مواضع ترامپ علیه برجام بی اعتباری تعهدات آمریكا را ثابت كرد

كامروا استاد و رییس مركز مطالعات دانشگاه جرج تاون قطر سال 1342 در كرج به دنیا آمد. او سپس راهی غرب شد و پس از دو مدرك لیسانس ، یكی در علوم سیاسی و دیگری در تاریخ، در سال 1989 نیز موفق به كسب مدرك دكتری در رشته علوم سیاسی از دانشگاه 'كمبریج' شد.
كامروا از سال 2007 میلادی یعنی دو سال بعد از تاسیس شعبه دانشگاه جرج تاون در قطر به عنوان استاد و رییس مركز مطالعات این دانشگاه فعالیت می كند.
مجموعه تحت مدیریت وی تاكنون دهها پژوهش در زمینه موضوعات مهم نظام بین الملل از جمله در خصوص ایران را انجام و در مراكز انتشاراتی معتبر به كتاب تبدیل كرده است.
انقلاب اسلامی نگاه از درون ، تغییرات دینامیك امنیت در خلیج فارس ، پرسش های هسته ای در خاورمیانه و قطر كشوری كوچك با سیاستی بزرگ از جمله این كتابها هستند.
او می گوید كه در تمام كتابهای منتشر شده از نام واقعی 'خلیج فارس' استفاده شده و ازاین بابت به خود می بالد. كتابهایی كه این مركز چاپ كرده بود به صورت تابلو در سرسرای طبقه اول دانشگاه نصب شده بود و در همه آنها نام خلیج فارس مشاهده می شود.
كامروا در گفت و گوی اختصاصی با خبرنگار ایرنا در دوحه قطر به سوالاتی در رابطه با 'برجام'، موشك های بالستیك ، روابط ایران با همسایگان عرب و تنش اخیر در روابط كشورهای عضو شورای همكاری خلیج فارس پاسخ داد.
این مصاحبه را می خوانیم،
سوال - ترامپ از زمان روی كار آمدن با بیان سخنانی برنامه جامع اقدام مشترك (برجام) را هدف قرار داده است . او اكنون از احتمال خروج رسمی آمریكا از این قرارداد بین المللی سخن می گوید . به نظر شما دلیل این مواضع رییس جمهوری آمریكا چیست.
ساختار روابط بین المللی كه آمریكا هدایت گر آن است، به دنبال مدل مشخصی در خاورمیانه است . اسراییل و عربستان با رویكرد آمریكا موافقند اما ایران و تا حدودی تركیه با وجود اینكه مایل به همكاری با نظام بین الملل هستند، اما تمایل ندارند در این طرح واشنگتن مشاركت داشته باشند. به همین دلیل آمریكا قصد دارد از طریق برجام فشار بیاورد تا ایران را تسلیم كند . اما ایران به خوبی مقاومت كرده است.
كامروا افزود: به نظر من سیاست خارجی آمریكا قبل و بعد از برجام تغییر نكرده است . ترامپ حتی در مواردی محدودیت ها علیه ایران را هم نسبت به قبل افزایش داده كه ممنوعیت ورود ایرانیان به آمریكا نمونه آن است . عملكرد ترامپ در واقع بدعهدی و بی اعتنایی آمریكا به قوانین بین المللی و حتی میثاق هایی را نشان می دهد كه خود این كشور امضا كننده آن بوده است .
به اعتقاد من ماندن یا خروج آمریكا در برجام، شرایط را تغییر نمی دهد، چرا كه اكنون هم عملا واشنگتن مانع از بهره مندی كامل ایران از نتایج برجام شده و در واقع روح برجام را نقض كرده است .
وی اضافه كرد: واشنگتن عملا تحریم ها را برنداشته و حتی شركت های اروپایی را هم تهدید كرده كه در صورت معامله با ایران با تحریم های آمریكا مواجه خواهند شد، بنابر این ماندن یا نماندن واشنگتن تغییری ایجاد نمی كند.
من معتقدم عملكرد دیپلماتیك و سیاست خارجی آمریكا در مورد ایران بعد از برجام تغییر نكرده كه هیچ ، عقب تر هم رفته است .
