جاده های سرخ، لحظه های مرگ

به گزارش خبرنگار انتظامی ایرنا، در حالی شاهد 43 نفر كشته به صورت روزانه آن هم به دلیل تصادفات جاده ای در كشور هستیم كه 94 درصد از حمل و نقل كشور به صورت زمینی و جاده ای انجام می شود.
هر چند میزان جانباختگان جاده ای نسبت به سال های گذشته به رغم افزایش خودرو كاهش یافته است اما همچنان خودرو و جاده در ایران قربانی می گیرد.
در سال 84 سالانه 27 هزار نفر درجاده های كشور بر اثر حوادث رانندگی كشته می شدند، این رقم در سال گذشته به حدود 16 هزار نفر رسید این در حالی است كه در سال 84، سال 7 میلیون و نیم خودرو در كشور تردد می كرد و اكنون این آمار سه برابر شده است.
بر اساس آمار سازمان پزشكی قانونی در ایام نوروز 10سال گذشته 11هزار و 870 نفر در حوادث رانندگی جان خود را از دست دادند. در این سال‌ها (1387 تا 1396) آمار تلفات تصادفات نوروز هر سال با سیر نزولی نسبت به سال قبل از آن مواجه بوده است.
در 10سال گذشته بیشترین آمار تلفات حوادث رانندگی در ایام نوروز مربوط به سال 1387 با هزار و 535 كشته و كمترین آن مربوط به سال 1396 با 874 كشته است.
نوروز سال 1396، (25 اسفند 95 تا 15 فروردین 96) 874 نفر یعنی به طور متوسط روزانه 41.6 نفر در حوادث رانندگی كشته شدند، این تعداد نسبت به متوسط روزانه ایام مشابه در سال گذشته كه آمار تلفات 48.2 نفر بود، 13.7درصد كاهش یافته است.
بر اساس این گزارش بیشترین تصادفات منجر به مرگ در نوروز 96 در روزهای 29 اسفند (61 نفر)، 26 اسفند (60 نفر) و 30 اسفند (57 نفر) و كمترین تصادفات منجر به مرگ در روزهای پنجم فروردین (21 نفر) و 15 فروردین (29 نفر) رخ داده است.
این بررسی همچنین نشان می‌دهد كه 71.9 درصد از كشته های ناشی از حوادث رانندگی نوروز سال گذشته مرد و 28.1 درصد زن بودند.

* تصادف سالانه جان 25 میلیون نفر را می گیرد
بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت سالانه بیش از 25 میلیون نفر در تصادفات رانندگی در سراسر جهان جان خود را از دست می دهند. تصادفات جاده ای نهمین عامل مرگ و میر در جهان محسوب می شود و بیشترین مرگ و میر ناشی از تصادفات در كشورهای كم درآمد صورت می گیرد.
با توجه به این آمارها، میزان خسارات جانی ناشی از تصادفات رانندگی در ایران را می توان یك فاجعه دانست چرا كه به گفته سیداسدالله جولایی، مدیر عامل ستاد دیه كشور، در طول هفت سال و 11ماه دفاع مقدس 188هزار و 15 رزمنده به شهادت رسیدند و اگر این آمار را به آمار 17 هزار شهید ترور و دیگر شهدای هسته‌ای و مدافع حرم نیز اضافه كنیم، باز به شمار قربانیات تصادفات جاده ای یك دهه اخیر نمی رسد.
نوروز امسال نیز با وجود هشدارها و توصیه های پلیس خالی از تلفات جاده ای نبود اما به گفته كارشناسان و مسئولان پلیس، مردم نسبت به سال های گذشته بهتر رانندگی كردند هر چند عامل انسانی هنوز و جاده ها قربانی می گیرد.

