقدند؛ موادغذایی محیط مناسبی برای رشد و باروری انواع میكرو ارگانیسمها هستند كه امكان فساد شدن موادغذایی را فراهم میسازد.
برخی از محصولات غذایی حاوی باكتری های پاتوژن كه همان عوامل بیماری زاست، می باشند كه موجب انتقال و گسترش انواع بیماریها از طریق مصرف مواد غذایی می شود.
رشد بسیاری از انواع میكروب ها در موادغذایی چه در محصولات كشاورزی به وجود آورنده آنها و چه در موادغذایی حاصل از روش های فرآوری، منجر به تولید سموم و ایجاد مسمومیت در بدن مصرف كننده میشود.
كارشناسان كشاورزی و بهداشت غذایی معتقدند: وجود آفات و حشرات در محصولات كشاورزی و موادغذایی، زمان نگهداری و انبارداری آنها را به شدت كاهش میدهد.
آمار سازمان های غذا و دارو نشان می دهد در حدود 25 درصد از محصولات غذایی پس از برداشت در اثر فاسد شدن و به دلیل وجود حشرات و آفات از بین میروند.
آلودگی موادغذایی با میكرو ارگانیسمها به ویژه باكتری بیماری زا یكی از معضلات مهم بهداشت عمومی می باشد كه به مردم آسیب می رساند.
سازمان بهداشت جهانی (WHO) در سال 1992 میلادی اعلام كرد بیماریهای عفونی و انگلی 35 درصد عامل مرگ و میر بوده است.
از این رو سیستم های پاستوریزه كردن حرارتی موادغذایی مایع در جهان رونق گرفت كه این سیستم نیز جوابگوی كامل رفع آلودگی ها نبوده است.
بنابراین كارشناسان استفاده از فناوری هسته ای را مهمترین راهكار برای ماندگاری محصولات و جلوگیری از توسعه میكروارگانیسم ها در محصولات غذایی عنوان كردند.
یكی از این فناوری های هسته ای، استفاده از گامای پرتودهی است كه در برخی از كشورها اكنون این فناوری به یك فناورانه درآمدزا مطرح است.
استفاده از پرتودهی گاما باعث پیشگیری از بروز و شیوع بیماری های ناشی از مصرف موادغذایی از طریق كاهش و یا حذف باكتری های بیماری زا، كاهش موثر باكتری ها، كپك ها و قارچ ها برای سالم‌سازی موادغذایی، افزایش زمان انبارمانی از طریق كنترل و از بین رفتن حشرات و آفات و عدم باروری مجدد آنها و جلوگیری از جوانه زنی و تاخیر در رسیدن میوه جات برای افزایش طول عمر می شود.
از دیگر مزایای استفاده از پرتودهی گاما، سالم سازی موادغذایی بسته بندی شده برای ایجاد شرایط نگهداری بدون نیاز به یخچال دفع آفات از غلات و محصولات دانه‌ای و غیر فعال‌سازی انگل های بیماری زا در گوشت قرمز، طیور و ماهی بهداشتی كردن ادویه جات، گیاهان دارویی و چاشنی هاست.
چهارمحال و بختیاری نیز چند سالی است در زمینه پرتودهی گاما گام برداشته و با احداث سایت شهید شهریاری به باشگاه پرتودهی گاما در جهان پیوسته است.
مدیر سایت پرتو دهی گامای چهارمحال و بختیاری گفت: این سایت به عنوان نخستین سامانه بخش خصوصی بیش از 95 درصد پیشرفت فیزیكی دارد.
كیومرث مرادی در گفت وگوی اختصاصی با ایرنا افزود: تمامی تجهیزات این سایت در شهركرد نصب كه بهره برداری از آن می تواند نقش مهمی در افزایش سلامت محصولات غذایی و بهداشتی و درمانی داشته باشد.
به گفته وی این سامانه در 13 هزار مترمربع زمین احداث شده كه با بهره برداری از این طرح زمینه اشتغال 60 تا 70 نفر از محققان علمی به صورت مستقیم ایجاد می شود و زمینه ورود و ارائه خدمات به صنایع بسیاری را فراهم می كند.
به گفته وی، این سامانه با هدف ارتقای بهداشت و سلامت جامعه انجام می شود و با بهره برداری كامل از آن زنجیره و چرخه صنایعی مثل كشاورزی و همچنین بهداشت و درمان تكمیل می شود.
مدیر سامانه پرتودهی گاما شهركرد ادامه داد: این طرح زیرساختی برای توسعه صنایع پزشكی و دارویی بخصوص گیاهان دارویی است.
مرادی گفت: پرتودهی نوعی از انرژی تشعشعی است كه به روش یونی عمل می كند و در این روش یون ها به صورت موج نامرئی از میان فضای مولكولی حركت می كنند و جانداران ریز و عواملی را كه باعث آلودگی و از بین رفتن محصولات می شود، از بین می برند و یا كاهش می دهند.
به گفته وی، داشتن سرعت بالا، سازگاری با محیط زیست و قابلیت استفاده در محیط تازه و منجمد از جمله مزایای استفاده ازپرتوی گاماست و محصول پس از پرتودهی قابل استفاده است و پسماندی بعد از عملیات پرتودهی وجود ندارد.
مدیر سایت شهید شهریاری شهركرد افزود: با راه اندازی این سامانه، زنجیره و چرخه صنایع كشاورزی و بهداشتی و درمانی تكمیل شده و این طرح به توسعه صنایع پزشكی و دارویی بخصوص گیاهان دارویی كمك شایانی می كند.
به گزارش ایرنا، سامانه پرتو دهی گاما چهارمحال و بختیاری بعد از تهران و شهرستان بناب، سومین مركز كشور است كه در سایت شهید شهریاری شهركرد در حال اجراست.
بیستم فروردین ماه به عنوان روز ملی فناوری هسته ای در ایران نامگذاری شده است.
2097/6021
تاریخ انتشار: ۲۰ فروردین ۱۳۹۷ - ۱۷:۵۸
شهركرد- ایرنا- نقش پرتودهی گاما در ماندگاری محصولات كشاورزی و حفظ سلامت محصولات غذایی موجب شده تا استان چهارمحال و بختیاری نیز در صدد پیوستن به باشگاه پرتو دهی گامای جهان باشد.