اما نمی توان پیش بینی كرد كه قطعا ترامپ از برجام خارج می شود یا خیر . ترامپ غیر قابل پیش بینی است . او تا چند روز پیش انواع و اقسام اتهام ها را به رهبر كره شمالی نسبت داد . حتی او را 'كوتوله' نامید، اما اكنون قصد دارد با او پای میز مذاكره بنشیند و گفت و گو كند.
شاید تصمیم آمریكا در مورد خرید 'بوئینگ' از سوی ایران چشم انداز تصمیمات بعدی ترامپ در مورد تهران را تا حدود زیادی روشن كند. ترامپ در كتاب معروف خود ' هنرمعامله' به صراحت اعلام كرده كه او معامله گر است .
سوال – 'جان بولتون' به عنوان یك عنصر جنگ طلب به شورای امنیت ملی آمریكا راه یافته است . ترامپ همچنین 'مایك پمپئو' را جایگزین 'ركس تیلرسون' در وزارت خارجه آمریكا كرده است . ریاست 'جینا راسپل' در 'سیا' با آن سابقه سیاه امنیتی در تایلند هم قطعی شده است . شما فكر می كنید این انتصاب ها تداعی كننده قصد ترامپ برای ایجاد یك بحران جدید در خاورمیانه است.
كامروا گفت: همانطور كه گفتم واقعا ترامپ شخصیت غیر قابل پیش بینی دارد و به درستی نمی توان حركت بعدی او را تشخیص داد، اما در كل شروع یك بحران جدید در منطقه را فعلا پیش بینی نمی كنم . بعضی از این افراد از جمله خانم هاسپل را نمی شناسم، ولی معتقدم ترامپ تصمیم گیر نهایی است.
تجربه یك سال ریاست جمهوری ترامپ به خوبی نشان می دهد، در كاخ سفید هر كسی صددرصد مطیع او نباشد، اخراج می شود. هر كس تصمیمات او را زیر سوال ببرد، در آنی اخراج خواهد شد و فرقی نمی كند این فرد چه كسی باشد، لذا به نظر می رسد با وجودی كه نظر این افراد هم می تواند موثر باشد، ولی در نهایت تصمیم گیری با خود رییس جمهوری آمریكا است .
هر چقدر این افراد ضدایرانی باشند و خواستار جنگ با ایران باشند ، این ترامپ است كه تصمیم خواهد گرفت و اقدامات وی تاكنون نشان داده كه خیلی به نظرات دیگران توجه نمی كند.
وی افزود: غیر قابل پیش بینی بودن افرادی مثل ترامپ هم خوب است هم بد. بد از این نظر كه تشخیص حركت بعدی او دشوار است و خوب به این دلیل كه او هر آنچه بر زبان می آورد، همان چیزی نیست كه عمل می كند.

سوال - عده ای معتقدند كه برجام برای ایران دستاوردی نداشته است . شرایط كشور را بعد از توافق هسته ای چگونه ارزیابی می كنید . به نظر شما مهمترین دستاورد برجام برای ایران چه بود.
من معتقدم بزرگ ترین دستاورد برجام بالا بردن وجهه ایران در نظام بین الملل به عنوان یك كشور پایبند به صلح و قوانین بود.
عده ای با براه انداختن تبلیغات وسیع تلاش داشتند ایران را در منظر افكار عمومی جهان قانون شكن نشان دهند و به مردم دنیا بقبولانند كه اقدامات تهران بر خلاف صلح و ثبات منطقه و جهان است .
اما اقدام ایران به خوبی نشان داد كه بر خلاف تبلیغات صورت گرفته، كشوری نیست كه نسبت به امنیت منطقه و جهان بی تفاوت باشد و بر عكس این موضوعات از دغدغه های جدی تهران است .
ضمن اینكه ایران با وجود كارشكنی های آمریكا به ویژه تهدید شركت های اروپایی در زمینه بازگشت به بازار جهانی نفت و فروش بی دردسر این محصول استراتژیك و بستن قراردادهای تجاری با كشورهای مختلف ولو به صورت محدود موفق بوده است .

سوال - ایران گفت وگو در مورد توانمندی موشكی خود را مسئله ای خارج از برجام می داند و آن را 'خط قرمز' خود اعلام كرده است . به اعتقاد شما هدف آمریكا و برخی كشورهای اروپایی در به راه انداختن این موضوع چیست .