* افزایش تصادف در جاده‌های فرعی
سردار حسین اشتری، فرمانده نیروی انتظامی نوروز امسال اعلام كرد: سفرهای نوروزی امسال 15 درصد افزایش یافته است اما در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، تصادفات در این ایام كمتر بود اما نسبت به سال گذشته در جاده‌های اصلی تصادفات كاهش و در جاده‌های فرعی افزایش یافته است؛ جاده‌های فرعی استاندارد نیست و پلیس كمتر حضور دارد البته هوای خوب هم مردم را به سمت جاده‌های فرعی كشاند.
وی گفت: بر اساس آمار جهانی، هر سال كشته‌های تصادفات كاهش می‌یابد اما عوامل متعددی در بروز این حوادث موثر است.
به گفته او، سه عامل در بروز تصادفات و جان باختن در جاده‌ها موثر است؛ اول، عامل انسانی (رعایت نكردن مقررات رانندگی و آمادگی‌های رانندگان)، دوم، عوامل زیرساختی و جاده ها. حدود 5400 نقطه حادثه‌خیز در كشور داریم.
اشتری گفته است: این تعداد نقاط حادثه خیز را مسئولان مربوطه اعلام كردیم و قبول كردند البته طی 8 سال گذشته، بیش از 3 هزار نقطه كاهش یافته است و حدود 3 هزار نقطه در جاده‌‌های اصلی و بیش از دو هزار نقطه در جاده‌های فرعی است.

* سختگیری پلیس برای ایمنی خودروها
سردار اشتری به ایمنی خودروها اشاره كرده و گفته است: سال‌ های گذشته بر ایمنی خودروها تاكید كردیم و امسال نیز در این خصوص، شدت عمل خواهیم داشت، در بحث خودروها اگر ثابت شد كه ایمنی حداقلی ندارد پلیس مانع تردد آن می شود.
فرمانده پلیس تصریح كرد: خودروسازان حداقل‌های ایمنی همچون كیسه هوا و ترمزها را باید رعایت كنند و پیگیر هستیم؛ البته مجموعه‌های دیگر و كارشناسان استاندارد باید همكاری داشته باشند، البته در سوانح گزارش‌هایی كه به ما می‌رسد را به شركت‌ها خواهیم فرستاد و ممكن است مردم شكایت نكنند اما ما به دستگاه قضائی شكایت می‌كنیم.
سردار اشتری گفت: متاسفانه برخی خودروسازها با لابی خودروها را شماره‌گذاری می‌كنند اما پلیس بر ایمن سازی خودروها پافشاری و از جان مردم دفاع می كند و با همكاری دستگاه‌ها و سازمان‌های ذیربط نظارت ها را شدت می بخشیم

* خطای انسانی بیشترین عامل تصادفات رانندگی است
فرمانده نیروی انتظامی جمهوری اسلامی همچنین گفته است: خطای انسانی بیشترین عامل تصادفات رانندگی است، صنعت خودرو و امنیت جاده‌ها نیز از دیگر عواملی است كه در وقوع تصادفات رانندگی نقش دارند و باید تمام دستگاه های ذی صلاح دست به دست هم بدهیم تا همه این عوامل بهبود یابد.
وی افزود: ما باید به سمتی حركت كنیم كه شاهد كمترین آمار تصادفات و جان باختگان و مجروحین به ویژه در ایام تعطیلات نوروزی باشیم.

