دشت اوباتوی كردستان مامنی برای طنازی میش مُرغ

به گزارش خبرنگار ایرنا، میش مُرغ پرنده ای زیبا، كمیاب و در خطر انقراض است، از این پرنده در كردستان به نام های چیرگ و میشه سپی نیز یاد می شود.
میش مُرغ پرنده ای از خانواده هوبرگان است كه در دشت های وسیع بی درخت، زمین های استپی و كشتزارهای پهناور حبوبات و علفزارها زندگی می كند.
این پرنده یكی از بزرگترین پرندگان ایران است كه با طول بدن یك متر و وزن بیش از 15 كیلوگرم از نظر شكل و جثه شباهت زیادی به بوقلمون دارد.
تغذیه این پرنده بسیار متفاوت و شامل مواد گیاهی و حیوانی مختلف از جمله حشرات، قورباغه و مارمولك است و در بهار كه زمان جوجه آوری است آشیانه خود را در قسمت های انبوه مزارع می سازد اما در پاییز و زمستان نیز می توان آنها را در مزارع درو شده مشاهده كرد.
كمیته ثبت پرندگان ایران تعداد این گونه را 32 قطعه در دشت سوتاو حمامیان بوكان عنوان كرده در حالیكه برخی روستاییان و كشاورزان كردستان در سال های اخیر تعدادی از این گونه را در دشت اوباتو دیواندره مشاهده كرده اند اما به دلیل عدم در اختیار داشتن عكس و سایر مستندات برای ارائه به این كمیته، بر این تعداد افزوده نشده است.
جمعیت این پرنده زیبا بطور كلی، هر چه از شمال غربی ایران به سمت غرب می رویم از تعدادشان كاسته می شود بطوریكه دشت های آذربایجان بیش از دشت های كردستان، كرمانشاه و همدان، میش مُرغ ها را در خود جای داده است.
رئیس اداره حفاظت محیط زیست دیواندره گفت: در چند سال اخیر گزارش های مردمی از مشاهده این گونه نادر و رد پا و فضولات آن در منطقه شكار ممنوع اوباتو به محیط زیست داده است.
مسعود عسگری روز سه شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با اشاره به اینكه این پرنده دارای گردن و پاهای كشیده، بال ها و منقار پهن و پرهای رنگارنگ است و روی زمین لانه سازی می كند، افزود: میش مرغ ها بشدت خود را با محیط اطراف استتار می دهند و به همین خاطر مشاهده آنها برای افراد غیر متخصص مشكل است.
وی اضافه كرد: تخریب زیستگاه ها و دخالت های انسانی در محیط یكی از مهمترین دلایل كاهش این گونه پرنده نادر و در معرض خطر انقراض است.
عسگری یادآور شد: دوره زادآوری میش مُرغ در فصل بهار با گرم شدن دمای هوا و طولانی شدن طول روز شروع می شود و در هر دوره نیز 2 تا چهار تخم می گذارد كه پس از 25 تا 27 روز جوجه ها سر از تخم بیرون می آورند.
وی اضافه كرد: این گونه زیبا، در این فصل پس از جوجه آوری برای تغذیه و چرا به پیاده روی در مراتع، تپه های ماهوری و مزارع گندم می رود.
وی از روستاییان و جوامع محلی پیرامون زیستگاه های میش مُرغ در این شهرستان خواست هنگام مشاهده این گونه در حال انقراض ضمن اطلاع رسانی به كارشناسان محیط زیست از دنبال كردن و آزار و اذیت آنها خودداری كنند.
عضو كمیته ثبت پرندگان ایران نیز اظهار كرد: در گذشته میش مُرغ ها پرندگان مهاجر بودند اما پس از اینكه تعداد آنها بشدت كاهش یافت و هنگام مهاجرت خطراتی آنها را تهدید می كرد، دیگر مهاجر نیستند و مناطق امن و بی خطر را برای زندگی انتخاب می كنند.
محمد سفرنگ به خبرنگار ایرنا گفت: این پرنده طی سال های گذشته بدلیل محدود شدن زیستگاه های طبیعی، شكار بی رویه و اختلال در مناطق زیست و تخمگذاری، در معرض تهدید انقراض بوده و به همین دلیل در فهرست سرخ اتحادیه بین المللی حفاظت از جمعیت و منابع طبیعی جهان قرار گرفته است.