كامروا گفت: آمریكا و برخی كشورهای اروپایی همراه آن مانند فرانسه پیش از برجام همواره نوك حملات خود را متوجه برنامه هسته ای ایران می كردند. بعد از برجام اكنون موضوع موشك های بالستیكی را مطرح كرده اند و این در حالی است كه ایران همواره اعلام كرده كه این موشك ها هدف دفاعی دارد.
ایران به درستی بحث درباره این موضوع را خط قرمز خود اعلام كرده است . این حق ایران است كه در مقابل این درخواست جدید مقاومت كند.
واضح است آمریكا و برخی كشورهای اروپایی قصد به زانو درآوردن ایران را دارند . دیروز موضوع هسته ای را مطرح كردند . امروز موشك های دفاعی را هدف قرار داده اند و معلوم نیست فردا چه بهانه دیگری بتراشند . اینها در واقع ماهیت جمهوری اسلامی را نشانه گرفته اند.
من معتقدم برای مقابله با زیاده خواهی های غرب، ایران باید به تقویت هر چه بیشتر روابط با كشورهای منطقه به ویژه خلیج فارس و آسیای میانه توجه نشان دهد.

سوال - جمهوری اسلامی ایران در توسعه روابط به ویژه با كشورهای عربی همواره پیشرو بوده است . رییس جمهوری و وزیر خارجه پیام های واضحی برای كشورهای منطقه به ویژه كشورهای حاشیه خلیج فارس در مورد لزوم همگرایی در منطقه فرستاده اند. در مقابل، آنها تقابل را در دستور كار خود قرار داده اند.
وی در این ارتباط گفت: تقویت موقعیت ایران در منطقه بسیار مهم است. تا سال 2015 تمركز كشور بر بهبود روابط با غرب و موضوع برجام بود و این امری طبیعی بود، اما كشورهای منطقه تصور می كردند كه تهران در نظر دارد به اصطلاح آنها را تحویل نگیرد و این موضوع برای آنها ثقیل بود.
كامروا افزود: رویكرد سیاسی امروز عربستان انزوای ایران است و به همین دلیل تقابل را جانشین تفاهم و گفت وگو كرده، اما به نظرم ایران باید به تمام پایتخت های غربی و اروپایی بفهماند كه مصمم و جدی است كه در مورد امنیت منطقه و نظام بین الملل گفت و گو كند، حتی اگر شده این گفت وگوها در یك كشور بی طرف برگزار شود. در واقع یك دیپلماسی همه جانبه و منسجم می تواند اثرگذار باشد.
پایتخت های عربی نسبت به اظهار نظر برخی مقامات خارج از وزارت خارجه ایران كه از تریبون های رسمی بیان می شود، به شدت حساس هستند عده ای هم منتظر هستند تا با این سخنان اعراب منطقه را بترسانند.
وی گفت: نسلی كه در حال حاضر عهده دار سكان سیاست در كشورهای عربی هستند، از نظر خود نگرانی جدی نسبت به ایران دارند و باید به آنها فهماند كه می توانند در تعامل با ایران یك نتیجه برد – برد داشته باشند. من فكر می كنم منشا نگرانی آنها بیشتر سیاسی است .
حمله به سفارت عربستان در تهران بهانه زیادی به سعودی ها برای حمله لفظی به ایران داده است . شبكه های تلویزیونی در كشورهای عربی بارها فیلمی از حمله به سفارت عربستان نشان دادند. تكرار نمایش این فیلم ذهن مردم منطقه را شكل داده و اینها فكر می كنند كه تمام واقعیت ایران همین است .
عربستان طی سال های اخیر تبلیغات زیادی را علیه ایران در كشورهای مختلف به راه انداخته ، اما جنگ یمن ضربه سختی به جایگاه این كشور زده است . گر چه اخبار زیادی از جنگ یمن به مردم آمریكا نمی رسد، اما همین اخبار كم هم به عربستان آسیب جدی وارد كرده، به نحوی كه وزارت خارجه آمریكا در گزارش سالیانه خود از اقدامات سعودی انتقاد جدی به عمل آورد.
وی اضافه كرد: یمن موضوع خوبی برای نزدیك شدن دیدگاه های ایران و عربستان در منطقه است، هر چند من در كنار اقدامات سیاسی اقدامات فرهنگی از جمله تبادل هیات های علمی و دانشگاهی در چارچوب یك برنامه اصولی را راهگشا می دانم.

