اقبال لاهوری؛ حلقه وصل فرهنگ ایرانی در شبه قاره

به گزارش ایرنا، علامه لاهوری نخستین فردی بود كه ایده ایجاد یك كشور مستقل را برای مسلمانان شبه قاره هند مطرح كرد كه در نهایت منجر به ایجاد كشور پاكستان شد.
علامه اقبال، این شاعر نامدار كه هجدهم آبانماه سال 1256 شمسی (1877 میلادی) در شهر سیالكوت پاكستان دیده به جهان گشود، در كشورهای پارسی زبان به اقبال لاهوری معروف است، وی اردیبهشت 1317 (21 آوریل 1938 میلادی) در 61 سالگی دیده از جهان فرو بست.
از محمد اقبال لاهوری معروف به 'علامه اقبال'، شاعر، فیلسوف، سیاستمدار و متفكر مسلمان پاكستانی و 'محمدعلی جناح' (قائد اعظم) به عنوان پدران موسس پاكستان یاد می شود.
اقبال لاهوری در دانشگاه لاهور و دانشگاه های انگلستان تحصیل كرده و از دانشگاه مونیخ آلمان دكترا گرفته و تز دكترای خود را درباره 'متافیزیك از دیدگاه دانشمندان و فلاسفه ایران' نوشت.
اقبال عمیقا تحت تاثیر افكار مولوی و جامی بود و 'نیچه' آلمانی را متفكر بزرگ می پنداشت و از كارهای 'گوته' تمجید می كرد.
وی كه از طریق وكالت دادگستری و مشاوره قضایی امرار معاش می كرد، از دوران جوانی در فكر ایجاد كشوری مركب از مسلمانان هندوستان در درون این شبه قاره بود و برای این اندیشه، در سال 1906 موضوع تاسیس حزب مسلمانان هندوستان را مطرح كرد.
اقبال لاهوری در برابر نوشته 'گوته' كتاب پیام مشرق زمین را نوشت و در برابر اشاره نیچه به 'سوپر من'، ' پرفكت من - انسان كامل' را مطرح كرد.
مجموعه اسرار خودی تالیف اقبال به زبان فارسی آنچنان جلوه كرد كه انگلستان به او لقب 'سر' داد.
60 درصد اشعار و نوشته های اقبال به زبان فارسی و مابقی به زبان انگلیسی و اردو است.
بیشتر آثار علامه اقبال لاهوری، این شخصیت بزرگ تاریخ پاكستان، به زبان فارسی سروده شده و فقط سه منظومه از اشعار او به زبان اردو است.
'زبور عجم'، 'جاوید نامه'، 'اسرار خودی'، 'اسرار و رموز' و 'ارمغان حجاز' و از جمله آثار برجسته علامه اقبال است كه به زبان فارسی سروده شده است.
آرامگاه این شاعر نامی در شهر لاهور پاكستان همه روزه محل اجتماع فرهنگ دوستان، اهالی علم و فرهنگ و همچنین مردم كشورهای مختلف جهان به ویژه پاكستان است و پاكستانی ها همزمان با زادروز و سالروز درگذشت وی، مراسم هایی در شهرهای مختلف این كشور برای بزرگداشت مقام این فیلسوف مشرقی برگزار می كنند.
اقبال لاهوری ضمن پرداختن به كارهای فلسفی و ادبی به سیاسیت نیز پرداخت و سال 1926 وارد مجلس ایالتی(محلی) لاهور شد و از آن پس بود كه برای عملی كردن فكر و ایده خود مبنی بر ایجاد 'پاكستان' مركب از مسلمانان هند اقدام كرد و با محمدعلی جناح همگام شد.

*** محقق پاكستانی:توجه به افكار اقبال، راه حل مشكلات كنونی جامعه
'انجم وحید' از اقبال شناسان مشهور پاكستانی در خصوص شخصیت این شاعر پارسی گو، یكی از دغدغه های مهم فكری علامه اقبال را بیدارساختن ملل مسلمان از خواب غفلت خواند و گفت:اقبال از جوامع اسلامی كه روزگاری اساس گذار رنسانس در شرق بودند، می خواهد كه خود را باز یابند و همانگونه كه توانستند سده های متوالی مشعل دار دانش و فرهنگ در سطح جهان باشند بار دیگر آستین همت بالا زده و روزگار اعتلا و عظمت خود را احیا كنند.
وی توجه به افكار اقبال و اتكا به خود را راه حل مشكلات كنونی مسلمانان خوانده و می گوید:اتحاد و دوری از اختلاف از مبانی نظری و فكری اقبال است.
پروفسور 'ضیاء الحسن' از دیگر اقبال شناسان پاكستانی در این خصوص می گوید:عقاید اقبال محدود به یك دوره یا سن خاص نیست، و نسل جوان كنونی نیز از جامعه هدف اقبال بوده است.

***اقبال لاهوری؛'مولوی' عصر حاضر
دكتر' محمد بقایی ماكان' استاد دانشگاه های ایران كه چندین كتاب و مقاله در خصوص اقبال لاهوری نوشته است نیز در گفت وگوی اختصاصی با ایرنا از علامه اقبال به عنوان احیاگر زبان و ادبیات فارسی یاد می كند.
وی با بیان اینكه می توانیم علامه اقبال را در بخش احیای زبان فارسی همپای فردوسی بزرگ قرار دهیم، گفت:اگر حكیم فردوسی با سرودن شاهنامه زبان فارسی را احیا كرد، علامه اقبال نیز اگرچه ایرانی نبود، با تاثیر پذیری از اشعار مولانا و حافظ شیرازی، به فارسی شعر سرود و چراغ زبان فارسی را كه داشت به خاموشی می گرایید در عصر جدید روشن كرد.
آساق**6125**1337