* سرعت و سبقت غیر مجاز مهمترین عوامل تصادفات نوروزی
سردار تقی مهری، رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی نیروی انتظامی نیز علل بیش از 85 درصد تصادفات در ایام اجرای طرح نوروزی، سرعت و سبقت غیر مجاز، عدم توجه به جلو، خستگی و خواب آلودگی دانست.
به گفته او، بیش از 20 درصد تصادفات ناشی از سرعت غیرمجاز در جاده ها است و خطرات سرعت غیرمجاز به نسبت سایر عوامل بیشتر است.
مهری سبقت غیرمجاز و انحراف به چپ را از دیگر عوامل حادثه‌ساز در جاده ها دانست،گفت: حدود 85 درصد جاده های كشور دوطرفه است یعنی جداكننده ندارد.10 تا 15 درصد جاده های كشور جداكننده دارد و این تخلفات بیشتر در جاده های دوطرفه رخ می دهد.
وی افزود: بیش از 60 درصد تصادفات در 30 كیلومتری شهرها رخ می دهد پس رانندگان باید در نزدیكی شهرها توجه بیشتری به علایم و خط كشی ها داشته باشند تا این تصادفات كاهش یابد.
مهری تاكید كرد: در مجموع با اجرای طرح ویژه ترافیك نوروزی ۱۳۹۷شاهد افزایش ۳ درصدی تلفات ناشی از حوادث رانندگی و ترافیكی در جاده های كشور بوده‌ایم. در بهار امسال با توجه به شرایط جوی كشور، سطح جاده‌ها خشك و هوا بهاری بود و همین امر باعث شد تا تعداد سفرها افزایش یابد كه این رقم حدود ۱۵درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل بیشتر بوده است.
وی افزود: در موج اول در سفرهای نوروزی امسال، شاهد كاهش ۵ درصدی فوت و جان باختگان بودیم اما در موج دوم سفرهای نوروزی این روند بر عكس شد و افزایش تلفات داشتیم به گونه‌ای كه در روز 10 فروردین ۳۷ نفر جان باختند این آمار نشان می‌دهد افرادی كه به سفر رفته ‌اند خسته شده ‌اند و آمادگی جسمانی رانندگی را برای بازگشت نداشته ‌اند و همین امر باعث شده به طور كلی ۳ درصد تعداد كشته شدگان افزایش داشته باشد.
مهری اضافه كرد: نسبت به سال گذشته در شش روز نوروز 97 جان باختگان سوانح رانندگی بین چهار تا پنج درصد كاهش یافته است كه نشان از رعایت بهتر قوانین از سوی مردم است.
رئیس پلیس راهور ناجا استان های البرز، تهران، قزوین، مازندران، گیلان، قم، فارس، گلستان، مركزی و خراسان رضوی را پر ترددترین استان های كشور در نوروز امسال ذكر كرد و افزود: استان های فارس، كرمان، اصفهان، سیستان و بلوچستان، خوزستان و خراسان رضوی نیز پر تصادف ترین استان های كشور بودند.
وی با بیان اینكه بر اساس آمار دستگاه های تردد شمار، سفرهای نوروزی 97 در مقایسه با سال گذشته حدود 12 درصد افزایش یافته است، گفت: میانگین سرعت سفرهای نوروزی 97 در جاده های كشور یك كیلومتر بر ساعت افزایش یافته كه از 80 به 81 كیلومتر بر ساعت رسیده است.

* حادثه اتوبوسی منجر به فوت در نوروز نداشتیم
سردار محمدحسین حمیدی، رئیس پلیس راه راهور نیروی انتظامی با بیان اینكه طی چند سال گذشته برای نخستین بار حادثه اتوبوسی منجر به فوت در نوروز نداشتیم، از نصب سامانه سپهتن بر روی اتوبوس ها و توسعه نصب آن در خودروهای حامل مواد سوختی خبر داد و گفت: درصدد هستیم سال جاری، سامانه سپهتن را بر روی خوردوهای حامل محموله های خطرناك (محموله های سوختی، نفتی، مواد شیمایی) راه اندازی كنیم.
وی با اشاره به اینكه فاز نهایی سامانه سپهتن (سامانه نظارت و پایش تردد ناوگان حمل و نقل عمومی) در نوروز امسال بر روی اتوبوس ها راه اندازی شد، گفت: این سامانه، تخلفات اتوبوس ها و متعاقب آن، تصادفات اتوبوس ها را در نوروز بسیار كاهش داد.
رئیس پلیس راه راهور با بیان اینكه كنترل سنتی، دستی و فیزیكی پلیس بر رفتار رانندگان به خصوص در بخش حمل و نقل عمومی پاسخگو نیست، گفت: در سال 96 حدود 4.5 میلیون صورت وضعیت مسافری صادر شده كه كنترل این حجم جابهه جایی عملا بدون تجهیزات الكترونیكی مقدور نیست.
این مقام ارشد انتظامی با اشاره به اینكه شمار اتوبوس ها در كشور از چهار هزار دستگاه در سال 86 به 16هزار دستگاه در سال 96 رسیده است، افزود: با اقدامات كنترلی پلیس و بكارگیری تجهیزات الكترونیكی توانستیم شمار كشته های این وسایل نقلیه را از 543 نفر در سال 86 به زیر 200 نفر در سال 96 كاهش دهیم.
سردار حمیدی بر ضرورت توسعه بكارگیری فناوری های نوین در حوزه حمل و نقل به خصوص ناوگان حمل و‌نقل عمومی تاكید كرد و گفت: در عین حال پلیس نیز از فناوری های جدید در این حوزه كه بتواند از وقوع تصادفات و حوادث جاده ای پیشگیری كند، حمایت می كند.
سپهتن، سامانه پیمایش هوشمند تردد ناوگان است كه این دستگاه ضمن محاسبه زمان رانندگی دقیق می تواند مدت زمان رانندگی در 24 ساعت اخیر (9 ساعت مجاز) و همچنین میزان رانندگی ممتد كه باید راننده حتما بین آن استراحت نماید را مدیریت كرده و از خستگی به علت رانندگی زیاد جلوگیری كند.