سوال - شما 10 سال گذشته را در قطر سپری كرده اید . قبل از قطع روابط دوحه و ریاض هم به عربستان سفر داشتید و با سیاست های این كشور به خوبی آشنا هستید . به نظر شما تنش موجود بین قطر و همسایگانش دوام خواهد داشت. درس هایی كه تحریم برای قطر داشت، چیست.
كامروا گفت: پیش از تحریم حدود 40 درصد كل واردات قطر از مرز زمینی مشترك با عربستان یعنی 'سلوی' وارد می شد. بخش عمده ای از لبنیات این كشور هم از عربستان وارد می شد . به یاد دارم وقتی سال پیش روابط قطع شد در پایتخت قطر دو روز شیر توزیع نشد. در واقع چیزی نبود كه توزیع شود.
تحریم باعث شد حدود 10 درصد از حجم كل پول موجود در قطر به خارج از كشور منتقل شود، چرا كه همه نگران بودند مثل حمله صدام به كویت ، عربستان هم به قطر حمله كند.
بر اساس آماری كه بانك مركزی قطر منتشر كرد، دولت ناچار شد 40 میلیارد دلار طی شش ماه اول بحران از صندوق پس انداز ملی برای مقابله با تحریم ها خرج كند .
مردم می گفتند، مواد غذایی را با هواپیما می آورید، مصالح ساختمانی را چطور باید وارد كرد . آنها واقعا نگران بودند و پیش بینی می كردند ممكن است تحریم ها باعث ركود در هزاران طرح ساختمانی این كشور شود و در حالی كه همه گمان می كردند قطر شش ماه بیشتر دوام نخواهد آورد و كار این كشور یكسره خواهد شد، اما دولت با تدبیر توانست كارهای خود را پیش ببرد.
در این زمینه ایران و بعد تركیه كمك های زیادی به این كشور كردند كه امیدوارم قطری ها هرگز محبت این دو كشور به ویژه اقدامات ایران را فراموش نكنند.
با این وجود به نظر می رسد، قطر اكنون بسیار مایل است این تنش پایان یابد. البته این بدان معنی نیست كه دوحه آنچه بر او گذشته را فراموش كند.
قطر یك بار دیگر در سال 2014 طعم آثار قطعی روابط با این كشورها را چشیده است و از همان زمان به این فكر افتاد كه خودش را از وابستگی به امارات و عربستان برهاند.
یكی از سیاسیون سعودی در جریان سفر سال 2015 من به ریاض می گفت، ما توان آن را داریم كه با بستن مرزهای خود ، قطر را به یك جزیره تبدیل و این كشور را منزوی كنیم.
مطالعات من نشان داد كه قطر یك سال بعد از بحران سال 2014 با مراجعه به ایران قرارداد همكاری در زمینه استفاده از فضای هوایی با تهران امضا كرد . حتی گفته می شود اصرار قطر برای امضای این قرارداد قدری برای تهران غیر منتظره بود، اما قطر این قرارداد را امضا كرد.
وقتی اولین اقدام كشورهای تحریم كننده قطر در ژوئن 2017 بستن مرزهای خود با این كشور بود، به یاد سخن مقام سیاسی عربستان افتادم و متوجه شدم همانطور كه یك استاد دانشگاه می توانست تهدیدهای سعودی را بشنود ، سیاست مداران قطری هم شنیده و راهكار آن را هم یافته اند.
من معتقدم قطر آمادگی حل تنش را دارد و به نظر می رسد این بحران در یك سالگی آن حل شود، اما نكته مهمی كه وجود دارد، این است كه قطر از بحران های سال های اخیر درس گرفته و سیاست خود را طی این سال ها بر مبنای عدم وابستگی به امارات و عربستان پایه ریزی كرده است .
تهدیدهای اخیر عربستان مبنی بر حفر كانال در تنها مرز زمینی قطر هم بیش از آنكه واقعیت داشته باشد، جنگ روانی به نظر می رسد، هر چند به نظر من قطر خود را برای این گزینه هم آماده كرده است . دولتمردان دوحه پس از بسته شدن مرز زمینی اعلام كردند كه ما تاكنون شبه جزیره بودیم، اكنون جزیره هستیم و این به معنی آمادگی برای مقابله با هر اقدام عملی دیگری است كه در ذهن كشورهای تحریم كننده وجود دارد.
خاورم**1508**1651