به گزارش ایرنا، امروز نوای كم آبی و بی آبی از جای جای سرزمین پهناور هرمزگان، سرزمین همسایه خلیج فارس به گوش می رسد و زمین تشنه، قصه پرغصه بی آبی را روایت می كند. قصه پرغصه ای كه خشكسالی تنها نقش آفرین آن نبوده و مسئولان و مردم هم نقش مهمی در شكل گیری آن داشته اند.
بی برنامگی مسئولان در استفاده از منابع آبی و برداشت بیش از حد از دشت های استان و مصرف بی رویه آب از سوی مردم، جلوه گری بی آبی را دو چندان كرده است.
مصرف بی رویه، ذخایر زیرزمینی را نابود كرده و وضعیت دشت های هرمزگان را به مرحله بحران رسانده است.
دشت های هرمزگان در حسرت آب نفس می كشند و دیگر جانی برایشان باقی نمانده تا آدمیان شیره آن را بهره گیرند.
از 74 دشت موجود در هرمزگان تمامی آن ها دارای بیلان منفی هستند و 38 دشت ممنوعه بوده و باقی دشت ها نیز شور است.
تنها برای مهار یك میلیارد و 800 میلیون مترمكعب روان آب در هرمزگان برنامه ریزی شده و یك میلیارد و 700 میلیون مترمكعب نیز هدر می رود كه در شرایط بحران كم آبی حاكم بر این استان، این هدر رفت را باید یك فاجعه بزرگ دانست.
طبق اعلام كارشناسان حوزه آب هرمزگان، شاخص های بحران آب در این استان به مراتب نامطلوب تر از متوسط شاخص كشوری است.
بر اساس آمارها 2 درصد از جمعیت كشور در هرمزگان ساكن هستند در حالی كه سهم آن ها از منابع تجدید پذیر كمتر از یك و نیم درصد است.
بیش از 18 سال خشكسالی و كم آبی در هرمزگان موجب خشك شدن 365 حلقه چاه آب آشامیدنی، 18دهنه چشمه و قنات ، 100 حلقه چاه و كاهش آب 135حلقه چاه بین30 تا 70 درصد شده است.
تداوم خشكسالی و كاهش نزولات جوی موجب شده این استان در طول شبانه روز با 900 لیتر بر ثانیه كمبود آب مواجه شود.
در حال حاضر میزان تولید آب در استان هرمزگان برابر با 3 هزار و 600 لیتر بر ثانیه در شبانه روز است اما نیاز آبی این استان برابر با 4 هزار و 500 لیتر بر ثانیه در این بازه زمانی است.
** منابع آبی هرمزگان به مرز هشدار رسید
طبق اعلام مسئولان متولی حوزه آب هرمزگان، هم اكنون وضعیت منابع آبی این استان به مرز هشدار رسیده است.
مدیر عامل شركت آب و فاضلاب شهری هرمزگان در نخستین نشست شورای اداری این استان در سال 97 گفت: كاهش بارندگی، كاهش روان آب ها و هم چنین تداوم كمبود منابع آبی، وضعیت آبی این استان را به مرز هشدار رسانده است.
امین قصمی بیان داشت: در سال زراعی 97 - 96 ، 79 درصد كاهش بارندگی در هرمزگان داشتیم كه تمامی منابع آبی این استان بویژه سدهای اصلی را تحت تاثیر قرار داده است.
وی بیان داشت: میزان بارندگی در سدهای استقلال، شمیل و نیان در سال گذشته صفر بوده و حجم مفید در مخازن این سدها به 20 میلیون متر مكعب رسیده است.
مدیر عامل آب و فاضلاب شهری هرمزگان اظهار كرد: سال 97 سال طاقت فرسایی در سطح استان شاهد هستیم و تابستان امسال بزرگترین دغدغه، تامین آب است.
قصمی گفت: در شرایط حاضر چاره ای جز جیره بندی آب نداریم اما ابتدا سعی داریم با اصلاح الگوی مصرف شرایط را بهبود بخشیم كه نیازی به جیره بندی نباشد.
مدیرعامل آبفا هرمزگان تصریح كرد: میزان ذخیره آب در هرمزگان مناسب نیست و در این شرایط همه باید خود را مالك آب بدانیم و در صرفه جویی و مصرف بهینه این سرمایه حیاتی تلاش كنیم.
وی با اشاره به تلاش های شركت آبفا هرمزگان برای كاهش هر چه بیشتر مشكلات ناشی از كم آبی، بیان داشت: این شركت اقدام به اجرای طرح های موثر و ماندگاری از جمله حفر چاه، احداث آب شیرین كن و اجرای خط انتقال و اصلاح شبكه های فرسوده كرده است.
قصمی خاطرنشان كرد: در حال حاضر 20 پروژه نمك زدایی (آبشیرین كن) در سطح استان داریم كه 16 پروژه در حال بهره برداری و 4 پروژه نیز در حال ساخت و اخذ مجوز است.
به گفته وی، سهم منابع آبی استان از چاه ها و سدها، 71 درصد و آبشیرین كن ها 29 درصد است كه پیش بینی می شود تا پایان سال 99، سهم منابع آبی از آبشیرین كن ها به 66 درصد افزایش و در بخش چاه و سد به 34 درصد كاهش یابد.