* تحلیل پلیس از علل تصادف های رانندگی
سردار حمیدی، رئیس پلیس راه راهور نیروی انتظامی نیز در یك گفت و گوی اختصاصی با خبرنگار انتظامی ایرنا، علل و میزان تصادفات نوروزی 97 را تحلیل كرد.
وی با اشاره به میزان تلفات جاده ای 97 بر اساس عدد مطلق، گفت: میزان تلفات بر اساس عدد مطلق 38 نفر افزایش داشته است البته در جاده های فرعی و روستایی، اما به لحاظ شاخص برنامه ششم توسعه و به ازای هز 10 هزار وسیله نقلیه 5 درصد كاهش داشته ایم.
سردار حمیدی توضیح داد: نمی توان با یك شاخص، عدد مطلق را سنجید اما یك نفر كشته نیز برای ما اهمیت دارد و واقعیت موجود وجود 16 هزار كشته است كه اگر بگوییم این رقم متناسب با كشور ما است یا خیر و در مقایسه با بسیاری از كشوهای توسعه یافته تر از ما، باید بگوییم كه عدد مطلق آنها بالا است به عنوان مثال در آمریكا عددمطلق اعلام شده 35 تا 40 هزار نفر است، در روسیه و چین نیز این چنین است.
رئیس پلیس راه راهور نیروی انتظامی گفت: دولت ابلاغ كرده كه بر اساس این شاخص میزان جان باختگان جاده ای سنجش شود كه بر این اساس شاهد كاهش پنج درصدی تلفات بوده ایم.
سردار حمیدی با اشاره به اینكه حدود 40 درصد از حوادث جاده ای و میزان كشته ها به دلیل واژگونی خودرو است، گفت: در این زمینه خودروهای بی كیفیت تلفات بسیاری دارند زمانی كه این خودروها از جاده خارج می شوند تقریبا تمام سرنشینان آن كشته می شوند، بر این اساس با وجود خودروهای بی كیفیت میزان كشته های جاده ای به دلیل واژگونی خودرو، افزایش می یابد.
وی افزود: باید در زمینه كیفیت و ایمنی خودرو بیشتر كار شود. با وجود تعرفه هایی كه برای خرید خودروهای داخلی گذاشته اند، رقابت از بین رفته و مردم و قشر متووسط به پایین مجوبرند خودروخایی موجود در بازار را خریداری كنند براین اساس پیش بینی می شود آمار كشته های جاده ای در سنوات آینده آن هم از نوع واژگونی افزایش یابد هر چند در این زمینه دولت باید اقداماتی انجام دهد وقتی تعرف ها خودروها با كیفیت موجود بالا می رود ، این داستان همچنان ادامه دارد.
سردار حمیدی اضافه كرد: حدود 22 درصد كشته ها در ایام نوروز در محل های حادثه خیز اتفاق افتاد این در حالی است كه آشكارسازی انجام شد اما از آن جایی كه نقص در راه وجود دارد، این جاده ها همچنان كشته می گیرد.
رئیس پلیس راه راهور نیروی انتظامی گفت: سازمان راهداری در نقاط حادثه خیز آشكاری سازی لازم را انجام داده است اما همچنان سه هزار و 400 محل حادثه خیز وجود دارد و تغییرات به كندی در حال انجام است و باید توجه بیشتری در این زمینه صورت گیرد.