وی افزود: دشت سوتاو حمامیان بوكان كه از سوی اداره كل حفاظت محیط زیست آذربایجان غربی به عنوان پناهگاه میش مُرغ و زیستگاه حیات وحش اعلام شده مهمترین زیستگاه این پرنده نادر در ایران به شمار می رود.
رئیس اداره محیط زیست شهرستان بوكان هم گفت: این پناهگاه حیات وحش كه در حدود پنج هزار هكتار مساحت دارد
مهمترین زیستگاه میش مُرغ در ایران است.
محمد احمدی افزود: هر سال در فصل پاییز برای رصد و شناسایی جمعیت میش مُرغ سرشماری پرندگان در این منطقه انجام می شود كه در آخرین سرشماری (پاییز سال 96) تعداد پرندگان مشاهده شده 32 قطعه بود.
وی اضافه كرد: علاوه بر این منطقه حیات وحش، چندین زیستگاه دیگر در منطقه سه كانیان (بوكان) و مناطقی در استان كردستان نیز برای این پرنده وجود دارد.
احمدی یادآور شد: میش مرغ ها نیز مانند سایر پرندگان دارای بُرد زیستگاهی بود و در صورت افزایش جمعیت در یك منطقه، تعدادی از آنها به مناطق دیگر كوچ می كنند.
تخریب زیستگاه های میش مرغ در استان كردستان (منطقه شكار ممنوع اوباتو) در حالی صورت می گیرد كه محیط زیست در مناطق شكار ممنوع تنها ممنوعیت شكار را مدیریت می كند و اراضی این مناطق در اختیار این سازمان قرار ندارد.
رئیس اداره حیات وحش محیط زیست كردستان با اشاره به منطقه شكار ممنوع اوباتو گفت: یكی از مواردی كه باعث تخریب زیستگاه های پرندگان در مناطق شكار ممنوع شده، این مساله است كه محیط زیست در این مناطق تنها ممنوعیت شكار را مدیریت می كند.
حیدر ویسی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: در استان كردستان سه منطقه شكار ممنوع از جمله اوباتو دیواندره، چنگ الماس و شهدای محیط بان بیجار وجود دارد و در این مناطق تنها مدیریت شكار در اختیار محیط زیست است.
وی اضافه كرد: كشاورزان با شخم زدن زمین ها (بویژه در مناطق شكار ممنوع)، درو با استفاده از كمباین و تردد ادوات كشاورزی در این مناطق باعث وحشت پرندگان و از بین رفتن زیستگاه های آنها می شوند.
ویسی با اشاره به اینكه تخریب محیط باعث مهاجرت پرندگان از یك منطقه می شود، گفت: میش مُرغ پرنده ایی بشدت خجالتی است و از محیط های دستكاری شده، پر سر و صدا و محل تردد انسان، كوچ می كند.
هر چند تعداد میش مُرغ ها بشدت در حال كاهش هستند و این در حالی است كه منطقه اوباتو استان كردستان كه طبق شواهد یكی از زیستگاه های قدیمی این پرنده حفاظت شده است به سرعت در حال تخریب و تغییر كاربری به كشاورزی است.
لازم است قبل از اینكه این پرنده زیبا تمام زیستگاه های خود را در كردستان از دست دهد، مسئولان برای حفظ این سرمایه گرانبها و جلوگیری از تخریب زیستگاه های حیات وحش تلاش كنند.
در آینده نه چندان دور، می توان از زیستگاه های حیات وحش به عنوان جاذبه های گردشگری برای جذب توریسم و كسب درآمد پایدار استفاده كرد، پتاسیلی كه تاكنون در كردستان مغفور مانده است.
صدای دوستداران حیات وحش كردستان و انجمن های زیست محیطی این استان برای حفظ و احیای زیستگاه های این پرنده در حال انقراض تاكنون ثمر بخش نبوده و لازم است مسئولان امر نیز برای حفاظت از این سرمایه غیرقابل تجدید آستین همت را بالا ببرند و با ارتقای مناطق شكار ممنوع به مناطق حفاظت شده به طنازی دوباره میش مُرغ در كردستان كمك كنند.
3020/9102