** ذخیره سد استقلال میناب تنها تا ابتدای تیرماه پاسخگوی نیاز آبی هرمزگان است
یكی از مهمترین منابع آبی هرمزگان سد استقلال میناب است كه این روزها حال و روز چندان خوشی ندارد؛ این سد بیش از 40 سال پیش با هدف آبرسانی به شهر میناب و بندرعباس احداث شد ولی پس از دو دهه كم بارشی و خشكسالی، در سال های اخیر با بحران كم آبی مواجه شد.
مدیرعامل شركت آب منطقه ای هرمزگان با اشاره به وضعیت ناخوشایند سدها و دشت های استان ، گفت: ذخیره سد استقلال میناب تنها تا ابتدای تیرماه جوابگوی تامین آب آشامیدنی شهرهای بندرعباس و بندرخمیر است.
هوشنگ ملایی با بیان اینكه ظرفیت این سد 250 میلیون متر مكعب است، اظهار كرد: اكنون حجم مفید سد استقلال میناب تنها 10 میلیون متر مكعب است.
وی تصریح كرد: دشت های استان متاثر از تداوم دوره خشكسالی حاكم بر هرمزگان در وضعیت ممنوعه و ممنوعه بحرانی قرار دارند.
مدیرعامل شركت آب منطقه ای هرمزگان گفت: به دلیل برداشت های بی رویه در گذشته، در حال حاضر سالیانه افزون بر 210 میلیون مترمكعب كسری در منابع آب زیرزمینی داریم و با توجه به برداشت های فعلی صدمات جبران ناپذیری به مخازن و منابع آب زیرزمینی وارد می شود.
** استاندار: بحران كم آبی در هرمزگان بسیار جدی است
استاندار هرمزگان با بیان اینكه طبق آمارهای اعلام شده، میزان بارندگی در استان در سال گذشته 90 درصد كمتر از میانگین بلندمدت استان بوده، گفت: در شرایط فعلی بحران كم آبی در استان بسیار جدی است.
فریدون همتی در نخستین نشست شورای حفاظت از منابع آب هرمزگان در سالجاری اظهار داشت: در حال حاضر میزان ذخیره سدها و منابع آب استان بسیار كم بوده و برای گذر از بحران كم آبی باید مقوله صرفه جویی از سوی مردم و سازمان ها جدی گرفته شود.
وی با اشاره به تلاش های در دست انجام و اجرای طرح های مختلف به منظور گذر از بحران كم آبی در استان، افزود: تلاش می‌شود تا آب شیرین كن‌های در دست ساخت در استان هر چه زودتر به بهره برداری برسد تا بخشی از كمبود‌ها جبران شود.
استاندار هرمزگان اظهار كرد: رسانه‌ها و صداوسیما باید با اطلاع رسانی در خصوص بحران كم آبی در استان به كاهش مصرف آب كمك كنند و آموزش و پرورش نیز باید به شكل جدی در زمینه مصرف آب فرهنگ سازی كند.
** چرخه برداشت تا مصرف آب باید مجدد بازتعریف شود
با توجه به شرایط اقلیمی استان و كاهش منابع آبی در سال های اخیر، مصرف بهینه آب و رعایت الگوی مصرف از سوی مردم هرمزگان یك ضرورت است.
از طرفی نباید فراموش كرد كه امروزه، چندین كشور كه در دهه های گذشته به مرز هشدار كم آبی نزدیك شده بودند، با استفاده از دانش، مدیریت بهینه و كارآمد و پیاده سازی الگوهای اساسی موفق به دور شدن از مرزهای هشدار كم آبی شده اند.
بنابراین می توان با تكیه به دانش روز دنیا و با الگوگیری از راهكارهای مطرح در حوزه زیست محیطی و همچنین باز تعریف اساسی الگوهای مصرف به ویژه در حوزه كشاورزی كه نیازمند تحولات بنیادین در روش های كشت و آبیاری است، یك بار دیگر فلات ایران و به ویژه استان های جنوبی كه میانگین بارش در آنها بسیار كم است را از بحران های جدی تر نجات داد.
تكیه مطلق بر آب شیرین كن ها به منظور گذر از بحران كم آبی، كه در دهه اخیر در سواحل جنوبی كشور باب شده ، می تواند در دراز مدت علاوه بر هدر رفت بالای انرژی، پدیده های مخرب دیگری را متوجه محیط زیست كند.
از همین رو در مسیر كاهش تبعات ناشی از كم آبی و خشكسالی همانطور كه گفته شد، نمی‌توان تنها و تنها به یك تكنولوژی خاص تكیه داد، بلكه باید چرخه برداشت تا مصرف كه شامل بهره برداران، مدیران و سیاست گذاران می شود را مجدد باز تعریف كرد.
7198/7408
تاریخ انتشار: ۲۲ فروردین ۱۳۹۷ - ۱۰:۴۵
بندرعباس - ایرنا - سالیان سال است كه خشكسالی چتر خود را بر سراسر ایران گسترانده و ناقوس كم آبی و بی آبی را در نقاط مختلف كشورمان از جمله هرمزگان به صدا درآورده است.