* موتورسیكلت ها عامل 16درصد تلفات رانندگی
سردار حمیدی به وجود موتورسیكلت ها به عنوان عاملی در بروز تصادفات اشاره كرد و گفت: هم اكنون حدود 16 درصد تلفات جاده ای نوروز به موتورسیكلت ها اختصاص دارد ، یك میلیون موتورسیكلت در پاركینگ ها وجود دارد كه مالكان سراغی از آن ها نمی گیرند، در مورد بازدارندگی تخلفات موتورسیكلت سواران، دولت و مجلس شورای اسلامی باید اقداماتی انجام دهند. از نظر پلیس تنها راه ممكن اوراق كردن موتور بعد از بازده زمانی خاصی است اكنون تكلیف این یك میلیون موتورسیكلت معلوم نیست اگر با مزایده این موتورها به چرخه ترافیكی برگردند معضل و مشكلات موجود دو چندان می شود.
وی بخش دیگری از تلفات جاده ای را ناشی از تخلفات و رفتاری های انسانی دانست و گفت: با توسعه سامانه های ثبت تخلفات جاده ای در سططح جاده های كشور میزان تخلفات رانندگان كنترل شده است براین اساس باید هزینه تخلفات افزایش یابد و این هزینه ها می تواند، هزینه های اجتماعی،مادی و معنوی باشد.
حمیدی اضافه كرد: تا زمانی كه این عوامل تغییری نكند، میزان تصادفات جاده ای در 16 هزار نفر باقی خواهد ماند در گذشته به دلیل اقداماتی كه انجام شد میزان كشته ها از 28 هزار نفر در سال به 16 هزار نفر كاهش یافت اما باید عوامل مطرح شده، به صورت جدی پیگیری شود تا شاهد كاهش میزان تلفات جاده ای باشیم.
وی به رفتارهای ترافیكی مردم اشاره كرد و گفت: 95 درصد مردم قوانین راهنمایی و رانندگی را رعایت می كنند و تنها 5 درصد هستند كه قوانین را رعایت نمی كنند كه سه درصد تخلفات از طریق دوربین و دو درصد از طریق اقدام عملیاتی همكاران ما از طریق توقیف و ضبط گواهینامه انجام شده است با این حال همچنان عامه مردم با توجه به افزایش خودروها خوب رفتار می كنند كه این مساله به وجود سامانه ها و آموزش ها بر می گردد براین اساس باید این مساله تقویت شود.

* اصلاح 3400 نقطه حادثه خیز پول می خواهد
سردار حمیدی تاكید كرد: اجبار اجتماعی سبب می شود تا مردم فرهنگ ترافیك را رعایت كنند. از سوی دیگر 20 هزار كیلومتر جاده در كشور داریم اما فقط 34 هزار كیلومتر به دوربین های ثبت تخلفات مجهز شده است.
به گفته وی، سازمان راهداری باید سه هزار و 400 نقطه حادثه ساز را اصلاح كند كه نیازمند تامین اعتبار است. بر این اساس تجهیزات البته در تمام دستگاه های امداد و نجات ضعیف است شاهد تلفات جاده ای در كشور هستیم كه البته این مساله را به گوش مسئولان دولتی و مجلس شورای اسلامی رسانده ایم كه متاسفانه تا كنون اقدامی انجام نشده و اگر هم شده به كندی بوده است.
گفته می شود عامل 40 درصد كشته های جاده ای واژگونی خودرو، آن هم به دلیل بی كیفیتی خودروها است بر این اساس باید در این زمینه فكری اساسی و البته عاجل اندیشیده شود. یا وقتی گفته می شود سه هزار و 400 نقطه حادثه خیز در كشور وجود دارد و میزان جان باختگان جاده ای در جاده های فرعی نسبت به جاده های اصلی و نسبت به سال گذشته بیشتر شده است و در جاده های فرعی و روستایی 38 نفر بیشتر كشته شده اند باید فكری به حال جاده های روستایی كرد.
گزارش از معصومه نیكنام
اجتمام* 9105*3063